Ένα ταμείο για όλους τους Έλληνες

Πριν από μερικούς μήνες, προτείναμε τη σταδιακή συγχώνευση του συνόλου των 140 διαφορετικών ασφαλιστικών ταμείων σε ένα ενιαίο συνταξιοδοτικό ταμείο για όλους τους Έλληνες.

Με αφορμή την αναταραχή που έχει προκαλέσει η πρόθεση της κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα «κοινό ταμείο επιστημόνων», συγχωνεύοντας το ΤΣΠΕΑΘ, με το ΤΣΑΥ, το ΤΣΜΕΔΕ και το Ταμείο Νομικών, θέλουμε να επαναφέρουμε στο τραπέζι της συζήτησης τον συγκεκριμένο προβληματισμό.

Κατά την άποψή μας οι δεκάδες διάσπαρτοι ασφαλιστικοί φορείς που υπάρχουν στη χώρα πρέπει σταδιακά να ενοποιηθούν.

Για ποιο λόγο;

Πρώτον, διότι το οικονομικό και διαχειριστικό κόστος από τη συντήρηση 140 διαφορετικών φορέων ασφάλισης είναι δυσβάσταχτο για την κοινωνία, ενώ το όφελος από τη γραφειοκρατία και τη νομενκλατούρα που συνεπάγεται η πολυδιάσπαση ανύπαρκτο.

Δεύτερον, διότι τα περισσότερα ταμεία δεν είναι σε θέση να καλύψουν από μόνα τους τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι των ασφαλισμένων. Η αναλογία εργαζόμενων – συνταξιούχων επιδεινώνεται εις βάρος των εργαζόμενων και κυρίως των νέων, ενώ τα ανύπαρκτα αποθεματικά αποδεικνύουν ότι πολλά ταμεία είναι «τρύπιοι μικροκουμπαράδες» χωρίς επενδυτικές δυνατότητες και κυρίως χωρίς δυνατότητα χρηματοδότησης των ανειλημμένων υποχρεώσεών τους.

Τρίτον, διότι με την ενοποίηση απορροφάται το σύνολο των διαθέσιμων κοινωνικών πόρων και δημιουργείται ένας ενιαίος «εθνικός κουμπαράς», ένα ενιαίο αποθεματικό για τη χρηματοδοτική στήριξη των συντάξεων. Η ύπαρξη ενός ενιαίου εθνικού αποθεματικού μπορεί να καταστήσει το ασφαλιστικό οικονομικά βιώσιμο, οδηγώντας μελλοντικά σε υψηλότερο ύψος παροχών για την πλειοψηφία, και όχι μόνο για τους «ευγενείς» του συστήματος συντάξεων.

Τέταρτον, διότι όπως επιβεβαιώνεται από Εκθέσεις του ΟΟΣΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ίδιων των συνδικάτων, το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα με το μωσαϊκό των επιμέρους φωτογραφικών ρυθμίσεων και τα δεκάδες ταμεία, δεν είναι μόνο οικονομικά ασύμφορο, είναι επίσης εξαιρετικά άδικο και άνισο. Με τη δημιουργία ενός ενιαίου ασφαλιστικού φορέα για όλους τους Έλληνες αποκαθίσταται η αρχή της ισονομίας των ασφαλισμένων.

Αναμφίβολα, η ενοποίηση δεν μπορεί να επιτευχθεί από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά σταδιακά, σε βάθος χρόνου και μόνο μέσα από εκτεταμένο κοινωνικό διάλογο και συναινετικές διαδικασίες. Αρχικά ίσως χρειαστεί να δημιουργηθούν δύο με τρία κεντρικά ταμεία με κριτήριο το καθεστώς απασχόλησης των ασφαλισμένων (μισθωτοί – ελεύθεροι επαγγελματίες- δημόσιοι υπάλληλοι) και όχι με βάση εικονικές κατηγοριοποιήσεις όπως είναι για παράδειγμα «οι επιστήμονες» που προωθεί η Κυβέρνηση.

Τελικά, ο νέος ενιαίος εθνικός ασφαλιστικός φορέας μπορεί να δημιουργηθεί με υπαγωγή όλων των εργαζομένων στο ΙΚΑ, το οποίο πρέπει να αναβαθμιστεί και να χρηματοδοτηθεί γενναιόδωρα από το κράτος για να μπορέσει να αναλάβει το νέο του ρόλο.

Τι θα γίνει όμως με τα γνωστά σε όλους επαγγελματικά ταμεία; Τι θα απογίνουν αυτά; Το ΤΣΜΕΔΕ, το ΤΣΑΥ, το Ταμείο Νομικών, το ΤΣΠΕΑΘ θα πάψουν να υπάρχουν; Όχι, αυτά θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά, αυτή τη φορά ως αμιγώς επαγγελματικά ταμεία οικιοθελούς συμπληρωματικής ασφάλισης. Εννοείται χωρίς να ληστεύουν τους κοινωνικούς πόρους των λαϊκών στρωμάτων με «αγγελιόσημα», «δικηγορόσημα» και «μηχανικόσημα», τα οποία δεν μπορούν με κανένα τρόπο να δικαιολογηθούν με επιχειρήματα που συνδέονται με την απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης.