Η διεθνής κρίση και η εθνική πραγματικότητα

Εδώ και αρκετό καιρό η κυβέρνηση προβάλει το άλλοθι της διεθνούς οικονομικής κρίσης για να εξηγήσει αδυναμίες και ελλείμματα της δικής της οικονομικής πολιτικής. Χτες, ακούσαμε ξανά, αυτή τη φορά δια στόματος πρωθυπουργού και υπουργού οικονομίας, να περιγράφονται οι παράμετροι της βαθιάς και με απρόβλεπτη διάρκεια κρίσης που περνάει η παγκόσμια οικονομία και η οποία έρχεται πλέον προς τα εδώ. Ακούσαμε ξανά για την έκρηξη των διεθνών τιμών του πετρελαίου, των πρώτων υλών και των τροφίμων. Για τη διάψευση των προβλέψεων των διεθνών οικονομικών οργανισμών σε ό,τι αφορά στην άνοδο του πληθωρισμού, την αναπτυξιακή υποχώρηση σε μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες και τα επιτόκια που ανεβαίνουν προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στα κράτη μέλη, στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Σε όλα αυτά προστέθηκαν κι «οι κραδασμοί της χρηματοοικονομικής κρίσης που πλήττει τις ΗΠΑ και έφτασε και στην Ευρώπη».

Ουδέποτε ισχυριστήκαμε ότι δεν υπάρχει πολυεπίπεδη κρίση στην παγκόσμια οικονομία, η οποία επηρεάζει και την Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία δέχτηκε ισχυρές πιέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους από την άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου, των τροφίμων και των πρώτων υλών, και σήμερα δέχεται πιέσεις λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην ευρωζώνη, των υψηλών επιτοκίων και της έλλειψης ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά.

Όμως, η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα, για μία σειρά από λόγους, όπως η περιορισμένη εξωστρέφεια της οικονομίας, η έλλειψη εξαγωγικού προσανατολισμού, η «ανώριμη» τραπεζική αγορά που δεν έχει εκτεθεί σε τοξικά επενδυτικά προϊόντα, ο χαμηλός λόγος δανείων προς καταθέσεις, η εγχώρια παραγωγή διατροφικών προϊόντων (ναι ακόμα κάτι παράγουμε), ειδικά οπωροκηπευτικών, που κράτησε τον πληθωρισμό το καλοκαίρι, κ.α., ΔΕΝ επηρεάζεται καίρια από τη παγκόσμια κρίση.

Εκτός και αν με το λέγε - λέγε της κυβέρνησης και την καταστροφολογία των Μέσων, τελικά το πιστέψουμε και πάμε όλοι μαζί μια ωραία πρωία να αποσύρουμε τα χρήματά μας απ’ τις τράπεζες. Αυτό όμως δε συνιστά ρεαλιστικό σενάριο και όποιος το διακινεί μάλλον αποσκοπεί στο να επενδύσει πολιτικά πάνω σ’ αυτό. Όπως για παράδειγμα η κυβέρνηση που μόνο πολιτικά εγγυάται τις καταθέσεις των πολιτών και δεν έχει το θάρρος να τις εγγυηθεί και νομικά, αν θεωρεί ότι το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο.

Το όποιο πρόβλημα της Ελλάδας, όμως, το οποίο επιδεινώνεται από το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον, είναι κυρίως εσωτερικό. Υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια. Αφορά στις «εσωτερικές παθογένειες που δυσχεραίνουν τα πράγματα», στις οποίες πολύ εύστοχα αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός στην χτεσινή του ομιλία, αποφεύγοντας, όμως, να εξηγήσει το λόγο για τον οποίο εδώ και πέντε χρόνια οι παθογένειες αυτές συνεχίζουν να υφίστανται. Γιατί, θεωρείται παθογένεια το να πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος 1 εκ ευρώ ημερησίως για την Ολυμπιακή, όπως είπε και έτσι είναι, και δε θεωρείται παθογένεια η κατάρτιση προγράμματος εξυγίανσης που συμπεριλαμβάνει χρυσές εθελούσιες εξόδους νέων ηλικιακά εργαζομένων με εφάπαξ που φτάνουν από 60 μέχρι 200 χιλιάδες ευρώ; Ή πως εξηγείται το γεγονός ότι επειδή δε λύσαμε βασικά ζητήματα ομαλής κι ελεύθερης λειτουργίας των αγορών όλα αυτά τα χρόνια, η βενζίνη αυξάνεται πολλαπλάσια, όταν η διεθνής τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει, και μειώνεται υποπολλαπλάσια όταν κατεβαίνει; Πώς είναι δυνατόν οι διεθνείς τιμές των πρώτων υλών και των τροφίμων να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση εδώ και τέσσερις μήνες και στα σούπερ μάρκετ να πληρώνουμε τιμές Χάροντς του Λονδίνου;

Ας αφήσουμε όμως τα «ραπανάκια» κι ας πιάσουμε τα πιο «σοβαρά» δημοσιονομικά θέματα. Πώς ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι περιορίστηκε το δημόσιο χρέος, όταν ο ετήσιος στόχος του Τακτικού Προϋπολογισμού 2008 (ΤΠ08) έχει υπερκαλυφθεί ήδη από το πρώτο κιόλας εξάμηνο, φτάνοντας στα 251,9 δις ευρώ, και όταν φέτος θα πληρώσουμε 700 εκ παραπάνω για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους, από τα 10,5 δις που έχουν προϋπολογιστεί; Πώς εξοικονομούνται πόροι από τη μείωση της σπατάλης του κράτους, τη στιγμή που τα λειτουργικά έξοδα του ΤΠ08 αυξήθηκαν κατά 11% μόνο το πρώτο εξάμηνο; Με βάση ποια λογική εκτιμάται ότι το έλλειμμα θα πέσει στο 1,8% το 2009, όταν φέτος θα κλείσει πάνω από το τρία; Μήπως πριν πάμε να συζητήσουμε για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς και τις αισιόδοξες προβλέψεις του θα έπρεπε να κάνουμε έναν σοβαρό δημοσιονομικό απολογισμό της προηγούμενης;

Η αλήθεια για την εγχώρια πραγματικότητα, δυστυχώς, είναι απλή και πονάει τόσο την κυβέρνηση όσο και το εγχώριο πολιτικό σύστημα γενικώς. Η Ελλάδα, που συνεχίζει να κρύβει κάτω απ΄ το χαλί τις δημοσιονομικές της ανισορροπίες, βρίσκεται σήμερα σε μια διαδικασία επιβράδυνσης της ανάπτυξης, σταθεροποίησης του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα, μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης, και αύξησης των επιτοκίων, διότι δεν φρόντισε να πάρει μέτρα μόνιμου και διαρθρωτικού χαρακτήρα στην οικονομία όταν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές, δηλαδή από την είσοδό μας στο ευρώ και μετά. Η ήπια προσαρμογή, ως φιλοσοφία οικονομικής μεταρρύθμισης , δεν ξεριζώνει τις «εσωτερικές παθογένειες που δυσχεραίνουν τα πράγματα», αντίθετα τις συντηρεί και τις πολλαπλασιάζει. Με την ήπια προσαρμογή, που τελικά δεν είναι τίποτα άλλο από μια επικοινωνιακή αναδιατύπωση της θεωρίας του αυτόματου πιλότου, η πρακτική της αδράνειας και της ακινησίας συνέχισε να κυριαρχεί. Σήμερα λοιπόν η κυβέρνηση μας λέει ότι για όλα φταίει η διεθνής κρίση. Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε.