Ναι στην αυτορρύθμιση, όχι στην κρατική λογοκρισία

Η σημερινή κρίση δεν μας ξαφνιάζει. Ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη να συμβεί. Εμείς δε γνωρίζουμε ποιοι διαχειρίζονται το press-gr και ειλικρινά δεν έχουμε καμία πρόθεση να λειτουργήσουμε σαν μπλογκο-δικείο. Άλλωστε η συζήτηση περί πιθανών ή μη εκβιασμών δεν αφορά τη μπλογκόσφαιρα αλλά τη Δικαιοσύνη.

Αυτό στο οποίο θέλουμε να σταθούμε είναι ο υπαρκτός προβληματισμός που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό και αυτές τις μέρες και στην Ελλάδα γύρω από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των bloggers.

Με 35 χιλιάδες επίσημα καταχωρημένα ελληνικά blogs και αποδεδειγμένες δυνατότητες δημόσιας παρέμβασης κι επιρροής, τα ιστολόγια διεκδικούν τον τελευταίο χρόνο όλο και μεγαλύτερο κομμάτι από την «πίτα» όλων εκείνων που εκφέρουν δημόσιο λόγο. Κάτι που ξαφνιάζει, ενοχλεί και προκαλεί κινητικότητα στους κύκλους τόσο της mainstream πολιτικής όσο και των mainstream μίντια. Αυτό βέβαια είναι το ένα μέρος της εξίσωσης.

Διότι υπάρχει και η πλευρά των μπλόγκερς που ανεβήκαμε στο κύμα της μπλογκόσφαιρας χωρίς να είμαστε προετοιμασμένοι ότι το κύμα αυτό θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε τσουνάμι. Με αποτέλεσμα να επιβεβαιωθούν πρόσκαιρα όσοι κακεντρεχείς και καχύποπτοι πιστεύουν πως «όσο πιο ψηλά ανεβαίνει μια μαϊμού, τόσο πιο πολύ φαίνεται ο κώλος της» και να πληθαίνουν οι φωνές που θέτουν με όλο και πιο επιτακτικό τρόπο ζητήματα αξιοπιστίας, διαφάνειας, λογοδοσίας ακόμα και ελέγχου της blogoσφαιρας και ειδικά των ενημερωτικών ιστολογιών.

Το βλέπουμε άλλωστε να συμβαίνει αυτές τις μέρες, μάλιστα από κάθε λογής «δημοσιολογούντες» που ελάχιστη σχέση έχουν με το blogging. Ποιοι είναι αυτοί;

• Οι διαχειριστές του press-gr που κρύβονται πίσω από την ελευθερία του λόγου και την ιδιαιτερότητα του νέου Μέσου, αντί να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν,
• Αρκετοί mainstream δημοσιογράφοι που βρήκαν έναν εύκολο στόχο στο πρόσωπο της μπλογκόσφαιρας, παραβλέποντας σκοπίμως την κατρακύλα του επαγγέλματός τους και τη συνακόλουθη απώλεια σημαντικού τμήματος της αξιοπιστίας τους,
• Η κυβέρνηση η οποία κυριολεκτικά με «τζάμπα μαγκιές» επιχειρεί να φανεί ως δύναμη εξυγίανσης των «αμαρτωλών μπλογκς», όταν εδώ και 4 χρόνια κάνει τα στραβά μάτια σε μείζονα φαινόμενα δημοσιογραφικής και εκδοτικής διαπλοκής, όπως οι 100άδες αργομισθίες δημοσιογράφων στο Δημόσιο αλλά και τα θεσμοθετημένα μαύρα ταμεία των εκδοτών.
  

Η άποψη της G700 είναι ότι η απόλυτη ελευθερία και ο άναρχος τρόπος λειτουργίας που μέχρι πρότινος αποτελούσαν το μεγάλο πλεονέκτημα μιας μικρής μπλογκόσφαιρας, σήμερα μετατρέπεται σε εν δυνάμει πηγή προβλημάτων. Ο ανοιχτός χαρακτήρας του μέσου και η αλματώδης ανάπτυξή του το καθιστούν εξαιρετικά ευεπίφορο στη χειραγώγηση και επιρρεπές στην ισοπέδωση.

Οι υγιείς δυνάμεις της ελληνικής μπλογκόσφαιρας πρέπει να διαφυλάξουμε την αξιοπιστία των ελληνικών μπλογκς. Καλώς ή κακώς, και κατά τη γνώμη μας πολύ καλώς, η νηπιακή ηλικία για το ελληνικό μπλόγκινγκ τελείωσε. Είναι καιρός οι Έλληνες ιστολόγοι να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν πριν είναι αργά. Η κυβέρνηση, τα παραδοσιακά μιντιακά συγκροτήματα και τα κόμματα έχουν κάθε συμφέρον να επιχειρούν να ελέγξουν κάτι που βρίσκεται πέρα και έξω από την άμεση επιρροή τους. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανένα να επιβάλλει τους δικούς του κανόνες σ’ έναν ελεύθερο θεσμό της κοινωνίας των πολιτών.

Αυτό βέβαια σημαίνει πως εμείς οι ίδιοι πρέπει να κινηθούμε άμεσα και χωρίς χρονοτριβές στην κατεύθυνση της αυτορρύθμισης. Και απευθυνόμαστε πρωτίστως σε όλα τα ελληνικά μπλογκς που ξεφεύγουν από τον χαρακτήρα ενός ιστολογίου προσωπικής έκφρασης και διεκδικούν δημόσιο ρόλο και λόγο στα πράγματα.

Η αξιοπιστία αυτών των μπλογκς από δω και μπρος θα εξαρτηθεί από τρεις θεμελιώδεις παράγοντες:

α) τη διαφάνεια ως προς την ταυτότητα των διαχειριστών του

β) την τήρηση ενός κώδικα δεοντολογίας (ύψιστης σημασίας για τα ενημερωτικά blogs) και

γ) την ανοιχτή συμμετοχή των αναγνωστών στη διαμόρφωση των απόψεων που εκπροσωπούν τα ιστολόγια (ύψιστης σημασίας για τα κοινωνικοπολιτικά ιστολόγια).

Τα παραπάνω ζητήματα ξεπερνούν κατά πολύ τα στενά όρια μιας συζήτησης γύρω από την ανωνυμία. Άλλωστε οι ανώνυμοι δεν είναι ποτέ ανώνυμοι στο διαδίκτυο. Τόσο οι διαχειριστές ενός ιστολογίου όσο και οι σχολιαστές που γράφουν στα comments, διαθέτουν ip address αποστολέα, ενώ επιπρόσθετα οι διαχειριστές των blogs διαθέτουν email το οποίο διατηρεί ο πάροχος για να εντοπίζει τον χρήστη.

Το κρίσιμο λοιπόν θέμα είναι η αυτορρύθμιση. Και εδώ όλη η ελληνική διαδικτυακή κοινότητα των μπλόγκερς πρέπει να κινηθεί με αποφασιστικό τρόπο για να διασφαλίσει την αξιοπιστία της. Ένας κώδικας δεοντολογίας που θα δεσμεύει όλα τα μέλη της κοινότητας και θα αποκλείει όσους καταχρώνται τη «διαδικτυακή ανωνυμία» είναι μια καλή αρχή. Παρεμφερείς πρωτοβουλίες υπάρχουν ήδη στο εξωτερικό και χρήσιμο υλικό μπορεί να προέλθει π.χ. από εδώ A Bloggers Code of Ethics ή εδώ One Proposed Code of Ethics.

ΥΓ. Είναι περιττό βέβαια να τονίσουμε ότι το ίδιο άμεσα και αποτελεσματικά θα πρέπει να κινηθούν και οι ελληνικές δημοσιογραφικές ενώσεις που για άλλη μια φορά πιάστηκαν στον ύπνο, καθώς οι κώδικες δεοντολογίας τους δεν περιέχουν καμία απολύτως αναφορά που να δεσμεύει τα μέλη τους σχετικά με το δημοσιογραφικό μπλογκινγκ, σε αντίθεση με ξένους δημοσιογραφικούς οργανισμούς βλ. NY TIMES (http://www.nytco.com/press/ethics.html#B5) που έχουν αφιερώσει ολόκληρο σχετικό εδάφιο στον εταιρικό κώδικα δεοντολογίας τους.