Thursday, July 29, 2010

Φορτηγατζήδες βαμπίρ τέλος

Εδώ και μερικές μέρες αγορά και πολίτες ταλαιπωρούνται από την απόφαση των ιδιοκτητών φορτηγών να απεργήσουν διαμαρτυρόμενοι για το άνοιγμα του επαγγέλματός τους. Βενζίνη τέλος, προϊόντα στα νησιά και πολλές ακριτικές περιοχές τέλος και σε λίγο έτσι όπως πάμε τουριστική οικονομία τέλος.

Έχουν δίκιο; Κατά την άποψή μας καθόλου. Η ευγενής επαγγελματική τάξη των ιδιοκτητών φορτηγών είναι ένα παρακλάδι της γενικότερης φυλής των βαμπίρ που κυριάρχησε στον φεουδαλικό ελληνικό μεταπολιτευτικό καπιταλισμό. Οι ιδιοκτήτες φορτηγών, ως άλλοι φεουδάρχες, κατάφεραν όλα αυτά τα χρόνια και κράτησαν την αγορά τους κλειστή, ελεγχόμενη και σχεδόν κληρονομική. Μια ολόκληρη γενιά πήρε άδειες άσκησης επαγγέλματος -οι περισσότερες δόθηκαν επί χούντας- και εκ τότε ρύθμισε το παιχνίδι για όλους τους υπόλοιπους. Οι κανόνες για όποιον ήθελε να δουλέψει φορτηγό ήταν μέχρι σήμερα απλοί και σαφείς. Αφού βγάλεις το επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης, είτε κληρονομείς την άδεια απ’ τον πατέρα σου (ελέω θεού φορτηγατζής), είτε πληρώνεις τα μαλλιά της κεφαλής σου για να αγοράσεις μια άδεια από κάποιον που την πουλάει ή αντίστοιχα τα σκας στον υπάλληλο της νομαρχίας να σε βάλει σε κάποιο κόλπο με άδειες μαϊμούδες, είτε τέλος απλά γίνεσαι μισθωτός σε έναν ιδιοκτήτη φορτηγού (υποτελής στον φεουδάρχη), νοικιάζοντας ουσιαστικά το φορτηγό του λαμβάνοντας αμοιβή στο πλαίσιο της εξαρτημένης σχέσης εργασίας.

Με την απελευθέρωση της αγοράς φροτηγών δημόσιας χρήσης αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει είναι ότι κάποιος νέος ή άλλος εργαζόμενος οποιασδήποτε ηλικίας ή εταιρεία, μπορεί να εισέλθει με μεγαλύτερη ευκολία στη συγκεκριμένη αγορά. Ταυτόχρονα, κι επειδή πολλοί ιδιοκτήτες φορτηγών έχουν πληρώσει αρκετά λεφτά για να βγάλουν άδεια κατά το παρελθόν, ρυθμίζεται ο τρόπος αποζημίωσής τους. Για να υπάρξει ισορροπία και δικαιοσύνη.

Τα βαμπίρ όμως δεν βάζουν νερό στο κρασί τους και γι΄ αυτό αντιδρούν λυσσαλέα. Ουσιαστικά, κρατώντας όμηρο την κοινωνία, δεν θέλουν να ανοίξει η αγορά ούτε στο ελάχιστο. Δε θέλουν από τη φεουδαρχία να περάσουμε σ’ έναν πιο οργανωμένο και ρυθμισμένο καπιταλισμό. Δε μιλάμε εδώ για τη γη της επαγγελίας αλλά για μια αγορά με δικαιότερους κανόνες σε σχέση με πριν. Δίνουν ως αποτέλεσμα μάχες οπισθοφυλακής. Έτσι, μπροστά στον αυταρχισμό του δικού τους τρόπου μαχητικής διεκδίκησης που αγνοεί την κοινή λογική και υπονομεύει το ευρύτερο κοινωνικό συμφέρον, ήταν λογικό κι επόμενο, έως και λαϊκή απαίτηση, να επιστρατευτεί από την κυβέρνηση η λογική της έκτακτης ανάγκης. Ο νόμος της ετερογονίας των σκοπών σε όλο του το μεγαλείο. Η πολιτική επιστράτευση ήρθε με εξίσου αυταρχικό τρόπο να τους τελειώσει οριστικά. Φορτηγατζήδες βαμπίρ τέλος.

Tuesday, July 27, 2010

Ο παγκόσμιος πλούτος συνεχίζει να παγκοσμιοποιείται

Του Αλέν Φοζάς*
Les richesses aussi se mondialisent
© Le Monde/ Le Mensuel
Μετάφραση από την Ομάδα του PPOL


2007

2000
Οι φτωχές χώρες λιγοστεύουν από δεκαετία σε δεκαετία (πάνω: 2007. Κάτω: 2000)


-Με μπλε: «φτωχές» χώρες, με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης μικρότερους από το διπλάσιο εκείνων των «πλουσίων» κρατών κι ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα μικρότερο από 775 δολάρια για το 2000 και 935 για το 2007.

-Με γαλάζιο: «αργοπορούσες» χώρες, με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης μικρότερους από το διπλάσιο εκείνων των «πλουσίων» κρατών κι ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα μεταξύ 755 και 9,265 δολάρια για το 2000 και μεταξύ 935 και 11,455 για το 2007

-Με κίτρινο: «αναδυόμενες» χώρες, με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 3.75% τη δεκαετία του 1990 και άνω του 3% τη δεκαετία του 2000.

-Με κόκκινο: «πλούσιες» χώρες, με ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα άνω των 9,265 δολαρίων το 2000 και άνω των 11,455 δολαρίων από το 2007


Ο οικονομικός άξονας του κόσμου συνεχίζει να απομακρύνεται από τις πλούσιες χώρες. Τα κράτη-μέλη του «οργανισμού οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης» (ΟΟΣΑ) παρήγαγαν το 60% του παγκοσμίου ακαθαρίστου προϊόντος το 2000, το 51% το 2010 και το 2030 δε θα συνεισφέρουν παρά μόνο το 43% του παγκοσμίου πλούτου.

Οι χάρτες που δημοσίευσε ο ΟΟΣΑ την Τετάρτη 16 Ιουνίου, στο πλαίσιο της έκθεσής του «η μετακίνηση του πλούτου» αποδεικνύουν πως τα μη κράτη-μέλη του οργανισμού -οι λεγόμενες «υπό ανάπτυξη» χώρες- καλύπτουν ταχύτατα το χάσμα που τις καλύπτει από τους δυτικούς θύλακες της ευημερίας.

Αν και η κατηγορία των «πλουσίων» χωρών ελάχιστα διευρύνθηκε, εκείνη των «αναδυόμενων» κρατών γνωρίζει εντυπωσιακή άνθηση, με το σύνολο σχεδόν των χωρών της Ασίας να έχουν πια ακολουθήσει τα βήματα της Κίνας και να έχουν ενταχθεί στην κατηγορία αυτή. Τη δεκαετία 2000-2010, ο αριθμός των κρατών που γνώρισαν ρυθμούς ετήσιας ανάπτυξης υπερδιπλάσιους των πλουσίων κρατών πέρασε από τα 12 στα 65. Τα κράτη που ανήκουν στην κατηγορία των «φτωχών» είναι πια μόλις 25, έναντι 55 τη δεκαετία του 1990.

Η έκθεση αναδεικνύει ένα νέο φαινόμενο: η Κίνα απλά προηγήθηκε μιας πορείας σύγκλισης με τις πλούσιες χώρες, που σήμερα πια την ακολουθούν ολοένα και περισσότερα κράτη. Στην πορεία αυτή βρίσκουμε απροσδόκητα ακόμα και ένα μεγάλο τμήμα της υποσαχάριας Αφρικής και το σύνολο της νοτιοανατολικής Ασίας, δύο περιοχές δηλαδή που είχαν αφεθεί εν πολλοίς στην τύχη τους την περασμένη δεκαετία.

Το δεύτερο σημαντικό συμπέρασμα είναι πως η κρίση επιταχύνει τη διαδικασία της σύγκλισης των «υπό ανάπτυξη» με τις πλούσιες χώρες. Παρά την κρίση, οι ρυθμοί ανάπτυξης σε πολλά αναδυόμενα κράτη, μειώθηκαν ελάχιστα, ανεπαίσθητα. Η διαδικασία της σύγκλισης άρα «δεν είναι παροδική», όπως προειδοποιούν οι συντάκτες της έκθεσης και αποδεικνύουν οι ρυθμοί ανάπτυξης του συνόλου σχεδόν των αναπτυσσομένων κρατών.

Την πρώτη αιτία αυτής της ανατροπής τη βρίσκουμε τη δεκαετία του 1990, όταν οι Κινέζοι και οι Ινδοί εργαζόμενοι εμφανίστηκαν με αξιώσεις στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, επιτρέποντας στις χώρες τους να αυξήσουν τις εξαγωγές τους και να μετατρέψουν τους ελλειμματικούς έως τότε προϋπολογισμούς τους σε πλεονασματικούς. Τη δεκαετία του 2000, η ίδια διαδικασία επεκτάθηκε στις υπόλοιπες υπό ανάπτυξη χώρες.

Πρώτη επίπτωση της ευτυχούς αυτής κίνησης του κεφαλαίου ήταν η δραστική μείωση της φτώχειας. Από το 1990 ως σήμερα, ο αριθμός των ανθρώπων που διαβιούν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα μειώθηκε κατά 25% ή -σε απόλυτους αριθμούς- κατά 500 εκατομμύρια άτομα.


Η δεύτερη επίπτωση όμως είναι πολύ λιγότερο χαροποιός: οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνουν στο σύνολο των αναδυόμενων οικονομιών, ενώ πολλαπλασιάζονται οι έρευνες που αποδεικνύουν πως το φαινόμενο αυτό επιβραδύνει με τη σειρά του την αναπτυξιακή τους δυναμική.

Πάντως η προοπτική να φθάσουν τις δυτικές χώρες μια σειρά από κράτη που έως πρόσφατα αντιμετωπίζονταν από τον αναπτυγμένο κόσμο με υπεροψία ή συμπάθεια, δεν μπορεί παρά να ενδυναμώσει τις ανησυχίες περί «παρακμής της δύσης». Οι συντάκτες της έκθεσης όμως, κ.κ. Γιούτινγκ (Jütting) και Μολντ (Mold) εκτιμούν πως «αυτή η σύγκλιση δεν είναι επικίνδυνη, καθώς η παγκόσμια "πίτα" μεγαλώνει ενώ η προοπτική να μεταβληθούν η Ινδία και η Κίνα σε καταναλωτικές κοινωνίες, θα αποδειχθεί ευεργετική για ολόκληρο τον κόσμο».

*Alain Faujas είναι δημοσιογράφος της «Le Monde»

Monday, July 26, 2010

The submarine deals that helped sink Greece

By CHRISTOPHER RHOADS
The Wall Street Journal, 10-7-2010

ATHENS—As Greece slashes spending to avoid default, it hasn't moved to skimp on one area: defense.

The deeply indebted Mediterranean nation, whose financial crisis roiled the global financial system this year, is spending more than a billion euros on two submarines from Germany.
It's also looking to spend big on six frigates and 15 search-and-rescue helicopters from France. In recent years, Greece has bought more than two dozen F16 fighter jets from the U.S. at a cost of more than €1.5 billion.

Much of the equipment comes from Germany, the country that has had to shoulder most of the burden of bailing out Greece and has been loudest in condemning Athens for living beyond its means. German Chancellor Angela Merkel has admonished the Greek government "to do its homework" on debt reduction.

The military deals illustrate how Germany and other creditors have in some ways benefited from Greece's profligacy, and how that is coming back to haunt them.

Greece, with a population of just 11 million, is the largest importer of conventional weapons in Europe—and ranks fifth in the world behind China, India, the United Arab Emirates and South Korea. Its military spending is the highest in the European Union as a percentage of gross domestic product. That spending was one of the factors behind Greece's stratospheric national debt.

The German submarine deal in particular, announced in March as the country lurched toward bankruptcy, has cast a spotlight on the Greek military budget and on the foreign vendors supplying the hardware. The deal includes a total of six subs in a complicated transaction that began a decade ago with German firms.

The arms sales are drawing heat from Turkey, Greece's neighbor and arch-rival. "Even those countries trying to help Greece at this time of difficulty are offering to sell them new military equipment," said Egemen Bagis, Turkey's top European Union negotiator, shortly after the sub deal was announced. "Greece doesn't need new tanks or missiles or submarines or fighter planes, neither does Turkey."

Greece's deputy prime minister, Theodore Pangalos, said during an Athens visit in May by Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan that he felt "forced to buy weapons we do not need," and that the deals made him feel "national shame."

Other European officials have charged France and Germany with making their military dealings with Greece a condition of their participation in the country's huge financial rescue. French and German officials deny the accusations.

A spokesman for German Chancellor Merkel says the submarine transaction was the culmination of an old contract signed long before Greece's debt crisis. In May, France's defense ministry said Greek authorities have confirmed their willingness to pursue talks on several arm-procurement deals.

In May, Greece's economic crimes unit began investigating all weapons deals of the past decade—totaling about €16 billion—to determine if Greece overpaid or bought unnecessary hardware.

German prosecutors are investigating whether millions of euros in bribes were paid to Greek officials in connection with the sub deal. In May, the chief executive of one of the German companies helping to build the submarines, called Ferrostaal AG, resigned amid the probe.

For some prominent Greeks, the latest submarine deal was the last straw. In late April, Stelios Fenekos, a 52-year-old vice admiral of the 22,000-person strong Greek Navy, resigned his position, bringing a three-decade Navy career to an end. He says he did so to protest the Greek defense minister's decision to purchase the subs, as well as other decisions taken in recent months that Mr. Fenekos considers "politically motivated."

