Friday, September 11, 2009

Φορολογικό Σύστημα. «Επισκευή και πέταμα»

Παρακολουθούμε αυτές τις μέρες να διεξάγεται σε οξείς τόνους ένας φοροπόλεμος ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Από τη μία πλευρά είναι η μάχη κατά της φοροδιαφυγής που κήρυξε από το βήμα της ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός. Από την άλλη έχουμε τη δέσμευση του ΠΑΣΟΚ για ένα δικαιότερο και πιο αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα.

Στην περίπτωση της ΝΔ περισσεύει η υποκρισία. Παρά την κατάρρευση των εσόδων του κράτους λόγω των δικών της συνειδητών επιλογών και λανθασμένων χειρισμών στο φορολογικό, η κυβέρνηση Καραμανλή συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο που ξεκίνησε το 2004. Από τη μία διατηρεί ανέπαφους τους χαμηλούς συντελεστές για τα εταιρικά κέρδη, τα εισοδήματα από κεφάλαιο και τη μεγάλη ακίνητη περιουσία. Από την άλλη συνεχίζει να επιβαρύνει τα μεσαία στρώματα με πάσης φύσεως τακτικές και έκτακτες εισφορές. Μοναδικές σοβαρές προτάσεις που όμως έπρεπε να είχαν γίνει ήδη από χτες, είναι η προτεινόμενη κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, η ηλεκτρονική διασύνδεση εφορίας, ταμειακών μηχανών και επιχειρήσεων και η υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων για τις επιχειρήσεις.

Στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ, αποσιωπάται το γεγονός ότι για να πραγματοποιηθεί το όραμα για μια πιο δίκαιη και αποτελεσματική φορολογία, το ελληνικό φορολογικό σύστημα χρειάζεται συνολική «επισκευή και πέταμα». Η G700 συμφωνεί με α) την καθιέρωση ενιαίας προοδευτικής και τιμαριθμοποιημένης φορολογικής κλίμακας εισοδήματος με μικρότερο φορολογικού συντελεστή γύρω στο 15% για τα μικρά εισοδήματα, β) την κατάργηση του ΕΤΑΚ, γ) την επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, και δ) τη φορολόγηση της κληρονομιάς μεγάλου πλούτου.

Θεωρούμε ωστόσο ότι ένα δικαιότερο και πιο αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα δεν μπορεί να υπάρξει όταν:

1. το κράτος διαχρονικά δεν φορολογεί τα κέρδη του κεφαλαίου από χρηματιστηριακές συναλλαγές, επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να λειτουργεί σε πλήρη έκταση μια τεράστια παραοικονομία δισεκατομμυρίων δίπλα στην πραγματική οικονομία. Ακόμα και στις καπιταλιστικές ΗΠΑ και τη Βρετανία επιβάλλεται capital gains tax της (CGT) τάξης του 15% και 18% αντίστοιχα στα ετήσια κέρδη επί των συναλλαγών στο χρηματιστήριο. Επί Clinton το CGT υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων του προϋπολογισμού. Ο Ομπάμα σήμερα ζητάει την επιστροφή του CGT στο επίπεδο προ του 2003, δηλαδή στο 20%. Στην Ελλάδα αντίθετα, μια εταιρία ή ένας ιδιώτης μπορεί να κερδίζει εκατομμύρια από τις συναλλαγές του στο ΧΑΑ ετησίως, χωρίς να πληρώνει φόρο ούτε ένα ευρώ. Μόνο το ράλι που έκαναν οι ελληνικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια, αν λάβει κανείς υπόψη, αντιλαμβάνεται ότι μιλάμε για χασούρα πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων για το δημόσιο.

2. η υπόσχεση για κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης ορισμένων επαγγελμάτων κάθε φορά ψιθυρίζεται και στη συνέχεια, έπειτα και από τις ανάλογες πιέσεις των ειδικών ομάδων, παραπέμπεται στις καλένδες.

3. και η κουτσή Μαρία διαθέτει πλέον εταιρία offshore. Με Head Quarters στην Αθήνα, γραμμή παραγωγής στην ανατολική Ευρώπη και εταιρία holding στην Κύπρο, τον Άγιο Βενέδικτο ή τα νησιά Κέιμαν, η οποία δηλώνει ό,τι θέλει σαν ετήσιο εισόδημα φοροδιαφεύγοντας κανονικά και με το νόμο. Κατά την εκτίμησή του κ. Παναγιώτη Δουβή, πρώην διευθυντή Οικονομικών Ερευνών του ΣΔΟΕ και συγγραφέα του βιβλίου «Οffshore δραστηριότητες», αυτές που δραστηριοποιούνται στα χρηματιστηριακά και στις επενδύσεις υπερβαίνουν τις 10.000. Δεν είναι να απορεί κανείς που τα βόρεια και νότια προάστια της Αθήνας έχουν γεμίσει με σπίτια που ανήκουν σε τέτοιες εταιρίες, ενώ και τα "φακελάκια" πλέον σύμφωνα με την Έκθεση του Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης ξεπλένονται μέσα από τέτοιες εταιρίες. Δύο τα ερωτήματα. Πως θα ελεγχθούν οι υπεράκτιες ετιαρίες; Θα υπάρξει επιστροφή στο καθεστώς του 2003 που κατήργησε ο κ. Αλογοσκούφης; Η Ελλάδα πολιτικά έχει το θάρρος και τη βούληση να πιέσει τουλάχιστον την Κύπρο να συνεργαστεί;

4. το ίδιο το κράτος προσφέρει τη θεσμική βάση για την εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Πρώτον, μέσα από τη δυνατότητα κλεισίματος της χρήσης. Σε περίπτωση ελέγχου ο επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας έχει το δικαίωμα να παραιτηθεί ρητά από το δικαίωμα δικαστικής αμφισβήτησης του αποτελέσματος του ελέγχου και να προχωρήσει δια της διαδικασίας διοικητικής επίλυσης της διαφοράς του με την εφορία. Λαμβάνει έτσι αυτοματοποιημένες μειώσεις φόρου και απαλλαγή από οποιαδήποτε ποινική ευθύνη. Δεύτερον, η πρακτική των αναδρομικών χαριστικών ρυθμίσεων επιτείνει τη φοροαποφυγή. Κάθε τρεις και λίγο το κράτος θεσμοθετεί μεγάλες εκπτώσεις φόρου μαζί με τη δυνατότητα κλεισίματος της χρήσης, με αντάλλαγμα την καταβολή ενός εφάπαξ ποσού από πλευράς επιχειρηματία. Έτσι ο τάδε μεγαλοεκδότης γλιτώνει φόρους και δίνα μεγαλοεργολάβος δεν πληρώνει εισφορές. Θα καταλάβουμε επιτέλους ότι δίκαιο φορολογικό σύστημα σημαίνει όχι χάρες.

5. στο Υπουργείο Οικονομίας βρίσκεται εγκατεστημένη στην καρδιά ακριβώς του συστήματος μια βαριά βιομηχανία παραγωγής νομοθετημάτων, γνωμοδοτήσεων και διαταγμάτων, η οποία δημιουργεί πολυνομία με αποτέλεσμα να δημιουργείται αβεβαιότητα και να ενθαρρύνεται η παρανομία, η φοροδιαφυγή και εν τέλει η συναλλαγή. Εκτός και αν το κράτος επιδιώκει συνειδητά το γραφειοκρατικό κεϋνσιανισμό, να ταΐζει δηλαδή εκτός από τους ΔΥ, πλειάδα παρελκόμενων επαγγελμάτων που δημιουργούνται γύρω από τη γραφειοκρατία και την πολυνομία όπως λογιστές, εκδότες, φωτοτυπάδες, καθηγητές ειδικών σεμιναρίων και τα συναφή δεν εξηγείται γιατί το φορολογικό σύστημα δεν απλοποιείται, δεν κωδικοποιείται και δεν παγιώνεται.

6. το κράτος διαχρονικά αδιαφορεί να εισπράξει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες σημειωτέον έφτασαν τα 35 δις ευρώ το 2008 από 11,2 δις το 2003. Γιατί στοιβάζονται οι οφειλές; Γιατί δε γίνεται επιτέλους αξιολόγηση και ταξινόμησή τους με στατιστική ανάλυση και στη συνέχεια κατηγοριοποίηση ως προς την ικανότητα εξόφλησης; Να εισπραχθούν τουλάχιστον αυτά τα οποία είναι δυνατόν να εισπραχθούν.

7. οι φορολογικοί έλεγχοι γίνονται αυθαίρετα σύμφωνα με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος που είχε το περασμένο βράδυ ο ελεγκτής και με κριτήρια αρκετά υποκειμενικά έως πλήρως ελαστικά. Ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η υλοποίηση των ελέγχων πρέπει να γίνονται δειγματοληπτικά με βάση τα αποτελέσματα ανάλυσης κινδύνου η οποία με τη χρήση στατιστικών δεδομένων και ανάλυσης θα ομαδοποιεί τους κλάδους και θα προσδιορίζει τις περιοχές και τις δραστηριότητες που έχουν αυξημένη πιθανότητα παραοικονομίας και φοροδιαφυγής.

Οι τελευταίες τρεις παρεμβάσεις αφορούν σε μέτρα εσωτερικής αναδιάρθρωσης και αλλαγής του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία οποιουδήποτε φορολογικού συστήματος. Είναι βέβαια και οι πιο δύσκολες και δυσνόητες να συμβούν διότι πρώτον, πλήττουν άμεσα τα συμφέροντα γύρω από τη γραφειοκρατία του ΥΠΟΙΟ, δεύτερον, οι υπουργοί συνήθως αδιαφορούν για οτιδήποτε δεν έχει να κάνει με την επικοινωνιακή μάχη των φορολογικών συντελεστών – εμείς λέμε 35% εσείς 25% κοκ-, και τρίτον, οι φορολογούμενοι, ειδικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες μπορεί να γκρινιάζουν, αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι τους συμφέρει φορολογικά η συναλλαγή, δεδομένου ότι κλείνουν εκ των υστέρων τις υποθέσεις τους με χαμηλότερο κόστος. Κάπως έτσι καταλήγουμε να έχουμε τα χαμηλότερα έσοδα από φόρους στην ΟΝΕ: 32% του ΑΕΠ σε σύγκριση με το 40%. Κάπως έτσι το μέσο ποσοστό φορολογικής παραβατικότητας βρίσκεται εκτοξευμένο στο 40%. Λίγο ψηλότερα από το μέγεθος της παραοικονομίας. «Επισκευή και πέταμα» λοιπόν. Ο τολμών νικά.

31 comments:

  1. "Κύριος δε γενόμενος των πραγμάτων Σόλων τον τε δήμον ήλευθέρωσε και έν τω παρόντι και εις το μέλλον, κωλύσας δανείζειν επί τοίς σώμασιν και νόμους έθηκε και χρεών αποκοπάς εποίησε και των ιδίων και των δημοσίων , άς σεισάχθειαν καλούσιν, ώς αποσεισάμενοι το βάρος"
    Αριστοτέλης Αθηναίων Πολιτεία VI.
    ----------------


    όπερ...χαμένο στη μετάφραση:

    "¨Οταν ο ΓΑΠ έγινε κύριος της καταστάσεως, εξησφάλισε την ελευθερίαν του λαού και δια το παρόν και δια το μέλλον, απαγορεύσας να συνάπτονται δάνεια επί σωματική εγγυήσει. Εθέσπισε νόμους και κατήργησε τα χρέη, τόσον τα ιδιωτικά όσον και τά δημόσια, δια τού μέτρου το οποίον εκλήθη σεισάχθεια, διότι επέταξεν από επάνω των το βάρος".

    ReplyDelete
  2. Πολύ ψυχρό αίμα αυτό το παιδί.Ακόμα και γώ που τον "γνωρίζω" τον φοβήθηκα.
    Αφού καθάρισε πρώτα τον βιολογικό του πατέρα Ανδρέα, σήμερα καθάρισε και τον θετό και πολιτικό πατέρα του Σημίτη.

