Monday, October 24, 2011

Δημόσιο: απ’ τις πολλές ταχύτητες στην ισοπέδωση. H ανάγκη για ποιοτική αναδιοργάνωση του κράτους

Την περασμένη Πέμπτη, 20 Οκτωβρίου 2011, ψηφίστηκε από τη Βουλή το νέο μισθολόγιο / βαθμολόγιο για το Δημόσιο Τομέα. Μεταρρύθμιση ιστορική, αν αναλογιστεί κανείς ότι πλέον μπαίνει τέλος στο σύστημα των πολλών μισθολογικών ταχυτήτων μέσω της χορήγησης επιδομάτων, που ήταν τόσο παράλογα όσο και η ευρηματικότητα των ονομάτων τους. Ας θυμηθούμε μερικά απ’ όσα είδαν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο χρόνο: επίδομα προθέρμανσης αυτοκινήτου, παραλαβής – παράδοσης λεωφορείων, έγκαιρης προσέλευσης και μεταφοράς φακέλου. Πρόκειται για μερικά μόνο από τα πλέον σουρεαλιστικά επιδόματα που στο άκουσμά τους, τόσο οι ιδιώτες όσο και οι Δημόσιοι Υπάλληλοι του στενού δημόσιου τομέα πάθαιναν αμόκ, σκίζοντας τα ιμάτια τους για την κατάφορη αυτή μισθολογική αδικία με την οποία έπρεπε να συμβιβαστούν.

Όμως, η πολυπόθητη ενιαιοποίηση των απολαβών στο δημόσιο ήρθε μ’ ένα βαρύ κόστος. Αυτό της απόλυτης εξίσωσης και συνεπώς ισοπέδωσης. Η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προβεί έγκαιρα σε απολύσεις πλεονάζοντος προσωπικού, αναδιάρθρωση υπηρεσιών και κλείσιμο οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σε συνδυασμό με την αφόρητη πίεση των τελευταίων δύο μηνών από την Τρόικα για κάλυψη του ελλείμματος, οδήγησε τελικά σε μία απόλυτα εξισωτική πρακτική με αποτέλεσμα οι εργάτες γνώσης και τα παραγωγικά στελέχη, πλέον, να μην έχουν λόγο και κίνητρο παραμονής στη δημόσια διοίκηση και συγκεκριμένα την κεντρική διοίκηση, η οποία αποτελεί και τη ραχοκοκαλιά του κράτους.

Ταυτόχρονα, το νέο βαθμολόγιο παρότι βάζει φρένο στην κατάχρηση ανέλιξης του προσωπικού σε θέσεις ευθύνης (δεν μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι τμηματάρχες απ’ ότι υπάλληλοι), διατηρεί απόλυτα την ηλικιακή επετηρίδα ως κυρίαρχης οδού επαγγελματικής ανέλιξης, χωρίς να φροντίζει παράλληλα να αντιμετωπίσει στη ρίζα του ένα βασικό πρόβλημα: μια διοίκηση με το πιο γηρασμένο και ταχέως γηράσκον εργατικό δυναμικό στα κράτη του ΟΟΣΑ.

Μα, η εφεδρεία; Θα αναρωτηθεί κανείς. Κι η εφεδρεία λειτουργεί ισοπεδωτικά με βάση αντικειμενικά, όχι όμως αξιοκρατικά και λειτουργικά κριτήρια. Γιατί είναι πλεονάζον προσωπικό ένας 50+ με 33 χρόνια υπηρεσίας;

Έτσι, μια μεταρρύθμιση η οποία θα έπρεπε να στοχεύσει στο διαχειριστικό και διοικητικό εκσυγχρονισμό του κράτους, είναι στα πρόθυρα του να οδηγήσει σε πλήρη παράλυση του διοικητικού συστήματος οξύνοντας την αδιαφορία και προκαλώντας τάσεις απόσυρσης των στελεχών, καθώς και διακοπή της παραγωγής οποιωνδήποτε υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Τι μπορεί να γίνει; Μεσοπρόθεσμα πλέον, αναδιοργάνωση του κράτους με ποιοτικά κριτήρια και στη συνέχεια επανεξέταση διατάξεων του νομοσχεδίου με νέο μάτι.

Ήδη στο ίδιο το πολυνομοσχέδιο για το νέο μισθολόγιο / βαθμολόγιο και την εφεδρεία προβλέπεται η περαιτέρω αναδιοργάνωση του Δημόσιου τομέα εντός του 2012, μέσα από την καταγραφή των θέσεων δουλειάς και την ακόλουθη μεταρρύθμιση της οργανωτικής δομής των υπηρεσιών.

