Friday, December 18, 2009

Ευρώπη και Δημόσια Οικονομικά

Του Δημήτρη Σκάλκου*
PPOL, 13-12-2009

Η διάψευση των σεναρίων πλήρους κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας από τον επίτροπο Χοακίν Αλμούνια (Joaquín Almunia) και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ήταν αναμενόμενη. Η πιθανότητα χρεοκοπίας της δημόσιας οικονομίας είναι σχεδόν μηδενική καθώς η στήριξη των ευρωπαίων εταίρων μας πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Τούτο διότι το κόστος της κοινοτικής αλληλεγγύης σε μία σκληρά δοκιμαζόμενη οικονομία είναι ελάχιστο σε σχέση με το πολιτικό κόστος της χρεοκοπίας μίας οικονομίας της ευρωζώνης αλλά και το οικονομικό κόστος να συμπαρασυρθούν κι άλλες αδύναμες οικονομίες, με προφανείς συνέπειες). Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες ευρωπαϊκών ερευνητικών ινστιτούτων, είναι πιθανό το σενάριο της εξαγοράς μέρους του χρέους κάτι που επιτρέπεται κάτω από ειδικές συνθήκες (άρθρο 100§2 συνθήκης της ΕΕ).

Ωστόσο, η αυτονόητη στήριξη της ΕΕ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως κάλεσμα εφησυχασμού και αναβολής των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων της ελληνικής οικονομίας. Τουναντίον, η οικονομική κρίση λειτούργησε ως καθρέφτης που αποκάλυψε τις ενδογενείς αδυναμίες του ελληνικού αναπτυξιακού μοντέλου αλλά και τις ανισορροπίες στην ευρωζώνη και επιβάλει θαρραλέες πολιτικές επιλογές.

Η συμμετοχή στην ευρωζώνη αναμφισβήτητα προφύλαξε την ελληνική οικονομία από τα κύματα της χρηματοπιστωτικής αστάθειας που απειλούσαν να τη βυθίσουν στη παγκόσμια οικονομική δίνη, κρατώντας το κόστος εξωτερικού δανεισμού σε διαχειρήσιμα επίπεδα. Ταυτόχρονα όμως, στέρησε ένα πολύτιμο εργαλείο προσαρμογής στις εξωτερικές οικονομικές μεταβολές και ανέδειξε το καίριο ζήτημα της (μη-) ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Σήμερα, το υψηλό δημόσιο χρέος (προβλέπεται σε 135% του ΑΕΠ το 2011) σε συνδυασμό με τη μηδενική οικονομική ανάπτυξη απομακρύνουν τις επενδύσεις, δυσχεραίνουν τον δανεισμό και απειλούν να εγκλωβίσουν την ελληνική οικονομία ανάμεσα σε υψηλά επιτόκια/ χαμηλή ανταγωνιστικότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιλογές μας αρθρώνονται χρονικά σε τρία επίπεδα:

'Αμεσα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης πρέπει να προωθήσει σειρά μέτρων που:


  • θα περιορίσουν το έλλειμμα, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο δημοσιονομικού εκτροχιασμού,
  • θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία της δημοσιονομικής μας πολιτικής και
  • θα επιτρέψουν τη διαπραγμάτευση του ζητήματος της δημοσιονομικής προσαρμογής στο πλαίσιο των θεσμών και των οργάνων της ΕΕ.
Το, διόλου ευχάριστο, καθεστώς της «επιτήρησης» είναι σαφώς προτιμότερο από την εμπλοκή του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) που αρέσκεται σε αμφίβολης αποτελεσματικότητας προτάσεις μονεταριστικής ορθοδοξίας, που αδιαφορούν για τις ιδιαίτερες συνθήκες των εθνικών οικονομιών.

Μεσοπρόθεσμα, η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει πειστικά στο ερώτημα του πώς ξοδεύεις σε συνθήκες κατάρρευσης των δημόσιων οικονομικών. Η απάντηση βρίσκεται στο πρόταγμα της «προοδευτικής εγκράτειας» που διακρίνει ανάμεσα σε παραγωγικές και μη-παραγωγικές δαπάνες. Οι πρώτες λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές ζήτησης, εισφέροντας στην αύξηση του ΑΕΠ, ενώ οι δεύτερες προσθέτουν μόνο στον πληθωρισμό. Πρέπει να αναζητηθεί το κατάλληλο μείγμα περιορισμού των δαπανών και μείωσης των φόρων και φορολογικής ελάφρυνσης των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων, για την τόνωση της εγχώριας ζήτησης, και της αύξησης των δημόσιων δαπανών στις υποδομές, την εκπαίδευση και την απασχόληση.

Τα παραπάνω πρέπει να συμπληρωθούν με:


  • δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα, καθώς και
  • βιώσιμο ασφαλιστικό, που να συνδυάζει το παραδοσιακό αναδιανεμητικό σύστημα, με σύγχρονες κεφαλαιοποιητικές μορφές κοινωνικής προστασίας.
Μακροπρόθεσμα τέλος, σημαίνει πως η οικονομική ένωση των ευρωπαϊκών κρατών πρέπει να συμπληρωθεί με μορφές «δημοσιονομικού φεντεραλισμού» (fiscal federalism), όπου μία κεντρική αρχή/μηχανισμός θα μεταφέρει χρηματικούς πόρους σε δοκιμαζόμενες οικονομίες της ευρωζώνης. Και βέβαια να αντιμετωπιστεί ο δομικός μερκαντιλισμός της Γερμανίας, τα τεράστια εμπορικά πλεονάσματα και μικρή εσωτερική ζήτηση της οποίας συνιστούν πρόβλημα για την μελλοντική οικονομική ανάπτυξη στην ευρωζώνη.