"How can you say to people we are buying more subs at the same time we want you to cut your salaries and pensions?" says Adm. Fenekos, in his first interview with a reporter. He was referring to the government's 5% cut in most pensions and even deeper slashes to public-sector wages enacted in response to the crisis. The Greek Navy, he says, cannot afford to maintain the additional submarines. It currently has eight subs.

A spokesman for the Greek Ministry of Defense said Mr. Fenekos' resignation was accepted. In stepping down, "Mr. Fenekos did not refer to the submarine deal," he said.

Greece became the first battleground in the Cold War, with the U.S. backing anti-Communists in the Greek civil war in the late-1940s against Communist insurgents. The conflict led U.S. President Harry Truman, in 1947, to pledge unlimited military support for nations under Communist threat, known as the Truman Doctrine.

While the rest of Western Europe used U.S. aid to rebuild its economy from the second World War, in Greece, the emphasis was on building up the military.

"Greece became the front line in the Cold War, and that began, right then and there, the Greek economic crisis of today," says Andre Gerolymatos, a professor of Hellenic studies at Simon Fraser University in Vancouver.

By the mid-1950s, the U.S. pulled back aid, much of which had been in the form of military hardware, shifting much of the burden for Greek military spending to Athens.

By this time, Greece's worsening relations with Turkey led to yet more arms spending. Despite being fellow members of the North Atlantic Treaty Organization, the two nations are bitter rivals. The discovery of oil in the northern Aegean Sea and disagreements over territorial waters and airspace became the source of numerous—and expensive—altercations between the two countries.

An incident in 1996, involving a Turkish ship running aground on a rocky, uninhabited Greek islet, almost led to war. Greece later that year announced a 10-year modernization program of its armed services, costing nearly $17 billion.

The U.S. over the years catered to the two NATO members under a 7:10 ratio, meaning for every $7 million dollars of equipment it sold to Greece it sold $10 million to the more populous Turkey.

It was in that environment that Greece in 1998 went shopping for submarines. It decided on three German-built class-214 submarines, a state-of-the-art diesel-electric powered vessel, with the option of buying a fourth—for a total of €1.8 billion. The first was to be built at the Kiel headquarters of Howaldtswerke-Deutsche Werft GmbH, with the others built at the affiliated Hellenic Shipyards SA, in Skaramangas, Greece.

The arrangement, called the Archimedes Program, would preserve thousands of jobs at the Greek shipyard.

Greek officials in 2002 expanded it to include the modernization of three older class-209 submarines—work to be done at the Skaramangas shipyard using materials and help from the Germans. The increase would cost another €985 million.

The German side consisted of a company owned by German truckmaker MAN SE, called Ferrostaal, and Howaldtswerke-Deutsche Werft, now owned by ThyssenKrupp Marine Systems AG. (MAN has since reduced its stake in Ferrostaal to 30%.)

The total cost of the new and renovated subs: €2.84 billion.
As the military expenditures rose, Greece's two main political parties used them as a political football, each trying to make the budget deficit figures look worse when the other was in charge.
When the Socialist government first bought the submarines, it post-dated the accounting for them to the day when the vessels were to be delivered, rather than when they were purchased.
The government at the time was struggling to meet budget criteria for entry into the euro zone, which it joined a year behind other members in 2001. Pushing back the expenses saddled the bill with the Socialists' successors, the conservative New Democracy party, which came to power in March 2004.

The New Democracy government that year then used a similar tactic, by retroactively accounting for the expenditures on the date of purchase. That inflated the budget deficits of the previous government—while making it easier for the New Democracy government to meet its own deficit goals.

Both accounting methods at the time were allowed by the European Union. The resulting massive deficit revisions made in 2004 for the previous years—4.6% of gross domestic product versus 1.7% for 2003—triggered an investigation in 2004 by Eurostat, the European Union's statistics agency, to understand what caused the revisions. The findings did not result in any sanctions.

Military spending accounted for nearly a quarter of the difference in the 2003 figures, and even more in revisions made on the deficits for preceding years.

After the Socialist party, PASOK, returned to power in October 2009, it made a similar maneuver: It announced the federal deficit was much worse than the outgoing government had let on, mainly due to public hospital debts, setting in motion the financial crisis.

Meanwhile, not one of the subs had been delivered. When Greek officials traveled to Kiel to test the first sub, called the Papanikolis, they said that they found that in certain sea conditions the submarine listed to the right. "The Navy said we cannot accept this sub," said Mr. Fenekos, the admiral who recently resigned. "But the politicians did not want to stop it because they needed the production for the workers in the shipyard here."

ThyssenKrupp Marine Systems said the criticism was baseless and was made to delay payment.
By last fall, Greece had paid €2.032 billion, about 70% of the total owed. With the deal at an impasse, the German companies cancelled the contract.

Finally, in March, the two sides announced they had begun negotiating a new deal. Instead of having three older subs modernized, just one would be modernized, and Greece would buy two additional new ones, bringing the total to six new submarines—costing a total of €1.3 billion.
Abu Dhabi MAR LLC, a shipbuilding company in Abu Dhabi, would buy 75.1% of the Greek shipyard, with the expanded submarine deal a condition of the sale. The Greek government finally accepted the sub, with the understanding it would immediately resell it. No deal has been finalized.

Greece's defense minister, Evangelos Venizelos, speaking to the Greek parliament in March, explained that the deal was an attempt to end the mess, to "sever the Gordian knot" that the new government had inherited.

With 1,200 shipyard jobs at stake, Germany demanding concessions on the complex deal, and Greece having already paid two billion euros without receiving a single sub, the new arrangement was necessary, he said.

But in February, just as a solution appeared to be at hand, German prosecutors in Munich began turning up evidence of unsavory dealings, according to records of their investigation.
Ferrostaal executives authorized payments worth millions of euros to politicians to win the initial deal in 2000, through a Greek company called Marine Industrial Enterprises, according to the Munich prosecutor's records.

To do this, Ferrostaal used sham consulting contracts, according to the records. That company then distributed payments to "officials and decision-makers" in Greece, according to the records. The investigation is ongoing. No charges have been filed.

Adamos Seraphides, chairman of MIE Group Limited, a successor company to a division of Marine Industrial Enterprises, said he doesn't believe that the company's prior leadership was involved in bribery.

In March, police searched Ferrostaal offices, in Essen, seeking evidence of bribe payments. In May, several executives stepped down.

"Ferrostaal will continue to pursue the intensive dialogue with the state prosecutor's office in Munich and has pledged full and comprehensive support and cooperation," says a Ferrostaal spokesman.

A ThyssenKrupp spokesperson says the company got into the business only in 2005, when it bought Howaldtswerke-Deutsche Werft.

Despite the tortuous, decade-long journey of the submarine deal—and Greece's precarious financial standing—Germany stands ready for more business.

Guido Westerwelle, the German foreign minister, in February told a Greek newspaper that Germany doesn't want to force Greece to buy anything.

But "whenever it comes to the point when it's ready to buy fighter planes," a European fighter-plane consortium, which Germany represents in Greece, "wants to be considered in the decision."

A spokesman for Mr. Westerwelle says the minister didn't discuss fighter sales with the Greek government during the visit.

Corrections and Amplifications

In recent years, Greece has bought more than two dozen F16 fighter jets from the U.S. at a cost
of more than €1.5 billion, or about $1.89 billion. A previous version of this article incorrectly gave the dollar conversion as $1.2 billion.

*Alkman Granitsas, David Crawford and David Gauthier-Villars contributed to this article.
Write to Christopher Rhoads at
christopher.rhoads@wsj.com

Friday, July 23, 2010

Γιατί δεν προειδοποίησε ο Τύπος για την κρίση;

Του Πάσχου Μανδραβέλη*
Esquire, 17-7-2010

Το έτος 1 π.Κ. (δηλαδή προ κρίσης) και συγκεκριμένα στις 18 Δεκεμβρίου του 2008, ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης απηύθυνε μια δραματική προειδοποίηση στη βουλή. Είπε: «αποτελεί κοινό μυστικό στους κύκλους της "ευρωπαϊκής επιτροπής" (Κομισιόν) ότι η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στις επιταγές της ONE και ότι επίσης οι όποιες νουθεσίες και επιτηρήσεις δεν αρκούν. Θεωρούν ότι η τωρινή πολιτική ηγεσία της χώρας, που στηρίχτηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) σε όλες τις σημαντικές επιδιώξεις της, την απογραφή, την αναθεώρηση του AEΠ, τη γρήγορη έξοδο από την επιτήρηση, εκμεταλλεύτηκε αυτήν τη συμπαράσταση για να μην τηρήσει τις δεσμεύσεις. Απλώς τους κορόιδεψε! H Ελλάδα, πιστεύουν ότι, καλό θα ήταν να αναγκαστεί να προσφύγει στο "διεθνές νομισματικό ταμείο" (ΔΝΤ) για δανεισμό, ώστε η παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας να είναι αρμοδιότητά του και όχι φροντίδα της "επιτροπής"».

Την προειδοποίηση αυτή ο τότε υπουργός οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης αντιμετώπισε με χλευασμό: «δυστυχώς, ακόμη και ο πρώην πρωθυπουργός, ο κύριος Σημίτης, έφθασε χθες να κινδυνολογεί για δήθεν προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ, επικαλούμενος "κύκλους" της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Αυτός ο χλευασμός δεν ήταν το χειρότερο. Τα τηλεοπτικά κανάλια και οι εφημερίδες διείδαν στην ομιλία του κάτι σατανικό. Αυτό που μετέφεραν από εκείνη την προφητική ομιλία στον ελληνικό λαό είναι ότι «ο κ. Σημίτης δεν ανέφερε ούτε μία φορά την λέξη ΠΑΣΟΚ». Ένας πρώην πρωθυπουργός μιλούσε για τη χρεοκοπία της χώρας και οι δημοσιογράφοι ασχολούνταν... με το πολιτικό κουτσομπολιό.

Έχει γίνει της μόδας στα ΜΜΕ να αναφερόμαστε στην «αποτυχία του πολιτικού συστήματος» που μας έφερε στην αγκαλιά του ΔΝΤ. Αυτή είναι υπαρκτή, αλλά πάλι... Την καμπούρα μας την κοιτάξαμε καθόλου;

Όταν επί πεντέμισι χρόνια η οικονομία βυθιζόταν, πού βρίσκονταν όλοι οι σημερινοί θρηνωδοί να κραυγάσουν και να προειδοποιήσουν;
  • Κανείς δεν είδε τα στοιχεία που έδειχναν εκτροχιασμό;
  • Κανείς δεν παρατηρούσε ότι την περίοδο 2004-2008 το δημόσιο χρέος αυξανόταν με ετήσιο ρυθμό 12 δισεκατομμυρίων ευρώ; Κανείς δεν πρόσεχε ότι οι πρωτογενείς δαπάνες του κράτους, δηλαδή μετά την αφαίρεση των περίφημων τόκων, αυξήθηκαν κατά 72%; (στα τέλη του 2003 ήταν 31.3 δις ευρώ, αλλά στα μέσα του 2009 έφθασαν τα 54 δις ευρώ!).
  • Κανείς δεν έβλεπε ότι οι μισθολογικές δαπάνες στην κεντρική διοίκηση, δηλαδή μόνο των υπουργείων, αυξήθηκαν κατά 64%; (σ.σ: από 13.2 δις ευρώ στα τέλη του 2003, έφτασαν το 2008 στα 21.6 δις ευρώ)
  • Κανείς δεν άκουσε για μαζικές προσλήψεις, για τριπλασιασμό κάποιων επιδομάτων, για τη δημιουργία 695 νέων δημόσιων οργανισμών και 467 νέων αμειβόμενων επιτροπών;
Ή μήπως ο δημοσιογραφικός χώρος ήταν πολύ μπουκωμένος για να φωνάξει; Ένα από τα κονδύλια που εκτροχιάστηκαν στην πενταετία ήταν της κρατικής διαφήμισης: από 30 εκατομμύρια ευρώ το 2003, έφτασε τα 83 εκατομμύρια το 2008.

Και δεν ξέρουμε καν πόσοι δημοσιογράφοι προσλήφθηκαν σε κρατικές δουλειές αυτά τα χρόνια. Έχουμε μόνο αποσπασματικά στοιχεία, όπως π.χ. την ίδρυση ενός αγροτικού καναλιού με 56 δημοσιογράφους που δεν λειτούργησε ποτέ, με κόστος μισθοδοσίας... τριών εκατομμυρίων ετησίως.

Υπάρχουν πολλοί πρόσοδοι των ελληνικών ΜΜΕ από το κράτος: από τις συχνότητες που δόθηκαν στους εκδότες δωρεάν από την οικουμενική κυβέρνηση του 1990, μέχρι θαλασσοδάνεια με κρατικές εγγυήσεις και μετεμφυλιακές νομοθετικές διατάξεις, όπως ήταν αυτή που επέτρεπε τη διαχείριση του 2% του τζίρου χωρίς παραστατικά.

Αυτή η πολυσχιδής κρατική «αρωγή» δεν έκανε την «τέταρτη εξουσία» μόνο διεφθαρμένη, την έκανε νωχελική.

Η μεγαλύτερη ΔΕΚΟ σήμερα είναι η βιομηχανία των ΜΜΕ. Γι' αυτό ο τύπος δεν έπαιξε ποτέ με όρους αγοράς, δεν πρόσεξε ποτέ το προϊόν του, δεν εμβάθυνε στα ζητήματα, δεν προειδοποίησε. Ο τύπος δεν αντιπαρατέθηκε ποτέ με τις δομές του κλεπτοκρατικού καπιταλισμού που αναπτύχθηκε στη χώρα, έγινε συμπλήρωμά του. Οι δημοσιογράφοι δεν ήταν απέναντι στους πολιτικούς· στα ίδια τραπέζια τρώνε και διασκεδάζουν. Εξ ου και το γεγονός ότι αυτό που ευφημικά αποκαλείται «πολιτικό ρεπορτάζ» δεν ασχολείται παρά με τα παίγνια των πολιτικών για τη διανομή της εξουσίας.

Ολόκληρη την πενταετία της κατρακύλας μεγάλα θέματα έγιναν οι «αιχμές», οι «βολές», οι «γκρίνιες» των πολιτικών και όχι η χρεοκοπία της χώρας. Γι' αυτό και κανείς δεν πρόσεξε την προειδοποίηση Σημίτη περί ΔΝΤ, αλλά προσέξαμε ότι «δεν ανέφερε τη λέξη ΠΑΣΟΚ». Η «έξις» για την κάλυψη των παιγνίων έγινε «δευτέρα φύσις» των ΜΜΕ.

Η κρίση στη χώρα δεν είναι οικονομική, δεν είναι πολιτική, είναι καθολική. Χωρίς να υπάρχουν νούμερα που να μπορούν να το πιστοποιήσουν, το πρόβλημα της κρίσης του συστήματος ενημέρωσης της χώρας είναι μεγαλύτερο και από την κρίση της πολιτικής. Κι αυτό διότι τα ΜΜΕ είναι το νευρικό σύστημα της χώρας. Όταν αυτό δυσλειτουργεί, είναι αδιάφορο τι κάνει η κεφαλή.

*Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι δημοσιογράφος

Thursday, July 22, 2010

Citizen - Maria : Génération 700

Των Αλεξία Κεφάλα και Frederic Utard
Arte.TV France

Enquête ouverte au service du citoyen. Comment toute une génération affronte la crise qui frappe la Grèce ? Durant un mois, Maria, jeune avocate à Athènes, cherche des réponses à ses questions. *


*Το video είναι στα Αγγλικά. Ολόκληρη η έρευνα του Γαλλικού Καναλιού Arte στη σχετική ιστοσελίδα.

Wednesday, July 21, 2010

Η δημοκρατία της τοπικής αυτοδιοίκησης – Κατάργηση των εκλεγμένων δημάρχων

Του Panagriotatou*

Έχει διαπιστωθεί και γραφεί πολλές φορές από τότε που ενέσκηψε ο Αρμαγεδδώνας του δημόσιου χρέους, ότι μία από τις μεγάλες τρύπες σπατάλης δημόσιου πλούτου είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Για την οποία έχει διαπιστωθεί επιπλέον πολλές φορές σε εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ότι είναι φωλιά κακοδιαχείρισης και διαφθοράς. Με τη σπατάλη να συνδέεται στενά με τη διαφθορά.

Ο «Καλλικράτης» προσπάθησε να αντιμετωπίσει σε ένα επίπεδο τα προβλήματα αυτά καταργώντας τις νομαρχίες και θεσπίζοντας νέους και αυστηρότερους ελεγκτικούς μηχανισμούς για τη διαχείριση των δημόσιων πόρων από τους αυτοδιοικητικούς παράγοντες.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Η Ελλάδα δεν είναι μία χώρα με 30, 40 ή 80 εκατομμύρια κατοίκους. Δεν είναι ούτε Γαλλία, ούτε Πολωνία. Είναι μία μικρή χώρα των 11 εκατομμυρίων. Επιπλέον, δεν χαρακτηρίζεται από γλωσσικές ή πολιτισμικές διαιρέσεις ή ακόμη και διχασμούς όπως πχ η Ισπανία ή το Βέλγιο.

Αυτό που βέβαια τη χαρακτηρίζει και πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η διασπορά του πληθυσμού –όσου απομένει αν αφαιρέσει κανείς τα μητροπολιτικά συγκροτήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης- σε μία μεγάλη γεωγραφική επικράτεια. Πρέπει να λάβει κανείς υπόψη την απομόνωση των νησιών του Αιγαίου και των ορεινών περιοχών της ενδοχώρας, οι οποίες όμως έχουν ευνοηθεί από την ανάπτυξη των αυτοκινητοδρόμων την τελευταία δεκαετία.

Τι κάνουν λοιπόν οι δήμοι και οι νομαρχίες; Μήπως προστατεύουν το περιβάλλον για τους δημότες τους; Μπορεί κανείς να διαπιστώσει με τα μάτια του την περιβαλλοντική υποβάθμιση των νησιών του Αιγαίου όχι σε ορίζοντα δεκαετίας αλλά χρόνο με το χρόνο, με την «ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση» να έχει σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη εφαρμογής της νομοθεσίας και τους «ισχυρούς δημάρχους» υποτίθεται να λογοδοτούν άμεσα στους δημότες τους.

Γιατί λοιπόν η Ελλάδα πρέπει να έχει ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση; Από συνήθεια; Από πίστη σε ξεχασμένα δόγματα; Για λόγους αποκέντρωσης της δημοκρατίας; Μήπως τότε να εκλέγουμε και τους διοικητές των νοσοκομείων, των σχολείων, των αστυνομικών τμημάτων, του ΙΚΑ και ό,τι άλλο υπάρχει σε δημόσια αρχή;

Τι παραπάνω κάνει ο δήμαρχος από το διοικητή ενός νοσοκομείου; Το επιχείρημα της τοπικής ανάπτυξης είναι κάτι σαν τα καθρεφτάκια στους ιθαγενείς. Είναι ένα επιχείρημα που χρησιμοποιεί η κεντρική εξουσία για να ξεπλένει τη ντροπή της υπανάπτυξης της ελληνικής επαρχίας. Αφού δεν έχετε ανάπτυξη, μπορείτε να συζητάτε γι’ αυτή από το πρωί ως το βράδυ και να εκλέγετε δημάρχους, περιφερειάρχες και συμβούλους για να τη συζητάτε και μαζί τους. Για το αν έχουμε καλά σχολεία και καλούς δασκάλους, ελέγχουμε τον υπουργό παιδείας και όχι τον δήμαρχο.

Για το αν έχουν οι νέοι δουλειές, ελέγχουμε τον υπουργό οικονομίας και όχι τον δήμαρχο. Ο δήμαρχος πρέπει απλώς να καταφέρει κάποια στιγμή να μαζέψει τα σκουπίδια από την πόρτα μας και να καθαρίσει τα φρεάτια για να μην πνιγόμαστε στην πρώτη μπόρα. Αφού λοιπόν ο δήμαρχος δεν λογοδοτεί για θέματα που εντάσσονται στον στενό πυρήνα άσκησης της δημόσιας εξουσίας, δεν υπάρχει λόγος να εκλέγεται. Δεν υπάρχει λόγος να δημιουργούμε στρατιές αμοιβόμενων πολιτευτών.

Και στη θέση του, ας μπει μάνατζερ-διοικητής, γιατί κάποιος θα πρέπει να διευθύνει τη διοίκηση του δήμου. Ας επιλέγεται δημοκρατικά και από κοινού από το εκλεγμένο μέσω των τοπικών εκλογών δημοτικό συμβούλιο και το υπουργείο εσωτερικών. Ας δεσμεύεται από ποσοτικούς στόχους για την ανανέωση του συμβολαίου του.

Η πολιτική, δημοσιονομική, εκπαιδευτική, υγείας, δημόσιας ασφάλειας, αναπτυξιακή κτλ, αποφασίζεται σε κεντρικό επίπεδο και έτσι πρέπει. Σε μία μικρή χώρα όπως η Ελλάδα δεν έχουμε την πολυτέλεια να σπαταλάμε δημοσιονομικούς και ανθρώπινους πόρους.

Σε αυτό το επίπεδο χρειαζόμαστε τη δημοκρατία δυνατή, δηλαδή τον έλεγχο, τη λογοδοσία και την αντιστάθμιση των εξουσιών. Σε αυτό το επίπεδο κρίνεται το βάθος και η ποιότητα της δημοκρατίας μας. Συνηθίσαμε μάλλον όμως να ψηφίζουμε και ξεχάσαμε να κρίνουμε.

*Ο Panagriotatos είναι blogger και μέλος της G700.

Monday, July 19, 2010

H πρόκληση της οικολογικής ανανέωσης

Tων Κλοντ Αλέγκρ και Λικ Φερί *
Le pari de l' innovation écologique
© Le Figaro
Μετάφραση από την ομάδα του PPOL

Σκάει άραγε η «φούσκα» της κλιματικής αλλαγής; Η στρατηγική του φόβου, που στηριζόταν στην προαναγγελία ενός καυτού κλίματος σε έναν αιώνα, έχει πλέον αποσυντεθεί σε μεγάλο βαθμό. Και πώς θα ήταν δυνατό να πιστέψουμε πως η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα θα ήταν το κλίμα της Γης σε εκατό χρόνια, ενώ βιώνουμε έκρηξη των ελλειμμάτων και της ανεργίας, ενώ το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, ενώ οι υπόλοιπες ήπειροι ζουν στον αστερισμό των εξεγέρσεων των υποσιτισμένων κι κάθε έξι δευτερόλεπτα κάποιο παιδί πεθαίνει από την πείνα; Σήμερα, όχι τις επόμενες δεκαετίες. Δεν είναι αυτά πολύ πιο σοβαρά; Το πώς θα είναι το κλίμα σε εκατό χρόνια κανείς δεν το ξέρει. Εν πάση περιπτώσει, θα αναγκαστούμε να προσαρμοστούμε -κι έχουμε πολύ καιρό να προετοιμαστούμε.

Οπότε σήμερα η λογική αποκαταστάθηκε, η λέξη «Κοπεγχάγη» ξαναέγινε ονομασία πόλης και ο ΟΗΕ αναζητεί απεγνωσμένα τους χρηματοδότες για να κατορθώσει να οργανώσει την επόμενη σύνοδο για το κλίμα, που οι πάντες προαισθάνονται πως δε θα καταλήξει πουθενά. Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και των αιτιών του επανήρθε στη δικαιοδοσία της επιστήμης. Ας ξαναρχίσει ένας διάλογος γαλήνιος, χωρίς επικοινωνιακές, οικονομικές ή πολιτικές υστεροβουλίες.

Αλλά για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί καιρός, μιας που οι σχεδόν θρησκευτικές βεβαιότητες δεν εγκαταλείπονται από τη μια στιγμή στην άλλη. Ας το επαναλάβουμε πάντως: κανείς, ούτε κι εμείς, δεν αμφισβητούμε την ανάγκη να ελεγχθούν οι εκπομπές CO2, ούτε να εξοικονομήσουμε ενέργεια. Ας πάψουν επιτέλους οι αλληλοκατηγορίες όσον αφορά τον τελικό μας σκοπό. Ας επικεντρωθεί ο διάλογος εκεί που διαφωνούμε, στα μέσα. Οι μεν δίνουν προβάδισμα στη φορολογία, στις απαγορεύσεις, στον παγκόσμιο επικοινωνιακό ορυμαγδό, στη μακρά πομπή «ψηφισμάτων» και «πρωτοκόλλων» που η τελευταία δεκαπενταετία απέδειξε πόσο άχρηστα είναι. Οι δε (στους οποίους συγκαταλεγόμαστε κι εμείς) στοιχηματίζουμε στην επιστήμη και την τεχνολογική καινοτομία, ιδίως όσον αφορά τη δέσμευση και την αποθήκευση των εκπομπών CO2, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη των λιγότερο ρυπογόνων πηγών ενέργειας.

Πώς τεκμηριώνουμε αυτή μας την επιλογή, που ορισμένοι θα σπεύσουν να χαρακτηρίσουν λανθασμένα πως εκφράζει «υπεραισιοδοξία» και «επιστημονισμό»; Απαντούμε τεκμηριωμένα και με σαφήνεια. Με αφετηρία τη διαπίστωση πως η πολιτική οικολογία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια θεμελιακή αντινομία: από τη μια η συνέχιση της ανάπτυξης είναι αναγκαία, από την άλλη είναι αδύνατη, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα.

  • Είναι αναγκαία, διότι χωρίς μεγέθυνση της οικονομίας βιώνουμε διόγκωση της ανεργίας και έκρηξη των ελλειμμάτων που υπονομεύουν το μέλλον των παιδιών μας.
  • Αλλά είναι και ανέφικτη, υπό την έννοια πως αν οι Ινδοί και οι Κινέζοι έφταναν στο ίδιο επίπεδο κατανάλωσης με εμάς, αν π.χ. διέθεταν κατά κεφαλή αριθμό αυτοκινήτων ανάλογο με εκείνο των Αμερικανών, θα απορροφούσαν το σύνολο της παγκοσμίου παραγωγής πετρελαίου και χάλυβα, πράγμα που σε τελική ανάλυση θα ήταν αιτία πολέμου.

Πώς να υπερβούμε αυτή την αντινομία; Οι φονταμενταλιστές κηρύσσουν την υπο-ανάπτυξη, χωρίς να είναι επ' ουδενί σε θέση να αναλάβουν τις συνέπειές της, σε ανθρώπινο ή κοινωνικό επίπεδο. Εμείς στοιχηματίζουμε στην επιστήμη, αφού είναι αναγκαίο να δώσουμε στην Κίνα και την Ινδία την ευκαιρία να αναπτυχθούν, χωρίς να καταστραφεί ο πλανήτης. Εκεί βρίσκεται το πραγματικό διακύβευμα. Εξάλλου δεν έχουμε ούτε τα μέσα, αλλά ούτε και κανένα δικαίωμα να παρεμποδίσουμε την ανάπτυξή τους. Τα προβλήματά μας δεν θα επιλυθούν με την επιβολή παράλογων οικολογικών φόρων, αλλά με τις μαζικές επενδύεις στην επιστημονική έρευνα.

Αν η οικολογία συμβολίζει το φόβο, την καταστροφολογία και την οικονομική υποανάπτυξη, οι πάντες θα την απορρίψουν. Αν προσπαθήσουμε να τιθασεύσουμε την κλιματική αλλαγή με φορολόγηση των εκπομπών CO2, δεν έχουμε την παραμικρή πιθανότητα επιτυχίας. Χάρη στην κρίση, τα παντός τύπου λόμπι, που είναι πολυάριθμα και ισχυρότατα, θα επιβάλλουν με ευκολία την επιστροφή σε μια νοοτροπία «business as usual». Αυτό είναι ακριβώς που θέλουμε να αποφύγουμε.

