Μεταρρυθμίσεις και «κούφιες ρητορείες»

Πριν από ένα μήνα συμπληρώθηκαν τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της Ελλάδας από τη Νέα Δημοκρατία. Μπορούμε πλέον να πούμε με σιγουριά ότι οι μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν μέχρι σήμερα συνιστούν «κούφιες ρητορείες», όπως πολύ εύσχημα τις χαρακτήρισε ο πρώην Υπουργός της κυβέρνησης κύριος Τατούλης.

Προσοχή εδώ! Οι αλλαγές δεν είναι ανύπαρκτες, ούτε ασήμαντες. Είναι απλώς πολύ κατώτερες των περιστάσεων και των προκλήσεων που θέτει στην Ελλάδα η κοινωνική πραγματικότητα της γενιάς των 700 ευρώ, η πλανητική εποχή, η κοινωνία της γνώσης, η συμμετοχή μας στην ευρωζώνη και η διεύρυνση της ΕΕ προς την ανατολική Ευρώπη.

Το 2004 η Νέα Δημοκρατία κέρδισε την εμπιστοσύνη των Ελλήνων πολιτών για να εξοστρακίσει το «σύστημα ΠΑΣΟΚ», όπως το αποκαλούσε, από την εξουσία, να επανιδρύσει το κράτος, να πατάξει τη διαφθορά, να «εξορθολογίσει» τα δημόσια οικονομικά και να δημιουργήσει προϋποθέσεις για μία ακόμα ισχυρότερη ανθρωποκεντρική ανάπτυξη με ρυθμούς κοντά στο 5%.

Δυστυχώς, την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησής της (2004-2007) η ΝΔ αναλώθηκε σε κινήσεις τακτικής που μοναδικό στόχο είχαν την κατοχύρωση της ηγεμονικής-υπερκυρίαρχης θέσης της στο πολιτικό σκηνικό. Πράγματι, σε ακριβή αναλογία με ό,τι κατάφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1981 και το 1985, η συντηρητική παράταξη πέτυχε να θέσει το «σύστημα ΠΑΣΟΚ» στα «χρονοντούλαπα της ιστορίας», ρίχνοντας τους Έλληνες σοσιαλδημοκράτες σε μια πρωτοφανή ιστορική κρίση.

Στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων, όμως, εκτός από την ενοποίηση των επικουρικών ασφαλιστικών ταμείων των τραπεζών και συγκεκριμένα της Εμπορικής Τράπεζας, δεν εντοπίζεται καμία ριζοσπαστική μεταρρύθμιση, η οποία συνεισφέρει ουσιαστικά στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και των θεσμών.

Ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος αποτελεί μεν σημαντική αλλαγή, αλλά εμμένοντας στις παραμετρικού τύπου παρεμβάσεις (όρια ηλικίας, ποσοστά αναπλήρωσης, ενοποιήσεις ταμείων) και όχι στη μετάβαση σε κάποιου τύπου μικτό σύστημα ασφάλισης, δεν συνιστά σε καμία περίπτωση μεταρρύθμιση που να καθιστά το σύστημα συντάξεων μακροπρόθεσμα βιώσιμο και δίκαιο για τους σημερινούς νέους και τις μελλοντικές γενιές. Τουλάχιστον, όχι περισσότερο απ’ όσο θα ήταν εάν είχε εφαρμοστεί ο νόμος Ρέππα από την πρώτη στιγμή.

Στην ίδια λογική:

Η απογραφή των δημόσιων οικονομικών δεν οδήγησε σε περιορισμό του πλαδαρού και σπάταλου κράτους, όπως άλλωστε θα ήταν λογικό κι επόμενο έπειτα από μια τέτοια κίνηση, ούτε σε μία σοβαρή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους. Ως αποτέλεσμα το εξωτερικό χρέος μόνο (δημόσιο χρέος, οφειλές τραπεζών, επιχειρήσεων και ιδιωτών σε ξένους επενδυτές) έχει φτάσει σήμερα στα 290 δις ευρώ (127% του ΑΕΠ).