    ReplyDelete
  3. Ο διάβολος με το αγγελικό πρόσωπο έλεγε ο Ντενκτάς. Ευχαριστώ αλλά δεν θα πάρω.

    ReplyDelete
  4. Αλλά θα ήθελα να δω τους ΟΠ στη βουλή να προμοτάρουν το Πράσινο Νιου Ντιλ. Να γίνουν η οικολογική συνείδηση της όποιας κυβέρνησης.

    ReplyDelete
  5. Φορολογικό ε; Είμαι υπέρ των ειδικών πράσινων φόρων. Να φτιαχτεί ένα ταμείο που θα τους συγκεντρώνει για επιδότηση πράσινων επενδύσεων.

    ReplyDelete
  6. @ zouf

    Οι πράσινοι φόροι είναι πολύπλοκο θέμα. Γενικά υπάρχουν κίνητρα και αντικίνητρα. Για να πιάσουν τόπο θα πρέπει να υπάρξει και μια αντίστοιχη μείωση του φόρου εισοδήματος, ειδικά για χαμηλότερες εισοδηματικές ομάδες του πληθυσμού. Κι αν όχι αυτό, τότε κάτι που θα άρεσε φαντάζομαι και στους G700 θα ήταν η δημιουργία ενός Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών στο οποίο θα καταθέτονται όλα τα έσοδα από την πράσινη φορολόγηση κι άλλα πράσινα μέτρα.

    ReplyDelete
  7. Το αλληλεγγύης έχει γίνει υποτίθεται και το είχαμε επικροτήσει, αλλά μέσα δεν υπάρχει μία.

    ReplyDelete
  8. "...η μόνη αδιαμφισβήτητη συνεισφορά της απερχόμενης κυβέρνησης ήταν ότι με την κατάρρευσή της έκανε χειροπιαστή την έκτακτη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, απαλλάσσοντας τους επόμενους από το βάρος της απόδειξης. Η πενταετία 2004-2009 ήταν περίοδος εθνικής οπισθοχώρησης. Αντί να συνεχίσει την ανοδική τροχιά της Ελλάδας του 2004, ο κ. Καραμανλής επιδίωξε και πέτυχε μια επιφανειακή κυριαρχία βασισμένη στην επικοινωνιακή εκμετάλλευση των αδυναμιών του αντίπαλου κόμματος. Η άνευ περιεχομένου κυριαρχία κατέρρευσε χωρίς να τη σπρώξει κανείς".

    Γιάννης Βούλγαρης,ΤΑ ΝΕΑ 12-9-09

    ReplyDelete
  9. "Κρίση κύρους του ελληνικού κράτους"
    Γράφει ο Γιάννης Βούλγαρης στα σημερινά ΝΕΑ.Πολύ ωραίο άρθρο,γραμμένο απο έναν από τους ελάχιστους διανοητές που διαθέτει η σημερινή Ελλάδα.

    ReplyDelete
  10. Είχα πει κάποτε "καλύτερα να μας κυβερνάνε ηλίθιοι, ώστε να μην ξέρουν τι κάνουμε και να μπορούμε να τους ξεγελάμε".

    ReplyDelete
  11. Να κάνω μια σημαντική παρατήρηση για τη διεύθυνση του g700.

    Δημοσιεύετε άρθρα τα οποία δεν ενδιαφέρουν τη γενιά των 700 ευρώ.

    Ποιος ενδιαφέρεται για το φορολογικό νομοσχέδιο, όταν βγάζει μόνο 700 ευρώ το μήνα;

    Τα ΝΕΑ σήμερα είχαν ένα μικρό αρθράκι για τους νέους που μεταναστεύουν στην Ευρώπη κλπ.

    Αυτό είναι εξαιρετικό θέμα.

    Λένε κάπου "πήραν το ρίσκο να μεταναστεύσουν".

    Στην πραγματικότητα ΔΕΝ υπάρχει ρίσκο, όταν δεν έχεις δουλειά (ρίσκο υπάρχει όταν έχεις κάτι να χάσεις - όταν δεν έχεις τίποτα να χάσεις, τότε το ρίσκο είναι μηδέν).

    Εξαιρετικό θέμα και πρέπει να το ανοίξετε και να το αφήσετε για αρκετές βδομάδες, αφαιρώντας μάλιστα τα περιτά σχόλια, έτσι ώστε το posting να γίνει τελικά ένα ανθολόγιο, "οδηγός" για όσους σκέφονται αυτή τη λύση.

    ReplyDelete
  12. Το φορολογικό σύστημα έχει την πιο ξεκάθαρη σχέση με τις διαγενεακές σχέσεις, την αλληλεγγύη και κατ' επέκταση τη δικαιοσύνη. Με αφορμή τις προτάσεις σας θυμήθηκα ένα άρθρο του Κότλικοφ στο οποίο πρότεινε την εισαγωγή φόρου για κάθε πώληση μετοχής στο χρηματιστήριο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνονται δύο πράγματα: (1) αυξημένα έσοδα στο κράτος, (2) συγκράτηση των καιροσκοπικών συμπεριφορών.

    ReplyDelete
  13. "...πρότεινε την εισαγωγή φόρου για κάθε πώληση μετοχής στο χρηματιστήριο."

    Μα αυτό υπάρχει ήδη. Εάν έχεις κέρδη από πώληση μετοχών, αυτά τα κέρδη φορολογούνται.

    Ένα πράγμα: το 50% της κρίσης προήλθε από τις κρατικές εγγυήσεις (είναι σαν να λες σε επενδυτές "κάντε ότι θέλετε κι αν χάσετε, θα σας αποζημιώσω") και το άλλο 50% από την ξεκάθαρη ανοησία όσων καταχρεώθηκαν για να αγοράσουν σπίτια και καταναλωτικά προϊόντα.

    Το μόνο που κατάφεραν οι πρόσθετοι φόροι είναι να δώσουν περισσότερα χρήματα στην κυβέρνηση για να τα κατασπαταλά δεξιά κι αριστερά.

    ReplyDelete
  14. Εν πάσει περιπτώσει, όταν κάποιος βγάζει μόνο 700-1000 ευρώ το μήνα, δεν τον απασχολεί το φορολογικό ή οι "διαγενειακές δικαιοσύνες" και άλλες θεωρητικές ανοησίες.

