Το ξεδόντιασμα των βαμπίρ

Όταν πριν από τριάμισι χρόνια οι πάντες ασχολούνταν με τη γενιά του 16 και την άποψη ότι δεν πρέπει ν' αλλάξει τίποτα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μια άλλη γενιά, η γενιά των 700 ευρώ, επιχείρησε μέσω του blog της G700 να επαναπροσδιορίσει τις κοινωνικές και οικονομικές προτεραιότητες των νέων. Με αφορμή την απόπειρα του Προέδρου της ΟΚΕ κυρίου Αναλυτή ν' αλλάξει το ασφαλιστικό, διαχωρίζοντας τους ασφαλισμένους για πολλοστή φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία σε παλιούς και νέους, είχαμε ισχυριστεί ότι η δημοκρατική πλειοψηφία δεν μπορεί να διαφυλάσσει το επίπεδο προστασίας μόνο των ηλικιών που ασκούν εξουσία, αφήνοντας όλους τους υπόλοιπους στο περιθώριο. Ταυτόχρονα, είχαμε επισημάνει ότι, όπως η διεγενεακή ανισότητα πλήττεται όταν το βάρος των μεταρρυθμίσεων μεταφέρεται στους νέους και τις επόμενες γενιές, το ίδιο επίσης συμβαίνει όταν δεν λαμβάνεται κανένα μεταρρυθμιστικό μέτρο, με αποτέλεσμα να διογκώνονται τα ελλείμματα από τη σημερινή λειτουργία του ασφαλιστικού.

Είχαμε ως εκ τούτου επισημάνει ότι η ανανέωση του συμβολαίου των γενεών στο πλαίσιο του ασφαλιστικού συστήματος επιβάλλει την αλλαγή του μοντέλου ασφάλισης, προτιμότερα σε μικτό. Με έναν πυλώνα βασικής σύνταξης προκαθορισμένων παροχών και έναν πυλώνα ανταποδοτικής σύνταξης προκαθορισμένων εισφορών κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα (πραγματικού ή νοητού αυτό ήταν ζήτημα τεχνικής διευθέτησης). Η μετάβαση θα έπρεπε να γίνει σταδιακά και να ακουμπήσει όλους όσους ήταν στην εργασία, ηλικίας από 55 ετών και κάτω.

Προφανώς, δεν εισακουστήκαμε. Τα βαμπίρ, όπως αποκαλούμε τη γενιά των baby boomers δανειζόμενοι τον όρο από το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη "Βαμπίρ και Κανίβαλοι", θέλησαν εύλογα να συνεχίσουν ανενόχλητα να πίνουν το αίμα των ηλικιωμένων με τις συντάξεις πείνας, των νέων και των μελλοντικών γενεών με το δύσκολο εργασιακό παρόν και το ακόμα πιο αβέβαιο ασφαλιστικό μέλλον. Έδωσαν ως εκ τούτου μάχες οπισθοφυλακής για να συνεχίσουν να βγαίνουν πρόωρα στη σύνταξη, με ποσοστά αναπλήρωσης που ενίοτε ξεπερνούσαν το 100% του μισθού, αμειβόμενοι από έναν κυκεώνα ταμείων βουτηγμένων μέσα στην κακοδιαχείριση και εξαντλημένων οικονομικά από τη διαβρωτική επίδραση της πληθυσμιακής γήρανσης.

Η επερχόμενη γενεακή καταιγίδα που περιμέναμε με βάση τα παραπάνω, δεν ήρθε ποτέ. Συνεχίστηκε όμως απρόσκοπτα το ξεκλήρισμα των κανίβαλων που ακολούθως οδήγησε στο γονάτισμα του συστήματος συντάξεων. Στη δημογραφική παράμετρο της κρίσης, δηλαδή τη ραγδαία γήρανση του πληθυσμού με αποτέλεσμα σε κάθε συνταξιούχο να αναλογούν κατά μέσο όρο 1,7 εργαζόμενοι, ήρθε να προστεθεί η δημοσιονομική. Τον Οκτώβριο του 2009, μήνας κατά τον οποίο μάθαμε ότι δεν υπάρχει σάλιο, το σύστημα χρειάστηκε 2,4 δις ευρώ πρόσθετης έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης για να διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις ως το Δεκέμβριο του 2009 για συντάξεις και δώρο εορτών. Και αν δεν σας φαίνεται μεγάλο το νούμερο, τότε φανταστείτε ότι μόνο ο 13ος και 14ος μισθός στο Δημόσιο που μας ζήτησε μετά από ένα μήνα το ΔΝΤ να κόψουμε, κοστίζει περί τα 1,2 δις ευρώ.