Στα μάτια μας οι δύο αντίπαλοι της οικολογίας είναι από τη μια η υποανάπτυξη, από την άλλη ο βλακώδης παραγωγισμός. Το πρόβλημα όμως είναι πως οι δύο αυτές τάσεις αλληλοτροφοδοτούνται, όπως γνωρίζαμε ήδη από τη δεκαετία του '70, με την περίφημη δημοσιοποίηση της έκθεσης του «κλαμπ της Ρώμης», που έγινε γνωστή από τη διάσημη ιαχή του τότε προέδρου της «ευρωπαϊκής επιτροπής» Σίσκο Μάνσχολτ (Sisco Mansholt): «αλτ στην ανάπτυξη!». Το κείμενο προανήγγειλε την παγκόσμια καταστροφή: ανεπάρκεια ενέργειας, ελλείψεις πρώτων υλών, γενικευμένη ρύπανση κ.ο.κ.

Όπως όμως για όλες οι καταστροφολογίες που δεν επαληθεύθηκαν, τείνουμε να απορρίπτουμε το σύνολο των προβλέψεων της έκθεσης αυτής. Συνεχίσαμε λοιπόν να εκμεταλλευόμαστε τους φυσικούς πόρους, να σπαταλάμε, να ξοδεύουμε χωρίς περίσκεψη, να ρυπαίνουμε. Παρά τις αδυναμίες της όμως και το καταστροφολογικό της άρωμα, η έκθεση του «κλαμπ της Ρώμης» περιλάμβανε σημαντικές και χρήσιμες προειδοποιήσεις: να μην σπαταλάμε πρώτες ύλες κι ενέργεια, που δεν είναι ανεξάντλητες, να ελέγξουμε τα απορρίμματα, τη ρύπανση του νερού και της ατμόσφαιρας κ.λπ.

Η πολιτική οικολογία δεν έχει ακόμα υπερβεί αυτό το δίλημμα, με αποτέλεσμα η λογική της οικονομικής ανάπτυξης να υπάρχει σήμερα ο κίνδυνος να μπορέσει για μια ακόμα φορά εκτοπίσει το περιβαλλοντικό ζήτημα σε δεύτερο πλάνο, πράγμα που για μας θα ήταν καταστροφικό. Εξ ου και η στράτευσή μας υπέρ μιας οικολογίας θετικής που θα λαμβάνει υπόψη της την αναγκαιότητα της εξεύρεσης μιας νέας ισορροπίας μεταξύ του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του, χωρίς από την άλλη να παρεμποδίζει την ανάπτυξη, την οικονομική μεγέθυνση και την πρόοδο. Η στράτευσή μας σε αυτή την υπόθεση δεν είναι νέα: βλέπουμε με χαρά ορισμένες από τις ιδέες που πρώτοι υπερασπιστήκαμε, να παίρνουν το δρόμο τους.

  • Από τη μια έχουμε «παραγωγιστές» που κατανοούν πως για να είναι εις θέση να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους θα χρειαστεί να προσαρμοστούν και να δεχτούν τις απαραίτητες καινοτομίες.
  • Από την άλλη ορισμένους «πράσινους» ακτιβιστές που αρχίζουν να απομακρύνονται από τα αυταρχικά τους επαναστατικά οράματα, όπως αποδεικνύει η ανανεωτική πορεία της «Ευρώπης-οικολογίας» (Ε-Ε). Αν και η διαδικασία αυτή είναι σχεδόν αόρατη δια γυμνού οφθαλμού, δεν παύει πως το κίνημα αυτό στρέφει τα νώτα στην αντίληψη της υποανάπτυξης, όπως και στην ελευθεροκτόνα αντίληψη της «τιμωρητικής» φορολογίας. Επιπλέον φαίνεται πως έχει προσηλυτιστεί στην κουλτούρα του διαλόγου. Χαιρόμαστε για τις εξελίξεις αυτές, διότι επιτρέπουν να επανέρθουμε στα πραγματικά σημαντικά ερωτήματα.
Το γραμμικό υπόδειγμα «παίρνω, χρησιμοποιώ, πετώ» θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα «κυκλικό» υπόδειγμα, βασισμένο στην αέναη επαναχρησιμοποίηση των ιδίων πρώτων υλών, είτε πρόκειται για το νερό, είτε για τις ανανεώσιμες (ή ανεξάντλητες) πηγές ενέργειας... Μπορούμε να το πετύχουμε αυτό, αρκεί να επενδύσουμε στην καινοτομία και την πράσινη ανάπτυξη, που σημαίνει επίσης να πάψουμε να αναπτύσσουμε τους κλάδους αυτούς αποκλειστικά από κρατικές επιδοτήσεις, παραλείποντας να τις εντάξουμε στο κύκλωμα της φυσιολογικής οικονομίας, όπως συνέβη π.χ. με τις ανεμογεννήτριες ή τα φωτοβολταϊκά. Με αποτέλεσμα πως σήμερα, την ώρα που η Ευρώπη καλείται να τακτοποιήσει τα δημόσια οικονομικά της, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, αναμφίβολα λίαν συντόμως και η Γαλλία, να προχωρούν σε περικοπές των κρατικών επιδοτήσεων της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στους αντίποδες αυτής της αποτυχημένης στρατηγικής, θα χρειαστεί να θέσουμε σε λειτουργία μια οικονομική δραστηριότητα ευεπίφορη να πυροδοτήσει το δυναμισμό νέων αγορών. Στο εγχώριο επίπεδο, αυτό μοιάζει να συμβαίνει ήδη στον τομέα της αστικής ηλεκτρικής αυτοκίνησης, στην ανάπτυξη τεχνικών δέσμευσης και αποθήκευσης CO2, στις νέες μεθόδους διαχείρισης της οικιακής κατανάλωσης ενέργειας (την «οικοτική»), στον αγώνα κατά της κατάχρησης των λιπασμάτων και των ζιζανιοκτόνων, στην ανάπτυξη νέων αγροτικών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων ασφαλώς και των «γενετικά τροποποιημένων οργανισμών».

Παράλληλα είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί η τηλεϊατρική, λόγω και της γήρανσης του πληθυσμού, ενώ η πυρηνική ενέργεια τέταρτης γενεάς θα ήταν δυνατό να προστατεύσει τα αποθέματα ουρανίου και να καταστρέφει τα πυρηνικά απορρίμματα με μακρά ραδιενεργή περίοδο, σε συνδυασμό με μια σχεδιασμένη διαχείριση των εδαφών.

Καλούμαστε να αλλάξουμε υπόδειγμα χωρίς να οπισθοχωρήσουμε ή να καταστρέψουμε. Αυτό το πρόγραμμα είναι τόσο σαφές όσο κι επείγον, εν πάση περιπτώσει πολύ περισσότερο από το πρόγραμμα που μας καλεί να ριψοκινδυνεύσουμε τα πάντα στο όνομα της κλιματικής αλλαγής που θα επισυμβεί σε έναν αιώνα. Χρειαζόμαστε αναμφιβόλως περίσσευμα λογικής και φαντασίας -συν λιγάκι θάρρος!


*Ο Claude Allègre είναι πρώην υπουργός παιδείας της Γαλλίας, στην κυβέρνηση Ζοσπέν. O Luc Ferry είναι φιλόσοφος, πρώην υπουργός παιδείας στην κυβέρνηση της κεντροδεξιάς (2002-2004).

Friday, July 16, 2010

Μετά τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού

Με τη χτεσινή υπερψήφιση του νέου ασφαλιστικού του Δημοσίου, ολοκληρώθηκε το πρώτο ημίχρονο της πρώτης μεγάλης διαρθρωτικής μεταρρύθμισης στην ελληνική οικονομία και το κοινωνικό κράτος. Όσο κι αν οι μεταρρυθμιστές παντός χρώματος επιχειρούν να την υποβαθμίσουν, προβάλλοντας τα σημεία στα οποία η κυβέρνηση υπέκυψε στον εκβιασμό των βαμπίρ (σημεία που όντως υπάρχουν και μελλοντικά θα χρειαστούν αναθεώρηση), η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για μεταρρύθμιση ιστορικών διαστάσεων που όμοιά της δεν ξαναέγινε στο κοινωνικό κράτος τα τελευταία 35 χρόνια.

Για πρώτη φορά στην ιστορία βαδίζουμε συντονισμένα προς ένα σύστημα με ενιαίους κανόνες ασφάλισης και ανταποδοτική λογική, το οποίο επιβραβεύει την εργασία αντί να προωθεί το διαρκές κυνηγητό των ραντιέρηδων για την κατάκτηση συνταξιοδοτικών προνομίων από το κράτος. Ταυτόχρονα, για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρονικά δεν διαχωρίζονται οι ασφαλισμένοι αυθαιρέτως σε δύο κατηγορίες «παλιοί και νέοι», αλλά διαβαθμίζονται οι θυσίες που πρέπει να κάνει ο καθένας ανάλογα με το πόσο κοντά βρίσκεται σε ηλικία σύνταξης με αποτέλεσμα να υπάρχει γενεακά δικαιότερος επιμερισμός των βαρών προσαρμογής στο νέο σύστημα.

Η υπόθεση της μεταρρύθμισης της ελληνικής οικονομίας, όμως, δεν σταματάει εδώ. Το ίδιο το ασφαλιστικό έχει σημαντικές εκκρεμότητες, με βασικότερη απ’ όλες την τύχη της επικουρικής ασφάλισης, τύχη που θα καθοριστεί από τις αναλογιστικές μελέτες που θα γίνουν για κάθε επικουρικό Ταμείο εντός του 2011. Ταυτόχρονα, οι πιέσεις της διαδικασίας πληθυσμιακής γήρανσης είναι τέτοιες που αφήνουν το ζήτημα πάντα ανοιχτό σε τροποποιήσεις και προσαρμογές.

Έξω από σύστημα ασφάλισης, τώρα που πλέον μειώνεται ο ρόλος των συντάξεων στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, εκκρεμεί ο εκσυγχρονισμός του κοινωνικού κράτους (Υγεία, Πρόνοια και Παιδεία), έτσι ώστε επιτέλους να αποκτήσουμε σοβαρές προνοιακές δομές.

Στα υπόλοιπα θέματα της οικονομίας, στρατηγική προτεραιότητα εκτιμούμε ότι πρέπει να αποτελέσουν:

α) ο αποπληθωρισμός των τιμών στην αγορά (με 5,2% πληθωρισμό και ύφεση που πάμε;)

β) η αναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής στο ΦΠΑ (το 23% έχει στραγγαλίσει την αγορά),

γ) το πλήρες άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων,

δ) η εξυγίανση των ΔΕΚΟ, ειδικά του ΟΣΕ και των Αστικών Μεταφορών

ε) η διοικητική μεταρρύθμιση και όλες οι ποιοτικές τις συνιστώσες, από τη μείωση της γραφειοκρατίας μέχρι μηχανογράφηση και τη μεθοδολογία διοίκησης (new public management),

στ) η προώθηση της εργασίας, ειδικά των νέων ανθρώπων.

η) η αναδιοργάνωση του τραπεζικού μας συστήματος

θ) το ξεμπλοκάρισμα των μεγάλων και μεσαίων επενδύσεων. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν έτοιμα Projects και το κράτος να κωλυσιεργεί διότι ακόμα φτιάχνει το νομοθετικό πλαίσιο.

Αυτή τη βδομάδα οι ειδήσεις για την οικονομία, έπειτα από πολύ καιρό ήταν θετικές. Αυτό όμως δε σημαίνει τίποτα. Τα ζωώδη ένστικτα και το σπιράλ αρνητικής ψυχολογίας καραδοκεί. Τα θεμελιώδη στοιχεία της ελληνικής οικονομίας δεν έχουν αλλάξει ακόμα τόσο που να δικαιολογούν πανηγύρια. Εκκρεμούν ακόμα πολλές μεταρρυθμίσεις να γίνουν. Η γενιά των 700 ευρώ τις απαιτεί.

Wednesday, July 14, 2010

Νίκο Θεέ πάρε την ΠΑΕ. Το πραγματικό στοίχημα του νέου Προέδρου του ΠΑΟ

Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος είναι Αριστερός. Ενεργός στο κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στη Χούντα μέσα από τη Δημοκρατική Άμυνα, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ το 1974, διαγραφή ένα χρόνο μετά και δημιουργία της Σοσιαλιστικής Πορείας, ιδρυτικό μέλος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και από το 1993 έως το 2004 Πρόεδρος του ΣΥΝ. Σ’ αυτή την αξιοθαύμαστη και συνεπή αριστερή μεταπολιτευτική πορεία υπήρξαν και ορισμένες κραυγαλέες παραφωνίες ή έστω ορισμένα μεγάλα παράδοξα. Υπουργός Εσωτερικών στην Οικουμενική Κυβέρνηση Τζανετάκη, μέλος της φαιοκόκκινης συμμαχίας ενάντια στον εκσυγχρονισμό, και από χτες Πρόεδρος του πλέον αστικού ιστορικά και δεξιού σε επίπεδο συμβολισμού αθλητικού σωματείου, της ΠΑΕ Παναθηναϊκός.

Ο 68χρονος δικηγόρος, ο οποίος έχει αποσυρθεί από την πολιτική σκηνή από το 2004, φέρεται ως προσωπική επιλογή του Γιάννη Βαρδινογιάννη και πρόσωπο κοινής αποδοχής των υπολοίπων μεγαλομετόχων του ΠΑΟ.