Είναι προφανές πως η παρούσα συγκυρία αποτελεί μία πρόκληση που ξεπερνά τους τεχνοκρατικούς χειρισμούς του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και αφορά το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Αναφέρεται σε δύσκολες επιλογές και υψηλού κόστους αποφάσεις, προϋποθέτει συγκρούσεις με κατεστημένα συμφέροντα και νοοτροπίες και επιβάλει συναινέσεις για δίκαιο επιμερισμό των οικονομικών βαρών. Εν ολίγοις, πρόκειται για το μεγάλο στοίχημα των επόμενων χρόνων.


Δημήτρης Σκάλκος είναι πολιτικός επιστήμονας-διεθνολόγος, διευθυντής του «κέντρου φιλελεύθερων μελετών» (ΚΕΦΙΜ). Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στο PPOL στις 13 Δεκεμβρίου 2009

32 comments:

  1. Πρώτα περιορίζουν το εύρος κινήσεων των μικρών χωρών, που δεν μπορούν από τη φύση τους να έχουν τις ίδιες οικονομικές επιδόσεις με τις μεγάλες χώρες. Όταν η Γερμανία έχει ας πούμε έλλειμμα 3%, αυτό προκύπτει ως αποτέλεσμα άλλων μεγεθών στο υπόβαθρο που η Ελλάδα δεν μπορεί να πετύχει (ή που θα μπορούσε να πετύχει εάν είχε δυνατότητα έκδοσης νομίσματος).

    Να φέρω ένα παράδειγμα:

    α) 35άρης εργένης χωρίς παιδιά σε σύγχρονο σπίτι με χαρακτηριστικά εξοικονόμησης ενέργειας, ζει δίπλα σε φτηνό πολυκατάστημα.

    β) 35άρα ανύπαντρη μητέρα με ένα παιδί σε παλιό σπίτι με παλιό εξοπλισμό, ζει δίπλα σε παλιό ακριβό μπακάλικο.

    Μπορούμε να έχουμε τις ίδιες οικονομικές απαιτήσεις κι από τους δύο;
    Ειδικά μάλιστα όταν η ΕΕ έχει θεσπίσει ακόμα και κανόνες εισαγωγών-εξαγωγών που δεν ευνοούν καθόλου τις μικρότερες οικονομίες, οι οποίες χρειάζονται απεγνωσμένα μεγαλύτερη ευελιξία και μεγαλύτερη ανοχή.

    Στις ΗΠΑ, οι πολιτείες με μικρότερο κατά κεφαλήν εισόδημα έχουν και χαμηλότερο κόστος ζωής. Πολύ χαμηλότερο. Περισσότερα μετρητά σου μένουν (ως ποσοστό) εάν ζεις στο Τέξας, σε σχέση με Καλιφόρνια ή Νέα Υόρκη. Λειτουργεί απλά η λογική της αγοράς.

    Στην Ευρώπη όμως δεν συμβαίνει αυτό. Μάλλον το αντίθετο.

    Η ΕΕ έχει γίνει πολύ σφιχτός κορσές για τις μικρότερες χώρες, ενώ οι μεγαλύτερες χώρες επωφελούνται πρώτες από το Ευρώ. Οι μικρότερες δεν έχουν καν τη δυνατότητα να παίξουν, έστω και λίγο, με έκδοση χρήματος σε κάποιο λογικό βαθμό ώστε να μπορούν να ανακουφίσουν κάποιους τομείς της οικονομίας, ή να εξυπηρετήσουν επενδύσεις σε κάποιους άλλους κρίσιμους τομείς.

    Εάν το συνδυάσουμε αυτό με χρόνια προβλήματα τα οποία είναι τόσο διαρθρωτικά όσο και κοινωνικά/πολιτιστικά και νοοτροπίας, τότε δεν προβλέπονται καλά πράγματα για τις μικρότερες χώρες.

    Σαφώς και θα επιδοτήσουν οι Γερμανοί κλπ τις μικρότερες χώρες, αλλά ταυτόχρονα θα ζητούν και τη λήψη μέτρων που δεν προωθούν ομαλό εκσυγχρονισμό της οικονομίας, αλλά προκαλούν αντιδράσεις.

    Εάν τα καταφέρει ο ΓΑΠ να μειώσει τις δαπάνες (έστω και κατά 2%) και να αυξήσει την παραγωγικότητα της οικονομίας (2%) και παράλληλα να μην αυξήσει την ανεργία στο 2010, θα του βγάλω το καπέλο.

    Προέχουν όμως και οι πληρωμές των προμηθευτών εξοπλισμού και προμηθειών των νοσοκομείων, διότι είναι απλήρωτοι κάτι χρόνια τώρα και θα μείνουν τα νοσοκομεία χωρίς υλικά. Για να μη νομίζετε δηλαδή ότι το πρόβλημα αφορά μόνο στους μισθούς.

    ReplyDelete
  2. "Και βέβαια να αντιμετωπιστεί ο δομικός μερκαντιλισμός της Γερμανίας."

    Ε βέβαια! Η Γερμανία φταίει που έχει ανταγωνιστική οικονομία! Δε φταίει η Ελλάδα που δεν έχει ανταγωνιστική οικονομία, και που ο δημόσιος τομέας της θυμίζει χώρα του Ανατολικού Μπλοκ.

    "Η στήριξη των ευρωπαίων εταίρων μας πρέπει να θεωρείται δεδομένη."

    Μπα; Ας περιμένουμε να δούμε.

    ReplyDelete
  3. I am impressed. Ο πρώην γραμμτέας της ΦΙΣ κατακεραυνώνει τον μονεταρισμό και μιλάει πιο Liberal γλώσσα

    ReplyDelete
  4. «Να επιστρέψει η Γερμανία αυτά που χρωστά στην Ελλάδα»

    "Ως λύση για έξοδο από την κρίση που διανύει η ελληνική οικονομία, ο Μανώλης Γλέζος πρότεινε την διεκδίκηση από την ελληνική κυβέρνηση των οφειλομένων από τη Γερμανία από τα αναγκαστικά δάνεια της κατοχής, τα οποία με τον χαμηλότερο τόκο θα φτάσουν στα 35 δισ. δολάρια. «Σε όλη την ιστορία της η Ελλάδα δανείζεται. Η Γερμανία οφείλει στην Ελλάδα από τα αναγκαστικά δάνεια της κατοχής των ποσό των 35 δισ. δολαρίων με την αγοραστική αξία του 1938. Γιατί δεν ζητάνε οι Ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών αυτό το ποσό;» αναρωτήθηκε προχθες το βράδυ ο Μανώλης Γλέζος, ο οποίος συμμετείχε στην κομματική σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ Τρικάλων".