Με το γονάτισμα, όμως, του συνταξιοδοτικού, ξεκίνησε και το ξεδόντιασμα των βαμπίρ. Η ίδια η πραγματικότητα κανιβάλισε με τον πιο σκληρό και ασάλιωτο τρόπο τη γενιά των χρυσών αλεξιπτωτιστών που δεν ήθελε αλλαγές. Με:
1. εισαγωγή ενός ενιαίου ορίου συνταξιοδότησης στα 65 έτη για όλους, συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν ασφαλιστεί προ της 1ης Ιανουαρίου 1993,
2. αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών που υπηρετούν στο δημόσιο στα 65 χρόνια, μέχρι το 2013
3. ενίσχυση της σχέσης εισφορών που καταβάλλονται και των παροχών που λαμβάνονται
4. υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο του εργασιακού βίου
5. περιορισμό του μέσου ετήσιου ποσοστού συσσώρευσης στο 1,2% για βασική και ανταποδοτική σύνταξη.
6. εισαγωγή ενός αυτόματου μηχανισμού προσαρμογής που να αυξάνει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά τη συνταξιοδότηση
7. αύξηση της ελάχιστης ανταποδοτικής περιόδου για συνταξιοδότηση από 37 σε 40 έτη, έως το 2015
8. περιορισμό της πρόσβασης στην πρόωρη συνταξιοδότηση στα 60 έτη, από την 1η Ιανουαρίου 2011, συμπεριλαμβανομένων και των εργαζόμενων σε Βαρέα και Ανθυγιεινά επαγγέλματα, και εκείνων με 40 χρόνια εισφορών
9. αναθεώρηση του συστήματος παροχής αναπηρικών συντάξεων, με την εισαγωγή αυστηρότερων όρων και τακτική επανεξέταση
10. μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών κατά 6% ετησίως, για τα άτομα που συνταξιοδοτούνται μεταξύ 60 και 65 ετών, με περίοδο συνεισφορών μικρότερη των 40 ετών
11. καμία ειδική μεταχείριση για όσους έχουν ασφαλιστεί προ της 1ης Ιανουαρίου 1993
12. σημαντικές περικοπές της λίστας βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (σε όχι περισσότερα από 10)
13. εισαγωγή ενός εγγυημένου εισοδήματος βασισμένου σε εισοδηματικά κριτήρια για τους ηλικιωμένους πάνω από τα 65
14. μείωση του αριθμού των συνταξιοδοτικών ταμείων σε 3 (χωρίς εξαιρέσεις, λένε οι επιτηρητές)
15. μείωση του ανώτατου ορίου στις συντάξεις.

Πολλά από τα παραπάνω, όπως για παράδειγμα ο περιορισμός στη χορήγηση αναπηρικών συντάξεων, η μείωση του αριθμού των ταμείων, η εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης των γυναικών στο δημόσιο, η εναρμόνιση του καθεστώτος των ασφαλισμένων προ του 1993 με τους μεταγενέστερους κ.α., είναι εντελώς αυτονόητες ρυθμίσεις κι εντάσσονται στο πλαίσιο μιας λογικής ισότητας ανάμεσα στους ασφαλισμένους, ενώ αντικατοπτρίζουν επίσης μια λογική ότι θέλουμε να είμαστε κοινωνία εργαζομένων και όχι συνταξιούχων.

Κάποια άλλα, όμως, όπως για παράδειγμα η 40ετία και το σκληρό αναλογικό σύστημα ανταποδοτικότητας με το 48% αναπλήρωση που μας επιβάλλεται εκ των άνω, θα μπορούσαν και έπρεπε να έχουν αποφευχθεί. Αυτές, δυστυχώς, είναι ρυθμίσεις που οδηγούν τη γενιά μας σε ασφαλιστική γενοκτονία. Ας τολμήσουμε γι' αυτό το άλμα σε ένα αμιγώς μικτό ασφαλιστικό σύστημα. Να πάρουμε την τύχη των αποταμιεύσεων στα χέρια μας. Τα βαμπίρ δεν δαγκώνουν πια.