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη, αν και εξαιρετικά σημαντική καθότι δίνει το στίγμα μιας συνεχιζόμενης και σε βάθος μεταρρύθμισης, δεν πείθει ότι θα οδηγήσει απαραίτητα στον ποιοτικό εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης στη βάση των αρχών του νέου δημόσιου μάνατζμεντ. Μάλιστα, διαβάζοντας τις συγκεκριμένες προβλέψεις δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς, εάν και κατά πόσο ο νομοθέτης έχει επαφή με το άλλο Σχέδιο, που με πρωτοβουλία της ;ίδιας Κυβέρνησης βρίσκεται σε εξέλιξη, ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο, για την «Αναμόρφωση του Κράτους: Προς ένα Επιτελικό Κράτος». Πρόκειται για ένα σχέδιο με τριετή ορίζοντα υλοποίησης, το οποίο διευθύνει ο πρόσφατα βραβευθείς στις ΗΠΑ καθηγητής δημόσιας διοίκησης κ. Καρκατσούλης με τη συμμετοχή στελεχών της διοίκησης και την επιστημονική επιμέλεια του ΟΟΣΑ.

Κατά την άποψή μας, η σωστή και έγκαιρη υλοποίηση του σχεδίου αυτού είναι το μεγάλο στοίχημα, καθότι σ’ αυτό το πρόγραμμα εντοπίζονται με σωστό και ακριβή τρόπο οι βασικές παθογένειες της κρατικής μηχανής και ειδικά της κεντρικής διοίκησης:

- η έλλειψη κουλτούρας, γνώσης και εργαλείων για το σχεδιασμό πολιτικών

- η απουσία συντονισμού και δυνατότητας στρατηγικού σχεδιασμού στην κεντρική κυβέρνηση

- ο υπερβολικός νομικισμός (legal formalism) που οδηγεί σε μεταρρυθμιστικές αποτυχίες

- η απουσία στατιστικής διακυβέρνησης γεγονός που επισημαίνει απουσία στοιχείων και δεικτών για την άσκηση πολιτικών

- η υπανάπτυκτη φιλοσοφία της Άσκησης Πολιτικής με Στοιχεία (evidence based policy making)

- η κατάτμηση των υπηρεσιών σε κομμάτια και κομματάκια

- η παρουσία πληθώρας στρωμάτων διοικητικής ιεραρχίας (administrative layers)

- η απουσία κινήτρων και επιβραβεύσεων για τα παραγωγικά στελέχη

- η απουσία συστήματος μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης των υπηρεσιών

Ουσιαστικά, σε μια σειρά κρίσιμων τομέων όπως η γενική οργάνωση της διοίκησης, η διαχείριση ανθρώπινων πόρων, η διαχείριση των οικονομικών και η ανάπτυξη και υλοποίηση μεταρρυθμιστικών πολιτικών υπάρχουν τεράστιες δομικές προκλήσεις που αναζητούν απάντηση.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος για αναμόρφωση του κράτους είναι η δημιουργία συμμαχιών συμφερόντων υπέρ των μεταρρυθμίσεων, γεγονός που σημαίνει ότι μέσα στη διοίκηση πρέπει να ηγεμονεύσουν οι εκσυγχρονιστικές ιδέες. Το πολυνομοσχέδιο, δυστυχώς, δεν βοηθάει σ’ αυτή την κατεύθυνση καθώς λογίζεται ως προϊόν καθαρά δημοσιονομικών στοχεύσεων, αποξενώνοντας ακόμα και τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της μεταρρύθμισης.

Σε κάθε περίπτωση, όσο διαρκεί η κρίση, το “παράθυρο ευκαιρίας” παραμένει ανοιχτό για ριζικές μεταρρυθμίσεις και όχι επιφανειακές ή δημοσιονομικού χαρακτήρα μόνον αλλαγές. Η κυβέρνηση εφόσον ακόμα διαθέτει πολιτικό χρόνο, εκεί ακριβώς είναι που πρέπει να εστιάσει την προσοχή της. Στην ποιοτική αναδιοργάνωση του κράτους. Θα πούνε μπράβο όλοι.

16 comments:

  1. Πιο ξεκάθαρο δεν γίνεται. Ο μικρός Νικολά (Σαρκοζί) μας τα χώνει κανονικά και λέει λίγο-πολύ ότι μπήκαμε στην Ευρωζώνη με λαμογιά. Λες και δεν έκαναν το ίδιο και οι Γάλλοι και οι Ιταλοί και όλοι ανεξαιρέτως, με την ίδια ή παρόμοια έξωθεν "βοήθεια" (Goldman Sachs) και λογιστικών αλχημειών.