    Τον απασχολεί πώς θα πληρώσει το νοίκι την επόμενη βδομάδα, ή πώς θα αγοράσει τρόφιμα και ρούχα, πώς θα πληρώσει το ηλεκτρικό κλπ.

    Η μετανάστευση έρχεται στο μυαλό σαν λύση "απελπισίας", ενώ ουσιαστικά είναι μια εξαιρετική επένδυση για το μέλλον κάποιου.

    Γιατί δεν θεωρείται "ρίσκο" το να πάει κάποιος στο πανεπιστήμιο για 5 χρόνια (με προοπτική να αυξήσει την αμοιβή του στο μέλλον κατά 200 ευρώ το μήνα), ενώ θεωρείται "ρίσκο" να πάει στην Ελβετία και να βγάζει 3000 ευρώ το μήνα παραπάνω;

    ReplyDelete
  15. Τέλος, πρέπει και στην Ελλάδα να πει κάποιος στους νέους το εξής:

    Όταν χαλάει το καζανάκι της τουαλέτας, έχετε δύο επιλογές:

    α) Να πάτε να αγοράσετε τα υλικά για να φτιάξετε το καζανάκι, ή να καλέσετε υδραυλικό.

    β) Να πάτε στην καφετέρια να συζητήσετε αναλυτικά εάν αυτό είναι κοινωνικά δίκαιο.

    Η επιλογή είναι προφανής (ή όχι;)

    ReplyDelete
  16. @lefteris:

    "...όταν κάποιος βγάζει μόνο 700-1000 ευρώ το μήνα, δεν τον απασχολεί το φορολογικό ή οι "διαγενειακές δικαιοσύνες" και άλλες θεωρητικές ανοησίες. Τον απασχολεί πώς θα πληρώσει το νοίκι την επόμενη βδομάδα, ή πώς θα αγοράσει τρόφιμα και ρούχα, πώς θα πληρώσει το ηλεκτρικό κλπ..."

    Αυτή είναι η νοοτροπία των προηγούμενων γενιών, χωρίς σημαντικές σπουδές και πολύ χαμηλό όριο πολιτικής χειραγώγησης από τυχοδιώκτες πολιτικούς, που έχει οδηγήσει στο σημερινό χάλι. Όταν σκέφτεσαι μόνο πως θα κάνεις την αυριανή "αρπαχτή" και το "βόλεμα", ξεχνάς ότι αυτός που σου τα υπόσχεται μάλλον σε δουλεύει και σε εκμεταλλεύεται για δικό του όφελος. Ευτυχώς οι νέοι σήμερα είναι πολύ πιο μορφωμένοι και δεν ψαρώνουν εύκολα στις υποσχέσεις των υποψήφιων βουλευτών, γι' αυτό και γενικά κρατάνε απόσταση ασφαλείας από αυτούς.

    "...Η μετανάστευση έρχεται στο μυαλό σαν λύση "απελπισίας", ενώ ουσιαστικά είναι μια εξαιρετική επένδυση για το μέλλον κάποιου..."

    Όταν κάποιος μπαίνει με το ζόρι στο σπίτι σου, βάζει χέρι στο μισό μισθό σου, σε αναγκάζει να του πληρώνεις ότι χάνει στο στοίχημα και μετά σου λέει ότι φταίς κιόλας, τότε δεν σκέφτεσαι να αλλάξεις σπίτι ή γειτονιά. Τον τουλουμιάζεις στο ξύλο και τον πετάς από το μπαλκόνι. Υπάρχουν και πιο σημαντικά πράγματα που λαμβάνει κανείς υπόψη περισσότερο, πριν επιλέξει μια καλή δουλειά στο εξωτερικό (για πάντα).

    "...Όταν χαλάει το καζανάκι της τουαλέτας, έχετε δύο επιλογές:..."

    Όχι, η επιλογή είναι μία, που δεν την αναφέρεις καθόλου, λες και δεν ιφίσταται: πρώτα διαπιστώνεις ποιος φταίει για το χαλασμένο καζανάκι και μετά τον τραβάς από το αυτί να πάει να το φτιάξει αυτός. Λογοδοσία και τιμωρία. Είναι το μοναδικό πράγμα που δεν διανοείται κανείς να αναφέρει κατάμουτρα στον κάθε υποψήφιο που περιφέρεται στα κανάλια, όντας "βαρύ πυροβολικό" και πρώην υπουργός κάποιου (από τα δύο) κόμματος.

    Η δικαιοσύνη, όπως και η αλήθεια, δεν είναι πράγματα αυτονόητα, ούτε δεδομένα. Αυτοί που βολεύονται με την απουσία τους αποκλείεται να τα προσφέρουν εθελοντικά σε κανέναν.

    Η αποδοχή της νοοτροπίας του "by default υπαίτιου/θύματος" σε κάθε τι στραβό σήμερα είναι η χειρότερη αδικία των προηγούμενων γενιών προς τη σημερινή. Βλέπουμε μόνο το αποτέλεσμα και ξεχνάμε την αιτία.

    Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης, αλλάζεις τις συνθήκες (St. Biko)

    ReplyDelete
  17. @lefteris:

    "...όταν κάποιος βγάζει μόνο 700-1000 ευρώ το μήνα, δεν τον απασχολεί το φορολογικό ή οι "διαγενειακές δικαιοσύνες" και άλλες θεωρητικές ανοησίες. Τον απασχολεί πώς θα πληρώσει το νοίκι την επόμενη βδομάδα, ή πώς θα αγοράσει τρόφιμα και ρούχα, πώς θα πληρώσει το ηλεκτρικό κλπ..."

