Τομή 1η: Αλλάζει το Ασφαλιστικό

"Στις αρχές της δεκαετίας του 2010 το Ασφαλιστικό έπαψε να τίθεται μόνο ως θέμα αλληλεγγύης των γενεών. Τίθεται πλέον ως ζήτημα ύπαρξης του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας και για την παρούσα γενιά. Η τυφλή προσπάθεια να μην πιάσουν εμάς τα μέτρα αλλά τους άλλους, θα περιοριστεί, όταν συνειδητοποιηθεί πως το 2015 δεν θα υπάρχουν πόροι για 14 συντάξεις ετησίως για όλους. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να χάσουμε άλλη ευκαιρία. Η Ελλάδα δεν έχει πλέον χρόνο".

Όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο, τα λόγια αυτά ανήκουν στον Υπουργό Εργασίας του ΠΑΣΟΚ, κύριο Ανδρέα Λοβέρδο. Τον πολιτικό που ανέλαβε έναν από τους πιο νευραλγικούς και ταυτόχρονα πιο προβληματικούς τομείς του κράτους, μη γνωρίζοντας, όπως ο ίδιος ισχυρίστηκε αργότερα, το μέγεθος της αποστολής και συγχρόνως του προβλήματος που του είχε ανατεθεί.

Αν και δεν το πολυπιστεύουμε, ότι δηλαδή δεν ήξερε τι σημαίνει ασφαλιστικό, η ουσία είναι ότι τελικά έμαθε. Κι έμαθε πολύ καλά και πολύ γρήγορα, αν κρίνουμε από το σχέδιο μεταρρύθμισης του συστήματος συντάξεων που κατέθεσε στη δημοσιότητα στις αρχές της περασμένης βδομάδας.

Συνειδητοποίησε καταρχάς ότι δεν "υπάρχει σάλιο". Ότι "λεφτά δεν υπάρχουν", κι ότι η ανεύρεσή τους αποτελεί μια καθημερινή μάχη με στόχο να πληρωθούν συντάξεις κι επιδόματα, όχι απλά των "ανύπαρκτων" μελλοντικών πολιτών, αλλά των σημερινών ανθρώπων. Στη συνέχεια αντιλήφτηκε ότι το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, για να καταστεί βιώσιμο, πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιο, ανταποδοτικό και συχρονισμένο με τα δημογραφικά δεδομένα. Μόνο κάποιος που διαχειρίστηκε άδειο ταμείο θα μπορούσε να κατανοήσει τόσο γρήγορα το μέγεθος της σύγχρονης ελληνικής ασφαλιστικής τραγωδίας.

Έτσι έγινε ένα μικρό μπαμ. Μια πρόταση που δικαιώνει τη γενιά των 700 ευρώ και όλα όσα επικαλείται εδώ και τρία ακριβώς χρόνια από εκείνο το αλησμόνητο άρθρο ξέσπασμα, "analyse this μίστερ Αναλυτής", ενάντια στις μεταπολιτευτικές ασφαλιστικές αντιλήψεις και τη βολεμένη γενιά του Πολυτεχνείου.

Σύμφωνα λοιπόν με την πρόταση Λοβέρδου-Κουτρουμάνη μεταβαίνουμε προς ένα νέο οιωνεί μικτό ασφαλιστικό σύστημα με:

α) Μία βασική σύνταξη που θα καταβάλλεται σε κάθε συνταξιούχο και θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό με εισοδηματικά κριτήρια.

β) Μια αναλογική ή ανταποδοτική σύνταξη που θα αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης και στις καταβληθείσες εισφορές.