Η επανίδρυση του κράτους καρκινοβατεί από τη στιγμή που θάφτηκε ο νόμος για Διοίκηση με Στόχους και η εφαρμογή της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας στο δημόσιο τομέα εκκρεμεί, με τη μόνη ουσιαστική αλλαγή που έχει να επιδείξει η κυβέρνηση να είναι ο νέος Υπαλληλικός Κώδικας.

Στο μέτωπο της αντιμετώπισης της διαφθοράς, τόσο της χαμηλής όσο και της υψηλής, υπάρχει στασιμότητα, με περιστατικά όπως οι κουμπάροι και τα ομόλογα να γελοιοποιούν την όποια προσπάθεια μπορεί ενδεχομένως να γίνεται και τους πάσης φύσεως «νταβατζήβες», εξέχοντα μέλη του ελληνικού παρεοκρατικού καπιταλισμού, να κυριαρχούν.

Στην Υγεία τα «πιράνχας», γιατροί και φαρμακευτικές εταιρείες, συνεχίζουν το πάρτυ σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων. Ταυτόχρονα, τα ράντζα έχουν επιστρέψει, έπειτα από μια περίοδο συγκάλυψης του προβλήματος, η πρωτοβάθμια βαθμίδα υγείας υφίσταται μόνο στα χαρτιά, παρουσιάζεται ελλειμματική κάλυψη πληθυσμιακών ομάδων με ειδικά προβλήματα και παθήσεις και το σύστημα υγείας εξακολουθεί να δίνει έμφαση σε νοσοκομειακές δομές χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη.

Το επιχειρηματικό περιβάλλον, αν και βελτιώθηκε οριακά, δεν δημιουργεί προϋποθέσεις για ανάπτυξη μιας επιχειρηματικότητας υψηλών δυνατοτήτων, δεδομένου ότι επιμένει η αρτηριοσκληρωτική γραφειοκρατία, τα χρηματοδοτικά εργαλεία για business start ups είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των μεγάλων επιχειρήσεων, και τα Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών που δημιουργήθηκαν δεν παρέχουν όλες τις απαιτούμενες λειτουργίες που οφείλει να έχει μια υπηρεσία μίας στάσης (one stop shop) ανάλογης με τα ΚΕΠ.

Τέλος, περνώντας σ’ αυτά που μας ενδιαφέρουν άμεσα, η νέα γενιά συνεχίζει να βλέπει την ανεργία των νέων σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα, περίπου 20%, με τις θέσεις οι οποίες δημιουργούνται να αφορούν πρωτίστως σε δουλειές μέσω προγραμμάτων stage, συμβάσεων μερικής απασχόλησης και συμβάσεων έργου στο δημόσιο. Δεν δημιουργούνται δηλαδή καλύτερες θέσεις εργασίας και περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες για τους εργάτες γνώσης (knowledge workers), γεγονός το οποίο θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση της ευημερίας και ενίσχυση της ανεξαρτησίας των νέων της γενιάς των 700 ευρώ. Ακόμη χειρότερα δεν αναβαθμίζεται η ποιότητα των παρεχόμενων συλλογικών αγαθών, και δεν φαίνεται να σταματάει με τίποτα η αποικιοποίηση του δημόσιου χώρου από εγωιστικά συμφέροντα.

Εμείς δεν ξέρουμε ούτε και μας ενδιαφέρει κατά πόσο ο κύριος Τατούλης θα υποστήριζε όσα καταγγέλλει σήμερα αν κατείχε μια κυβερνητική θέση ή αν θα τα έκανε γαργάρα. Το μικροπολιτικό παιχνίδι της γάτας-Κυβέρνησης με τον ποντικό-βουλευτή μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Το σίγουρο όμως είναι ότι δυστυχώς επί 4 χρόνια μεταρρυθμίσεις ακούμε και μεταρρυθμίσεις δε βλέπουμε. Και σ’ αυτό ο Τατούλης έχει χτυπήσει διάνα.