    Αυτή είναι η νοοτροπία των προηγούμενων γενιών, χωρίς σημαντικές σπουδές και πολύ χαμηλό όριο πολιτικής χειραγώγησης από τυχοδιώκτες πολιτικούς, που έχει οδηγήσει στο σημερινό χάλι. Όταν σκέφτεσαι μόνο πως θα κάνεις την αυριανή "αρπαχτή" και το "βόλεμα", ξεχνάς ότι αυτός που σου τα υπόσχεται μάλλον σε δουλεύει και σε εκμεταλλεύεται για δικό του όφελος. Ευτυχώς οι νέοι σήμερα είναι πολύ πιο μορφωμένοι και δεν ψαρώνουν εύκολα στις υποσχέσεις των υποψήφιων βουλευτών, γι' αυτό και γενικά κρατάνε απόσταση ασφαλείας από αυτούς.

    "...Η μετανάστευση έρχεται στο μυαλό σαν λύση "απελπισίας", ενώ ουσιαστικά είναι μια εξαιρετική επένδυση για το μέλλον κάποιου..."

    Όταν κάποιος μπαίνει με το ζόρι στο σπίτι σου, βάζει χέρι στο μισό μισθό σου, σε αναγκάζει να του πληρώνεις ότι χάνει στο στοίχημα και μετά σου λέει ότι φταίς κιόλας, τότε δεν σκέφτεσαι να αλλάξεις σπίτι ή γειτονιά. Τον τουλουμιάζεις στο ξύλο και τον πετάς από το μπαλκόνι. Υπάρχουν και πιο σημαντικά πράγματα που λαμβάνει κανείς υπόψη περισσότερο, πριν επιλέξει μια καλή δουλειά στο εξωτερικό (για πάντα).

    "...Όταν χαλάει το καζανάκι της τουαλέτας, έχετε δύο επιλογές:..."

    Όχι, η επιλογή είναι μία, που δεν την αναφέρεις καθόλου, λες και δεν ιφίσταται: πρώτα διαπιστώνεις ποιος φταίει για το χαλασμένο καζανάκι και μετά τον τραβάς από το αυτί να πάει να το φτιάξει αυτός. Λογοδοσία και τιμωρία. Είναι το μοναδικό πράγμα που δεν διανοείται κανείς να αναφέρει κατάμουτρα στον κάθε υποψήφιο που περιφέρεται στα κανάλια, όντας "βαρύ πυροβολικό" και πρώην υπουργός κάποιου (από τα δύο) κόμματος.

    Η δικαιοσύνη, όπως και η αλήθεια, δεν είναι πράγματα αυτονόητα, ούτε δεδομένα. Αυτοί που βολεύονται με την απουσία τους αποκλείεται να τα προσφέρουν εθελοντικά σε κανέναν.

    Η αποδοχή της νοοτροπίας του "by default υπαίτιου/θύματος" σε κάθε τι στραβό σήμερα είναι η χειρότερη αδικία των προηγούμενων γενιών προς τη σημερινή. Βλέπουμε μόνο το αποτέλεσμα και ξεχνάμε την αιτία.

    Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης, αλλάζεις τις συνθήκες (St. Biko)

    ReplyDelete
  18. "Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης, αλλάζεις τις συνθήκες (St. Biko)"

    Η Μαρξιστική ιδεολογία λέει ακριβώς το αντίθετο.Δεν μπορεί να αλλάξει η σκέψη μας αν δεν αλλάξουν οι συνθήκες.Η σκέψη,ακόμα και η συνείδησή μας, δηλαδή, είναι συνθηκοεξαρτώμενη.Το στομάχι είναι αυτό που αποφασίζει και όχι ο εγκέφαλος.
    Και οι δύο απόψεις είναι ισότιμες αλλά η Μαρξιστική είναι κυρίαρχη και δουλεύει περισσότερο εργαλειακά για τους φτωχούς.Τους προτρέπει όχι να σκέφτονται αλλά να δρούν.Να πετάνε δηλ, αυτόν που χάλασε το καζανάκι και αρνείται να το φτειάξει κάτω απο το μπαλκόνι, όπως λέει ο Jaga, αλλά δεν το κάνει o ίδιος γιατί προτιμάει να σκέφτεται όπως του προτείνει ο Steven Biko. Ο οποίος BiΚo ήταν περισσότερο ακτιβιστής και λιγότερο επαναστάτης.Διέφερε δηλαδή απο τον Νέλσον Μαντέλα,που είχε ως πρότυπο τον Γκάντι, αλλά ( ο Βίκο) δεν ήταν και Τσέ Γκεβάρα.

    ReplyDelete
  19. Το να φύγεις από την Ελλάδα και να πας στην Αγγλία δεν είναι ούτε μετανάστευση ούτε έχει ρίσκο. Συμφωνώ με το lefteris σ' αυτό το σημείο. Επιλογή είναι σε μια ενωμένη Ευρώπη. Διαθέσιμη σε πολλούς knowledge workers.

    Μήπως όμως θα λυθεί το εργασιακό των νέων αν φύγουν όλοι έξω ή μερικοί έστω; Δε νομίζω. Το θέμα είναι να γίνει και η Ελλάδα μια καλή εργασιακή επιλογή. Άρα η μετανάστευση δε λύνει τίποτα. Είναι απλά μια ατομική επιλογή ανάμεσα σε πολλές άλλες.

    ReplyDelete
  20. "Όταν κάποιος μπαίνει με το ζόρι στο σπίτι σου, βάζει χέρι στο μισό μισθό σου, σε αναγκάζει να του πληρώνεις ότι χάνει στο στοίχημα και μετά σου λέει ότι φταίς κιόλας, τότε δεν σκέφτεσαι να αλλάξεις σπίτι ή γειτονιά."¨


    Σ' αυτό έχεις απόλυτο δίκιο και σε αυτό είχε στηριχτεί και το πρώτο Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών (ελαφρά ζωντανό ακόμα σε χωριά του νότου - δεν μιλάω για militia), αλλά τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει και αρχίζω να βλέπω κι εδώ το βιασμό του ατόμου από την κυβέρνηση, όπως το είχα ζήσει και στην Ελλάδα (ειδικά τότε με την ΥΠΕΔΑ κλπ).
    Όσον αφορά στο 2nd amendment και το National Rifle Association, αυτοί είναι κάτι χοντροί με SUVs που κυνηγάνε μπεκάτσες την Κυριακή και είναι τελείως ανίκανοι για οτιδήποτε άλλο. Άμα είχε βγει ο Χίτλερ σήμερα στην Αμερική, αντί για Βέρμαχτ θα είχε ανοίξει Bodyline.