    ReplyDelete
  5. Η λύση είναι η ομοσπονδοποίηση του χρέους.
    Διαφορετικά πρέπει να πούμε στους Γερμανούς "φέρτε πισω τα κλεμένα και τα λάφυρα"
    --------

    "Οι οφειλές

    Εξαιρετικά μεγάλα είναι τα ποσά που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα, τα οποία παρουσιάστηκαν εκτενώς από τον Μ. Γλέζο:

    1. 7,160 δις δολάρια που επιδίκασε η Διεθνής Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων (1946) για τις καταστροφές που προξένησαν τα γερμανικά στρατεύματα στην οικονομική υποδομή της Ελλάδας.
    2. 3,5 δις δολάρια από το δάνειο που οι κατοχικές δυνάμεις υποχρέωσαν τη χώρα να τους παράσχει, εκτός από τα έξοδα συντήρησης των κατοχικών στρατευμάτων.

    Επιπλέον οφείλει:

    α) την επιστροφή αρχαιολογικών αντικειμένων που αφαίρεσαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής από τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και
    β) τις αποζημιώσεις προς τα θύματα των γερμανικών στρατευμάτων σε βάρος των κατοίκων 89 περίπου ολοκαυτωμάτων (πόλεων και χωριών) αλλά και γενικότερα σε βάρος του άμαχου πληθυσμού".

    Κάποιος πρέπει να τους μιλήσει για το Rexona.

    ReplyDelete
  6. Eνα πολύ μεγάλο μέρος του χρέους μας το οφείλουμε σε Γερμανικές εταιρείες.Φαρμακευτικές,τεχνικές,εξοπιλιστικές και γενικώς "προμηθευτικές".Εταιρείες που πρωταγωνίστησαν στη διαφθορά και τον εκμαυλισμό του πολιτικού προσωπικού της Ελλάδας που είναι υπευθυνο για το δημόσιο χρέος.

    ReplyDelete
  7. Και μη μας πούν άλλο Ναζί και άλλο Γερμανοί,γιατί μπορούμε να τους πούμε και μείς, άλλο ΓΑΠ και άλλο Μπουχέσας.Αλλωστε το μοναδικό επιχείρημα που μας έμεινε είναι μόνο αυτό.Διαισθάνομαι ότι θέλουν να τσαλακώσουν το ΓΑΠ.Τον βλέπουν περίπου σαν τον Τσάβες της Μεσογείου.

    ReplyDelete
  8. Tην ανάγκη επείγουσας αντιμετώπισης της «βαθύτατης κρίσης» υπογράμμισε η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου, σημειώνοντας πως «η βόμβα της αναξιοπιστίας της Ελλάδας στο εξωτερικό έτυχε να σκάσει στα χέρια του ΠΑΣΟΚ».

    Δεν έτυχε Αννα.Ηταν προγραμματισμένη απο το Μπουχέσα και τους Ευρωπαίους Φαρισσαίους που δεν γνώριζαν τάχα τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας και τα ΑΙΣΧΗ που γινότανε επι πεντέμισυ χρόνια και τη μάθανε τώρα από το Παπακωσταντίνου.Εσύ τους ξέρεις Αννα μου πόσο υποκριτές είναι αυτοί οι καλογραβατωμένοι και χαμογελαστοί Ευρωπαίοι.

    ReplyDelete
  9. Οσο για το ΠΑΜΕ Αννα, είναι απλά τραμπούκοι που κυκλοφορούν με πολιτικά.

    ReplyDelete
  10. Η ΕΕ διευρύνθηκε απότομα και απροετοίμαστα - και πολιτικά αλλά και νομισματικά.

    Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ανεβαίνουν στην "ίδια βάρκα" διαφορετικής δυναμικότητας ποδηλάτες

    Όσοι πιστευουν ότι επειδή οι αδύνατοι δεν μπορούν να πλησιάσουν τους ισχυρούς, πρέπει οι ισχυροί να "κατεβούν" μερικά σκαλιά παρακάτω απατώνται.

    Οι Γερμανοί είναι αυτοί που στηρίζουν το ευρώ και αυτοί θα επιβάλλουν τους όρους.

    Τώρα το "διαχειρίσιμα επίπεδα" είναι μιά κουβέντα.

    Άλλο να πληρώνεις 3%, άλλο 5.65%, αλλο 6%

    Σε τόκους πληρώνουμε ΣΗΜΕΡΑ 12 δις
    δηλαδή ποσό ίσο με το 30% του ετήσιου δημόσιου payroll

    Πόσες φορές τον προυπολογισμό του Παιδείας ?
    Του Υγείας ?

    Πόσα λείπουν από τα ταμεία για να πληρωθούν οι συντάξεις ?

    "Διαχειρίσιμο" ? Μάλλον όχι

    ReplyDelete
  11. erratum

    ποδηλάτες = κωπηλάτες

    ReplyDelete
  12. Ε βέβαια! Η Γερμανία φταίει που έχει ανταγωνιστική οικονομία! Δε φταίει η Ελλάδα που δεν έχει ανταγωνιστική οικονομία, και που ο δημόσιος τομέας της θυμίζει χώρα του Ανατολικού Μπλοκ.

    Όχι, αλλά η Ελλάδα δεν έπρεπε να είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τις επιταγές και τους τρόπους άλλων χωρών με το ζόρι.
    Εάν η Ελλάδα θέλει να έχει δημόσιο τομέα με αργιλέ, γούστο της. Θα έπρεπε να πληρώνει μόνο τη ζημιά που προκαλεί ο αργιλές, όχι και τους τόκους λόγω χρεών που πρέπει να λαμβάνει επειδή είναι μέλος της ευρωζώνης και πρέπει να τηρεί "στάνταρτς".

