Η γενιά χωρίς όνομα

Γιατί άραγε να πρέπει μια γενιά να έχει «κωδικό-όνομα»; Ευτυχώς που κάθε νέα γενιά ζει έτσι ή αλλιώς τη ζωή της και, αδιαφορώντας για εκείνους που τρέχουν να την αναλύσουν, φτιάχνει το μέλλον

Της Κατερίνας Τζαβάρα
Ελευθεροτυπία, 9-7-2008

Η επόμενη γενιά της περίφημης «Χ», που αυτοπροσδιορίστηκε μέσα από το βιβλίο του Douglas Coupland, αναζητεί το δικό της όνομα όχι τόσο για να αποκτήσει ταυτότητα όσο για να έχουν έναν «κωδικό» οι αναφορές σε αυτήν και να διευκολύνονται όσοι επιμένουν να βάζουν τις ολόφρεσκες ομάδες των νέων ανθρώπων στο μικροσκόπιο.

Αν έφθανε ένα «Υ» στη λογική του επόμενου γράμματος του λατινικού αλφαβήτου θα ήταν για να περιγράψει τους ανθρώπους που γεννήθηκαν μεταξύ 1977 και 2002. Τα μικρά αδελφάκια των διάσημων «Χ», της μουσικής γκραντζ και του Διαδικτύου.

Την κουβέντα θέλησε να ξανανοίξει η εφημερίδα «Washington Post» για να διευκολύνει και να απαλλάξει τους νέους, μεταξύ 16 και 30, από χαρακτηρισμούς όπως η γενιά-μιλένιουμ, οι «τεκνοσέξουαλ», ή η γενιά του i-pod και της εικονικής πραγματικότητας (VR όπως virtual reality). «Τι έρχεται μετά την Generation Χ;» αναρωτιέται η εφημερίδα. Και οι απαντήσεις αφήνονται στα χέρια κάποιων που μπήκαν στη διαδικασία να δώσουν μικρές συνεντεύξεις χωρίς κατ' ανάγκην να συνιστούν κάποιας μορφής αντιπροσωπευτικό δείγμα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες φθάνουν τα 70 εκατομμύρια, στην Ιταλία (με βάση την αναπαραγωγή του ίδιου ρεπορτάζ στις σελίδες της «Repubblica») είναι γύρω στα 5 εκατομμύρια. Καθένας έτοιμος να μιλήσει για τη «δική του» γενιά. Χαλαρά και ήρεμα, χωρίς να πολυσυνειδητοποιεί ότι μπαίνει σε μια διαδικασία, αφού δεν είναι τυχαία η γενιά που «βρίσκεται σε σύνδεση επί 24ωρης βάσης», πρωταγωνίστρια λαμπρή της απέραντης ηλεκτρονικής κοινότητας, φορέας ενός εικονικού-εγώ στο περίφημο Second Life, μια γενιά που βιώνει διαφορετικά την έννοια της συμμετοχής, οργανωμένη σε νέου τύπου νομαδικές «φυλές».

Ξεφεύγουν από τις κατηγοριοποιήσεις γιατί, όπως λένε τα αδέλφια αλλά και οι γονείς τους, καθένας τους φτιάχνει το προσωπικό του σύμπαν από πάθη και ενδιαφέροντα. «Διαφέροντας σαφώς από τους λεγόμενους baby-boomers, γεννήθηκαν σε μια κοινωνία που δεν τους δίνει υποσχέσεις για το μέλλον τους, ζουν την καθημερινότητά τους σε ένα σενάριο σκοτεινό, μεγαλώνουν σε μια κατάσταση κρίσης των αξιών και των προοπτικών που ανοίγονται μπροστά τους και αναπτύσσουν, ή τέλος πάντων προσπαθούν να διατηρήσουν μια συμπεριφορά ρεαλιστική και ταυτόχρονα αισιόδοξη. Είναι έτοιμοι να προσφέρουν μέσα από τον εθελοντισμό και να απασχοληθούν με θέμα περιβαλλοντικά», εξηγεί ο κοινωνιολόγος Vanni Codeluppi.

Κάποιοι ήθελαν να προσδιορίζονται μέσα από αναφορές στο κίνημα των πανκ ή των χίπις. Άλλοι προέβαλαν την ταυτότητά τους με τις μάρκες των ρούχων τους, όπως η T-generation της δεκαετίας του '80, με τα Converse, τα Adidas κι ένα σωρό άλλες αναγνωρίσιμες επιλογές. Αυτή η γενιά όμως δεν θέλει να έχει αίσθηση της κρίσης, βολεύεται με λίγη θαλπωρή που της προσφέρει η ομαδοποίηση σε όποιο κοινωνικό πακέτο τη χωρέσει, ζει μέσα στην οικογένεια και διαμορφώνει μια κάστα προνομιούχων καταναλωτών. Φυσικά, όπως διευκρινίζει ο Vanni Codeluppi, η αγορά δεν τη χάνει καθόλου από τα μάτια της και αναζητεί σταθερά τρόπους για να την προσεγγίσει.

Όσον αφορά τη μουσική που προτιμά, κάνει διακρίσεις υπέρ της ποπ και βολεύεται άνετα με ό,τι μπορεί να «κατεβάσει» χωρίς χρεώσεις από το Ιντερνετ. Ψάχνει ανεξάρτητες παραγωγές και δεν ντρέπεται να δείξει την προτίμησή της σε όσα της άφησαν κληρονομιά οι αμέσως προηγούμενοι.

Η τηλεοπτική σειρά «Lost generation» την άγγιξε ιδιαίτερα, ίσως γιατί καλύπτει το κενό που αισθάνεται και η ίδια και εκφράζεται μέσα από την ανάγκη της να ξανα-ανακαλύψει τον κόσμο και την ίδια τη ζωή.

Στον κινηματογράφο αφήνεται να γοητευτεί ακόμη από τον «Indiana Jones» αλλά και από παραγωγές, όπως η «Juno». Οι ανεξάρτητες παραγωγές τραβούν κι εδώ το ενδιαφέρον της.

Κι ίσως με λίγα λόγια, στην αναζήτηση μιας ταυτότητας για τη γενιά αυτή, να είναι ανάγκη να ανατρέξει κανείς σε κάθε λογής υποκουλτούρα και να 'χει μια ελαστικότητα ώστε να μην κολλήσει στην προσπάθεια ερμηνείας αντικρουόμενων χαρακτηριστικών, σε μια εποχή με πολυμορφική ταυτότητα!

Μια πασαρέλα με ατελείωτα πήγαιν'-έλα, από γενιές με όνομα ή χωρίς, ανοίγεται μπροστά στα μάτια όποιου επιχειρήσει τουλάχιστον μεταπολεμικά να φτιάξει «κουτάκια» ταξινόμησης των νέων, με ρεύματα ξεκαθαρισμένα ή ανάκατα, με κουλτούρες μπερδεμένες στο κουβάρι που πλέκει, πριν το πολυκαταλάβουμε, το μέλλον μας...*