Μόνο οι μισοί πτυχιούχοι ΑΕΙ εργάζονται

Και αυτό χάρη σε φίλους και συγγενείς
Το 61,4% διαβιοί για χρόνια στο πατρικό του

Του Απόστολου Λακασά,
Καθημερινή 3 - 10 - 2008

Οι σημερινοί 24χρονοι απόφοιτοι πανεπιστημίων ανήκουν σε μία γενιά που δίνει πολλά για το μέλλον της, αλλά στην πράξη διαπιστώνει ότι θα πρέπει να περιμένει πολύ για να δικαιωθούν οι κόποι της. Η προσπάθεια μετά την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο συνεχίζεται εντατικά και στα φοιτητικά χρόνια. Στόχος των νέων, να τελειώσουν γρήγορα και είτε να βρουν σύντομα δουλειά είτε να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές που τους δίνουν συγκριτικό πλεονέκτημα για μια καλύτερη καριέρα.

Όμως, όπως δείχνει έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, παρά τα πτυχία και τα πλούσια βιογραφικά, μόνο οι μισοί απασχολούνται (χάρη σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς που τους βρήκαν δουλειά) και από αυτούς οι περισσότεροι σε προσωρινή εργασία. Λόγω οικονομικών δυσκολιών, το 61,4%, για αρκετά χρόνια μετά την αποφοίτηση από το ΑΕΙ, αναγκάζεται να ζει στο πατρικό σπίτι.

Αλλιώς τα ονειρεύονται, αλλιώς τα βρίσκουν.

Το άγχος δεν σταματά ποτέ για τους σημερινούς νέους, ενώ η επιτυχία μοιάζει με Τζόκερ που έρχεται σε λίγους και τυχερούς. Η προσπάθεια των 18χρονων στο λύκειο να εισαχθούν σε κάποια καλή πανεπιστημιακή σχολή, συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς στο πανεπιστήμιο. Όλο και περισσότεροι βιάζονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές ώστε ή να βγουν γρήγορα στην αγορά εργασίας ή να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακά. Και μετά, όταν πλέον ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, νέο άγχος αρχίζει μπροστά στις δύσκολες συνθήκες της αγοράς εργασίας. Πού καταφεύγουν;

Παρά τα πτυχία και τα πλούσια βιογραφικά, για τους δύο στους πέντε (38,8%) νέους οι συγγενείς, οι φίλοι και οι γνωστοί είναι η βασική οδός για την εξεύρεση εργασίας. Άλλωστε, οι περισσότεροι (το 61,4%) για αρκετά χρόνια μετά την αποφοίτησή τους από το ΑΕΙ αναγκάζονται να ζουν στο πατρικό τους. Και αυτό διότι τα οικονομικά τους δεν τους επιτρέπουν να φύγουν από την οικογενειακή εστία.

Το προφίλ του σημερινού 24χρονου σκιαγραφεί μεγάλη έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (Π.Ι.) σε αποφοίτους Ενιαίων Λυκείων και Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (την ομάδα έργου της έρευνας αποτέλεσαν τα στελέχη του Π. Ι. Σωτήρης Γκλαβάς, Χρήστος Ραγιαδάκος, Ιωάννης Καρβέλης, Παναγιώτης Ρουσέας και Βασιλεία Βρετάκου). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις στους ίδιους νέους (το 2001 και το 2007), καταδεικνύοντας τις επιβεβαιώσεις και τις διαψεύσεις τους σε μία περίοδο κρίσιμων αποφάσεων για τη ζωή τους. Ειδικότερα, οι σημερινοί νέοι έχουν πλέον χάσει τη «χαλάρωση» - άκρως απαραίτητη για κοινωνικοποίηση βασισμένη στις δικές τους δυνάμεις - των φοιτητικών χρόνων, που είχαν οι προηγούμενες γενιές.

Οι σημερινοί νέοι εντατικοποιούν τις σπουδές ώστε να αδράξουν τις όποιες εργασιακές ευκαιρίες ή να αποκτήσουν περισσότερα πτυχία, που θα τους δώσουν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των συνομηλίκων τους. Είναι ενδεικτικό ότι μέσα στην εξαετία της έρευνας το 22,7% των 18χρονων του 2001 είχε ολοκληρώσει και μεταπτυχιακό πρόγραμμα το 2007. Ο λόγος; «Το έκανα για την απόκτηση περισσότερων επαγγελματικών προσόντων», δήλωσε το 57,9%.

Ο ένας στους δύο 24χρονους ανέφερε το 2007 ότι δεν θα εργαστεί στο επάγγελμα που είχε επιλέξει γιατί άλλαξε επαγγελματικά σχέδια. Κάτι που αποτυπώνει είτε την απογοήτευση των νέων από τις σπουδές είτε - και το βασικότερο - ότι ήταν πρώιμη και ίσως ανώριμη η αρχική απόφαση για την κατεύθυνση σπουδών. Αντίστροφα το 23,1% εργάζονται στο επάγγελμα που είχαν επιλέξει και το 19,9% παρότι δεν εργάζονται εκτιμούν ότι θα τα καταφέρουν στο μέλλον.

Βέβαια, η εργασιακή ανασφάλεια είναι μεγάλη, αφού το 45,6% είναι προσωρινά απασχολούμενοι, δηλαδή υπό το καθεστώς του συμβασιούχου. Όσο για τις αποδοχές, οι δύο στους τρεις (64,4% το ακριβές ποσοστό) δήλωσαν ότι έχουν καθαρές μηνιαίες αποδοχές έως 750 ευρώ. Το 29,2% δήλωσαν αποδοχές από 750 έως 1.000 ευρώ, ενώ το 16,5% ξεπερνά το όριο των 1.000 ευρώ.

Πρόκειται για μια γενιά που παρότι δίνει πολλά για ένα καλύτερο μέλλον, στο τέλος διαπιστώνει ότι θα πρέπει να περιμένει πολύ για να δει να δικαιώνονται οι κόποι της.

Απορροφούνται οι απόφοιτοι ΤΕΕ

*Ο Απόστολος Λακασάς είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 3 - 10 - 2008. Το αναδημοσιεύουμε ύστερα από άδεια του συγγραφέα.