Wednesday, February 17, 2010

The making of a euromess

By Paul Krugman*
New York Times, 15-2-2010

Lately, financial news has been dominated by reports from Greece and other nations on the European periphery. And rightly so.

But I’ve been troubled by reporting that focuses almost exclusively on European debts and deficits, conveying the impression that it’s all about government profligacy — and feeding into the narrative of our own deficit hawks, who want to slash spending even in the face of mass unemployment, and hold Greece up as an object lesson of what will happen if we don’t.

For the truth is that lack of fiscal discipline isn’t the whole, or even the main, source of Europe’s troubles — not even in Greece, whose government was indeed irresponsible (and hid its irresponsibility with creative accounting).

No, the real story behind the euromess lies not in the profligacy of politicians but in the arrogance of elites — specifically, the policy elites who pushed Europe into adopting a single currency well before the continent was ready for such an experiment.

Consider the case of Spain, which on the eve of the crisis appeared to be a model fiscal citizen. Its debts were low — 43 percent of G.D.P. in 2007, compared with 66 percent in Germany. It was running budget surpluses. And it had exemplary bank regulation.

But with its warm weather and beaches, Spain was also the Florida of Europe — and like Florida, it experienced a huge housing boom. The financing for this boom came largely from outside the country: there were giant inflows of capital from the rest of Europe, Germany in particular.

The result was rapid growth combined with significant inflation: between 2000 and 2008, the prices of goods and services produced in Spain rose by 35 percent, compared with a rise of only 10 percent in Germany. Thanks to rising costs, Spanish exports became increasingly uncompetitive, but job growth stayed strong thanks to the housing boom.

Then the bubble burst. Spanish unemployment soared, and the budget went into deep deficit. But the flood of red ink — which was caused partly by the way the slump depressed revenues and partly by emergency spending to limit the slump’s human costs — was a result, not a cause, of Spain’s problems.

And there’s not much that Spain’s government can do to make things better. The nation’s core economic problem is that costs and prices have gotten out of line with those in the rest of Europe. If Spain still had its old currency, the peseta, it could remedy that problem quickly through devaluation — by, say, reducing the value of a peseta by 20 percent against other European currencies. But Spain no longer has its own money, which means that it can regain competitiveness only through a slow, grinding process of deflation.

Now, if Spain were an American state rather than a European country, things wouldn’t be so bad. For one thing, costs and prices wouldn’t have gotten so far out of line: Florida, which among other things was freely able to attract workers from other states and keep labor costs down, never experienced anything like Spain’s relative inflation. For another, Spain would be receiving a lot of automatic support in the crisis: Florida’s housing boom has gone bust, but Washington keeps sending the Social Security and Medicare checks.

But Spain isn’t an American state, and as a result it’s in deep trouble. Greece, of course, is in even deeper trouble, because the Greeks, unlike the Spaniards, actually were fiscally irresponsible. Greece, however, has a small economy, whose troubles matter mainly because they’re spilling over to much bigger economies, like Spain’s. So the inflexibility of the euro, not deficit spending, lies at the heart of the crisis.

None of this should come as a big surprise. Long before the euro came into being, economists warned that Europe wasn’t ready for a single currency. But these warnings were ignored, and the crisis came.

Now what? A breakup of the euro is very nearly unthinkable, as a sheer matter of practicality. As Berkeley’s Barry Eichengreen puts it, an attempt to reintroduce a national currency would trigger “the mother of all financial crises.” So the only way out is forward: to make the euro work, Europe needs to move much further toward political union, so that European nations start to function more like American states.

But that’s not going to happen anytime soon. What we’ll probably see over the next few years is a painful process of muddling through: bailouts accompanied by demands for savage austerity, all against a background of very high unemployment, perpetuated by the grinding deflation I already mentioned.

It’s an ugly picture. But it’s important to understand the nature of Europe’s fatal flaw. Yes, some governments were irresponsible; but the fundamental problem was hubris, the arrogant belief that Europe could make a single currency work despite strong reasons to believe that it wasn’t ready.

*Nobel Prize Winner for Economics and New York Time Op-Ed Columnist.

10 comments:

  1. So the only way out is forward: to make the euro work, Europe needs to move much further toward political union, so that European nations start to function more like American states.

    Spot on. Our most recent post on that matter The crisis will change the EU's architecture

    ReplyDelete
  2. After the euromess further integration will seem as the most viable option.

    ReplyDelete
  3. Μα ακριβώς αυτό είναι το "Γερμανικό ζήτημα".Οι Γερμανοί δεν θέλουν να συλλογικοποιήσουν,να ομοσπονδοποιήσουν,να πολιτικοποιήσουν την Ευρώπη. θέλουν να έχουν την άνεση να κάνουν για τον εαυτό τους όποια πολιτική τους συμφέρει χρησιμοποιοώντας το Ευρώ. Και ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ στους άλλους την πολιτική των Εθνικών τους συμφερόντων.Οπως έγινε στο χθεσινό ECO/FIN.To οποιο λειτούργησε σαν φερέφωνο των Γερμανικών συμφερόντων και του ανάλογου ύφους και ήθους.
    Δεν υπάρχει "Ελληνικό ζήτημα" υπάρχει "Γερμανικό ζήτημα".
    Σιγά-σιγά θα το "ανακαλύψουμε".

    ReplyDelete
  4. Μισό λεπτάκι, διότι ο κος Krugman όχι μόνο δεν πρόβλεψε ποτέ καμία από τις κρίσεις στις ΗΠΑ, αλλά και ένα μήνα πριν το παγόβουνο έλεγε ότι όλα πάνε μάλλον καλά (σε κάθε μία από τις 3 κρίσεις των τελευταίων 10 ετών).

    Οικονομολόοι που πρόβλεψαν είναι οι κκ Peter Schiff (προέβλεψε την κρίση στα ακίνητα από το 2002 - ναι, 2002), Marc Faber, Nouriel Roubini κλπ.

    Συμφωνώ με τον Krugman ότι υπάρχει πρόβλημα.

    Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να πουλήσει τα προϊόντα της φτηνότερα λόγω του ότι δεν μπορεί λόγω μεγέθους να ανταγωνιστεί τους Γερμανούς και λόγω ευρώ δεν μπορεί να υποτιμήσει λίγο το νόμισμα για να πουλήσει.

    Το ευρώ είναι one size fits all. Είναι σαν να έχεις ένα παντελόνι νούμερο 40 ας πούμε και μπορείς να το φοράς ΜΟΝΟ όταν η μέση σου έχει την κατάλληλη περιφέρεια. Εάν αδυνατίσεις ή εάν παχύνεις τότε δεν σου κάνει.

    Δηλαδή όχι μόνο έχει όλα τα μειονεκτήματα των fiat currencies, αλλά από την άλλη δεν έχει και καμία ευελιξία, καμία προσαρμοστικότητα. Είναι νόμισμα κομμένο και ραμένο στα μέτρα των Γερμανών-Γάλλων και προσπαθούν οι άλλες χώρες να το φορούν καθημερινά.

    Αγαπητέ Παρμενίδη, όταν συμμετέχεις σε ένα σύλλογο στον οποίο για να συμμετέχεις πρέπει να σέβεσαι τον ανταγωνισμό, τότε ο νκητής θα είναι πάντα αυτός που έχει τα περισσότερα χρήματα, δηλαδή οι Γερμανοί.

    Αυτό ήταν γνωστό από την αρχή, ότι δηλαδή στον "Ανταγωνιστικό Σύλλογο με επωνυμία ΕΕ" οι νικητές θα ήταν πάντα οι Γερμανοί και οι Γάλλοι, λόγω μεγέθους. Οι υπόλοιποι είναι εκεί για την παρέα.

    ReplyDelete
  5. Ναι εντάξει ήταν γνωστά αλλά δεν είναι και σιδερένιοι νόμοι που ισχύουν για πάντα. Μαζί με την Ελλάδα που πρέπει να επανιδρυθεί from scratch η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει και αυτή ριζικά.

    ReplyDelete
  6. it is high time Europe went ahead with some change

    ReplyDelete
  7. "O κ.Παπακωσταντίνου τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ασκεί πολύ μεγάλες πιέσεις, επειδή η Γερμανία «έχει στυλώσει τα πόδια». Και όπως πρόσθεσε, παρά τη θετική στάση της Γαλλίας, δεν μπορεί να υπάρξει κάτι συγκεκριμένο υπό αυτές τις συνθήκες. Στη συζήτηση ετέθη και το θέμα της πιθανής προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τον κ. Παπακωνσταντίνου να επιμένει ότι η λύση που αναζητείται θα είναι οπωσδήποτε εντός της ευρωζώνης, αφήνοντας όμως ανοιχτό και αυτό το ενδεχόμενο, εφόσον οι διαπραγματεύσεις δεν εξελιχθούν ομαλά ή αν η κατάσταση επιδεινωθεί και άλλο. «Αν ήμασταν στο ΔΝΤ θα παίρναμε πάνω κάτω τα ίδια μέτρα και θα είχαμε 30 δισ. στα ταμεία μας» τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός"

    ΤΟ ΒΗΜΑ


    Είμαστε σε trapping.Κοινώς κεφαλοκλείδωμα απο τη κ.Βέρχμαντ.Γιατί;

    ReplyDelete
  8. Πολύ σωστή η επισήμανση του G700 σχετικά με το απόσπασμα του άρθρου.

    Ο Krugman λέει πολύ σωστά τα πράγματα, αλλά όχι χωρίς να παραλείπει αρκετά ακόμα, (π.χ. ποτέ δεν έχει κατηγορήσει ευθέως το τραπεζικό σύστημα για όλο αυτό το χάλι. Κάτι είχε πει όταν είχε σκάσει η φούσκα με τα στεγαστικά στις ΗΠΑ, αλλά μόνο "πλαγίως". Τώρα που λέει τα ίδια για την Ισπανία (ή για την Ιρλανδία που έχει ήδη γίνει), δεν βλέπω να επισημαίνει ότι πρόκειται για συστημικό και όχι για περιστασιακό πρόβλημα.

    Επίσης:

    "...Στη συζήτηση ετέθη και το θέμα της πιθανής προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τον κ. Παπακωνσταντίνου να επιμένει ότι η λύση που αναζητείται θα είναι οπωσδήποτε εντός της ευρωζώνης, αφήνοντας όμως ανοιχτό και αυτό το ενδεχόμενο, εφόσον οι διαπραγματεύσεις δεν εξελιχθούν ομαλά ή αν η κατάσταση επιδεινωθεί και άλλο..."

    Το μόνο ίσως σωστό πράγμα που έχω ακούσει μέχρι τώρα από τον υπουργό. Το ΔΝΤ θα προσθέσει επιπλέον προβλήματα, επεκτείνοντας την αστάθεια σε πολιτικό (πέρα από το οικονομικό) επίπεδο, μια και ως γνωστό ΔΝΤ όσον ΗΠΑ. Άρα χίλιες φορές να τα βρούμε με τους Γερμανογάλλους παρά να βγούμε στην παγκόσμια γύρα για ρευστό - στο κάτω-κάτω οι Κινέζοι θα μας δάνειζαν με πολύ καλύτερες προϋποθέσεις, αν το δούμε στεγνά οικονομικά.

    ReplyDelete
  9. Αν και δε συμπαθώ καθόλου τον Κρούγκμαν, το γενικό νόημα αυτού του άρθρου είναι σωστό. Τώρα για την ΕΕ, δε βλέπω να εξελίσσεται σε περαιτέρω πολιτική ενοποίηση για τον απλό λόγο οτι οι λαοί δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο. Σίγουρα θα βόλευε την Ελλάδα μια ευρωπαϊκή εγγύηση των επισφαλειών της, αλλα αυτό δε σημαίνει οτι οι υπόλοιποι θα ήθελαν να φορτωθούν τις ελληνικές επισφάλειες. Αν η κρίση επεκταθεί πιο πολύ στην υπόλοιπη Ευρώπη, ίσως αρχίσει να κυλάει πιο πολύ νερό στο αυλάκι, αλλά και πάλι θα είναι ένας γάμος σκοπιμότητας.

    ReplyDelete
  10. Europe cannot afford to Rescue Greece
    http://www.ppol.gr/cm/index.php?Datain=5841&LID=1

    για όσους δεν συμφωνούν με τον Krugman.

    Εγώ συμφωνώ πάντως με Krugman και θυμίζω και το αρθράκι του για τη Μέρκελ που είχε δημοσιεύσει η γ700
    http://g700.blogspot.com/2009/01/blog-post.html

    ReplyDelete