    Αμέσως μετά, λέει και το εξής καταπληκτικό, λίγα 24ωρα αφού η Βουλή μας ψήφισε τα-πάντα-όλα με τρόπο και συνθήκες που θα ζήλευε και το πιο απολυταρχικό καθεστώς της Βόρειας Αφρικής:

    "...Η κυρία Μέρκελ είναι υπεύθυνη για τη Γερμανία, όπως εγώ για τη Γαλλία. Σήμερα βρισκόμαστε εδώ για να πάρουμε αποφάσεις υπέρ χωρών για τις οποίες δεν έχουμε εκλεγεί. Καθένας μπορεί να καταλάβει ότι αυτό θέτει προβλήματα δημοκρατίας..."

    >> http://www.youtube.com/watch?v=hK8EiznXQLU#!

    Από το "καθένας" φαίνεται να εξαιρούνται η κυβέρνηση και τα σούπερ κοτόπουλα-εθνοσωτήρες που ψηφίζουν με χέρια και πόδια εδώ και δύο χρόνια τη νομότυπη πρόφαση αυτής ακριβώς της κατάστασης.

    Να σημειωθεί ότι τόσο το βίντεο, όσο και ο υποτιτλισμός είναι του ME-GA-tous, που διέκοψε τις επαναλήψεις τις Patty για να δείξει λίγο live δηλώσεις (και τους βγήκε σε κακό μπελά).

    ReplyDelete
  2. @G700:

    Μάλλον δεν έχετε καταλάβει καλά. Η κυβέρνηση πλέον νομοθετεί με τη λογική του outsourcing. Από κανονικό οργανισμό παραγωγής μετατρέπει ολόκληρη τη διοικητική δομή σε κιόσκι διαφημιστικών φυλλαδίων προσέλκυσης επενδυτών. Όλα τα υπόλοιπα γίνονται "overseas".

    Πραγματικά δεν ξέρω ποιος από τους hard-core της ομάδας του G700 έχει την υπομονή να συνεχίζει να γράφει για "παράθυρα ευκαιρίας" και "όλοι θα πούνε μπράβο". Τη στιγμή που η χώρα βρίσκεται σήμερα ακριβώς εκεί που οι ίδιοι κυβερνώντες, πριν 24 μήνες, μετά βδελυγμίας απαρνούνταν το αναπόφευκτο και διαβεβαίωναν στο λόγο της τιμής τους(!) ότι θα παραιτηθούν αν αποτύχουν.

    Πάντως έχουν δίκιο. Ούτε εκλογές χρειάζονται ούτε τίποτα. Μποϊκοτάζ χρειάζεται (όχι παραίτηση), από ολόκληρη την αντιπολίτευση, μέσα στη Βουλή, ώστε να παιχτεί το γνωστό δίλημμα "chicken", αλλά σωστά αυτή τη φορά. 'Η φεύγουν με το καλό, ή μετατρέπονται σε κανονική χούντα. Οι προφάσεις δημοκρατίας και κοινοβουλευτισμού τελείωσαν, όποιος επιμένει στο αντίθετο απλώς εθελοτυφλεί.

    ReplyDelete
  3. Όσο διαρκεί η κρίση είναι ανοιχτό και το παράθυρο ευκαιρίας για όλες τις μεταρρυθμισεις από οποιοδήποτε πολιτικό φορέα. Αρκεί να σχεδιαστούν καλά και όχι στο πόδι.

    ReplyDelete
  4. "Οι προφάσεις δημοκρατίας και κοινοβουλευτισμού τελείωσαν, όποιος επιμένει στο αντίθετο απλώς εθελοτυφλεί"

    Σωστά.Ετσι και αλλοιώς η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός προφάσεις είναι.Τί τις θέλουμε, να μας ταλαιπωρούν;

    ReplyDelete
  5. @Normad:

    Για να λες συνέχεια για αντικατάσταση της ΕΛΑΣ από "άλλους" κάτι θα ξέρεις:

    "Eurozone members push for tougher policing of Greece" (18/10/2011):

    >> http://www.reuters.com/article/2011/10/18/eu-greece-taskforce-idUSL5E7LI1AC20111018

    >> http://uk.reuters.com/article/2011/10/18/uk-eu-greece-taskforce-idUKTRE79H1HK20111018

    "...The source added that there was a need to "take over some of the sovereign functions of the state" to "get the machine running"...

    "Giving the task force executive powers is an idea which has been in the air," he said. "But the Greeks would never accept that and neither should they."...