    Οι Έλληνες έκαναν μεγάλο λάθος να μπουν στο ευρώ χωρίς να έχουν τις προϋποθέσεις.
    Είναι σαν να πλαστογραφείς την ταυτότητά σου και να λες ότι είσαι 20 πόντους πιο ψηλός ώστε να μπορείς να συμμετάσχεις σε αγώνα βαρέων βαρών. Και μετά απορείς γιατί τρως ξύλο.

    Αυτό έκανε η Ελλάδα: μπήκε στο ευρώ χωρίς να έχει τον κατάλληλο κινητήρα. Αυτό κάνει πιο πολύ ζημιά παρά καλό.

    Οι Γερμανοί είναι αυτοί που στηρίζουν το ευρώ και αυτοί θα επιβάλλουν τους όρους.

    Εμ βέβαια, αφού είναι ουσιαστικά δικό τους νόμισμα.
    Δεν μου φαίνεται ότι είναι καλό για την Ελλάδα:
    α) Κάνει τις εισαγωγές πιο φτηνές (επειδή το ευρώ είναι ισχυρό) και έτσι αυξάνονται οι εισαγωγές.
    β) Βλάπτει τις εξαγωγές (επειδή είναι ακριβό και οι Έλληνες δεν μπορούν να έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής).

    ReplyDelete
  13. Ρε lefteris τι μου θύμισες με τους αργιλέδες.

    Ο Σταύρακας μες τον τεκέ
    http://www.youtube.com/watch?v=AVYkS_MNBAQ&feature=related
    ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ

    Ωχ! θεούλη μου βραδιάτικα

    ReplyDelete
  14. :-)

    Θυμάμαι πριν φύγω για Αμερική (12 χρόνια), πήγαμε στην ταβέρνα του Γιάννη και ξοδέψαμε τέσσερα άτομα ποσό που αντιστοιχεί σήμερα σε 9-11 ευρώ.

    Τότε, που η Ελλάδα ήταν "λιγότερο ανταγωνιστική" από σήμερα και που αγοράζαμε τα καρπούζια δύο δύο (τώρα αγοράζουν φετούλες από το σούπερ μάρκετ με την πιστωτική).

    Θυμάμαι τότε ζευγαράκια που ξεκινούσαν τη ζωή τους με δύο βασικούς μισθούς και βγαίνανε ίσα ίσα (τώρα δεν βγαίνουν καθόλου).

    Αυτός ο στενός κορσές (ή ζουρλομνδύας) που ονομάζεται "Ευρώ", είναι σχεδιασμένος για χώρες όπως η Γερμανία, όχι όπως η Ελλάδα. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία λιγότερη οικονομική ευελιξία απ' ότι σήμερα.

    Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή λειτουργεί με νόμισμα ξένης χώρας ουσιαστικά και κανείς δεν ξέρει ποιας χώρας είναι. Η Ελλάδα δεν μπορεί να εκδόσει ευρώ, δεν μπορεί να παίξει με ανατίμηση ή υποτίμηση νομίσματος. Αναγκαστικά πρέπει να κάνει ότι της λένε οι ιδιοκτήτες του νομίσματος (δηλαδή οι επικεφαλείς της ΓερμανοΓαλλικής αυτοκρατορίας που ονομάζεται χαριτωμένα "ΕΕ"), αλλά χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της Ελλάδας.

    Είναι σαν να προσπαθεί να περπατήσει ένας κοντός με τα παπούτσια ενό ψηλού κι όλο να σκοντάφτει και να του λέει ο ψηλός "πρέπει να πάρεις τα μέτρα που σου λέω για να ψηλώσεις κι εσύ".

    Ε, όταν με το καλό αποκτήσει κι η Ελλάδα 70.000.000 πληθυσμό και βαριά βιομηχανία και άπλετη υποστήριξη από τους Αμερικανούς, ε, τότε θα τους ξεπεράσουμε τους Γερμανούς.

    Μέχρι τότε θα προσπαθούν οι απόφοιτοι του London School of Economics να καταλάβουν γιατί η Ελλάδα δεν έχει την ίδια απόδοση στο ευρώ με τη Γερμανία... (και γαμώ τα σχολεία είναι, άμα βγάζει τέτοιους απόφοιτους).

    ReplyDelete
  15. Εμάς ,ως Ελληνες, μας ταιριάζει πιό πολύ το μοντέλο της Γαλλίας.Και η Βαλκανική και μεσοανατολική πολιτική της Γαλλίας είναι πιό φιλική σε μας.Υπάρχουν ένα σωρό λόγοι να "συμμαχήσουμε" με τη Γαλλία.Πρέπει ο Γαλλογερμανικός άξονας,με τη βοήθεια της Ισπανίας και ίσως και της Ιταλίας, να γίνει πιό Γαλλοβαρύς.

    ReplyDelete
  16. Δεν καταλαβαίνω γιατί οι πιό πολλοί από σας αποδέχεστε ότι το Ευρώ είναι το ψευδώνυμο του Μάρκου.
    Εάν είναι έτσι τότε, τότε θα πρέπει να πάψουμε να μεμφόμαστε εαυτούς γιατί κάναμε κάποια μικρολογιστικά τρίκ για να μπουμε στη Γιούρολαντ.Γιατί αυτό δεν είναι τίποτε μπροστά στη μεγαλοαπάτη των Γερμανών να μετονομάσουν το Μάρκο σε Ευρώ ΚΑΙ να μας το σερβίρουν ως ευρωπαικό κοινό νόμισμα.Πρέπει να κάνουμε αγώνα να απογερμανοποιηθεί το ευρώ.Και το μόνο όπλο που έχουμε οι Ελληνες, ΚΑΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΠΟΛΥ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ, είναι η κουζουλάδα μας.
    Ο ΓΑΠ γιαυτό τους φοβίζει.Φοβούνται μήπως κρύβει μέσα του κάποιον Ανδρέα και τα κάνει λίμπα.Oι επιθέσεις που δεχόμαστε απο τα επικεφαλης της S&P Σλοβένικα τσογλανάκια στοχεύουν στο κόντεμα του ΓΑΠ και της πολιτικής του άλλου δρόμου που φοβούνται ότι ΑΝ ακολουθήσει και ΑΝ πετύχει θα αποτελεί ένα κακό προηγούμενο που μπορεί να βρεί μιμητές.Ετσι τσουβαλιάστε τον προληπτικά.

    ReplyDelete
  17. Οταν ο ΓΑΠ κρούει τον κώδωνα για απειλή της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας απο μεθοδευμένες επιθέσεις των τσογλανίων της S&P εμείς το θεωρούμε απλά μια χαριτωμενιά ενός αθωούτσικου πολιτικού που "κακή τη τύχει" έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας.Τρομάρα μας.

    ReplyDelete
  18. "Ο ΓΑΠ γιαυτό τους φοβίζει.Φοβούνται μήπως κρύβει μέσα του κάποιον Ανδρέα και τα κάνει λίμπα."

    Λέτε να μας βγει ο ΓΑΠ τσιριμπίμ τσιριμπόμ και γιαλατζής δερβίσης;

    ReplyDelete
  19. ΓΙΑΤΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΛΛΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ.
    ΑΣ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Α.ΚΑΡΑΚΟΥΣΗ ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ.

    "Οίκοι... επιβολής
    17 Δεκέμβριος 2009

    ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΑΚΟΥΣΗ

    Oι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης επιμένουν στη γραμμή τους και στη λογική τους.

    Η περίπτωση της Standard & Ρoor΄s, που χθες υποβάθμισαν για ακόμη μια φορά την ελληνική οικονομία, είναι ενδεικτική του κλίματος, αλλά και των διαθέσεων.

    Ολοι αυτοί λοιπόν οι εντιμότατοι, με βαρύ ιστορικό, διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν άποψη προκάτ, δεν αλλάζουν, ούτε πείθονται, όπως δεν πείθονταν στα χρόνια του Ρούζβελτ, όταν υπερασπίζονταν τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς τη στιγμή που ο κόσμος λιμοκτονούσε και έτρεχε στα συσσίτια. Γι΄ αυτό και εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο μεταξύ 1932 και 1940, όταν ο κόσμος πήρε τον άλλον δρόμο και τα είδε αλλιώς.

    Ετσι και τώρα, όλοι αυτοί οι θύλακοι της ιδεολογικής καθαρότητας του εξευτελισμένου νομισματικού κανόνα και του νεοφιλελεύθερου μονόδρομου αξιολογούν ως μη επαρκείς τις ελληνικές προσπάθειες για τη μείωση των ελλειμμάτων και τον έλεγχο των χρεών.

    Θέλουν να δουν τους μισθούς να μειώνονται ή έστω να παγώνουν. Αυτό είναι το μέτρο γι΄ αυτούς, δεν αναγνωρίζουν την ιδιαιτερότητα των ελληνικών συνθηκών, δογματικοί καθώς είναι υπερασπίζονται, όπως οι θεολόγοι, την πίστη τους, δεν δείχνουν καμία ευελιξία, επιβεβαιώνουν την πεποίθηση των περισσοτέρων ότι δεν πρόκειται για οίκους αξιολόγησης, αλλά για οίκους επιβολής.

    Δεν νοιάζονται για τις κοινωνικές συνθήκες, δεν τους ενδιαφέρει αν θα καεί η Ελλάδα, νομίζουν οι ανόητοι ότι κατέχουν την απόλυτη αλήθεια και πως πέραν αυτής δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Βλέπουν μόνο τα τρέχοντα νούμερα, δεν αναγνωρίζουν ότι τα χρέη αντιστοιχούν σε πλούτο και περιουσιακά στοιχεία, ικανά να υπερκαλύψουν τις όποιες απαιτήσεις των πελατών τους. Η Ελλάδα δεν είναι αυτό που νομίζουν. Εχει τεράστιο απόθεμα αφορολόγητου πλούτου, η δημοσιονομική διαχείριση έχει μεγάλα περιθώρια εξοικονόμησης πόρων, το ίδιο το κράτος διαθέτει περιουσία αμύθητη.

    Μια αποφασισμένη και οργανωμένη κυβέρνηση μπορεί να ανακτήσει γρήγορα τη χαμένη αξιοπιστία και να εξασφαλίσει την επάνοδο στον ενάρετο κύκλο, χωρίς, κατ΄ ανάγκην, να μειώσει τους μισθούς. Ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχ. Σάλλας έγραψε την περασμένη Κυριακή στο «Βήμα» ότι η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου ανέρχεται σε 240 δισ. ευρώ! Η αξιοποίησή της αρκεί από μόνη της να καλύψει τις απαιτήσεις των δανειστών-πελατών της Standard & Ρoor΄s.

    Με άλλα λόγια, η ελληνική οικονομία δεν χρειάζεται τίποτε άλλο παρά πίστωση χρόνου. Αν την έχει και η κυβέρνηση δείξει τη δέουσα αποφασιστικότητα στην εφαρμογή του περιγραφέντος σχεδίου της, πολύ πιο γρήγορα απ΄ ό,τι νομίζουν οι γύπες των διεθνών αγορών θα ξαναβρεί τον δρόμο της και θα ανακτήσει τη χαμένη αξιοπιστία της.

