Plan C: Κάνουμε Διαρθρωτικές Αλλαγές

Εδώ και τέσσερις μήνες, η Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη μιας βαθιάς δημοσιονομικής κρίσης. Δεν υπάρχει σάλιο, ενώ οι ανειλημμένες υποχρεώσεις του κράτους είναι πολλές κι αβάσταχτες. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, υπό το πρίσμα δηλαδή της πιθανής πτώχευσης και με την πίεση των διεθνών αγορών και των ευρωπαίων εταίρων να γίνεται αφόρητη, η κυβέρνηση ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες για τον εξορθολογισμό των δημόσιων οικονομικών. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτυπώθηκαν τόσο στον τακτικό προϋπολογισμό για το 2010, αλλά κυρίως στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το αποκαλούμενο και Plan A, όμως, κρίθηκε στο σύνολό του ανεπαρκές.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προχώρησε πριν από μερικές βδομάδες δυναμικά στο Plan B. Περιόρισε δραστικά το μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα, περικόπτοντας οριζοντίως τις δαπάνες για υπερωρίες σε ποσοστό από 30% (απλοί υπάλληλοι) έως 50% (συνεργάτες υπουργών, βουλευτών, διοικητών οργανισμών), και τα επιδόματα κατά 10%. Επιπρόσθετα προχώρησε σε αύξηση του ΦΠΑ στα καύσιμα με σκοπό να τονώσει άμεσα τα έσοδα από φόρους, ενώ προώθησε και σημαντικές αλλαγές στη φορολογία με πιο σημαντική την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και την ένταξη όλων των εισοδημάτων από εργασία στον ενιαίο φορολογικό συντελεστή. Τι σημαίνει αυτό; Στον ιδιωτικό τομέα «ραντιέριδες» πάσης φύσεως, όπως οι ταξιτζήδες καλούνται να πληρώσουν επιτέλους φόρο. Στο δημόσιο οι υπερωρίες και τα επιδόματα όχι μόνο μειώνονται, αλλά το συνολικό ετήσιο εισόδημα των υψηλά αμειβόμενων φορολογείται και περισσότερο.

Τις τελευταίες μέρες μαθαίνουμε ότι η ΕΚΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Γερμανία μαγειρεύουν και Plan C με βασικό συστατικό την περικοπή του 14ου μισθού δημόσιων και ιδιωτικών υπαλλήλων. Παρότι η μείωση του μισθολογικού βάρους του δημόσιου τομέα μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους, δε θεωρούμε την κατάργηση του 14ου μισθού ορθή επιλογή. Ήδη, η οριζόντια μείωση των μισθών στο δημόσιο με την ταυτόχρονη αλλαγή της φορολογίας περικόπτει σημαντικό τμήμα του μηνιαίου εισοδήματος των ΔΥ και ελαφρύνει σημαντικά τα δημόσια οικονομικά. Αν λάβει κανείς υπόψη του τις μετρήσεις (70% των πολιτών θεωρεί τα μέτρα αναγκαία) πρόκειται για μια θυσία που όλοι είναι πρόθυμοι να δεχτούν.

Πολύ φοβούμαστε ότι η ενδεχόμενη οριζόντια περικοπή του 14ου μισθού ΚΑΙ σε αντιδράσεις θα οδηγήσει και την κατανάλωση των μεσαίων στρωμάτων θα συνθλίψει. Κι εν πάση περιπτώσει, αν κάπου χρειάζεται να γίνει περαιτέρω υποτίμηση αμοιβών αυτό είναι στους 16 μισθούς των υπαλλήλων της Βουλής, στα προνόμια της εργατικής αριστοκρατίας των ΔΕΚΟ τύπου ΟΣΕ ή ΕΡΤ και στις πάσης φύσεως υπερκοστολογημένες προμήθειες του δημοσίου, που για χρόνια πληρώνουμε αδρά με δανεικά.

Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να στρέψουμε την προσοχή μας αλλού. Σε ουσιαστικά μέτρα τόνωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Το Plan C οφείλει να είναι ένα σχέδιο διαρθρωτικών αλλαγών και τομών στην οικονομία και όχι ένα σχέδιο για περαιτέρω οριζόντιο ψαλίδισμα των αμοιβών στο δημόσιο τομέα. Σ’ αυτή τη λογική, όταν η κυβέρνηση επισκεφτεί τις Βρυξέλλες στις 15 Μαρτίου για να υποβάλλει προς εξέταση την πορεία του Προγράμματος Σταθερότητας πρέπει να έχει ετοιμάσει σχέδιο για ριζικές τομές.

Ήδη, στο ασφαλιστικό των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα γίνεται μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα απόπειρα αλλαγής του συστήματος συντάξεων και κοινωνικής προστασίας. Δεν αρκεί όμως αυτό. Η πλειονότητα των Δημοσίων Υπαλλήλων, οι εργαζόμενοι δηλαδή στα Σώματα Ασφαλείας αστυνομικοί και στρατιωτικοί, βρίσκονται εκτός πλαισίου μεταρρύθμισης. Ένα μέτρο άμεσης απόδοσης θα ήταν η απαγόρευση καταβολής σύνταξης πριν τη συμπλήρωση του 57ου έτους για τους ένστολους σε συνδυασμό με τη μη αναγνώριση των χρόνων σπουδών ως πλασματικών, γεγονός που οδηγεί εργαζόμενους να συνταξιοδοτούνται στα 45 έτη, έχοντας ουσιαστικά δουλέψει μόνο για μία εικοσαετία.

Αν θέλουμε να βγούμε από την κρίση, παρεμβάσεις αντίστοιχου μεγέθους πρέπει να γίνουν σε μια σειρά από τομείς της οικονομίας. Η Ελλάδα άλλωστε αντιμετωπίζει γενικότερο πρόβλημα αναπτυξιακού προτύπου, το οποίο συμπλέκεται με το δημοσιονομικό της πρόβλημα.

Απαιτείται εδώ μια συστηματική μεταρρυθμιστική προσπάθεια με όχημα τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα και την απελευθέρωση της οικονομίας από δεσμά που τις είχαν επιβληθεί σε άλλες εποχές. Κλειστά επαγγέλματα, δημόσιες επιχειρήσεις φαντάσματα που δεν έχουν λόγο ύπαρξης, παρεμβάσεις στη διαμόρφωση τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες χωρίς κοινωνικό αντίκρισμα, έλλειψη κωδικοποίησης νομοθεσίας, έλλειψη μηχανοργάνωσης, επικαλύψεις, παράλογες ασφαλιστικές ρυθμίσεις, έλλειμμα υγιούς ανταγωνισμού, είναι μερικά μόνο από τα πεδία στα οποία απαιτείται παρέμβαση.

Σύμφωνα με έρευνες του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΙΟΒΕ, του ΚΕΠΕ, της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το συνολικό κέρδος που θα είχε η Ελλάδα από τις παραπάνω διαρθρωτικές παρεμβάσεις ανέρχεται σε 20 περίπου ευρώ στο ΑΕΠ και γύρω στα 5 δις επιπρόσθετα έσοδα.

Και φυσικά μην ξεχνάμε ποτέ ότι η έξοδος από την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ κρίση, την ανεργία και την ύφεση δηλαδή, απαιτεί κεφάλαια. Κεφάλαια που σήμερα δανειζόμαστε πανάκριβα στο εξωτερικό. Είναι γι’ αυτό ζήτημα ζωής ή θανάτου να τεθεί επιτέλους σε λειτουργία το Δημόσιο Πρόγραμμα Επενδύσεων και ειδικά το ΕΣΠΑ αξίας 18 δις ευρώ που έχει τελματώσει, να βρεθεί επίσης τρόπος για να αξιοποιηθεί η ακίνητη περιουσία του ελληνικού δημοσίου και να εξεταστεί ακόμα το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας Εθνικής Επενδυτικής Τράπεζας με τη συνένωση Αγροτικής, Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, η οποία θα αναλάβει μεγάλο τμήμα του δανεισμού για δημόσιες επενδύσεις απελευθερώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, ως έναν έστω βαθμό, το δημόσιο από τους εγχώριους και ξένους χρηματοδανειστές του.

Plan C, λοιπόν. Σκεφτόμαστε διαφορετικά. Κάνουμε διαρθρωτικές αλλαγές.