Διαρθρωτικές αλλαγές. Χαμένοι στη μετάφραση

Της G700
Δημοσιεύτηκε στο NewsTime

Στην ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι θα κάνει διαρθρωτικές αλλαγές. Ότι εκτός από τον αυστηρό έλεγχο των δημόσιων δαπανών με σκοπό τη δημοσιονομική εξυγίανση και την πάταξη της φοροδιαφυγής θα προωθήσει επίσης μεταρρυθμίσεις σε καίριους τομείς με σκοπό να δημιουργήσει ισχυρά θεμέλια στην οικονομία.

Δυστυχώς, αυτά τα έχουμε ξανακούσει ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν. Αν οι μέχρι σήμερα επιδόσεις της κυβέρνησης στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων αποτελέσουν οδηγό για το μέλλον, ένα είναι βέβαιο. Ότι τίποτα δεν πρόκειται να γίνει. Σε κάθε περίπτωση και επειδή πριν ρίξουμε την ψήφο δεν καλούμαστε απλώς να αξιολογήσουμε το παρελθόν, αλλά να δούμε τι προτείνει το κάθε κόμμα για την επόμενη μέρα, καλό είναι να δούμε τι σόι αλλαγές επιδιώκει να κάνει αυτή τη φορά η ΝΔ.

Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις, όπως τις προσδιόρισε ο Πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη, δεν αποτελούν διαρθρωτικές αλλαγές. Με την εξαίρεση του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων και το διαχωρισμό του κλάδου συντάξεων από την Υγεία, ομολογουμένως δύο πολύ σημαντικές παρεμβάσεις με τις οποίες συμφωνούμε, τα υπόλοιπα μέτρα αφορούν σε διευθετήσεις εντός του υπάρχοντος μεταπολιτευτικού οικονομικού μοντέλου.

Για παράδειγμα:

Στο χώρο της εργασίας προτείνονται περικοπές δικαιωμάτων και κατάργηση της συλλογικής σύμβασης σε περιοχές που έχουν κρίση.

Στο ασφαλιστικό προτείνεται μείωση των Βαρέων και Ανθυγιεινών και ηλεκτρονικές διασταυρώσεις για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής.

Στην παιδεία προτείνεται αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια και δωρεάν υπολογιστές Η/Υ σε όλους τους μαθητές της Α’ Γυμνασίου.

Στη δημόσια διοίκηση προτείνεται μεταφορά διοικητικών αρμοδιοτήτων προς την Περιφέρεια, ενώ μεταρρύθμιση και μάλιστα κρίσιμη φαίνεται να θεωρείται ακόμα και η θεσμοθέτηση αναπληρωτή γενικού γραμματέα στις νομαρχίες!!

Ταυτόχρονα, ορισμένες ομολογουμένως εξαιρετικά χρήσιμες, αλλά αυτονόητες βελτιώσεις σε υποδομές με τις οποίες κανείς δε διαφωνεί, όπως για παράδειγμα η εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος στο ΕΣΥ για να ελέγχεται η συνταγογράφηση, παρουσιάζονται και αυτές ως διαρθρωτικές αλλαγές.

Ο Πρωθυπουργός παρουσιάζει κάποιες τροποποιήσεις παραμετρικού τύπου, παρεμβάσεις δηλαδή εντός των ορίων του σημερινού status quo στην οικονομία και τη διοίκηση, σαν διαρθρωτικές αλλαγές.

Διαρθρωτικές αλλαγές, όμως, έτσι όπως εμείς τις κατανοούμε και υπάρχουν και στη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία, σημαίνει μεγάλης εμβέλειας ανατροπές και παρεμβάσεις που έρχονται να αλλάξουν το τοπίο, επεμβαίνοντας καίρια στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ένας τομέας της οικονομίας, της κοινωνίας, της διοίκησης.

Ο Πρωθυπουργός, από το βήμα της ΔΕΘ δεν μίλησε για ένα άλλο Δημόσιο Τομέα, ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα, μια αγορά εργασίας διαφορετικού τύπου, ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα. Επιπρόσθετα δεν αναφέρθηκε καθόλου στο από πού θα προέλθει η ανάπτυξη; Πως θα διευρυνθεί η παραγωγική βάση της ελληνικής οικονομίας; Πώς θα γίνουμε μια οικονομία υψηλής προστιθέμενης αξίας. Θα συνεχίσουμε με το ίδιο μοντέλο ανάπτυξης; Με το πλαδαρό κράτος, την κρατική και ιδιωτική υπερχρέωση, τη ρηχή επιχειρηματικότητα ανάγκης, τη φεουδαλική αγορά εργασίας και την καταστροφή του περιβάλλοντος;

Σε ό,τι μας αφορά, πιστεύουμε ότι χρειάζεται να γίνουν μεγάλες τομές στην ελληνική κοινωνία σε πολλαπλά πεδία, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η αποτελεσματικότητα της οικονομίας μας, να προωθηθεί η κοινωνική δικαιοσύνη και να ενισχυθεί παράλληλα και η γενεακή δικαιοσύνη. Έτσι ώστε να υπάρξει επιτέλους προοπτική και για τους νέους. Όχι μόνο για να μη γίνουμε η γενιά που θα υποστεί την κοινωνική στασιμότητα ή ακόμα και κάθοδο. Αλλά για να μπορέσουμε να κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές ένα αυξημένο χρηματικό, κοινωνικό και φυσικό κεφάλαιο.

Συγκεκριμένα προς την παραπάνω κατεύθυνση έχουμε προτείνει:

- την κατοχύρωση της αρχής της διαγενεακής δικαιοσύνης στο Ελληνικό Σύνταγμα.

- τη δημιουργία ενός Συνηγόρου των Γενεών με αντικείμενο τη διαρκή και συστηματική γνωμοδότηση για τις επιπτώσεις των επιλογών της σημερινής κοινωνίας και των αποφάσεων των πολιτικών στους μελλοντικούς πολίτες

- την αλλαγή του σημερινού «βισμαρκικού» μοντέλου ασφάλισης σε μικτό, όπου θα συνδυάζονται ένας ενιαίος για όλους αναδιανεμητικός πυλώνας βασικής σύνταξης με έναν κεφαλαιοποιητικό πυλώνα προσωπικής αποταμίευσης –εδώ κρίνεται τόσο η κοινωνική και διαγενακή δικαιοσύνη όσο και η βιωσιμότητα της δημοσιονομικής θέσης της χώρας μεσοπρόθεσμα-,

- τη θεσμοθέτηση χρυσού κανόνα σύμφωνα με τον οποίο το δημόσιο χρέος δεν θα μπορεί να ξεπερνάει το 60% του ΑΕΠ, εκτός από περιόδους εκτάκτου ανάγκης

- τη στήριξη των νέων στο ξεκίνημα του εργασιακού τους βίου με τη θεσμοθέτηση ενός Συμβολαίου Αυτονόμησης για τη γενιά των 700 ευρώ (New Deal για τη νέα γενιά) όπου α) θα προβλέπονται κίνητρα και διευκολύνσεις για την απόκτηση κατοικίας ή την ενοικίαση σπιτιού στα πρώτα τρία χρόνια της εργασίας καθώς και β) θα θεσμοθετειται ένα πριμ απασχόλησης 30 λεπτών για κάθε 1 ευρώ ανάμεσα στα 300 και τα 700 ευρώ μισθού για τα τρία πρώτα χρόνια εργασίας, υπό τη μορφή πιστωτικού φόρου τύπου Earned Income Tax Credit ΗΠΑ, Working Families Tax Credit UK, PPE France.

- βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσα από τη δραστική περικοπή της γραφειοκρατίας σε όλα τα βασικά επίπεδα όπου αυτή εμφανίζεται. Καθεστώς έναρξης, εγκατάστασης, αδειοδότησης, επέκτασης και λειτουργίας μιας επιχείρησης. Καθεστώς έγκρισης επενδυτικών προγραμμάτων και υλοποίησης επενδύσεων. Δομές Στήριξης Επιχειρήσεων (Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών κοκ) και
Εξαγωγές

- τη μεταρρύθμιση του λυκείου στα πρότυπα του IB με διετούς κολεγιακού χαρακτήρα φοίτηση και αυξημένη αυτονομία για τις σχολικές μονάδες

- τη δημιουργία ενιαίου εθνικού συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης στο οποίο θα υπαχθούν όλα τα υπάρχοντα κρατικά πανεπιστήμια, τα κολέγια που είναι αναγνωρισμένα από χώρες της ΕΕ και τα ιδιωτικά εκείνα εκπαιδευτήρια που θα είναι σε θέση να τηρούν αυστηρές ακαδημαϊκές και υλικοτεχνικές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, όλα με ενιαία θεσμική μορφή, αυτή του «Νομικού Προσώπου Εκπαιδευτικού Δικαίου», με πλήρη ανεξαρτησία από το Υπουργείο Παιδείας, με καθεστώς αξιολόγησης από εθνικούς και διεθνείς αξιολογητές, και προβλέψεις για χρηματοδότηση κρατική και ιδιωτική.

- τη σύναψη ενός Οικολογικού Διαγενεακού Συμβολαίου με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της πράσινης οικονομίας

Ας λάβουμε υπόψη σ’ αυτό το σημείο ότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να προχωρήσει, χωρίς μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση. Μητέρα όλων των διαρθρωτικών αλλαγών είναι το πέρασμα του κράτους από τη λογική της κλασσικής γραφειοκρατίας του 20ου αιώνα με έμφαση στο τεκμήριο νομιμότητας σε μια σύγχρονη διδικτυωμένη, πελατοκεντρική και ανταποκριτική διοίκηση του 21ου με έμφαση στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα.

Αυτό βέβαια προϋποθέτει ενσωμάτωση των αρχών του Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ στο κράτος: συστήματα Διοίκησης Ολικής Ποιότητας, Κοινά Πλαίσια Αυτοαξιολόγησης, Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και no stop shops, αλλά και εσωτερική αναδιάρθρωση των απαιτούμενων διοικητικών διαδικασιών.

Δύσκολα πράγματα. Σαφώς. Έτσι είναι όμως οι αλλαγές που ανατρέπουν το status quo στην οικονομία, την εργασία, την παιδεία, το ασφαλιστικό, τη διοίκηση. Έχουν δυσκολία, αλλά μόνο αυτές αυξάνουν τελικά την ευημερία υπέρ των πολλών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι μελλοντικές γενιές δεν θα επωμιστούν δυσβάσταχτα ελλείμματα καθώς και τις ελλείψεις των προηγούμενων.