Αν και η τελευταία αυτή εξέλιξη δεν συνάδει και πολύ με το αριστερό μαχητικό και διεκδικητικό προφίλ του κυρίου Νίκου Κωνσταντόπουλου, υπάρχει πάραυτα ένα στοίχημα τεραστίων κοινωνικών διαστάσεων που θα κληθεί να κερδίσει ο νέος Πρόεδρος. Δεν είναι ούτε το πρωτάθλημα, ούτε το κύπελλο, ούτε το νταμπλ. Ούτε η απορρόφηση των κραδασμών στο ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τη δημιουργία γηπέδου στο Βοτανικό.

Είναι η αντιμετώπιση της οργανωμένης αθλητικής βίας και του χουλιγκανισμού. Ο Παναθηναϊκός, μαζί με τον Ολυμπιακό, την ΑΕΚ, τον ΠΑΟΚ, τον ΑΡΗ και τον Ηρακλή, αποτελεί σφηκοφωλιά παραγωγής βίας εντός, πέριξ και εκτός γηπέδων. Δεδομένης της αντικειμενικής ευθύνης των ΠΑΕ για τη συμπεριφορά των οπαδών τους τουλάχιστον εντός και πέριξ των αθλητικών εγκαταστάσεων, καθώς και τις παραδοσιακές σχέσεις των Προέδρων με τους φανατικούς, εγείρονται ευθύς εξαρχής ορισμένα κομβικά ερωτήματα. Ο νέος Πρόεδρος:

1. θα επιχειρήσει να ελέγξει τους οργανωμένους και πως;
2. θα φροντίσει όσοι έχουν παρεπόμενες ποινές ή έχουν καταδικαστεί λόγω επεισοδίων να μην μπαίνουν σο γήπεδο;
3. θα βοηθήσει την Αστυνομία να ελέγχει την αθλητική εγκατάσταση πολύ πριν τη διεξαγωγή του αγώνα και σύμφωνα με το δικό της σχέδιο; Γενικότερα θα διευκολύνει το έργο της Αστυνομίας;
4. θα πιέσει για αυστηροποίηση του Πειθαρχικού της ΕΠΟ στο επίπεδο της UEFA;
5. θα προσλάβει πιστοποιημένους και εκπαιδευμένους security για να μην ξαναδούμε τα έκτροπα με τους stewarts-χούλιγκανς που πετάνε καπνογόνα ή άλλους ανεκπαίδευτους που χάνουν τη σωματική τους ακεραιότητα από κροτίδα;
6. θα ελέγξει τις κομπίνες με το ΦΠΑ και τους υπεράριθμους στο Ηλεκτρονικό Εισιτήριο εάν κι εφόσον γίνονται;
7. θα απέχει από δηλώσεις που βάζουν φωτιά στους οπαδούς πριν από κάθε αγωνιστική ή κάθε ντέρμπι;
8. θα κλείσει τα αυτιά του στις σειρήνες που θέλουν η Αστυνομία να συλλαμβάνει για επεισόδια και οι Πρόεδροι να παρεμβαίνουν για την αποδέσμευσή τους;

Ή θα αξιοποιήσει τη δικηγορική και εισαγγελική του εμπειρία για να αναχαιτίσει υπέρ του ΠΑΟ την προσπάθεια της πολιτείας να συμμαζέψει το χώρο την επόμενη σεζόν; Τα παραπάνω αποτελούν μερικά από μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που θα κληθεί να απαντήσει ο νέος Πρόεδρος. Για εμάς η επιτυχία του δεν θα κριθεί στο αν θα κερδίσει κύπελλα. Αυτά άλλωστε τα κερδίζει ο ΠΑΟ μόνο με τη φανέλα και την ποιότητα των παικτών. Η επιτυχία του θα κριθεί στο κατά πόσο αυτός σαν ένας άνθρωπος με αριστερές και δημοκρατικές καταβολές θα μπορέσει να εξυγιάνει το χώρο των πράσινων από το χουλιγκανισμό, δίνοντας έτσι το σωστό παράδειγμα και για τους άλλους.

Monday, July 12, 2010

Απρόθυμοι μεταρρυθμιστές

Εντάξει, δεν περιμέναμε η συμμαχία των βαμπίρ με Αριστερά, παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ, συνδικάτα και λαϊκή δεξιά να στηρίξουν το νέο ασφαλιστικό. Οι μεταρρυθμιστές, όμως, παντός χρώματος και κόμματος, ομολογούμε ότι μας εξέπληξαν. Από ελάχιστους ακούσαμε όλο αυτό διάστημα μια λέξη στήριξης υπέρ του νέου μοντέλου ασφάλισης. Ότι ναι… Μπορεί μεν να έχει πολλές ατέλειες, αλλά είναι ένα βήμα γιγαντιαίων διαστάσεων, που ανάλογό του δεν έχει γίνει ποτέ πριν στη σύγχρονη ελληνική ασφαλιστική ιστορία. Μόνο οι New York Times έκαναν λόγο για νόμο έξοδο από την κόλαση και η Le Monde για νόμο φάρο για την Ευρώπη.

Οι απανταχού την Ελλάδα οπαδοί της αλλαγής ψιθυρίζουν ότι το νέο σύστημα είναι «μούφα» ή απλά κατώτερο των περιστάσεων. Κοινός παρανομαστής της κριτικής τους οι «ευγενείς εξαιρέσεις». Τα ταμεία όλων εκείνων των επαγγελματικών ομάδων, Γιατρών, Δικηγόρων, Μηχανικών που δεν εντάσσονται στο ΙΚΑ. Τι κι αν όλα αυτά έχουν μαζευτεί σε δύο, τι κι αν όλοι αυτοί, επειδή συνεχίζουν να λαμβάνουν κοινωνικούς πόρους, εξαιρούνται από την κρατική χρηματοδότηση στο σκέλος της βασικής σύνταξης; Τι κι αν ασφαλίζονται πλέον με όρους ΙΚΑ; Μένουν άλλωστε εκτός συστήματος και οι Υπάλληλοι της Βουλής, αυτοί της Τράπεζας της Ελλάδας, αλλά και οι ίδιοι οι Βουλευτές.

Σε ό,τι μας αφορά θα θέλαμε να δούμε τα ταμεία όλων αυτών να εντάσσονται τόσο ασφαλιστικά όσο και διοικητικά στο νέο σύστημα. Καμία εξαίρεση από τον γενικό κανόνα για κανένα. Όποιος θέλει το κάτι παραπάνω μπορεί κάλλιστα να συστήσει ένα επαγγελματικό ταμείο ή ατομικά να αναζητήσει ένα υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης κατά τη συνταξιοδότηση.

Όμως, όλη αυτή η κουβέντα για τις εκκρεμότητες του νέου ασφαλιστικού που στριφογυρίζει γύρω από το θέμα των εξαιρέσεων είναι εκ του πονηρού και άδικη για ένα σύστημα που έρχεται να βάλει στοιχειώδη τάξη στο χάος του μεταπολεμικού συστήματος ασφάλισης. Άλλωστε, όλοι γνωρίζουμε ότι ιστορικά, και όσο οι δημογραφικές και οικονομικές εξελίξεις είναι αδυσώπητες, το ασφαλιστικό δεν κλείνει ποτέ. Πολύ σύντομα θα αποδειχτεί ότι οι εξαιρέσεις δεν δύναται ούτε καν τυπικά να εξαιρεθούν.

Saturday, July 10, 2010

Ο ΓΑΠ παρουσιάζει...την άποψη των G700 για το ασφαλιστικό

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από τη δευτερολογία του Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου στη συζήτηση Αρχηγών Κομμάτων της Παρασκευής (9-12-2010) για τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα των νέων. Η αναφορά του Πρωθυπουργού στην άποψη της G700 για το ασφαλιστικό (αυτούσια) από το βήμα της Βουλής αποτελεί εξαιρετική τιμή για την ομάδα της "γενιάς των 700 ευρώ". Ταυτόχρονα, δείχνει ότι κερδίζει έδαφος η άποψη ότι μια τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση για τα ελληνικά δεδομένα όσο αυτή που προωθείται σήμερα στο ασφαλιστικό και θα ολοκληρωθεί την επόμενη βδομάδα, οφείλει να σηματοδοτηθεί μ' ένα καινοτόμο θετικό ιδεολογικό και αξιακό πρόσημο, όπως είναι η διαγενεακή δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη ανάμεσα στις γενιές.

......

"Και για το ασφαλιστικό, δεν θα μιλήσω εγώ, αλλά θα σας διαβάσω ένα απόσπασμα ενός κειμένου, από έναν νέο του Blog των G-700, που αξιολογεί αυτό το ασφαλιστικό σύστημα που εμείς ψηφίσαμε χθες, για να αξιολογήσουμε κι εμείς κατά πόσον αυτά που λέτε ευσταθούν.

«Αναγνωρίζουμε – λέει – ότι στο σύνολό του, πρόκειται για το πιο βιώσιμο, το πιο κοινωνικά και γενεακά δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα που είχαμε ποτέ στη χώρα. Επιτέλους, πραγματοποιείται με καθυστέρηση 80 ετών το όραμα των ιδρυτών του μεγαλύτερου και πιο ιστορικού ασφαλιστικού οργανισμού της Ν.Α. Ευρώπης, του ΙΚΑ, για ένα ενιαίο και δίκαιο Εθνικό Σύστημα Ασφάλισης.

Επιτέλους, σταματάει η βιομηχανία των εξαιρέσεων και των ασφαλισμένων πολλαπλών ταχυτήτων, όπου κάποιοι εργαζόμενοι μπορούσαν να επιβάλουν να πληρώνονται παχυλές συντάξεις, με μόλις 20 χρόνια πραγματικής εργασίας, ενώ άλλοι με 30-35 χρόνια δουλειάς έπαιρναν ψίχουλα.

Αλήθεια, ποιος θα μπορούσε να τολμήσει καν να σκεφτεί, πριν από μερικούς μήνες, ότι θα εντάσσονταν ποτέ οι δημόσιοι υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών, στο ΙΚΑ; Ή μήπως δεν συνιστά κορυφαία αλλαγή ότι οι ένστολοι των Σωμάτων Ασφαλείας και Ενόπλων Δυνάμεων καλούνται να δουλέψουν 35 χρόνια πραγματική υπηρεσία, αντί 24, όπως άλλωστε και οι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό;

Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του συστήματος ασφάλισης γίνονται αλλαγές, η υγεία διαχωρίζεται από τη σύνταξη, τα Ταμεία μειώνονται σε τρία, θεσμοθετείται βασική σύνταξη και ανταποδοτική, μπαίνει φρένο στο πάρτι με τα επικουρικά.

Βεβαίως, οι αλλαγές έχουν θύματα. Τη γενιά των βαμπίρ, που πίστεψε ότι θα σκαπουλάρει πρόωρα, με το χρυσό αλεξίπτωτο που έβαλε τα παιδιά της να αγοράσουν».

Αυτά δεν είναι δικά μου λόγια, είναι λόγια κάποιου νέου ανθρώπου."

Friday, July 9, 2010

Δικαιώματα

Του GoAs*

Μια φορά κι έναν καιρό δούλεψα στο τηλεφωνικό κέντρο 131 του ΟΤΕ. Συνηθιζόταν τότε πολλοί φοιτητές να δουλεύουμε part – time εκεί. Μάλιστα, ως κριτήριο εισόδου στην εργασία αυτή είχαμε τους βαθμούς απολυτηρίου του λυκείου (ένα ανόητο κριτήριο το οποίο ελπίζω να αντικαταστάθηκε από κάποιο καλύτερο). Ο Κοινωφελής αυτός Οργανισμός (που μόλις είχε μερικώς ιδιωτικοποιηθεί και μείωνε το μισθολογικό του κόστος με αυτόν τον τρόπο) προσέφερε σε όλους τους εργαζόμενους φοιτητές μια αναλογικά καλή αμοιβή για την εργασία αυτή.

Οι μόνιμοι υπάλληλοι του ορόφου, όμως από συμπάθεια προς εμάς τους φοιτητές, αποφάσισαν να μας παραχωρήσουν και ένα ακόμη δώρο: μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε ελεύθερα και δωρεάν το τηλέφωνο του διαδρόμου για να κάνουμε όσα αστικά και υπεραστικά τηλέφωνα θέλαμε. Αυτό ήταν μεγάλη εξυπηρέτηση, κυρίως για τους φοιτητές από άλλες πόλεις καθώς μπορούσαν να τηλεφωνούν δωρεάν στην πόλη καταγωγής τους και να ελαφραίνουν τα οικιακά έξοδα της φοιτητικής τους μετανάστευσης.

Όπως ήταν φυσικό, κάποιοι μιλούσαν περισσότερο από άλλους, άλλοι λιγότερο. Επίσης, γνωρίζαμε πως κάποιοι έκαναν κατάχρηση αυτού του προνομίου αλλά, ήταν τόσο μεγάλο το απόθεμα χρόνου που όσο και να μιλούσαν αυτοί, τελικά όλοι εξυπηρετούνταν λιγότερο ή περισσότερο.

Περνώντας ο καιρός η συνήθεια έκανε τους «καταχραστές» του χρόνου να θεωρούν πως δικαιωματικά μπορούν να μιλάνε περισσότερο από άλλους και, μάλιστα, είχαν και πειστικά (για τους ίδιους) επιχειρήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν της μορφής «αφού τόσον καιρό έτσι γίνεται». Αυτό άρχισε να μας ενοχλεί λίγο αλλά, όχι τόσο που να δημιουργηθεί πρόβλημα ή φασαρία. Προσαρμοστήκαμε.

Όμως, όπως συχνά γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις, οι «καταχραστές» φαγώθηκαν μεταξύ τους. Κάποια μέρα κάποιος έπρεπε να τηλεφωνήσει, ο άλλος δεν το έκλεινε, παρεξηγήθηκαν και φτάσανε να βρίζονται με φωνές έξω από το τηλεφωνικό κέντρο όπου καμιά πενηνταριά άλλοι δουλεύαμε με το ένα αφτί στο headset και το άλλο στον τσακωμό.

