Μετά την εκλογή στο ΠΑΣΟΚ

Από τον Πάσχο Μανδραβέλη

Τελικά, ούτε η καταστροφή του πολιτικού σκηνικού επήλθε ούτε το ΠΑΣΟΚ διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη ούτε σεισμούς ούτε λιμούς ούτε καταποντισμούς έφερε η καινοτομία της εκλογής ενός πολιτικού κόμματος από τη βάση. Σε γενικές γραμμές μάλιστα πήγε καλά, παρά τα δεινά που κάποιοι προφήτευαν.

Αν θυμηθούμε το σκηνικό του πολέμου που είχαν στήσει τα κανάλια τις 50 ημέρες που προηγήθηκαν της προχθεσινής διαδικασίας, τους κινδύνους που επεσήμαιναν οι ιεροφάντες της πολιτικής, πρέπει να καταλήξουμε αβίαστα σε ένα συμπέρασμα: το μιντιακό σκηνικό γίνεται πολύ πιο συντηρητικό από τις πολιτικές δυνάμεις. Κάθε φορά που κάτι καινούργιο πάει να γίνει, η πλειονότητα των ΜΜΕ προσπαθεί να το φέρει στα μέτρα των κλισέ από τα οποία τρέφεται.

Αυτό δεν αφορά μόνο τη διαδικασία στο ΠΑΣΟΚ, η οποία επιχειρήθηκε διά των τραβηγμένων ερμηνειών να γίνει ριάλιτι ικανό να σταθεί στα παράθυρα. Αφορά και το ασφαλιστικό (π.χ. «απασφαλίζουν το ασφαλιστικό»), τις ΔΕΚΟ (π.χ. «ξεπουλάνε τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ» κ.λπ.), την απελευθέρωση των αγορών (π.χ. «βάζουν φωτιά στα καύσιμα») κ.λπ. Για κάθε νεωτερισμό υπάρχει στη φαρέτρα της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας ένα κλισέ για να τον αντιμετωπίσει ή να τον γελοιοποιήσει.

Η διαπλοκή είναι η κορυφή του προβλήματος της «μιντιοκρατίας». Στην περίπτωση του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου δεν είχαμε απλώς την προσπάθεια κάποιων εκδοτών ή επιχειρηματιών να αναδείξουν τον εκλεκτό τους στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Είχαμε κυρίως τους «παραθυράρχες» που προωθούσαν τον καλύτερό τους πελάτη. Κακά τα ψέματα: το κύριο πλεονέκτημα του κ. Βενιζέλου δεν ήταν ότι «τα έλεγε καλά», γενικώς. Ηταν ότι «τα έλεγε καλά στην τηλεόραση». Οσοι τον είδαν και τον άκουσαν σε ανοιχτές συγκεντρώσεις διαπίστωσαν ότι είχε πολλά ελλείμματα στο μπαλκόνι. Πιθανώς λόγω απειρίας, αλλά το ουσιαστικό επιχείρημα παραμένει: ο τηλεοπτικός πολιτισμός έχει εμποτίσει τόσο πολύ την πολιτική διαδικασία, που αρκεί η καλή τηλεοπτική παρουσία για να χριστεί κάποιος υποψήφιος ηγέτης.

Η προχθεσινή μαζική συμμετοχή για την εκλογή αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ ήταν μια έμπρακτη απόρριψη της εικονικής πολιτικής που χρόνια τώρα μας ταΐζουν τα κανάλια. Ηταν μια εξέγερση όχι μόνο σε εκείνους που, κατά τον κ. Παπανδρέου, ήθελαν «να είναι αφεντικά στο ΠΑΣΟΚ», αλλά σε ολόκληρη την κουλτούρα των παραθύρων. Οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για κρίση της πολιτικής, αλλά και για κρίση του τρόπου που καλύπτεται η πολιτική. Τα «σου 'πα - μου 'πες» των πολιτικών στελεχών που αποτελούν την πρώτη (και πλέον τη μόνη) ύλη του ρεπορτάζ, οι «αιχμές», οι «βολές» και όλες οι γαργαλιστικές λεπτομέρειες της πολιτικής συγκινούν όλο και λιγότερους πολίτες. Τα «δελτία (κατ' ευφημισμόν) ειδήσεων» ακολουθούν την τηλεοπτική μοίρα των προηγούμενων ριάλιτι. Ας μην ξεχνάμε ότι η πρώτη προβολή του «Μπιγκ Μπράδερ» έσπασε τα μηχανάκια της AGB. Το τρίτο δεν έπιασε καν τη βάση.

Υπό αυτό το πρίσμα, η προχθεσινή εκλογή είναι μια νίκη της ουσιαστικής πολιτικής επί της εικονικής, που θέλει να συρρικνώσει τα πάντα στην εικόνα και στην ατάκα.

Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 13-11-2007