    Τα υπόλοιπα είναι θέματα τεχνικά, όπως καλά γνωρίζουν όλοι αυτοί οι δήθεν αγανακτισμένοι κύριοι. Με δυο τιτλοποιήσεις, σε περιβάλλον αξιόπιστο, το ελληνικό χρέος καθίσταται απολύτως διαχειρίσιμο, όπως ήταν και πριν από την κρίση, όταν όλοι αυτοί οι αξιόπιστοι οίκοι μοίραζαν αφειδώς πιστοποιητικά για έκδοση περισπούδαστων, πλην εξευτελισμένων όπως απεδείχθη, τίτλων.
    (ΒΗΜΑ)"

    ReplyDelete
  20. Λευτερη

    αν δεν είχαμε το ευρώ σήμερα δεν μπορώ να σου περιγράψω τι θα είχε γινει με την δραχμή
    Δεν είναι τόσο απλό, "το χωμί τότε έκανε 10 δραχμές και τώρα 1.5 ευρώ"

    Το νόμισμα αντανακλά την οικονομική υγεία ή αρρώστεια της κάθε χώρας

    Παρμενίδη,
    γιά την απογερμανοποίηση του ευρώ που λες υπάρχει τρόπος
    Να αναπτύξουμε την οικονομία μας περισσότερο από την γερμανική

    Να πουλάμε ελληνικά αυτοκίνητα, να κατασκευάζουμε τραίνα, Eurofighters & Airbus, να αγοράσουμε τον την Deutsche Telecom- να δουλεύουν τα πάντα καλύτερα από τη Γερμανία

    Εδώ τη λυμματολάσπη δεν μπορούμε να διαχειριστούμε (και τη στέλνουμε στην ...Γερμανία), απογερμανοποίηση του ευρώ ονειρεύεσαι ?

    ReplyDelete
  21. Οι οίκοι αξιολόγησης και οι Γερμανοί παρατρεχάμενοί τους μου ομοιάζουν με τον "σύμβουλο" στο "για λογαριασμό σας".
    Το συμπέρασμά τους πάντα είναι: "έχεις πρόβλημα γιατί τα έκανες χάλια, πούλα το σπίτι του μπαμπά".

    Γατί νομίζετε ότι μας άφηναν τόσα χρόνια να υπερχρεωνόμαστε και μας δάνειζαν κι από πάνω;
    Γιατί μας έβαλε τόσο εύκολα ο γερμανοτραφής ηγέτης μας τότε στο Ευρώ;
    Κι αφού "τα βρόντηξε και την έκανε" ο αντικαταστάτης...
    Ο μαθητής του τώρα, καλείται να τελειώσει αυτό που άρχισε ο μέντοράς του.

    ReplyDelete
  22. "Ενάντια σε όλες τις δηλώσεις πως η Ένωση ή η ευρωζώνη δεν πρόκειται να συνδράμει την Ελλάδα, διότι αυτό απαγορεύεται από τις Συνθήκες και άλλα συναφή, το Βερολίνο έχει αποφασίσει- όπως έλαβαν γνώση οι Βρυξέλλες- ότι θα προστρέξει σε αρωγή της Αθήνας. Η κ. Μέρκελ όμως δεν θέλει να τη θεωρήσουν κορόιδο- και επίσης δεν θέλει να εισαγάγει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στα εσωτερικά της ευρωζώνης, κάτι που μπορεί να εκληφθεί ως αδυναμία. Η «τριμερής». Έτσι, προχώρησε σε συγκεκριμένες κινήσεις στη βάση του «των φρονίμων τα παιδιά...». Φρόντισε να καθιερωθεί μια «τριμερής» συνεργασία, στην οποία μετέχει το ΔΝΤ, η Κομισιόν κι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το κλιμάκιο αυτό έχει ήδη επισκεφθεί την Ελλάδα μία φορά και θα ξαναέρθει με εντολή όχι απλώς να δει τι συμβαίνει, αλλά με διευρυμένη εντολή πλήρους δημοσιονομικού ελέγχου. Ήδη φαίνεται πως, τουλάχιστον για το έλλειμμα, η «τριμερής» καταλήγει ότι το 2009 δεν ήταν 12,7%, αλλά κάπου 14%, γεγονός που από μόνο του τινάζει τους στόχους του προϋπολογισμού στον αέρα".

    Eυτυχώς η Μέρκελ διαβάζει ανελλειπώς το "G700" και τα σχόλιά μας.Γιαυτό και πολύ έγκαιρα συνεμορφώθη.Και "ο Αγιος φοβέρα χρειάζεται".

    ReplyDelete
  23. "Εάν η Ελλάδα θέλει να έχει δημόσιο τομέα με αργιλέ, γούστο της. Θα έπρεπε να πληρώνει μόνο τη ζημιά που προκαλεί ο αργιλές, όχι και τους τόκους λόγω χρεών που πρέπει να λαμβάνει επειδή είναι μέλος της ευρωζώνης και πρέπει να τηρεί "στάνταρτς"."

    Τι λες; Επομένως εάν δανείζεται για να πληρώνει δημόσιο τομέα με ναργιλέ, δε θα πρέπει να πληρώνει τόκους; Ενδιαφέρουσα άποψη.

    "Γατί νομίζετε ότι μας άφηναν τόσα χρόνια να υπερχρεωνόμαστε και μας δάνειζαν κι από πάνω;"

    Μας άφηναν; Ενδιαφέρουσα άποψη κι αυτή. Στο τέλος θα κατηγορησουμε τους Γερμανούς και για το οτι υπερδανειστήκαμε, και παρ' ολα τα εύκολα κεφάλαια των τελευταίων δεκαετιων δεν καταφέραμε να αναδιοργανώσουμε την οικονομία μας. Οι Γερμανοί φταίνε!! Να κάνουμε μια παύση πληρωμών να μάθουν!

    ReplyDelete
  24. Επι τέλους οι Γερμανοί άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι η επίθεση κατά της Ελλάδας τους αφορά άμεσα γιατί είναι επίθεση κατά του Μαρκοευρώ και τους πονάει.Ο ΓΑΠ τους προειδοποίησε: Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων! Η σθεναρή του στάση άρχισε να πιάνει.Είθε να γίνει και Ευρωπαική στάση.Οι Γερμανοί πήραν το μάθημά τους και αφυπνίστηκαν απο το μακάριο ύπνο του πολιτικού παιδοβούβαλου στον οποίο είχαν περιπέσει μεταπολεμικά.