Δημιουργήθηκε θέμα, ο προϊστάμενος βγήκε από το γραφείο κι αφού ακολούθησε ένα λογύδριο ξεχέσματος – κυρίως για τη φασαρία που έκαναν, εμποδίζοντας τους άλλους να δουλέψουν – ξαναμπήκε στο γραφείο του.

Πιστέψαμε πως το θέμα έληξε εκεί όμως, από την επόμενη ημέρα κιόλας, τα δωρεάν τηλεφωνήματα κόπηκαν. Το τηλέφωνο του διαδρόμου κλειδώθηκε και, ξαφνικά κι απροειδοποίητα, μείναμε χωρίς την πολυτέλεια που είχαμε μάθει τόσον καιρό να απολαμβάνουμε.

Μάλιστα κάποια από τα οικονομικά ασθενέστερα παιδιά από μακοση τα κινητά) κτλ.ρινές πόλεις και χωριά το πήραν πολύ βαριά γιατί, αυτό το μέτρο είχε και οικονομικό αντίκτυπο. Έπρεπε να ξαναρχίσουν ν’ αγοράζουν τηλεκάρτες (τότε, παλαιά, δεν είχαν τέτοια διάδ

Όταν πήγαμε στον προϊστάμενο κάποιοι ζητώντας του για εκείνα τα παιδιά να γίνει μια εξαίρεση εκείνος ήταν ανένδοτος. Κι όταν του είπαμε πως έτσι μας στερεί ένα δικαίωμα απάντησε κάτι πάρα πολύ χρήσιμο:

«Δεν ήταν δικαίωμα, όπως μου λέτε, ήταν προνόμιο!»

Αυτός ο διαχωρισμός δικαιωμάτων και προνομίων είναι πολύ χρήσιμος. Ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα πως δεν είναι τα πάντα δικαίωμα. Δε μας έμαθαν ποτέ στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο ή στην κοινωνία πως οι άνθρωποι (ατομικά ή συλλογικά) δεν διεκδικούν μόνο δικαιώματα αλλά, και προνόμια.

Έτσι πρέπει σιγά – σιγά να καταλαβαίνει η γενιά μας πως το προνόμιο της προστατευμένης εργασίας των λίγων καταστρατηγεί το δικαίωμα στην εργασία των πολλών, τα ώριμα ασφαλιστικά προνόμια κάποιων αφαιρούν δικαιώματα στη σύνταξη από κάποιους άλλους.

Η στρεβλή αντίληψη μας για την έννοια του δικαιώματος είναι οφθαλμοφανής όταν κάθε φορά που θέλουμε να υπερασπιστούμε την πάρτη μας καταπατάμε τα δικαιώματα των συνανθρώπων μας. Γι’ αυτό παίρνω το θάρρος να προτείνω σε όλους μας μια μικρή αλλαγή λεξιλογίου: να δούμε πως πολλές (τις περισσότερες) φορές η λέξη δικαίωμα καταχράται αντί λέξεων όπως συμφέρον ή προνόμιο.

Εμείς όμως, μπερδεμένοι από μικροί με αυτές τις λέξεις, βγαίνουμε στους δρόμους να υπερασπιστούμε το «δικαίωμα» των δημοσιογράφων να κοτσάρουν αγγελιόσημα, το «δικαίωμα» των δικηγόρων να μην καταβάλουν ΦΠΑ, το «δικαίωμα» των υπαλλήλων της ΔΕΗ να συνταξιοδοτούνται πλούσια με λεφτά του κράτους και των αυξημένων λογαριασμών μας, το δικαίωμα του κομματικά βολεμένου και υπερβολικά υπεράριθμου προσωπικού των οργανισμών «κοινής» ωφέλειας να έχει μια μόνιμη και σταθερή δουλειά και το «δικαίωμα» των δικαστών να εξαιρούν εαυτούς από τα μέτρα.

Φοβάμαι δε, πως τώρα σε αυτούς τους παράξενα διαυγείς καιρούς, θα την πατήσουμε όλοι μαζί όπως εκείνοι οι part-time τηλεφωνητές του 131 και θα μας κοπούν μαζί με τα προνόμια των λίγων και τα δικαιώματα των υπολοίπων.

Αντί, λοιπόν, να σπαταλούμε το χρόνο και τη ζωή μας υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντα των ευνοημένων αυτού του άρρωστου μοντέλου που έφτιαξαν οι μπαμπάδες μας, ας κρατήσουμε δυνάμεις για να υπερασπιστούμε τα δικά μας πραγματικά δικαιώματα. Υπάρχουν κι αυτά.

Τώρα θυσιάζονται από κάποιους – που δήθεν ενδιαφέρονται – ως φτηνή εμπροσθοφυλακή των δικών τους συμφερόντων.

Δεν θα γίνουμε ο θυσιαζόμενος Ισαάκ της ευμάρειάς τους.


* Ο GoAs είναι blogger και μέλος της G700

Thursday, July 8, 2010

Πόση σύνταξη αλλά και για πόσους;

Του Κρίτωνος Αρσένη*
Δημοσιεύτηκε στο Protagon

Η κρίση που βιώνουμε στην Ευρώπη οφείλεται στο ότι καταναλώνουμε όλο και περισσότερο και παράγουμε όλο και λιγότερο. Για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τα επίπεδα κατανάλωσής μας, δανειζόμαστε. Αυτό συσσωρεύει χρέη. Η πιο εκρηκτική απειλή όμως είναι η χρεοκοπία μας λόγω του ότι οι εισφορές των μειούμενων εργαζόμενων δεν αρκούν για την υφιστάμενη σύνταξη των αυξανόμενων συνταξιούχων και άρα χρειάζεται αυξανόμενος δανεισμός. Αυτό ή θα μας χρεοκοπήσει πλήρως ή θα το αλλάξουμε σήμερα.

Από το 1996 όταν μπήκα στο Πανεπιστήμιο ήταν δεδομένο για τους συμφοιτητές μου ότι ήταν απίθανο να πάρουμε σύνταξη. Ήταν κοινή εκτίμηση για τη γενιά μου ότι θα πλήρωνε τις συντάξεις των προηγούμενων γενεών με τις εισφορές της και όταν θα έφτανε η ώρα να βγει στη σύνταξη τα ασφαλιστικά ταμεία θα είχαν χρεοκοπήσει. Όταν άρχισα να εργάζομαι αυτό έγινε ακόμη πιο έντονο. Πολλοί φίλοι και συνάδελφοι γραφτήκαν στο κλαδικό ταμείο ασφάλισης τους μόλις χρειάστηκαν την άδεια άσκησης επαγγέλματος, ενώ παλιότερα, όποιος μπορούσε γραφόταν μόλις τελείωνε τη σχολή προκειμένου να αρχίσει να μετρά η 35ετία. Άλλοι φίλοι εργάζονται συχνά ανασφάλιστοι καθώς εκτιμούν ότι δε θα υπάρχει σύνταξη στο μέλλον.

Για τη γενιά μου η συζήτηση για την καταπόντιση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων μοιάζει υποκριτική. Η πολιτική ανευθυνότητα και η κοινωνική ανωριμότητα, μας έκανε να καθυστερήσουμε τις απαραίτητες αλλαγές και να διακινδυνέψουμε την πλήρη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος. Για την γενιά των 20άρηδων, 30άρηδων και 40άρηδων σημαντικό είναι όλοι να έχουμε ίσα και ισότιμα εγγυημένα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών δεν είναι η κατά το δυνατό πιο μακροχρόνια διατήρηση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων σε μακροχρόνια μη διατηρήσιμα επίπεδα. Κάτι τέτοιο μπορεί να ενδιαφέρει κάποιους πολιτικούς και κάποιους συνδικαλιστές, αλλά δεν αντιπροσωπεύει το ευρύτερο κοινωνικό συμφέρον.

Αντί να συγκρίνουμε αυτό που είχαμε με αυτό που προτείνεται, θα ήταν πιο ειλικρινές να συγκρίνουμε αυτό που πραγματικά μας αντιστοιχεί με αυτό που προτείνεται. Αν προσθέσουμε δηλαδή τις συντάξεις του σήμερα και την αναμενόμενη έλλειψη συντάξεων του αύριο, αν δούμε από σήμερα έως όταν βγούμε όλοι οι εργαζόμενοι στη σύνταξη τι θα λάβουμε κατά μέσο όρο, δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι τα προτεινόμενα θα είναι λιγότερα.

Ξεκινώντας από τη κατοχύρωση της εγγυημένης ελάχιστης σύνταξης για όλους τους πολίτες, μπορούμε και πρέπει να προχωρήσουμε σε ριζικές αλλαγές. Η υγεία των ασφαλιστικών ταμείων εξαρτάται και από την τόνωση της απασχόλησης που θα πρέπει να είναι η βασική μας στόχευση. Μονόδρομος είναι η πράσινη ανάπτυξη που μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης σε βιώσιμες δραστηριότητες. Για να γίνει πράξη η περιβαλλοντική εξυγίανση των οικονομικών μας δραστηριοτήτων, χρειαζόμαστε κίνητρα και αντικίνητρα. Χρειαζόμαστε περιβαλλοντικούς φόρους σε επιβλαβείς για το περιβάλλον δραστηριότητες, τα έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη του ασφαλιστικού μας συστήματος μειώνοντας και τις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών.

Στη νέα πραγματικότητα στην οποία βρισκόμαστε δεν υπάρχουν μόνο ανυπέρβλητα αδιέξοδα. Υπάρχουν λύσεις, σαν την παραπάνω που πρότεινε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και θα τις βρούμε μόλις αλλάξουμε τρόπο σκέψης και για πρώτη φορά σχεδιάσουμε το μέλλον μας με προοπτική.


*Ο Κρίτων Αρσένης είναι τριαντάρης Ευρωβουλευτής, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ. Αναδημοσιεύουμε ύστερα από άδεια του συγγραφέα.

Wednesday, July 7, 2010

Ακριβό μου Site

Της Ζ² *

Ακούω και διαβάζω στα Μέσα τις τελευταίες μέρες για ιστοσελίδες Υπουργείων, Φορέων και ΟΤΑ που κοστίζουν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Δουλεύοντας στο χώρο της επικοινωνίας και του web design εδώ και μερικά χρόνια, αναρωτιέμαι πραγματικά πως είναι δυνατόν ένα website να κοστίζει τόσα πολλά χρήματα; Διάβασα για παράδειγμα τις προάλλες ότι η ανάπτυξη της ιστοσελίδας της Βουλής των Ελλήνων στοίχισε ούτε λίγο ούτε πολύ 1εκ Ευρώ, εκ των οποίων το 80% χρηματοδοτήθηκε από το Γ ΚΠΣ και το υπόλοιπο από το ελληνικό κράτος. Το ίδιο περίπου και η ιστοσελίδα του Δήμου Αθηναίων, γύρω στα 950 χιλιάρικα. Και πολλές άλλες, σύμφωνα μ’ ένα ρεπορτάζ που έκανε ο SKAI.

Προσωπικά, παρότι προτιμώ να κρατάω το κόστος της δουλειάς μου όσο το δυνατόν πιο χαμηλά, αναγνωρίζω ότι αρκετές ιστοσελίδες, ειδικά οι διαδικτυακές πύλες που απαιτούν έρευνα και προγραμματισμό, μπορεί να κοστίσουν σχετικά ακριβά. Από το σχετικά ακριβά, όμως, μέχρι το απαράδεκτα τσουχτερά υπάρχει μια τεράστια απόσταση.

Δεν θα επεκταθώ σε τεχνικές λεπτομέρειες σχετικά με το πώς μπορεί κανείς να προσφέρει ένα value for money website. Αυτά άλλωστε έχουν πολυσυζητηθεί σε άλλα ιστολόγια και διαδικτυακούς χώρους και οι μη γνώστες θα ταλαιπωρηθούν. Αναφέρω απλά ότι ζούμε πλέον στην εποχή του open source, πράγμα που σημαίνει εξαιρετικά μεγάλη μείωση του κόστους κατασκευής μιας ιστοσελίδας. Είναι χαρακτηριστική η υπόθεση με το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο έφτιαξε με εσωτερική παραγωγή (in house), σε ανοιχτό λογισμικό, εντός τριών μηνών νέο site αξίας 150 ευρώ.

Θεωρώ ότι το βασικό πρόβλημα με τα ακριβά sites που αγοράζουν δημόσιοι οργανισμοί, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα οποιαδήποτε ακριβά δημόσια έργα, πηγάζει απ’ τη νοοτροπία κράτους και ιδιωτών όλα αυτά τα χρόνια, να τρώνε τα λεφτά των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων μέσα από υπερτιμολογήσεις, παρουσιάζοντας σε περιπτώσεις ακόμα και παραδοτέα έργα που τελικά δεν έχουν καμία εφαρμογή ή προστιθέμενη αξία.

Έχοντας το μυαλό τους στα πακέτα, πολλοί είναι αυτοί που σκέφτονται ότι "το χρήμα δεν είναι δικό μας, άρα γιατί να το σεβαστούμε". Ας αρπάξουμε ό,τι προλαβαίνουμε. Δεν σκέφτονται όμως, ότι τη στιγμή που αυτοί πλουτίζουν φτιάχνοντας ιστοσελίδες του ενός εκατομμυρίου, κάποιοι άλλοι ασφυκτιούν σε μια αγορά που δεν έχει να τους προσφέρει να φτιάξουν ούτε ένα βασικό site των 1000 ευρώ. Επειδή τώρα ουσιαστικά ξεκινάει το ΕΣΠΑ, καλό είναι οι πάντες να το έχουν αυτό υπόψη και να αλλάξουν προσέγγιση. Διαφορετικά προβλέπονται εποχές παγετώνων στην αγορά.

