Tο ιρλανδικό referendum και το ευρωπαϊκό ΔΗΜΟ-ψήφισμα

Πριν λίγες μέρες η Ευρώπη δοκίμασε άλλη μία ψυχρολουσία με το απορριπτικό αποτέλεσμα του ιρλανδικού δημοψηφίσματος. Έστω και με μικρή συμμετοχή, έστω και με όχι μεγάλη διαφορά οι ιρλανδοί πολίτες ψήφισαν αρνητικά ως προς την έγκριση της Συνθήκης της Λισσαβόνας.

Το αρνητικό αποτέλεσμα του ιρλανδικού δημοψηφίσματος, που θα επαναλαμβανόταν πιθανόν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συναιρώντας σε ένα βαθμό το λαϊκισμό και τις απλουστεύσεις ακροκινούμενων πολιτικών δυνάμεων, αποδίδεται και στην κακή συγκυρία. Μία συγκυρία που συνδυάζει τη συνεχιζόμενη την τελευταία δεκαετία οικονομική και κοινωνική συμπίεση της ευρωπαϊκής μεσαίας τάξης και τη χρόνια έλλειψη μεταρρυθμίσεων με την τριπλή χρηματοπιστωτική, διατροφική και ενεργειακή κρίση στη παγκόσμια οικονομία.

Ωστόσο δίνει ένα ξεκάθαρο πολιτικό σήμα. Η Ευρώπη δεν πάσχει τόσο από το πολυβόητο έλλειμμα δημοκρατίας αλλά από κούραση και ανία. H έλλειψη του πολιτικού καταλογισμού, της σύγκρουσης των ιδεών και της πολιτικής κινητοποίησης κάνει τους ευρωπαίους να τη βαριούνται και να μη την παίρνουν στα σοβαρά.

Πριν λίγες μέρες το Συμβούλιο Υπουργών Εργασίας συμφώνησε στο σχέδιο Οδηγίας που δυνητικά αυξάνει το εβδομαδιαίο όριο ωρών εργασίας στις 65. Ποιος αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος; Kαι οι 27 υπουργοί ή μονάχα εκείνοι που υπερψήφισαν; Kαι σε ποια ακριβώς εκλογική αναμέτρηση;

Aκόμη περισσότερο, ποιος θα αναλάβει να συντάξει τις πολιτικές συμμαχίες για τις οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ευρώπη; Tο κατακερματισμένο Συμβούλιο Υπουργών ή η γραφειοκρατία της Κομισιόν; Σε ενιαία πολιτική γραμμή ο Mπράουν, ο Mπερλουσκόνι και ο Θαπατέρο; Ρητορικά ερωτήματα στο μέτρο που πολιτική παράγεται εκεί που υπάρχει ενιαίο πολιτικό διακύβευμα. Που εντείνει τον ανταγωνισμό και οξύνει τις ιδέες. Oι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν εκλεγεί με διαφορετική πολιτική ατζέντα, εκφράζουν διαφορετική πολιτική παράδοση και αισθητική και θα κριθούν σε ασύνδετες μεταξύ τους εκλογικές αναμετρήσεις.

Η πολιτική ευθύνη και η πολιτική κινητοποίηση βρίσκονται στον πυρήνα του δημόσιου χώρου και της δημοκρατίας. Ο πολιτικός ανταγωνισμός γύρω από αυτόν ακριβώς τον πυρήνα αναπτύσσεται και μέσω αυτού προωθούνται οι ιδέες, στοιχίζονται τα πάθη, αναπτύσσονται οι συλλογικότητες και γεννιέται η έμπνευση και μερικές φορές η αλλαγή.

Ακριβώς αυτή η έλλειψη της μη εκλογής των κεντρικών ευρωπαϊκών οργάνων απευθείας από το ευρωπαϊκό δήμο είναι που αναχαιτίζει τις πολιτικές συσπειρώσεις και αποθαρρύνει τις πολιτικές συγκρούσεις. Αυτή ακριβώς εξαλείφει την πολιτική ευθύνη και γελοιοποιεί την επίκληση των πολιτικών αλλαγών.

H Ευρώπη καλείται να αποτελέσει απάντηση στο πρόβλημα της κοινωνικής ανασφάλειας και της πολιτικής άπνοιας. Με ποιο τρόπο ωστόσο; Ως συνεταιρισμός συμβιβασμών και μικρο-ρυθμίσεων ή ως η ένωση των ευρωπαίων πολιτών των πολλαπλών ταυτοτήτων και ταυτίσεων που βιώνουν την κοινή ευρωπαϊκή μοίρα;

Θα συγκροτηθούν ποτέ οι λαοί σε ένα επίπεδο ευρωπαϊκού λαού με ευρωπαϊκή πολιτική συνείδηση ή όχι;

Μήπως τελικά, αντί να αναλωνόμαστε σε ήσσονος σημασίας εθνικά δημοψηφίσματα για μικρής εμβέλειας αλλαγές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα έπρεπε να προχωρήσουμε σ’ ένα συμβολικό ΔΗΜΟ-ψήφισμα για το νέο ευρωπαϊκό Δήμο; Σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη ίδια μέρα με ενιαίο ευρωπαϊκό αποτέλεσμα. "Εσύ είσαι ο λαός της Ευρώπης". Bάζουμε σταυρό στο ναι ή το όχι.