    ReplyDelete
  25. Η Ελλάδα δε χρειάζεται να έχει 70 εκ πληθυσμό για να γίνει παραγωγική χώρα. Οι σκανδιναβόί δηλαδή που έχουν λιγότερο πληθυμσό από εμάς και πριν από 70 χρόνια ήταν χωριάτες βίκιγνκς γιατί ανπατύχθηκαν;

    Επίσης πιστεύω ότι οι διεθνείς οίκοι αξιολόγοισης χτίζουν θέση για να αγοράσουν ακριβά το πακέτο των 55 δις που θα βγει να δανειστεί η Ελλάδα τον Ιανουάριο.

    Τους χαλάνε το πάρτυ όμως η κυβέρνηση και οι ελληνικές τράπεζες που πάνε κι αγοράζουν το ελληνικό χρέος σε φτηνότερα επιτόκια και άρχισαν τώρα να τις κάνουν υποτίμηση στα δάνεια τους. αυτό σε συνδυασμό με την υποβ΄θαμιση του ελληνικού χρέους τις δυσκολεύει να δανειστούν χαμηλά από ΕΚΤ.

    Απλά πράματα σε όρους πολιτικής οικονομίας το ελληνικό χρέος θέλουν να αγοράσουν σε ακριβές τιμές και την εγγύηση της ΟΝΕ.

    εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί δε δεχτήκαμε να πουλήσουμε χρέος στην Κίνα παραχωρώντας και καμιά υποδομή σαν τον ΟΣΕ (ο θεός να την κάνει υποδομή) που είναι μπάχαλο και που τουλάχιστον οι κινέζοι θα την αναπτύξουν και θα μας μείνει και κάτι.

    Από εκεί και πέρα ας στρώσει τον κώλο της η κυβέρνηση να λύσει το δημοσιονομικό γιατί όσο κοράκια είναι οι ξένοι οίκοι αλλά τόσο εγκληματίες θα είναι οι της κυβένρησης αν δεν κάτσουν να κάνουν μεταρρυθμίσεις.

    ReplyDelete
  26. Το σαθρό ευρωπαικό χρηματοπιστωτικό σύστημα που στηρίζει το Ευρώ απειλείται με κατάρρευση αν παραβιασθεί η κερκόπορτα που λέγεται Ελλάδα.Verstehen Sie bitte?

    ReplyDelete
  27. O,τι κάνει η Γερμανία τώρα,έστω και κάπως αργά,είναι να λέει στις αγορές: "Εμείς εγυώμαστε τα χρέη της Ελλάδας".Απο τη στιγμή που το λέει αυτό εμείς θα κάνουμε το δικό μας καθήκον.Και θα αναλάβουμε την ευθύνη εξ ολοκλήρου.Δεν ζητάμε απο αυτούς χρήματα αλλα μια φραστική υποστήριξη που μέχρι τώρα ήταν κανονικό θάψιμο.Μέχρι που κατάλαβαν ότι ο τάφος ήταν μεγάλος και χωρούσε και αυτούς.

    ReplyDelete
  28. weil es is ist das domino effect zum φοβιθίρτ

    ReplyDelete
  29. Θα έλθει βέβαια ο Οθωνας μαζί με τους ανάλογους Βααυρούς για να επιτηρούν τα δημοσιονομικά μας.Τι να κάνουμε.Μαθημένα τα βουνά απο τα χιόνια.Χρειαζόμαστε μια καινούρια εκπαίδευση.

    ReplyDelete
  30. "Ορισμένα κυβερνητικά στελέχη πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν ζούμε ακόμη στη δεκαετία του 1980. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν εταιρείες στις οποίες συμμετέχει το κράτος, αλλά είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, είναι εξόχως προβληματικός. Τελευταίο παράδειγμα ο ΟΠΑΠ όπου το κράτος ανέβαλε τη Γ.Σ. του γιατί δεν είχε καταφέρει να βρει κατάλληλο επικεφαλής. Η συμπεριφορά του αρμοδίου υπουργού, όπως και άλλων σε αντίστοιχες περιπτώσεις, εκθέτει τη χώρα στους ξένους θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι περιμένουν από το κράτος να σέβεται τους βασικούς κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης. Δυστυχώς ορισμένα κυβερνητικά στελέχη επιμένουν να χειρίζονται σημαντικές για το κύρος της χώρας εταιρείες σαν να είναι παραρτήματα των υπουργείων τους. Αυτά όμως συμβαίνουν όταν, αντί για κυβερνητικό έργο, παράγονται κυρίως... συνεντεύξεις."

    http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_100056_19/12/2009_384190

    ReplyDelete
  31. Και ύστερα λέμε γιατί δεν ανοίγουν οι αγορές στην Ελλάδα.

    Ας το πάρουμε χαμπάρι. Φέρνουμε σε χώρα της Μέσης Ανατολής (ως προς το μπούγιο). Φέρνουμε σε χώρα του πρώην Ανατολικού Μπλογκ (ως προς την οικονομική ελευθερία). Αλλά σε Ευρώπη δε φέρνουμε

    Ας φύγουμε λοιπόν, ας φύγουμε κι απ' την ευρωζώνη των κακών Γερμανών, να ξαναβγάλουμε τη δραχμούλα, να ευχαριστηθεί ο Parmenidis.

    ReplyDelete
  32. 0Οι σκανδιναβοί δηλαδή που έχουν λιγότερο πληθυμσό από εμάς και πριν από 70 χρόνια ήταν χωριάτες βίκιγνκς γιατί ανπατύχθηκαν;

    Ας μην ήταν οι Αμερικανοί και σου έλεγα σε τι κατάσταση θα ήταν σήμερα Γερμανοί, Γάλλοι, Σουηδοί κλπ.
    Η Σουηδία θα ήταν μέρος της ΕΣΣΔ, η Γερμανοί θα είχαν κάνα πρωτόγονο εθνικοσοσιαλισμό και οι Γάλλοι θα ήταν μάλλον λίγο καλύτερα παρασκευάζοντας τυριά και γάλατα (το Wisconsin της Ευρώπης).