    Μετάφραση:
    "administrative power" = διοικητική εξουσία (ήδη την έχουν)
    "executive power" = εκτελεστική εξουσία (στρατός, σώματα ασφαλείας)

    Αυτά για όποιον έσπευσε να χασκογελάσει στα (ανεπίσημα προς το παρόν) δημοσιεύματα πριν μερικές μέρες ότι η EGF μπήκε από Ηγουμενίτσα, με πλήρη εξοπλισμό, και βρίσκεται ήδη εγκατεστημένη στην Ελλάδα, "για ώρα ανάγκης".

    Ακόμα μπορεί να μην έχει υλοποιηθεί τίποτα, αλλά το Reuters δεν γράφει ποτέ κάτι εντελώς από τη φαντασία του.

    Σωστός πάντως ως προς το τελευταίο ο μούχλας βορειοευρωπαίος "ειδικός". Εξαιρετικά μέτρα σημαίνουν εξαιρετική αντίσταση. Τουλάχιστον για την Ελλάδα.

    ReplyDelete
  6. Λέω για την αντικατάσταση της ΕΛ.ΑΣ απο τον ΕΛΑΣ.

    ReplyDelete
  7. O EΛΑΣ της θαλάσσης,η ΠΝΟ,απαγορεύει εδώ και μια βδομάδα τη κυκλοφορία των καραβιών στην Ελληνική Επικράτεια.

    ReplyDelete
  8. Μετάφραση:
    "administrative power" = διοικητική εξουσία (ήδη την έχουν),είναι στο δεύτρο όροφο της Βουλής στα γραφεία του ΚΚΕ.
    "executive power" = εκτελεστική εξουσία (στρατός, σώματα ασφαλείας),τα έχει αναλάβει το ΠΑΜΕ.

    Αυτά για όποιον έσπευσε να χασκογελάσει.

    ReplyDelete
  9. g700
    αλλου για αλλου είσαστε. Ο κόσμος καίγεται κι εσείς ασχολείστε με (το αγαπημένο του κάθε ΠΑΣΟΚου δημόσιο)

    http://www.youtube.com/watch?v=qYyBDXBek0M

    ReplyDelete
  10. "Ρόβλιας - Οι Γερμανοί είναι φίλοι του":

    >> http://www.youtube.com/watch?v=wA0fVfQJh0s

    Από την αποψινή (24/10) εκπομπή του Χατζηνικολάου στον Alter.

    Αυτό το πράγμα που ζούμε ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ. Κάποιος μας κάνει πλάκα. Μας έχουν βάλει στο Comedy channel μαζί με τα καρτούν και γελάνε με την πάρτη μας!

    ReplyDelete
  11. -Μας αγαπάνε οι Γερμανοί, ήρθανε σαν φίλοι...

    Ατάκα του Δήμου Σταρένιου.
    Από την ταινία "Χαραυγή της νίκης" 1971

    http://www.youtube.com/watch?v=Has9Bvlyxdk&feature=related

    LOL

    Δεν υπάρχει μιλάμε, άκουσα τον Ρόβλια να το επαναλαμβάνει, IQ ραδικιού και η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα!

    Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας...

    ReplyDelete
  12. Κι όμως, η "διαπραγμάτευση" για το κούρεμα είχε ξεκινήσει από πέρυσι το καλοκαίρι. Τα λένε ξεκάθαρα οι σύντροφοι, με τσαμπουκά κιόλας:

    "Αναδιάρθρωση χρέους: μια ανεύθυνα αδιέξοδη πρόταση" (11/6/2010):

    >> http://www.pasok.gr/portal/resource/contentObject/id/9a6fb6eb-8b3d-43c3-9f46-ffc00ee8181e

    "...Συμπέρασμα:

    - Η αναδιάρθρωση του χρέους καταλήγει σε επιβάρυνση μεγαλύτερη από το αρχικό ποσό τους διακανονιζόμενου χρέους..."


    Κρατήστε κόπια, γιατί δεν αποκλείεται κιόλας σε 2-3 μέρες να το έχουν κατεβάσει εντελώς από το site.

    ReplyDelete
  13. Αυτη την ώρα στις Βρυξέλλες γίνονται σκληρές μάχες.

    ReplyDelete
  14. Μάχες, σώμα με σώμα μεταξύ τραπεζιτών και πολιτικών.Στην ουσία μεταξύ Χρηματαγορών και Πολιτικής.

    ReplyDelete
  15. O Μπένυ εξάντλησε εναντίον των τραπεζιτών όλο το υβρεολόγιο της Ελληνικής Γραμματείας.

    ReplyDelete
  16. Σε αυτή τη φάση εγώ είμαι "φίλος των Γερμανών".Γιατί έχουν δίκιο που θέλουν να ελέγξουν τους τραπεζίτες.Eίναι οι μόνοι που τιμούν τη Πολιτική.

    ReplyDelete