Ζωή Ζήνδρου είναι ελεύθερη επαγγελματίας και social media administrator της G700.

Monday, July 5, 2010

Μεταρρύθμιση ιστορικών διαστάσεων το νέο ασφαλιστικό

Δημοσιεύτηκε στο Newstime*

Η βδομάδα που ξεκινάει τη Δευτέρα 5 Ιουλίου είναι ιστορική. Κατατίθεται προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής το Σχέδιο Νόμου για το Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα. Πρόκειται για μια τεράστια μεταρρύθμιση, αναμφίβολα τη μεγαλύτερη που έχει επιχειρηθεί στο κοινωνικό κράτος, αλλά και την οικονομία τα τελευταία 40 χρόνια.

Παρότι οι γονείς του νέου ασφαλιστικού συστήματος ντρέπονται για το παιδί τους, θεωρώντας το λίγο πολύ ως ένα αναγκαίο κακό που προέκυψε από ατύχημα και δεν συνάδει με τις καθιερωμένες οικογενειακές αξίες, εμείς, σαν φίλοι του νέου μοντέλου ασφάλισης το στηρίζουμε. Παρά τις όποιες διαφωνίες σε επιμέρους σημεία (υπολογισμός ανταποδοτικής σύνταξης, επέκταση κάποιων φόρων υπέρ τρίτων όπως το υποχρεωτικό αγγελιόσημο στο διαδίκτυο κοκ) και παρά το γεγονός επίσης ότι αν ήταν στο χέρι μας θα είχαμε προχωρήσεισ σε ακόμα πιο ρηξικέλευθες δομικές αλλαγές, αναγνωρίζουμε ότι στο σύνολό του πρόκειται για το πιο βιώσιμο, το πιο κοινωνικά και γενεακά δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα που είχαμε ποτέ στη χώρα.

Επιτέλους, πραγματοποιείται με καθυστέρηση 80 ετών το όραμα των ιδρυτών του μεγαλύτερου και πιο ιστορικού ασφαλιστικού οργανισμού της ΝΑ Ευρώπης, του ΙΚΑ, για ένα ενιαίο και δίκαιο εθνικό σύστημα ασφάλισης.

Επιτέλους, σταματάει η βιομηχανία των εξαιρέσεων και των ασφαλισμένων πολλαπλών ταχυτήτων, όπου κάποιοι εργαζόμενοι μπορούσαν να επιβάλλουν να πληρώνονται παχυλές συντάξεις με μόλις 20 χρόνια πραγματικής εργασίας, ενώ άλλοι με 30 και 35 χρόνια δουλειάς έπαιρναν ψίχουλα.

Αλήθεια, ποιος μπορούσε να τολμήσει καν να σκεφτεί πριν από μερικούς μήνες, ότι θα εντάσσονταν ποτέ οι Δημόσιοι Υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων των Δικαστικών, στο ΙΚΑ; Ποιος θα σκεφτόταν ότι οι «προνομιουχέστεροι» όλων, οι υπάλληλοι της Βουλής, θα αναγκάζονταν να δουλέψουν όσο και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι; Ή μήπως δεν συνιστά κορυφαία αλλαγή ότι οι ένστολοι των Σωμάτων Ασφαλείας και των Ενόπλων Δυνάμεων καλούνται να δουλέψουν 35 χρόνια πραγματική υπηρεσία αντί 24,5, όπως άλλωστε και οι συνάδελφοι τους στο εξωτερικό; Για να μην αναφερθούμε σ’ αυτό το θεσμό απολίθωμα απ’ την εποχή του Νώε, τις άγαμες θυγατέρες που επιτέλους καταργείται.

Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του συστήματος ασφάλισης γίνονται αλλαγές. Η υγεία διαχωρίζεται από τη σύνταξη, τα ταμεία μειώνονται σε τρία, θεσμοθετείται βασική σύνταξη και ανταποδοτική, μπαίνει φρένο στο πάρτι με τα επικουρικά. Βεβαίως οι αλλαγές αυτές έχουν θύματα. Τη γενιά των βαμπίρ που πίστεψε ότι θα τη σκαπουλάρει πρόωρα με το χρυσό αλεξίπτωτο που έβαλε τα παιδιά της να της αγοράσουν. Μέχρι το 2015, τελευταίο έτος προσαρμογής για τους έχοντες ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα, το τοπίο της ασφάλισης θα έχει αλλάξει άρδην. Και μαζί μ’ αυτό θα κληθεί να αλλάξει και το τοπίο της εργασίας. Εδώ βρίσκεται όλο το ζουμί.

Η μεγαλύτερη αλλαγή, που ουδείς κατά τ’ άλλα σοσιαλιστής ο οποίος μάχεται για τις αξίες του, δεν έχει τονίσει όσο θα έπρεπε ακόμα, είναι ότι με το νέο σύστημα μετατρεπόμαστε βίαια από οικονομία συνταξιούχων σε οικονομία εργαζομένων. Ακούσια πραγματοποιείται η πρώτη πραγματικά σοσιαλιστική μεταρρύθμιση. Κι ας φωνάζουν οι ραντιέρηδες για τα κεκτημένα. Η στροφή προς την εργασία είναι η μεγάλη συνέπεια του νέου ασφαλιστικού και συνάμα το μεγάλο στοίχημα που καλούνται να διαχειριστούν οι πολιτικοί και τα κόμματα.

Πλέον, ενισχύοντας την εργασία έναντι της σύνταξης, οι πολιτικές δυνάμεις καλούνται να παίξουν ένα διαφορετικό παιχνίδι. Όχι του μοιράσματος της πίτας των συνταξιοδοτικών «προνομίων», εν ίδει προσόδου, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά της δημιουργίας πολλών θέσεων εργασίας καθώς και της διασφάλισης της απασχόλησης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη παράπλευρη θετική συνέπεια του νέου ασφαλιστικού. Βάζει την εργασία αναγκαστικά στο επίκεντρο. Στην επιτυχία αυτού του εγχειρήματος λοιπόν, της δημιουργίας μιας οικονομίας υψηλής απασχόλησης θα κριθεί τόσο το μέλλον του νέου ασφαλιστικού συστήματος, αλλά κυρίως το μέλλον όλων των Ελλήνων και ειδικά των νέων.

*To Newstime είναι ένας νέος διαδικτυακός "τόπος" ενημέρωσης και ανάλυσης. H ομάδα της G700 αρθρογραφεί τακτικά για την ενότητα Παρεμβάσεις.

Sunday, July 4, 2010

Υπέρ Αλέξη Τσίπρα: μια προβολή του προβλήματος της γενιάς μας στις πολιτικές εξελίξεις της «εσωκοινοβουλευτικής ακροαριστεράς»

Ήταν ο μόνος αρχηγός δημοτικής παράταξης του Δήμου Αθηναίων ο οποίος – πίσω στις αρχές του 2008 – στήριξε έμπρακτα την πρόταση της G700 για κατάληψη του σταθμού Συντάγματος με στόχο να επιτραπεί η δοκιμαστική μεταμεσονύκτια λειτουργία του μετρό την οποία λυσσαλέα εμπόδιζαν οι συνδικαλιστές. Μια δοκιμή που, τελικά, σε αντίθεση με τις επιθυμίες του (πάντα αρνητικού στα πάντα) συνδικαλιστικού κατεστημένου εφαρμόστηκε και επέτρεψε τη μεταμεσονύκτια μετακίνηση χιλιάδων πολιτών της πρωτεύουσας, με το δημόσιο μέσο μεταφοράς.

Ο Αλέξης Τσίπρας εξελέγη Πρόεδρος – συμβολικά, σχεδόν – την ίδια νύχτα που η G700 θα καταλάμβανε (δεν χρειάστηκε τελικά) το σταθμό του μετρό με την ισχυρή υποστήριξη της Ανοιχτής Πόλης.

Από τότε πέρασε πολύς καιρός και πολλά γεγονότα που έφεραν τις θέσεις του κάποιες φορές σε συμφωνία και πιο συχνά σε πλήρη αντίθεση με τις προτάσεις και τις επιδιώξεις της G700.

Ωστόσο, θα ήταν αβλεψία αν δεν αναγνωρίζαμε πως ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο πρώτος πολιτικός αρχηγός ο οποίος ανήκει ηλικιακά στη γενιά μας. Και, φυσικά, είναι και μια καλή αφορμή για να επαναπροσδιορίσουμε την ίδια τη γενιά μας και τα κοινά της χαρακτηριστικά. Όχι τόσο τα οικονομικά (δεν είναι αυτά που αποκλειστικά μας προσδιορίζουν, όσο κι αν η επωνυμία παραπλανά) αλλά, τα κοινωνικοπολιτικά.

Ο ίδιος αμέσως μετά την εκλογή του έγινε ο κύριος εκφραστής της ελπίδας που η ελληνική κοινωνία περιμένει από τη γενιά μας και παρόλο που προήλθε από συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, συγκίνησε ανθρώπους από όλο το πολιτικό φάσμα. Η δημοσκοπική εκτόξευση του Συνασπισμού αποτύπωσε αυτήν την κοινωνική ανάγκη για αλλαγή κι ανανέωση του πολιτικού σκηνικού.

Ο Τσίπρας, βέβαια, δεν ήταν πολιτικά αυτοδημιούργητος. Ήταν προσωπική επιλογή και στοίχημα του Αλέκου Αλαβάνου, του – επιτυχούς, είναι αλήθεια – αρχηγού που έδωσε στο Συνασπισμό την εκλογική σταθερότητα που ονειρευόταν συμμαζεύοντας το σκόρπιο 1% της αντισυστημικής – αντικοινοβουλευτικής άκρας αριστεράς γύρω από το παραδοσιακό 3% του κόμματός του. Η εκλογή του Τσίπρα ήταν για τον Αλαβάνο μεγάλη νίκη.

Η ιστορία, όμως, όπως εξελίχθηκε έκτοτε μεταξύ πολιτικού πατρός και τέκνου, είναι εκείνη που δείχνει με μοναδικό τρόπο είτε ως πολιτικό είτε ως προσωπικό αφήγημα, το πραγματικό δράμα της γενιάς μας.

Ο Αλαβάνος αρνήθηκε να παραχωρήσει την εξουσία μαζί με τον τίτλο του. Σαν κλασικός πενηνταπεντάρης μικρομαγαζάτορας της γειτονιάς, προετοίμασε το γιο του για να αναλάβει το μαγαζί αλλά, (φευ!) συνέχισε να θέλει να διαφεντεύει και να κάνει το κουμάντο. Σαν να παραχώρησε το χωράφι αλλά να κράτησε την επικαρπία, κλασικός εκπρόσωπος μιας γενιάς που δε λέει να φεύγει από τη μέση και με εγωκεντρισμό και στενομυαλιά έχει κατσικωθεί στις θέσεις ευθύνης.

Το βαθύ μας κόμπλεξ, ως γενιάς, η ανάγκη μας να επιβεβαιωθούμε απέναντι στις αγωνιστικές γενιές του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης ενσαρκώθηκε πλήρως στη διαμάχη αυτή. Ο Αλαβάνος τράβηξε τον Τσίπρα (κι έναν ολόκληρο πολιτικό χώρο μαζί του) σε έναν ανούσιο κι επικίνδυνο προβληματισμό γύρω από τα αντάρτικα πόλης και την «ανυπακοή». Ο εσωτερικός διάλογος της άκρας αριστεράς έγινε πιο ανορθολογικός ακόμα κι από αυτόν της άκρας δεξιάς…

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι η προσωποποίηση της παραπλάνησής μας. Ξεκίνησε προσπαθώντας να εμφανιστεί «επαναστατικός», « ρηξικέλευθος», «ασυμβίβαστος» κι ότι άλλο το πατρικό πρότυπο της γενιάς του Πολυτεχνείου απαιτούσε από μας από την εποχή των πρώτων μαθητικών καταλήψεων.

Ο Τσίπρας πέταξε στο καλάθι των αχρήστων τα συμφέροντα της γενιάς μας για να υπερασπιστεί τα βαμπίρ που αποτελούσαν την παραδοσιακή εκλογική πελατεία του χώρου που αυτός, πλέον, προήδρευε.

Η εργατική αριστοκρατία των ΔΕΚΟ και του Δημοσίου, τα εργοδοτικά και συντεχνιακά συμφέροντα που ευνοούνται από την δομή του υπάρχοντος ασφαλιστικού συστήματος, το αδρανές πανεπιστημιακό κατεστημένο που αγωνίστηκε ενάντια στην αλλαγή του άρθρου 16, όλοι αυτοί οι μπαμπούλες που έχουν στοιχειώσει την πολιτική ζωή και την κοινωνική εξέλιξη της χώρας, βρήκαν στο άφθαρτο πρόσωπο του τριαντάρη πολιτικού την τέλεια μάσκα για να κρύψουν πίσω της επιδιώξεις τους.

Η οριστική ρήξη του ΣυΡιζΑ με τους (κερδισμένους, μάλλον) «ανανεωτικούς» βγάζει τον Αλαβάνο ασπροπρόσωπο. Το μαγαζί πάει για διάλυση. Ο πατέρας (που μεγάλωσε το μαγαζί) ήταν καλύτερος από το γιο (που το κλείνει). Ο Αλαβάνος δικαιώνεται εις βάρος του Τσίπρα. Προσωρινά, όμως! Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο ίδιος είναι πολιτικό κεφάλαιο, ίσως όχι μείζον αλλά, το μόνο αξιόλογο της δικής μας γενιάς, ως τώρα. Μπορεί να αντέξει ακόμα και την ερχόμενη καταστροφή του ΣυΡιζΑ ή του Συνασπισμού.