    Το Nation Building των Αμερικανών μετά το ΒΠΠ (τότε που οι Αμερικανοί ήταν πιο προοδευτικοί κι εργατικοί και όχι χοντροί κακομοίρηδες όπως σήμερα) είναι το πιο σημαντικό μέρος της μεταπολεμικής ιστορίας της Ευρώπης.

    Ναι, οι Έλληνες ταιριάζουν περισσότερο με τους Γάλλους, αυτό είναι αλήθεια. Είναι και το ίδιο αγενείς και αρνητικοί και μισούν ο ένας τον άλλο και όλους τους άλλους. Αμφότερες χώρες αρέσκονται στην κακή και ατεκμηρίωτη κριτική κατά των άλλων (και μεταξύ τους).

    Στη Γερμανία δεν μπορείς να κάνεις πολλά πράματα λόγω γραφειοκρατίας και αυστηρών κανονισμών, στη Γαλλία σε μπερδεύουν από το τηλέφωνο και στην Ελλάδα δεν σηκώνει κανείς το τηλέφωνο (ή δεν ξέρουν).΄
    Τα ίδια και στις ΗΠΑ σήμερα.

    Η πλάκα είναι ότι μας μαθαίνουν οι Κινέζοι πώς πρέπει να λειτουργεί ο καπιταλισμός σήμερα (περίπου). Θα μας ξετινάξουν καλά καλά όλους μας και μετά μπορεί να ξυπνήσουμε.

    Τα πράγματα που γίνονται σήμερα στην Κίνα είναι απίστευτα. Πραγματικά απίστευτα και πρωτοφανή στην ανθρώπινη ιστορία.

    Δηλαδή, ανεβαίνει κανείς σήμερα στους ουρανοξύστες των ΗΠΑ και σκέφτεται "αυτά φτιάχτηκαν από το 1930 έως το 1975 - σήμερα;".

    Έκτοτε τίποτα. Τα πάλαι πότε δίκτυα της Αμερικής (τότε ήταν θαυμαστά από όλους) σκουριάζουν σιγά σιγά και η Κίνα φτιάχνει μαγνητικά τρένα-σφαίρες και καλωσορίζει επιχειρήσεις και επενδύσεις. (Οι Έλληνες τις διώχνουν γιατί μπορεί να στεναχωρηθεί κάνας συνδικαλιστής).
    Ο Αμερικάνος δεν ανοίγει εργοστάσιο στην Κίνα μόνο λόγω εργατικού κόστους, αλλά και λόγω λιγότερης γραφειοκρατίας. Το κράτος (το κομμουνιστικό κράτος) τον καλωσορίζει και τον διευκολύνει, γιατί θα δημιουργήσει πλούτο για όλους κι ακόμα κι αν φύγει, θα έχει αφήσει κάποια τεχνογνωσία. Σε Ευρώπη και ΗΠΑ τον μαραζώνουν, εκτός εάν ανήκει στο στενό κλαμπ της κυβέρνησης.

    Οι Αμερικανοί κατάφεραν να καταστρέψουν το δυτικό καπιταλισμό με τρεις τρόπους:
    α) Άφησαν την ΕΣΣΔ να καταρρεύσει (κι έτσι ξυπνήσανε οι Άραβες και είπαν "δεν τους χρειαζόμαστε τους δυτικούς πλέον")
    β) Έστειλαν τα εργοστάσια και την τεχνολογία τους στους Κινέζους και τους έπεισαν να γίνουν καπιταλιστές.
    γ) Μετέτρεψαν τις ΗΠΑ σε μια χώρα που βρωμάει από κρατικισμό.
    Σε όλες τις περιοχές των Η.Π.Α. όπου έχει παρέμβει το κράτος (χωρίς ΚΑΜΙΑ εξαίρεση), έχουν δημιουργηθεί τεράστια γκέτο.

    Αλλά ο ισχυρότερος παράγοντας είναι:
    Ο μέσος νέος Κινέζος θέλει να κάνει τους γονείς του υπερήφανους και είναι σκληρά εργαζόμενος και ελάχιστα απαιτητικός.
    (ενώ ο μέσος αμερικανός κι ευρωπαίος νέος είναι ένα αμόρφωτο και θρασύτατο τσογλάνι).

    Αυτό από μόνο του καθιστά την Κίνα την 1η υπερδύναμη 15-20 χρόνια από σήμερα και με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους. Η Αμερική θα εξακολουθήσει να παραμένει ένας "χώρος για κάποιες μπίζνες με το ρομαντικό παρελθόν" ενώ τα αλαζονικά κρατίδια της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία κλπ) θα είναι μύγες στην πλάτη του Ασιάτη γίγαντα.
    Η Αμερική έχει ήδη προσγειωθεί σε νοοτροπία. Δεν έχω ρωτήσει ούτε έναν Αμερικανό τελευταία που να μην μου απαντήσει "ναι, τη γαμήσαμε, οι Κινέζοι μας ξεπεράσανε επειδή είμαστε τεμπέληδες και κρατικιστές".

    Η Ελλάδα έχει καλύτερο μέλλον: τουριστικός παράδεισος για τους Κινέζους και μακριά από το επίκεντρο των σεισμών, με εθνικό πείσμα και υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας ακινήτων. Not bad at all.
    Η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει βαριά βιομηχανία λόγω ζέστης και μεγέθους, αλλά μπορεί κάλιστα να είναι οικονομικό/τραπεζικό και τουριστικό κέντρο με παράλληλη ανθούσα τοπική βιοτεχνία και γεωργική παραγωγή.

    Όσον αφορά στα σημερινά, μάλλον θα πληρώσουν οι Γερμανοί κλπ για να μην αφήσουν το ευρώ να καταρρεύσει.

    ReplyDelete