Monday, April 2, 2012

Η διακριτική γοητεία των αντιφάσεων ή αλλιώς….. μάθετε να χτίζετε

Οι αντιφάσεις και οι αντινομίες που διατυπώνονται στο δημόσιο πολιτικό διάλογο είναι αξιοσημείωτες. Τις περισσότερες φορές, όταν και είναι προδήλως αντιληπτές, εξηγούνται ως η αναπόφευκτη, γενετική αδυναμία του ιδεοληπτικού πολιτικού λόγου. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου απροσδόκητο να ενδημούν και στον πολιτικό λόγο που -κατά τα φαινόμενα- εμφανίζεται ως απροκατάληπτος και προοδευτικός. Τότε, είναι περισσότερο αφανείς, δυσδιάκριτες και συνήθως κρύβονται πίσω από γοητευτικά και ελκυστικά πολιτικά συνθήματα.

Δείτε για παράδειγμα το αίτημα για την δημιουργία ενός νέου οικονομικού μοντέλου. Το πρόταγμα για την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας διατυπώνεται από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών σχηματισμών, ακόμα και μερικών που κατά την τρέχουσα -ανοήτως κατασκευασμένη- πολιτική τυπολογία τοποθετούνται στον αντιμνημονιακό πόλο. Αλήθεια, υπάρχει πολιτικός διάλογος για το τι σημαίνει «Νέο Παραγωγικό Μοντέλο»; Οι περισσότεροι επιμένουν στον επικοινωνιακό πληθωρισμό ενός συνθήματος που απλώς ακούγεται ωραίο, ενώ κάποιοι άλλοι υπαινίσσονται ένα «άλλο ελληνικό κράτος-πατερούλη που είναι εφικτό!» και που με πενταετή πλάνα ανάπτυξης και εθνικά στρατηγικά σχέδια (sic) θα προσφέρει την πολυπόθητη ανασυγκρότηση και ανάπτυξη. Ακόμα και κάποιοι -που παριστάνουν; - τους προοδευτικούς μεταρρυθμιστές και που δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι η παραγωγική αναδιάρθρωση σημαίνει δομικούς μετασχηματισμούς στο κράτος και στην οικονομία, με σχετική ευκολία και πάντως δίχως περαιτέρω εξηγήσεις οδύρονται δημόσια για το κλείσιμο εμπορικών καταστημάτων, για το «τέλος» φθινόντων, μη ανταγωνιστικών οικονομικών κλάδων, για τη μείωση του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται στο δημόσιο τομέα, για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ αγοράς και πανεπιστημίου.

Ένα ακόμα ενδεικτικό παράδειγμα είναι το σχεδόν καθολικό αίτημα για εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής στη βάση ενός ολοκληρωμένου επιχειρηματικού δικτύου αγοράς που θα συνενώνει με αποτελεσματικό τρόπο τους διαφορετικούς κρίκους της αλυσίδας προστιθέμενης αξίας (παραγωγή, συσκευασία, τυποποίηση, μεταποίηση, διανομή, πώληση, εξαγωγές). Αλήθεια, πώς συμβιβάζεται αυτή η πολιτική και οικονομική πρόταση με την θέση περί της αναγκαιότητας εξάπλωσης της πρακτικής της απ’ ευθείας πώλησης προϊόντων από τον παραγωγό στον καταναλωτή; Οι υπαρκτές δυσλειτουργίες της ελληνικής αγοράς έχουν οδηγήσει στο τεράστιο άλμα πολιτικής όπου ο υποτιμητικός τίτλος «μεσάζοντες» είναι ικανός να χωρέσει όλα τα ενδιάμεσα στάδια μεταξύ παραγωγής και πώλησης. Κάπως έτσι, στο δημόσιο διάλογο, στα media, στην τοπική αυτοδιοίκηση έχει εντυπωθεί ο αντιφατικός συμβιβασμός μεταξύ της πολιτικής πρότασης για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο στη γεωργία και της ενθάρρυνσης του «κινήματος της πατάτας».

Δείτε και μερικά άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιου τύπου αντιφάσεων στον πολιτικό λόγο και στην πολιτική συμπεριφορά. Ολόκληρο το πολιτικό σύστημα ομνύει στην ανάγκη να επενδύσουμε στη νέα γενιά ως το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα σε συνθήκες έντονης δημογραφικής ανισορροπίας. Την ίδια στιγμή, υπό την πλάνη ότι οι δημόσιοι πόροι είναι απεριόριστοι και ότι στην οικονομία δεν υπάρχουν σχέσεις ανταλλαγής (trade-offs), το ίδιο πολιτικό σύστημα με τη διαμεσολάβηση των media επιμένει σε μία ιδιότυπη συνταξιολαγνεία. Πόσοι, άραγε, παραξενεύτηκαν όταν οι πολιτικοί αρχηγοί μετά το τέλος μίας συνάντησής τους με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πριν λίγους μήνες, δήλωσαν ότι συζητούσαν επί επταώρου για τις επικουρικές συντάξεις, ενώ την ίδια στιγμή κατόρθωσαν να χωρέσουν στις πολιτικές τους δηλώσεις και το ζήτημα της ανεργίας των νέων; Υποθέτουμε, όχι πολλοί. Είναι εκείνοι, τέλος πάντων, που καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά όταν κάποιος δηλώνει ότι απεχθάνεται τον λαϊκισμό, αλλά την ίδια στιγμή κάθε πρόταση του αρχίζει ή τελειώνει με το «αυτό που θέλει ο ελληνικός λαός είναι….» , δείχνοντας τεράστια αυτοπεποίθηση υποδυόμενος έναν ακόμα αυθεντικό εκφραστή της κοινωνίας.

Δείτε και αυτό που συμβαίνει τελευταία με την πνευματική ελίτ του τόπου και τους ηγέτες (;) των πανεπιστημίων. Έχουν γράψει χιλιόμετρα ολόκληρα με άρθρα, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτικές διακηρύξεις φερόμενοι να γνωρίζουν ακριβώς τι χρειάζεται να γίνει στη χώρα για να σωθεί, αλλά κατά ένα περίεργο τρόπο εμφανίζουν μία απίστευτη δυστοκία να εφαρμόσουν ένα νόμο στο δικό τους πεδίο.

Οι αντιφάσεις στον πολιτικό λόγο έχουν βαθιές ρίζες στην πολιτική συμπεριφορά. Άλλωστε, η ίδια η πορεία της μεταπολίτευσης μπορεί να ιδωθεί υπό το πρίσμα μίας διαλεκτικής των αντιφάσεων.
  • Την ίδια στιγμή που εδραιώνεται η Δημοκρατία και ένας σύγχρονος συνταγματικός πολιτισμός, γιγαντώνεται το πελατειακό κράτος του παρασιτισμού και της ανομίας.
  • Ο πολιτισμός δικαιωμάτων συμβιώνει με ένα ατροφικό πολιτισμό υποχρεώσεων.
  • Ο εκδημοκρατισμός των κοινωνικών θεσμών (οργανώσεις της εργασίας, πανεπιστήμια) παράγει εκτρωματικές, τυραννικές μειοψηφίες.
  • Η θεμελίωση του κοινωνικού κράτους και των κοινωνικών δικαιωμάτων συνυπάρχουν με άνισα προνόμια, ανισότητες και κραυγαλέες αδικίες, αλλά και χυδαία διαφθορά.
  • Η επιλογή υιοθέτησης του κοινού νομίσματος συμβαδίζει με τη θεσμική υποστήριξη μίας αντιπαραγωγικής, δανειοτραφούς οικονομίας.
Δεν υπάρχει προοδευτικός λόγος με ουσιαστικό νόημα και περιεχόμενο αν δεν μπορεί να ανιχνεύει, να αποφεύγει και να «θεραπεύει» τέτοιες αντιφάσεις και αντινομίες στο δημόσιο πολιτικό διάλογο.

Πρόκειται για μία θεμελιώδη αδυναμία που έχει στερήσει στον προοδευτικό χώρο να εξοπλιστεί με μία «μεταρρυθμιστική τεχνολογία» που περιλαμβάνει λόγο, διαπραγμάτευση, πολιτική πρακτική και δράση που απαντούν με θεωρητική και εμπειρική τεκμηρίωση στο γιατί, στο πότε και στο πώς κάθε αλλαγής και μπορούν να προωθούν μεταρρυθμίσεις με αποτελεσματικό και κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Για τις προοδευτικές δυνάμεις η απόκτηση «μεταρρυθμιστικής τεχνολογίας» απαιτεί μία ιστορική παραχώρηση, μία πολιτική «υποβάθμιση» που προϋποθέτει το πέρασμα από τα μεγάλα οράματα στις συγκεκριμένες επιτυχίες, γεγονός που με τη σειρά του προϋποθέτει την αναγνώριση της ανάγκης ότι σήμερα δεν χρειαζόμαστε τους μεγάλους αρχιτέκτονες της πολιτικής, αλλά πολλούς και καλούς μηχανικούς και χτίστες….

13 comments:

  1. Ο ΓΑΠ,ο πολιτικός ηγέτης που δημιούργησε,σχεδόν εφηύρε,καινοτόμα μεταρρυθμιστιά εργαλεία,(θεσμικά,νομοτεχνικά,πολιτικά,κοινωνικά),ΔΙΩΚΕΤΑΙ από τους χρεοκοπίστας με ένα πρωτοφανή στα ιστορικά χρονικά ζηλωτισμό ανάλογο μόνο της πρωτοχριστιανικής περιόδου.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ναι, ξήλωσε το γυμναστήριο και στο χειροποίητο σκαλιστο κρεβάτι από την Ιπποκράτους και πάει στους σοσιαλίστας του νότιου Ειρινικού να πνίξει την πίκρα του στα μοχίτος...

      Delete
  2. Εκεί όμως που πραγματικά διέπρεψε ήταν στο ρόλο του εφευρέτη διασωστικών εργαλείων χωρίς τα οποία τώρα θα βγάζαμε μπουρμπουλίθρες απο τις τελευταίες ανάσες που βγάζει ο κάθε "υπερήφανα" πνιγμένος.

    ReplyDelete
  3. Το άρθρο σας είναι πολύ καλό συντρόφια.Ομως λάβετε υπόψη ότι έρχονται εκλογές στις οποίες υπάρχει πολύ ισχυρό ενδεχόμενο να μας προκύψει ένας πρωθυπουργός-Χίμαιρα, ονόματι, Αντώνιος Βενιζέλος.

    ReplyDelete
    Replies
    1. (και συμπληρώνω) ...με ακροδεξιών αντιλήψεων υπουργούς, με διαλυμένη Υγεία κι εγκαταλελειμμένη Παιδεία, με παραγκωνισμένη Αυτοδιοίκηση και χρεοκοπημένους πολίτες...

      Delete
    2. Δεν υπάρχουν ευθύνες στον ΓΑΠ που παρέδωσε το κόμμα στον Βαγγέλη;

      Delete
    3. Ο ΓΑΠ ανατράπηκε και απο πρωθυπουργός και από αρχηγός του ΠΑΣΟΚ.Είναι όμως προς τιμήν του που δεν τα έβαλε με τους άφρονες,που ακόμα δεν καταλαβαίνουν σε τί κίνδυνο βρίσκεται η Ελλάδα.Δεν εννοώ αυτούς που ποντάρουν και μάχονται για τη χρεοκοπία της χώρας αλλά για τους όποιους αφελείς απέμειναν σαυτό το τόπο.Εαν διεκδικούσε το δικαίωμά του να παραδόσει τη πρωθυπουργική εντολή στο λαό από όπου και τη πήρε η χώρα θα μπορούσε να οδηγηθεί σε αιματοκύλισμα.

      Delete
    4. Τι να σου πω; Ο ΓΑΠ είχε πάντα κακή σχέση με το timing. Από το δημοψήφισμα έως την παράδοση του κόμματος στον Βαγγέλη.

      Για να κλείσω το θέμα του ΓΑΠ απ' την μεριά μου. Άποψη μου είναι ότι ο ΓΑΠ παρέδωσε το κόμμα στον Βαγγέλη χωρίς προϋποθέσεις, δηλαδή, χωρίς να ξεκινήσει μία ευρεία συζήτηση για το ιδεολογικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ.

      Delete
  4. Πολύ μπλα-μπλα και αοριστολογίες.

    Η χθεσινή "Έρευνα" του Π. Τσίμα στο MEGA, η πρώτη ίσως αμιγώς δημοσιογραφική εκπομπή τα τελευταία 3 χρόνια στο κανάλι:

    (1ο μέρος):
    >> http://www.youtube.com/watch?v=Z4iMyhD0tLk
    (2ο μέρος):
    >> http://www.youtube.com/watch?v=wirJjIj3HQk
    (3ο μέρος):
    >> http://www.youtube.com/watch?v=_hl2wxnqAAk

    Αξίζει να δει κανείς στο 2ο μέρος (11:00+) τι λέει ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας, σχετικά με τη δια νόμου συγκράτηση των μισθών σε άθλια επίπεδα, για το καλό των "επενδύσεων".

    Από την άλλη, οι Ιρλανδοί αρνούνται να πληρώσουν τα μόλις 100 ευρώ φορο-χαράτσι στα ακίνητα, μέτρο-καρμπόν που έφερε εκεί η τρόικα στα πρότυπα της Ελλάδας.

    "Αρνούνται να πληρώσουν το χαράτσι στα ακίνητά τους οι Ιρλανδοί" (2/4/2012):
    >> http://tinyurl.com/cxt47uo

    Ας σκεφτεί ο καθένας ποιος λαός έχει περισσότερες πιθανότητες να ξαναφτιάξει την οικονομία της χώρας του, για το ΔΙΚΟ του καλό (όχι των "αγορών" και των τραπεζιτών).

    Και, επιτέλους, μετά από τόσα παραδείγματα ολοκληρωτικής αποτυχίας, με τον ίδιο τον Λουκά να λέει προχθές στη Βουλή ότι "τρία χρόνια είναι πολλά" (σχετικά με το "προσωρινό" του πράγματος), ας μας πει επιτέλους κάποιος έστω ΕΝΑ παράδειγμα όπου η φορο-επιδρομή και η κατάρρευση σε μια οικονομία έχουν οδηγήσει σε επενδύσει και ανάπτυξη.

    Να ξέρουμε δηλαδή αν μιλάμε για οικονομία ή για παραισθησιακές ιδεοληψίες.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Η φοροεπιδρομή και η λιτότητα είναι η μία όψη. Η κορυφή του παγόβουνου. Εμένα προσωπικά μ' έχει σκίσει. Η άλλη είναι ότι χωρίς να αλλάξει ουσιαστικά η οικονομία δεν θα γίνει τίποτα. Η άρση των αντιφάσεων που εντοπίζει ο συγγραφέας μόνο με διαρθρωτικές παρεμβάσεις πετυχαίνεται. Αυτές είναι το κάτω μέρος του παγόβουνου που δεν βλέπουμε.

      Delete
  5. @G700:

    Μια και θα σχολιάσετε (είμαι σίγουρος) τις νέες αποκαλύψεις περί συνδικα-ληστών και χρυσών τιμολογίων, δεν ψάχνετε στο μεταξύ και το θεματάκι με την έγκριση των κονδυλίων για τα κόμματα;

    Τσέπωσαν τρεις δόσεις ευρόπουλα, με βάση τα ποσοστά που είχαν την εποχή των παχιών αγελάδων και του "λεφτά υπάρχουν", και μάλιστα φρόντισαν να μην μπορεί να εφαρμοστεί ο πρόσφατος νόμος περί υποχρεωτικής δέσμευσης ποσοστού για την αποπληρωμή των δανείων τους.

    Αυτά ούτε ο Μπερλουσκόνι δεν τα έκανε...

    ReplyDelete
  6. Ενας ιδιότροπος γέρος,"ακτιβιστής"-επαγγελματίας αγανακτισμένος- απο αυτούς που εκμεταλεύτηκαν στο έπακρο το πελατειακό σύστημα και πλούτισαν σε βάρος της "γενιάς των 700" αποφάσισε,για λόγους αυστηρά υπαρξιακούς-προσωπικούς,να θέσει τέρμα στη ζωή του.Διάλεξε το χώρο,διάλεξε το τρόπο,διάλεξε την ιστορική συγκυρία να ηρωποιηθεί αφού συνηδειτοποίησε ότι τα βιολογικά του ψωμιά είχαν τελειώσει.Η άθλιότητά του βρίσκεται στο ότι άφησε ένα χαρτί που έγραφε μια σειρά από ψέματα περί προσωπικής του φτώχειας, όντας ιδιοκτήτης,στούς Αμπελόκηπους,φαρμακείου,μέσω του οποίου λήστευε και λεηλατούσε τις ερχόμενες γενιές.Να τον χαίρονται όσοι είναι χειρότεροι απο αυτόν σπεκουλάροντας στο θανατό του.

    ReplyDelete