    Πέρα απ' αυτά όμως, γιατί να κολλάει κάποιος στη νοοτροπία του ότι πρέπει με το ζόρι να ζήσει όλη του τη ζωή εκεί που γεννήθηκε;

    "Το θέμα είναι να γίνει και η Ελλάδα μια καλή εργασιακή επιλογή."

    Στην Ελλάδα κάνει πολύ ζέστη και η χώρα δεν έχει ούτε το μέγεθος που απαιτείται για να στηρίξει βαριά βιομηχανία, ούτε και νοοτροπία ή πορεία προς το πραγματικά καλύτερο. Εδώ έχουν χαλάσει παραδοσιακές αγορές "hard work" όπως όλες οι παλιές προτεσταντικές της ανατολικής ακτής και του midwest των ΗΠΑ, η Ελλάδα θα τη γλυτώσει;

    "Τον τουλουμιάζεις στο ξύλο και τον πετάς από το μπαλκόνι."

    Γεια στο στόμα σου. Το κακό σήμερα είναι ότι αντί να σε συγχαρούν που πέταξες τον κλέφτη από το μπαλκόνι, θα σου κάνουν μήνυση κι από πάνω (το κακό αυτό ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, που από χώρα της λογικής έχει γίνει τρελοκομείο Β' - λέω "β" γιατί η αξιολόγηση Α' ανήκει ακόμα σε οντότητες όπως το Ελληνικό κράτος κλπ και οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμα την πείρα και τις γνώσεις για να φτάσουν σ' αυτό το επίπεδο).


    Ολόκληρος ο Δυτικός κόσμος έχει μετατραπεί σε ένα μάτσο χοντρούς που περνάνε όλη την ημέρα μπροστά σε οθόνες (PC, TV, laptop, PDA, κλπ)

    (και σε υπερ-πληροφορημένους φοιτητές που όταν τους ρωτάς "τι ξέρεις να κάνεις" σου λένε "δεν ξέρω...")

    Εν πάσει περιπτώσει, στην ΕΕ δεν συζητάμε πια σήμερα για "μετανάστευση". Απλά για ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ. Άμα είναι να μετακομίσεις και να πας από Λάρισα στην Αθήνα, γιατί να μην πας από Λάρισα στο Βερολίνο ή στη Ζυρίχη; Εάν δεν έχεις χρήματα, τότε τι έχεις να χάσεις; Άμα δεν έχει αποτέλεσμα, γύρνα πίσω. Αλλά θα συγχωρέσεις ποτέ τον εαυτό σου εάν δεν προσπάθησες;

    ReplyDelete
  21. "Η κατρακύλα αυτή από την 35η το 2004 στην 71η θέση το 2009 στον παγκόσμιο κατάλογο της ανταγωνιστικότητας ακυρώνει το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι τα σημερινά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας οφείλονται στη διεθνή κρίση. Διεθνή κρίση έχει και η Σλοβενία, που από την 42η θέση ανέβηκε στην 37η και το Αζερμπαϊτζάν που από την 69η θέση του 2008, ανέβηκε στην 51η"
    Πάσχος Μανδραβέλης,Καθημερινή.

    Ενα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του Μικρού.Αυτό από μόνο του στοιχειοθετεί το αδίκημα "της εσχάτης προδοσίας",σύμφωνα με τον Κομφού, τον άλλοτε απηνή διώκτη των εθνοπροδοτών.
    Τώρα φυσικά τα κάνει γαργάρα όλα.

    ReplyDelete
  22. @parmenides:

    "...Η Μαρξιστική ιδεολογία λέει ακριβώς το αντίθετο...Ο οποίος BiΚo ήταν περισσότερο ακτιβιστής και λιγότερο επαναστάτης..."

    Αν και δεν είμαι ειδικός στη Μαρξιστική ιδεολογία, ξέρω ότι οποιοσδήποτε έχει το στοιχειώδες μυαλό και μόρφωση, καταλαβαίνει ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη από το οποιοδήποτε πολιτικό "κουτάκι" πλασάρει το κάθε κόμμα "ιδεολογίας". Κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει πολιτικό σύστημα που να μην έχει αποτύχει οικτρά, γιατί ακριβώς αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία για αρκετό καιρό, τελικά οχυρώνονται πίσω από την ιδεολογία για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα.

    Όσο για τον Biko, κάθε άλλο παρά "ακτιβιστής" ήταν, με τη σημερινή αποστειρωμένη έννοια. Δεν χρειάζεται να πάρεις το καριοφίλι για να είσαι επαναστάτης, απλά να ξέρεις τι σου γίνεται και να προσπαθείς με κάθε μέσο (κατά κανόνα χωρίς βία φυσικά) να ανατρέψεις την αδικία που βλέπεις.

    @gμόσιος:
    @lefteris:

    Προφανώς τα όσα έγραψα ήταν για να τονίσω αυτό που ήθελα να πω. Δεν έχω πετάξει πότε (ακόμα) κάποιον από το μπαλκόνι μου και δεν έχω τους rednecks νότιους των ΗΠΑ ως πρότυπο. Σε ένα κράτος με κοινωνική ευθύνη και νόμους, η δικαιοσύνη εφαρμόζεται αλλιώς, όχι με το δίκαννο του κάθε μεμονωμένου κομπλεξικού που νιώθει ότι κινδυνεύει.

    Από την άλλη, το να φύγεις για το εξωτερικό πρέπει να είναι επιλογή, όχι ανάγκη. Σωστό αυτό που λέει ο gμόσιος, η μετανάστευση δεν λύνει το πρόβλημα, το αντίθετο ίσως (δείτε πως βλέπουμε εμείς τους μετανάστες). Έχω ταξιδέψει και έχω εργαστεί περιστασιακά στο εξωτερικό, ξέρω πως σκέφτονται οι Ευρωπαίοι και βλέπω πόσο πιο "στενόμυαλοι" είμαστε εμείς εδώ.

    Αλλά δεν δέχομαι να με αναγκάσει η οποιαδήποτε κατάσταση να φύγω για έξω, γιατί εδώ είναι άδικη η φορολογία, γιατί δεν έχουμε σύστημα υγείας και ασφάλισης, γιατί δεν υπάρχουν εργασιακά δικαιώματα. Όχι. Μένω εδώ και παλεύω για εμένα και για τους επόμενους, που τώρα είναι ακόμα πιτσιρίκια και δεν ξέρουν τι τους περιμένει.

    ReplyDelete
  23. Λεφτέρη για να αλλάξει μαζικά η αντίληψη γύρω από την κινητικότητα των ανθρώπων χρειάζεται μακρόχρονες ζυμώσεις και ερεθίσματα. Αν δεν περάσει στο πετσί μας η ταυτότητα του Ευρωπαίου πολίτη, τότε οποιαδήποτε κίνηση προς το εξωτερικό θα μοιάζει ως κίνηση απελπισίας, όχι ως κίνηση ατομικής εξέλιξης. Πάντως υπάρχουν πολλοί νέοι και μεγαλύτεροι Έλληνες που ζουν και δουλεύουν στο εξωτερικό μόνιμα, κι ακόμα περισσότεροι που κινούνται τακτικά για εργασία κι εκπαίδευση τουλάχιστον εντός της Ευρώπης.

    Όσο για τα 700-1000 ευρώ και το πώς τα βγάζει κάποιος πέρα, δεν μπαίνουν όλοι στην ίδια εξίσωση. 700 ευρώ για έναν 22χρονο που ακόμα αναπτύσσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες του είναι μια χαρά. Δεν είναι σίγουρα καλά για κάποιον που έχει να θρέψει δυο παιδιά κλπ. Όπως και ναχει, το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η έλλειψη κινήτρων ειδικά για τους νέους, φαινόμενο που τροφοδοτεί το λεγόμενο brain drain. Άρα σε ατομικό επίπεδο είναι MUST η εργασία / εκπαίδευση / ζωή στο εξωτερικό, αλλά σε πολιτικό και συλλογικό επίπεδο οφείλουμε ως Ελλάδα να δημιουργήσουμε κίνητρα όχι μόνο επιστροφής των Ελλήνων αλλά και εισροής ξένων εργατών γνώσης που θα εμπλουτίσουν το παραγωγικό δυναμικό μας όπως επίσης και τον πολιτιστικό και κοινωνικό ιστό της χώρας.

    ReplyDelete
  24. "...και δεν έχω τους rednecks νότιους των ΗΠΑ ως πρότυπο..."

    Ούτε κι εγώ, αλλά περιέργως η καραμπίνα κρατούσε κάποτε κάποια πράγματα σε ισορροπία. Από μόνος μου θαύμασα την προσωπική υπερηφάνειά τους για τα προσωπικά τους κτήματα κλπ. Κάτι που λείπει από τις μεγάλες πόλεις των διαμερισμάτων, όπου οι κάτοικοι γίνονται θεληματικά ασήμαντα πιόνια του κράτους και των πολυκαταστημάτων.

    Εκτός κι αν θέλει κανείς να μου πει ότι ο Χίτλερ έχασε τον πόλεμο μέσω τηλεοπτικών συζητήσεων, ή ότι οι όποιες κατακτήσεις των εργαζομένων εξασφαλίστηκαν με τηλεοπτικά debates με "πολιτισμένο" τρόπο.
    Ο "πολιτισμένος εφησυχασμός" είναι και λίγο κολπάκι του κράτους για να κρατάει τον πληθυσμό σιωπηλό, ενώ το ίδιο το κράτος κατέχει βίαια μέσα επιβολής.


    "να δημιουργήσουμε κίνητρα όχι μόνο επιστροφής των Ελλήνων "

    Το κράτος δεν μπορεί να δημιουργήσει κίνητρα, μπορεί όμως να υποστηρίξει και να προστατεύσει τα κίνητρα που δημιουργεί η αγορά, ή τουλάχιστον να μην υποστηρίζει την καταστροφή των κινήτρων (βλέπε υπόθεση Πιρέλι και γενικής αποβιομηχανοποίησης κυρίως λόγω της ακαμψίας της ηγεσίας των συνδικάτων)

    Τέλος, πιστεύω ότι ο Έλληνας είναι συνηθισμένος στη μετανάστευση πολύ περισσότερο από άλλους λαούς. Με τόσους δε Έλληνες σε πόλεις όπως το Λονδίνο, μόνο μετανάστης δεν νιώθει κάποιος...

    ReplyDelete
  25. Η Ελλάδα πάσχει ως οικονομία και κοινωνία δυνατοτήτων. Συνολικά και το κράτος μαζί. Τα κίνητρα, ή με την ευρύτερη έννοια οι δυνατότητες όπως τις ορίζει ο Αμάρτια Σεν, δεν είναι κατ'ανάγκη αυστηρά οικονομικά. Είναι και θέμα υποδομών που διασφαλίζουν υψηλότερο επίπεδο ποιότητας ζωής και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Εκεί το κράτος παίζει καθοριστικό ρόλο ως πρωτοστάτης στη διασφάλιση της ποιότητας και της προστασίας των δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών. Και με τη λέξη δημόσιων δεν εννοώ απαραίτητα κρατικών.

    Το κράτος μπορεί τουλάχιστον να νομοθετήσει, να ελέγξει και να επιβάλει κανόνες και πλαίσια λειτουργίας των αγορών, των κοινωνικών παροχών και των δημόσιων αγαθών κι υπηρεσιών. Έτσι λοιπόν παίζει πρωταρχικό ρόλο για τη δημιουργία κινήτρων.

    ReplyDelete
  26. Πολυ ωραιες οι συζητησεις για το δρομο που θα επρεπε να παρουν τα πραγματα, αλλα λογαριαζουμε χωρις τους ξενοδοχους:

    Η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα και ο μηχανισμός της διαφθοράς

    Ο Μιχάλης Χριστοφοράκος εξήγησε διά μακρόν στη Γερμανίδα ανακρίτρια πώς δουλεύει η ελληνική δημόσια διοίκηση, προκειμένου να συνδέσει τη χρηματοδότηση των κομμάτων από τα «μαύρα ταμεία» με τη συμπεριφορά των δημοσίων υπαλλήλων. «Στην Ελλάδα», λέει στην κατάθεσή του στις 6 Ιουλίου 2009, «ο υπαλληλικός μηχανισμός είναι, ξεκινώντας από τα υπουργεία μέχρι τις απλές υπηρεσίες, διογκωμένος και γεμάτος υπεράριθμους υπαλλήλους. Στον μηχανισμό αυτόν γίνονται “διπλές τοποθετήσεις” όταν γίνεται αλλαγή κυβέρνησης, δεν είναι δυνατόν να απολυθούν οι υπάλληλοι που έχουν μονιμότητα. Παράλληλα, η νέα κυβέρνηση δεν έχει εμπιστοσύνη σε αυτούς τους “παλιούς” υπαλλήλους. Ετσι, τοποθετεί “δικούς της ανθρώπους εμπιστοσύνης” που αποκτούν την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου. Πριν από τις εκλογές το κυβερνητικό κόμμα γεμίζει τις κενές θέσεις με δικούς του ανθρώπους για να εξασφαλίσει τις ψήφους τους. Από την άλλη πλευρά κάνει αυτές τις προσλήψεις και για την περίπτωση που χάσει τις εκλογές, ώστε να δυσκολέψει “τη ζωή” της κυβέρνησης που θα την διαδεχθεί»… Θέλοντας να εξηγήσει γιατί δεν χρειάζονταν κατευθείαν πληρωμές στους δημόσιους υπαλλήλους, ο Χριστοφοράκος είπε ότι «έτσι λειτουργεί (σ.σ.: το σύστημα), δηλαδή οι υπάλληλοι γνωρίζουν τι απόφαση πρέπει να πάρουν όταν τους τηλεφωνήσουν πολιτικοί του κόμματος -αν δεν συμπεριφερθούν όπως θέλουν οι πολιτικοί, η καριέρα τους βρίσκεται σε αδιέξοδο. Αν φερθούν έτσι όπως είναι επιθυμητέο, τότε έχουν γρήγορη εξέλιξη, παίρνουν καλύτερες θέσεις και εξασφαλίζουν ανέσεις, όπως υπηρεσιακό αυτοκίνητο. Ο καθένας που έχει εξελιχθεί σε αυτό το σύστημα ξέρει πώς πρέπει να φερθεί - αυτό ισχύει από τον πιο απλό υπάλληλο μέχρι τους πάνω ορόφους. Γι’ αυτό πληρώνονται τα χρήματα στα κόμματα…».

    http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100054_13/09/2009_329216

    ReplyDelete
  27. Lefteris

    Londonistan = Elladistan second home

    ReplyDelete
  28. Christoforakos, the personification of corruption and the incumbent structure of the Greek state of affairs. His behaviour reminds me of this character in a movie called "Syriana", who preached in a private discussion how corruption is good, corruption is what makes the world go round...". This is the outcome of a decadent system, the ethical reward of corruption as the right thing, or at least the necessary evil, the state of the art, validated and praised by the German and Greek judiciary systems.

    Bear in mind, that English Lawyer that was involved in Berlusconi's bribery case, got convicted in prison for a few years. I guess he didn't go along the national interests of England in order to be protected the way Christoforakos did.

    ReplyDelete
  29. Λέει ο Παπαντρέου στη ΔΕΘ οτι θα δώσει ρευστότητα στην αγορά; Εεε, πως; Με εγγυήσεις δημοσίου και άλλες τέτοιες παπαρδέλες;

    Θα στηριξει λέει την επιχειρηματικότητα και θα προωθήσει επενδύσεις. Γιατί δεν λέει οτι για να γίνουν αυτά πρέπει να εκμηδενιστεί η γραφειοκρατεία και η διαφθορά, δηλαδή το δημόσιο; Θα πάει κόντρα στα συνδικάτα ο Παπαντρέου; Να το δω και να μην το πιστέψω.

    Αυτη τη χώρα την κυβερνούν οι συνδικαλιστές του δημοσίου, και έχουν πάρει απόφαση να κατρακυλίσουμε όλοι μαζί.

    Και για να μην ξεχνιόμαστε, καμία αναφορά στην καυτή πατάτα του ασφαλιστικού.

    Και αυτά που λέει, οτι δε θα επιβληθεί κανένας νέος φόρος, οτι θα κάνει ελέγχους για να τηρείται η εργατική νομοθεσία και οτι θα πατάξει τη φοροδιαφυγή, είναι προφανώς μαλακίες.

    Πως μπορείς να πατάξεις τη φοροδιαφυγή σε μια χώρα που το 40% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας είναι "μαύρη"; Μόνο με μια καταστροφή θα μπορούσε να γίνει αυτό. Να ξεμείνει το κράτος απο δανεικά, και αναγκαστικά να μπούνε νέες βάσεις με νέα δεδομένα.

    'Οπως είπα και πριν. Θα πέσουμε όλοι μαζί. Αυτό θέλουν οι συνδικαλιστές. Προφανώς ο Παπαντρέου δεν είναι ο πολιτικός που θα φέρει αλλαγές. Φαίνεται ήδη απ' τις προεκλογικές "δεσμεύσεις" του.

    ReplyDelete
  30. Ο Παπανδρέου κατέθεσε ένα καλά επεξεργασμένο σχέδιο ως προς τους βασικούς του άξονες και τις βασικούς στόχους. Είναι συνεκτικό, έχει εσωτερική λογική και απαντάει στο θέμα τι ανάπτυξη θέλουμε. Στο ασφαλιστικό είναι εξαιρετικά ελλιπές και αυτό θα το πληρώσουμε. Αφού του αρέσει η σκανδιναβία ας επιχειρήσει έστω μια μεταρρύθμιση τύπου Σουηδίας ταιριάζει στα καθ' ημάς.

    ReplyDelete
  31. Τις δικές του τις κομπίνες ο Χριστοφοράκος τις εξήγησε; Γιατί εκτός από το greek δημόσιο υπάρχει και το greek λαμόγιο επιχειρηματία.

    ReplyDelete