ΤΕΕ: Ο εθνικός μας νταβατζής*

Πριν από μία βδομάδα διαβάσαμε στον Τύπο ότι δεν μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους ο Υπουργός Ανάπτυξης κύριος Χατζηδάκης με τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κύριο Σουφλιά στο θέμα της οριστικοποίησης του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων. Ως αποτέλεσμα, έπειτα από μήνες συναπτών διαβουλεύσεων, Κ.ΕΝ.Α.Κ δεν υπάρχει. Κατά συνέπεια, ο νόμος Ν3661/08 «Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις» που ενσωματώνει ύστερα από έξι χρόνια καθυστέρησης την Κοινοτική Οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, βρίσκεται στον αέρα.

Τι συμβαίνει; Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) για πολλοστή φορά επιβάλλει τη λογική του στο ΠΕΧΩΔΕ. Αφού με διάφορα τεχνάσματα καθυστέρησε επί χρόνια την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας, διότι άκουσον-άκουσον διαφωνεί με τη λογική της, τώρα επιχειρεί να συνδιαμορφώσει τον Κ.ΕΝ.Α.Κ με τρόπο που να εξασφαλίζει τα συμφέροντα της συντεχνίας, αδιαφορώντας για τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων που είναι το ζητούμενο και ο πρωταρχικός στόχος της συγκεκριμένης ρύθμισης. Τι προσπαθεί να πετύχει ακριβώς; Τα γνωστά. Προνομιακή πρόσβαση στο νέο επαγγελματικό αντικείμενο συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής μελέτης και των Ενεργειακών επιθεωρήσεων, μη και χάσουν κανένα φράγκο κάποιοι μηχανικοί.

Ειδικότερα προκύπτουν τα εξής επιβαρυντικά δεδομένα για τη στάση του Τεχνικού Επιμελητηρίου.

α. Η παλιά γνωστή μελέτη θερμομόνωσης, την οποία μπορούν να εκπονούν μηχανικοί χωρίς διακρίσεις ειδικότητας, αντικαθίσταται από τη μελέτη ενεργειακής απόδοσης (σωστό) την οποία όμως κάποιοι μπορούν να εκπονούν και κάποιοι πάλι όχι. Προκύπτει εδώ ένα ερώτημα. Γιατί για παράδειγμα κάποιοι κλάδοι όπως οι Χημικοί Μηχανικοί, οι οποίοι θεωρητικά έχουν το απαραίτητο ακαδημαϊκό υπόβαθρο, αποκλείονται από ενεργειακοί μελετητές; Μήπως επιχειρείται κλείσιμο της δουλειάς σε λίγους και "καλούς";

β. Το ίδιο συμβαίνει και με το ποιος μπορεί να γίνει Ενεργειακός Επιθεωρητής και ποιος όχι, ποιος εκπαιδεύει και ποιος πιστοποιεί. Διάφορες κατηγορίες μηχανικών, όπως οι Μηχανολογοι Μηχανικοί και Ηλεκτρολόγοι ΤΕΙ, αλλά και οι Χημικοί Μηχανικοί ΑΕΙ, καταγγέλουν ότι επιχειρείται μια αδικαιολόγητη ασφυκτική και γραφειοκρατική διαδικασία πιστοποίησης των προσόντων των ενεργειακών επιθεωρητών με σκοπό τον αποκλεισμό ειδικοτήτων και τη δημιουργία ενός μικρού σώματος επιθεωρητών που θα καρπούνται το επαγγελματικό αντικείμενο των επιθεωρήσεων.

γ. Το ΥΠΑΝ έχει προτείνει η ενεργειακή μελέτη να γίνεται με βάση τα αυστηρά Ευρωπαϊκά Πρότυπα και με μειωμένο το κόστος έκδοσης ενεργειακού πιστοποιητικού από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή της τάξης του 1 ευρώ το τ.μ. κατ' ανώτατο όριο, αντί 2,5 ευρώ ελάχιστης αμοιβής που ήταν η αρχική πρόταση. Συγκεκριμένα σύμφωνα με δηλώσεις Χατζηδάκη στην ΠΟΜΙΔΑ, για τον Επιθεωρητή η ελάχιστη αμοιβή ορίστηκε στα 100 ευρώ για τις κατοικίες αντί 300 ευρώ που ήταν η αρχική πρόταση.

Το ΤΕΕ εδώ διαφωνεί κάθετα. Σύμφωνα με τα λόγια του Προέδρου του, "στο ΥΠΑΝ επικρατεί η λογική των αυστηρών προδιαγραφών στην εκπόνηση των επιθεωρήσεων σε συνδυασμό με τις χαμηλές αμοιβές τους. Η προδιαγραφή δηλαδή της αποτυχίας". Αντιπρότεινε έτσι ως ενδεικνυόμενη διαδικασία ενεργειακής επιθεώρησης τα κτίρια αναφοράς. Δηλαδή, την αντικειμενοποίηση των υπολογισμών σύμφωνα με την οποία ένα κτίριο Χ προδιαγραφών στην Υ γεωγραφική-κλιματική περιοχή καταναλώνει Ζ ενέργεια. Υπολογισμός μέσες άκρες δηλαδή και υψηλότερη τιμή για τον Επιθεωρητή.

Πέρα από το ότι δεν είναι κατανοητό γιατί η αμοιβή του Ενεργειακού Επιθεωρητή πρέπει να οριστεί κεντρικά με νόμο, μιλάμε για το απόλυτο νταβατζιλίκι. Που ακούστηκε να διαφωνεί κάποιος γιατί είναι ιδιαίτερα αυστηρές οι προδιαγραφές; Επιβεβαιώνεται για ακόμα μία φορά, ένας από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους οι κλειστές συντεχνίες τύπου ΤΕΕ παρακωλύουν διαδικασίες και λειτουργούν ως αναδιανεμητικές συμμαχίες του δημόσιου πλούτου. Στην προκειμένη περίπτωση επιχειρούν να καρπωθούν το επαγγελματικό αντικείμενο λίγοι και εκλεκτοί, μάλιστα με δια νόμου ακριβές τιμές για τις διάφορες εργασίες, οι οποίες σημειωτέον θα εκτελούνται με πιο ελαστικές προδιαγραφές για να τελειώνουν και πιο γρήγορα.

Αντίστοιχα παραδείγματα συντεχνιακής λογικής, που παρακωλύει την ομαλή οικονομική ζωή και οδηγεί σε θεσμοθέτηση προνομίων σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, συναντάμε και σε άλλους κλάδους. Κυρίως στα λεγόμενα κλειστά επαγγέλματα, όπου παρατηρούμε να ανθίζουν πάσης φύσεως απαιτήσεις και αχρείαστοι περιορισμοί, οι οποίοι το μόνο που καταφέρνουν είναι να αποκλείουν διάφορους κλάδους από τα επαγγελματικά αντικείμενα που υπάρχουν στην αγορά, να δυσκολεύουν την είσοδο στο επάγγελμα νέων ανθρώπων και να καθιστούν τις παρεχόμενες υπηρεσίες εξαιρετικά ακριβές. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στο τι συμβαίνει με τις αμοιβές των συμβολαιογράφων, τα θεσμοθετημένα ποσοστά κέρδους των φαρμακοποιών ή τις αναγκαστικές παραστάσεις και τους γεωγραφικούς περιορισμούς των δικηγόρων και θα καταλάβει. Για ένα δικαστικό πληρεξούσιο copy paste από τον Υπολογιστή του συμβολαιογράφου πληρώνεις 40 ευρώ.

Το νταβατζιλίκι όμως των εγωιστικών συμφερόντων που προκαλεί αρτηριοσκλήρωση στην οικονομία και οξύνει την κοινωνική αδικία κάποια στιγμή πρέπει να κοπεί. Το αίτημα για σπάσιμο των συντεχνιακών λογικών και άρση των διάφορων παράλογων θεσμοθετημένων απαιτήσεων σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, είναι αίτημα αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Η κυβέρνηση, βέβαια, ισχυρίζεται ότι τα κάνει όλα αυτά. Μάλιστα εδώ και αρκετές μέρες διαφημίζει ότι προωθεί το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Λέει ψέματα. Αυτό που κάνει είναι ότι ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την ευρωπαϊκή οδηγία για την ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση των υπηρεσιών από χώρα σε χώρα. Το όποιο άνοιγμα συμβεί σε ορισμένες κατηγορίες υπηρεσιών θα είναι μια παράπλευρη απώλεια αυτής της διαδικασίας. Κανείς από εμάς δεν αμφισβητεί την αξία της απελευθέρωσης της ευρωπαϊκής αγοράς υπηρεσιών. Το πρωταρχικό ζήτημα όμως είναι να αποκατασταθεί η κοινωνική δικαιοσύνη εντός της Ελλάδας. Εκεί οφείλει να εστιάσει η κυβέρνηση. Να σπάσει το κλειστό κύκλωμα ορισμένων ομάδων που ξέρουν μόνο να προωθούν τα εγωιστικά τους συμφέροντα. Θα το κάνει; Η υπόθεση του Κ.ΕΝ.Α.Κ δείχνει ότι είναι ακόμα έρμαιo των ίδιων συντεχνιών, στυλοβατών της καθυστέρησης και ταυτόχρονα προαγωγών της κοινωνικής αδικίας. Για την ώρα, ευχόμαστε στους κύριους υπουργούς καλό ξεμπέρδεμα με το ΤΕΕ. Ας θυμούνται όμως ότι ο καθένας όπως στρώνει, κοιμάται.


*Το αρχικό άρθρο άλλαξε ώστε να προστεθούν ορισμένες διευκρινήσεις και να συμπεριληφθούν ορισμένες χρήσιμες παρατηρήσεις που έκαναν οι σχολιαστές στα comments, αλλά και αρκετοί αναγνώστες του blog της G700 που ήρθαν σε επαφή μαζί μας με αφορμή το συγκεκριμένο άρθρο.