Αυτό που του ζητάμε, ως συνομήλικοι είναι να αρθρώσει – επιτέλους! – λόγο ουσιαστικά υπερασπιστικό της δικής μας γενιάς κι όχι – πλέον! – της γενιάς του Αλαβάνου. Η όποια εναπομείνασα δύναμή του δεν είναι στο αντισυστημικό κατεστημένο που τον περιβάλει, είναι στην πραγματική κοινωνία, δεν είναι στους βολεμένους ιδεοληπτικούς πενηνταπεντάρηδες αλλά, στη γενιά των συνομηλίκων του που ετοιμάζονται να φορτωθούν άλλο ένα κάρο αδικίες για να μπορέσουν οι Αλαβάνοι να διατηρήσουν τις προκλητικές τους προνομίες που με αγώνες και δανεικά κατέκτησαν.

Η απαραίτητη πατροκτονία που πρέπει να λάβει χώρα στην άκρα αριστερά είναι πλέον ιδεολογική. Η αριστερά χρειάζεται να συγκροτήσει μια νέα πρόταση που να αποδεσμεύεται από τον μανικό κρατισμό (μόνο που σκεφτόμαστε το ελληνικό Δημόσιο ως εναλλακτική στον εγχώριο παρεοκρατικό καπιταλισμό μας πιάνει απελπισία), να αναζητάει και πρακτικές λύσεις εκτός από το να προσφεύγει στην προσφιλή αριστερή κριτική, να περιλαμβάνει την ελεύθερη κοινωνία και την ελεύθερη οικονομία στο όραμά της και να απορρίψει τις αντιδημοκρατικές εναλλακτικές του τρίτου κόσμου που μας εισήγαγε ως πολιτική πανάκεια ο καλοβολεμένος του πολιτικός πατέρας. Στο δρόμο της απαραίτητης ιδεολογικής ανανέωσης της ελληνικής αριστεράς θα μας βρει ειλικρινείς υποστηρικτές του.

Friday, July 2, 2010

Βάλτε τάξη στις προβληματικές ΔΕΚΟ

Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα που έκανε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της οκτάμηνης θητείας της είναι το ότι δεν έβαλε ευθύς εξαρχής το μαχαίρι βαθιά στο κόκαλο των προβληματικών ΔΕΚΟ. Αντιμέτωπη μ’ ένα τεράστιο δημοσιονομικό πρόβλημα, και έχοντας αρχικά χάσει πολύτιμο χρόνο, προτίμησε τον εύκολο όμως κοινωνικά άδικο δρόμο των οριζόντιων περικοπών μισθών σε όλο το φάσμα του στενού δημοσίου τομέα και όχι την εξυγίανση του πιο προβληματικού τμήματος του ευρύτερου ελληνικού δημοσίου. Έτσι, πληρώνουν σήμερα το μάρμαρο οι υπάλληλοι των 1000 ευρώ, ενώ η εργατική αριστοκρατία και οι διοικήσεις των μερικών χιλιάδων ευρώ τη σκαπούλαρε με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες.

Εδώ και οκτώ μήνες, κι ενώ τα πάντα γύρω μας αλλάζουν ή καλούνται να αλλάξουν, ορισμένες ΔΕΚΟ συνεχίζουν να λειτουργούν με τον ίδιο παραδοσιακό ελληνικό τρόπο: δανείζονται από τις τράπεζες δισεκατομμύρια ευρώ με εγγυήσεις του Δημοσίου για να καλύψουν ελλείμματα που παράγει η κακοδιαχείρισή τους. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, παραμένουν σήμερα στο κράτος 47 επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εκ των οποίων οι μισές περίπου είναι κερδοφόρες, όμως δε φτάνουν να αντισταθμίσουν τις μεγάλες ζημιές που δημιουργούνται από τις υπόλοιπες μισές ζημιογόνες επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα οι συνολικές ζημιές το 2008 ανέρχονται γύρω στα 1,6 δις ευρώ (περί τα 2 δις υπολογίζεται ότι θα φτάσουν το 2010). Μια πιο προσεκτική ανάλυση αποκαλύπτει ότι πρωταθλητές των ελλειμμάτων είναι ο ΟΣΕ με 47% των ζημιών και οι τρεις φορείς συγκοινωνιών της Αθήνας με 38% αντίστοιχα. Στο μεταξύ οι τρεις συγκοινωνιακοί φορείς της Αθήνας λαμβάνουν το 70% των επιχορηγήσεων του κρατικού προϋπολογισμού. Μάλιστα ο ένας εκ των τριών οργανισμών της Αθήνας, η ΕΘΕΛ, ο οποίος πάγωσε προχτές τις συγκοινωνίες στην πόλη γιατί το κράτος άργησε μια μέρα να καταβάλει τα δεδουλευμένα, έχει ήδη ξοδέψει το 67% της ετήσιας επιχορήγησής του.

Είναι προφανές ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Τους προσεχείς μήνες οι εγγυήσεις του ελληνικού Δημοσίου προς τις ελλειμματικές ΔΕΚΟ ενδέχεται να εγγραφούν στο δημόσιο χρέος, ύστερα από απαίτηση της Τρόικας, με αποτέλεσμα την αύξησή του κατά 4 έως 5 μονάδες. Συνεπώς, τόσο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης όσο και για λόγους δημοσιονομικής εξυγίανσης αλλά και παροχής ποιοτικότερων υπηρεσιών , επιβάλλεται να μπει επιτέλους τάξη και να αντιστραφεί η δεινή οικονομική κατάσταση, ειδικά των συγκοινωνιακών ΔΕΚΟ. Ειδικά ο ΟΣΕ, αντί να κόβει δρομολόγια καλύτερα να κλείσει εντελώς, εφόσον δεν είναι σε θέση να παράξει μεταφορικό έργο. Το υπουργείο Υποδομών υποτίθεται ότι έχει προαναγγείλει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο χώρο, όμως μεταρρυθμίσεις ακούμε και μεταρρυθμίσεις δεν βλέπουμε. «Κουνηθείτε παιδιά. Το χάσαμε το τρένο».

Thursday, July 1, 2010

Το κόστος των μεταρρυθμίσεων στις υπερχρεωμένες χώρες της ΕΕ οφείλουν να το πληρώσουν εν μέρει και οι επιπόλαιοι δανειστές τους!

Tου Ζακ Ντελπλά*
Le Monde
Μετάφραση από την ομάδα του PPOL

Αντριάν Ντε Τρικορνό (Adrien De Tricornot, ADT): Πόσο ρεαλιστική είναι η αναδιαπραγμάτευση ή η αναδιάρθρωση του χρέους των πιο αδύναμων κρατών-μελών της ευρωζώνης (της Ελλάδας, αλλά και της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας);

Ζακ Ντελπλά (Jacques Delpla, JD): Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι απολύτως ρεαλιστική, απλά εξακολουθεί να θεωρείται ταμπού. «Τα αναπτυγμένα κράτη δεν χρεοκοπούν!» μας λένε. Πράγματι, από το 1945 και μετά τα πλούσια κράτη έπαψαν να χρεοκοπούν, αλλά αυτό συνέβη χάρη στον πληθωρισμό και τις υποτιμήσεις, που μείωναν τεχνητά το ύψος χρεών, που αλλιώς δεν θα ήταν δυνατό να αποπληρωθούν.

Όπως όμως μας θύμισαν οι οικονομολόγοι Κένεθ Ρόγκοφ (Kenneth Rogoff) και Κάρμεν Ράινχαρτ (Carmen Reinhart), την εποχή του «κανόνα του χρυσού», όταν δηλαδή η υποτίμηση ήταν αδύνατη, οι χρεοκοπίες και αναδιαπραγματεύσεις των δημοσίων χρεών ήταν ο κανόνας, η τυπική μέθοδος ρύθμισης του υπερδανεισμού, όπως κατά κόρον αποδείχτηκε τη δεκαετία του '30.

Από μια άποψη, η ευρωζώνη σήμερα έχει αναλογίες με τον κανόνα του χρυσού: καθώς η Γερμανία δεν επιτρέπει την ανάφλεξη του πληθωρισμού, και καλά κάνει, η αναδιάρθρωση των χρεών των υπερχρεωμένων κρατών ξαναμπαίνει στην ημερήσια διάταξη. Αντί να βάλει το μέσο Ευρωπαίο πολίτη να πληρώσει αυτά τα χρέη, μέσω του πληθωρισμού, η Γερμανία επιθυμεί να αναλάβουν το κόστος των υπέρμετρα ριψοκίνδυνων επενδύσεών τους οι ίδιοι οι δανειστές! Έχει -και πάλι- δίκιο!

ADT: Αλλά τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ), που εντάχθηκαν στο μηχανισμό στήριξης των υπερχρεωμένων κρατών, δεν κινδυνεύουν τελικά «να πληρώσουν τη νύφη» μιας τέτοιας αναδιάρθρωσης του χρέους;

JD: Καθόλου. Το διεθνές δίκαιο προφυλάσσει απολύτως τα κράτη που δανείζουν, όταν πια δεν το κάνουν οι αγορές. Αλλιώς κανένας δε θα έμπαινε σε αυτήν την περιπέτεια. Τα δάνεια του ΔΝΤ ξεπληρώνονται σε κάθε περίπτωση. Αλλά και όσοι δανείζουν σε ένα κράτος που βρίσκεται σε δυσκολία, μετά από το ΔΝΤ, επίσης είναι απολύτως προστατευμένοι: τα δάνειά τους ξεπληρώνονται σε κάθε περίπτωση κατά προτεραιότητα, πριν δηλαδή αρχίσει η αποπληρωμή των δανείων που εκκρεμούσαν πριν την έλευση του ΔΝΤ. Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) συνεισέφεραν στο «μηχανισμό στήριξης» μετά το ΔΝΤ, οπότε τα λεφτά τους είναι εγγυημένα.

Αυτοί που θα χάσουν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης είναι όσοι δάνεισαν τα υπερχρεωμένα κράτη πριν από την έλευση του ΔΝΤ: αυτοί θα πάρουν τα λεφτά τους με καθυστέρηση, και πιθανότατα με απώλειες στα δανεισμένα κεφάλαιά τους.

Αυτός είναι ο λόγος που αντιτίθεμαι στο να «αγοράζει» παλιό ελληνικό (ή πορτογαλικό) χρέος η «ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα» (ΕΚΤ), όπως δυστυχώς το κάνει από τις 10 Μαΐου. Σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους των κρατών αυτών, η ΕΚΤ θα χάσει λεφτά, και θα αναγκασθεί να ζητήσει ενίσχυση από τα κράτη-μέλη, πράγμα που θα υπονομεύσει την ανεξαρτησία της. Ο πρόεδρος της «μπούντεσμπανκ» αντιτάχθηκε σε αυτή την απόφαση της ΕΚΤ, και πολύ σωστά, για άλλη μια φορά! Το κόστος της αναδιάρθρωσης των δημοσίων χρεών των υπερχρεωμένων κρατών πρέπει να το καταβάλουν οι δανειστές τους, που υπήρξαν υπέρμετρα ριψοκίνδυνοι, όχι η ΕΚΤ!

ADT: Είναι δυνατό να γίνει αναδιάρθρωση του χρέους των κρατών αυτών, χωρίς ταυτόχρονα να αποβληθούν από την ευρωζώνη;

JD: Όχι μόνο μπορεί να γίνει, αλλά και πρέπει να γίνει έτσι. Ζητάμε σήμερα από τα εξασθενημένα κράτη-μέλη, σε συνθήκες κρίσης, να προχωρήσουν σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις, αποπληρώνοντας ταυτόχρονα τα υπέρογκα χρέη τους. Χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους τους, τους ζητάμε πάρα πολλά.

Η λύση που προτείνω είναι να ζητηθεί από τα υπερχρεωμένα κράτη να ολοκληρώσουν όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις τους, παραμένοντας στην ευρωζώνη. Σε αντάλλαγμα, η αποπληρωμή του χρέους τους θα αναβληθεί για μια δεκαετία! Τα κράτη αυτά θα έχουν δέκα χρόνια να ολοκληρώσουν τις μεταρρυθμίσεις τους, με αξιόπιστο τρόπο, που θα ελέγχεται από την ΕΕ. Όσο για το σημερινό τους χρέος, θα ανταλλαχθεί εθελούσια με νέα χρεόγραφα, που θα τα αποκαλέσω «μπλε» και «κόκκινα».

Το «μπλε» χρέος θα αποπληρωθεί κατά προτεραιότητα, και θα έχει ύψος το πολύ ίσο με το 60% του ΑΕΠ των ενδιαφερομένων κρατών. Το υπόλοιπο του χρέους θα είναι «κόκκινο» και θα αποπληρωθεί μετά το «μπλε». Η ΕΕ (πάει να πει η Γερμανία και η Γαλλία) θα εγγυηθεί την αποπληρωμή του «μπλε» χρέους, σε μια περίοδο δέκα ετών. Όσο για το «κόκκινο» χρέος, που επίσης θα έχει χρόνο αποπληρωμής δέκα ετών, ίσως και να μην αποπληρωθεί, εφόσον οι μεταρρυθμίσεις δεν καταφέρουν να αποκαταστήσουν τη δανειακή αξιοπιστία της χώρας –οπότε η ενδιαφερόμενη χώρα θα χρεοκοπήσει.

Συμπερασματικά, σε αντάλλαγμα με την υλοποίηση σοβαρών και αξιόπιστων μεταρρυθμίσεων, προτείνω να δώσουμε στα υπερχρεωμένα κράτη δεκαετή περίοδο «χάριτος», που θα τους έδινε απαραίτητο «οξυγόνο» εν μέσω κρίσης και επώδυνων μεταρρυθμίσεων. Οι χρηματαγορές από τη μεριά τους θα συνεισέφεραν εν μέρει στο κόστος των απαιτούμενων αλλαγών των χωρών αυτών, πράγμα που το θεωρώ απολύτως δίκαιο και αποτελεσματικό.

*Ο Jacques Delpla είναι Γάλλος οικονομολόγος, πρώην σύμβουλος του Νικολά Σαρκοζύ.