γ) Ένα αποθεματικό. Προβλέπεται η υπαγωγή της διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας και των διαθεσίμων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών σε ένα ενιαίο και θεσμικά θωρακισμένο φορέα. Έναν ενιαίο κορβανά που θα συμπεριλαμβάνει την περιουσία και τα διαθέσιμα των Φ.Κ.Α., τα οποία ανέρχονται σήμερα σε 29.55 δισ. €. και το Ταμείο Αλληλεγγύης, το οποίο πιστώθηκε με 580 εκ. € για το έτος 2009 ενώ για το 2010 η σχετική πίστωση προβλέπεται να ανέλθει σε 630 εκατ. €.

Ταυτόχρονα,

- Τα ταμία κοινωνικής ασφάλισης περιορίζονται σε τρία. Μισθωτών, Αγροτών, Αυτοαπασχολούμενων.

- Απελευθερώνεται ο χρόνος αποχώρησης από την εργασία. Ο εργαζόμενος μπορεί να αποχωρήσει πιο νωρίς ή και αργότερα από το γενικό όριο συνταξιοδότησης με συγκεκριμένες και ορατές συνέπειες, αρνητικές ή θετικές αντίστοιχα, για το τελικό ποσό της σύνταξης που θα λάβει.

- Απαγορεύονται οι εθελούσιες έξοδοι.

- Εξισώνονται τα όρια ηλικίας γυναικών και ανδρών στο δημόσιο

- Διαχωρίζονται επιτέλους η σύνταξη από την υγεία. Η Υγεία παρέχεται απο έναν ενιαίο φορέα, ανεξάρτητο από το σύστημα συντάξεων, και οι υπηρεσίες υγείας των Φ.Κ.Α. εντάσσονται πλήρως στο ΕΣΥ.

- Το σύστημα ρύθμισης των οφειλών των επιχειρήσεων προς τους Φ.Κ.Α., σταθεροπιείται, έτσι ώστε να λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια και ενιαίους κανόνες, αποκλείοντας τις ad hoc πελατειακές παρεμβάσεις των πλειοψηφιών της Βουλής, των Υπουργών και του πολιτικού συστήματος, που αναπαράγουν την αδικία και κάνουν τις χάρες και το ρουσφέτι προς ημετέρους ύψιστο πολιτικό στόχο.

Προφανώς, υπάρχουν πολλά πράγματα στην παραπάνω πρόταση με τα οποία μπορεί κανείς να διαφωνήσει. Σε ό,τι μας αφορά θα θέλαμε να δούμε έναν πλήρως κεφαλαιοποιητικό δεύτερο πυλώνα ασφάλισης ή έστω έναν νοητά κεφαλαιοποιητικό προκαθορισμένων εισφορών, και όχι έναν ανταποδοτικό προκαθορισμένων παροχών όπως πάει να γίνει. Ωστόσο, αυτή είναι μια πρόταση που δύναται να συζητηθεί από εδώ και πέρα.

Η ουσία είναι ότι το σχέδιο που βρίσκεται σήμερα στο τραπέζι, αποτελεί τομή για τα ελληνικά ιστορικά ασφαλιστικά δεδομένα και θα ήμασταν ασυνεπείς προς τις αρχές μας, αν την απορρίπταμε με τη δικαιολογία ότι η χ ή η ψ διευθέτηση δεν είναι πιστή αντιγραφή των απόψεων που έχουμε εκφράσει κατά καιρούς. Πέρα από τις ενοποιήσεις ταμίων και την αποσύνδεση των συντάξεων από την πρόνοια και την υγεία, πάμε σ' ένα οιωνεί μικτό σύστημα κι αυτό είναι σαφές. Ελπίζουμε λοιπόν, ο ασφαλιστικός νόμος, όταν με το καλό ψηφιστεί, να είναι το ίδιο προωθημένος όσο και η πρόταση που κατατέθηκε στις αρχές της περασμένης βδομάδας, κι ακόμα περισσότερο. Και μην ξεχνάμε ότι το παιχνίδι της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης πλέον παίζεται αλλού. Τα Σώματα Ασφαλείας έχουν εξαιρεθεί από τις αλλαγές κι αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό απ' τη γενιά των 700 ευρώ.