Η ελευθεριότητα των blogs

Από τον Πάσχο Μανδραβέλη*

Είναι περίεργο, αλλά οι πιο ακραίοι εθνικιστές είναι συνήθως τα θύματα του εθνικισμού των άλλων. Οπως είναι π.χ. οι Κοσοβάροι Αλβανοί. Κατά τον ίδιο τρόπο οι πιο σφοδροί πολέμιοι της ελευθερίας του λόγου, είναι πολλές φορές εκείνοι που υφίστανται πρώτοι τον περιορισμό της: οι δημοσιογράφοι. Διαχρονικά, πολλοί πρωτοστατούν στις εκκλήσεις για επιβολή νομοθετικών μέτρων «για να παταχθεί η δημοσιογραφική αλητεία» και τελικά το μόνο που πατάσσεται είναι η δημοσιογραφία. Το ζήσαμε με τον νόμο για τις αγωγές, το είδαμε με τον νόμο για την προστασία των κατηγορουμένων και το βλέπουμε τώρα με τα blogs.

Κατ’ αρχήν πρέπει να παρατηρήσουμε ότι αυτό που ονομάστηκε «λούμπεν ενημέρωση» είναι κοινός τόπος στα παραδοσιακά media. Φαίνεται από τη διάρθρωση της αγοράς και αποκαλύπτεται με κάθε ευκαιρία. Παρά το δρακόντειο νομοθετικό πλαίσιο -κάτι που αποδεικνύεται από την κίνηση στο κτίριο 9 της Ευελπίδων- και εκβιασμοί γίνονται, και συκοφαντίες εκτοξεύονται και λάσπη ρίχνεται.

Οι αυστηροί νόμοι δεν ευπρέπισαν τον δημόσιο διάλογο της χώρας. Αντιθέτως, διά των αγωγών φιμώθηκαν πολλές χρήσιμες απόψεις. Εχει παρατηρηθεί δε ότι οι νόμοι περί εξύβρισης και συκοφαντικής δυσφήμισης δεν χρησιμοποιούνται από τους ανυπεράσπιστους πολίτες. Κυρίως χρησιμοποιούνται από εκείνους που έχουν δημόσιο λόγο και πρόσβαση στα ΜΜΕ (πολιτικούς δημοσιογράφους, καλλιτέχνες κ.λπ.) πολλές φορές ως μέσο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.

Εχει αναλυθεί επαρκώς το πρόβλημα άρσης απορρήτου, των δικτυακών τόπων, ειδικά εκείνων που βρίσκονται στις ΗΠΑ. Εκεί η πρώτη τροπολογία του Συντάγματος προστατεύει απόλυτα τον λόγο, ακόμη κι αν αυτός είναι ακραία υβριστικός. Η υπόθεση Λάρι Φλιντ (εκδότη του πορνογραφικού περιοδικού Hustler) το απέδειξε.

Αλλά ακόμη κι αν μπορούσε να γίνει άρση απορρήτου για πλημμελήματα, όπως είναι η εξύβριση ή η συκοφαντική δυσφήμιση, θα μπορούσε το δικαστικό σύστημα να φορτωθεί την ύλη 100.000 blogs που υπάρχουν σήμερα και θα γίνουν 200.000 αύριο; Εδώ σήμερα -και λόγω της δικομανίας των επωνύμων- στενάζουν τα δικαστήρια με 30 εφημερίδες και 20 κανάλια, σκέπτεται κανείς πόσες αγωγές και μηνύσεις έχουν να γίνουν για τα εκατομμύρια σχόλια που δημοσιεύονται καθημερινά στο Διαδίκτυο;

Η μόνη λύση στο πρόβλημα είναι η αυτορρύθμιση, η οποία -όσο κι αν φανεί περίεργο- ήδη υπάρχει. Το πιο πολύτιμο χαρακτηριστικό των blogs, η ελευθεριότητά τους, είναι και η αχίλλειος πτέρνα τους. Εχει άλλο βάρος ένα σχόλιο σε μια εφημερίδα (η οποία φέρει το όποιο βάρος του τίτλου και της ιστορίας της), και διαφορετικό μια ανώνυμη ύβρις στο Διαδίκτυο. Η τελευταία δεν λαμβάνεται σοβαρά, και κυρίως: χάνεται μέσα στον κατακλυσμό των σχολίων που καθημερινά δημοσιεύονται. Από κει και πέρα λειτουργεί και ο πληθωρισμός του λόγου.

Όσο θα αυξάνονται τα blogs, τόσο θα αυξάνονται και οι ύβρεις και οι συκοφαντίες, αλλά ταυτόχρονα αυτές οι ύβρεις και οι συκοφαντίες θα πνίγονται μέσα στην πληθώρα των σχολίων. Αλήθεια: πριν δημιουργηθεί όλη αυτή η φασαρία από τα παραδοσιακά ΜΜΕ, πόσοι είχαν μπει στον κόπο να διαβάσουν τις ύβρεις κατά του δημοσιογράφου κ. Βασίλη Χιώτη στα εκατοντάδες σχόλια που καθημερινά δημοσιεύονται στο press-gr;

*Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 29 Φεβρουαρίου 2008.