Το μέλλον αργεί πολύ...

Του Σταύρου Λιβαδά*
Κυριακάτικη Αυγή, 28/12/2008

Οι αριστεροί, στις ανά την ιστορία αναφορές μας, συχνά καταφεύγουμε στον κώδικα των γενιών για τον συνοπτικό χαρακτηρισμό πολιτικοκοινωνικών κινημάτων και την απόδοση των βασικών ιδεολογικών σταθερών της φυσιογνωμίας τους.

Γενιά του ’30, γενιά του ’40, γενιά της Εθνικής Αντίστασης, γενιά του 114, γενιά των Λαμπράκηδων, γενιά του Πολυτεχνείου, γενιά της Μεταπολίτευσης, γενιά των 700 ευρώ...

Μπορεί η κωδική ή συμβολική χρήση του όρου «γενιά», ως μονολεκτικό υποκατάστατο περιγραφών ή ερμηνειών που επιχειρούνται σε διάφορα γεγονότα ή φαινόμενα της αντίστοιχης εποχής, να μην είναι πάντοτε απολύτως επιτυχής ή σαφής. Καμιά φορά, αντίθετα, μπορεί να είναι απλοποιητική των εννοιών ή ισοπεδωτική των πραγμάτων. Ο εκάστοτε χαρακτηρισμός όμως, όταν αποδίδεται, αναφέρεται στο απαύγασμα και τη συνισταμένη μιας συλλογικής συνείδησης, «παραγμένης» όχι εν κενώ, εργαστηριακά ή στο περιθώριο, αλλά ως «ανάκλαση» και συμπύκνωση των προβληματισμών μιας κοινωνίας που επιθυμεί να σκέφτεται συλλογικά για το αύριό της.

Η συγκρότηση μιας «γενιάς» προϋποθέτει τη «συνείδηση» της (όποιας) πρωτοπορίας, ταυτόχρονα με μια κοινωνία που αναδεικνύει ανάλογα αιτήματα και στόχους για την ίδια και τους πολίτες της.

Υπάρχουν τέτοιες αντιστοιχίες στο σημερινό ξέσπασμα, την “εξέγερση", αν θέλετε, των νέων; Δείχνει η κοινωνία μας να βρίσκεται στο διάβα ενός «δρόμου», στο βάθος του οποίου, έστω αχνοφαίνεται, το νέο (και ποιο;) συλλογικό όνειρο;

Μπορεί η συνείδηση της κοινότητας να εδράζεται στον φόβο του ατόμου -του νέου, κατά κύριο λόγο- απέναντι σ’ όσα οι «άλλοι» απεργάζονται γι’ αυτόν;

Μπορεί η οργή και η απόγνωση μπρος στο διαψευσμένο όνειρο που τους έταξαν «οι μεγάλοι» και με το οποίο έδειχναν να βολεύονται και οι ίδιοι ώς χθες, να συνθέσουν (και ποια;) προοπτική για τους νέους;

Μπορεί η ανασφάλεια μπρος στο μέλλον που μοιάζει με έρεβος, να εμπνεύσει (και ποιο;) συλλογικό όραμα μιας ήδη κατακερματισμένης κοινωνίας;

Μπορεί η τυφλή βία και το θέαμα, βασικά συστατικά και παράγωγα ενός συστήματος που έπαψε να πείθει και να εμπνέει, ν' αποτελέσουν ταυτόχρονα τον καθαρτήριο λόγο και τον από μηχανής θεό για την κάθαρση;

Μπορεί μια κοινωνία που δείχνει να ’ναι συνολικά απορροφημένη στη βίωση και την απόλαυση του τώρα και προκλητικά αδιάφορη για το δικό της μετά, να σκεφτεί (πώς και γιατί;) τους επόμενούς της;

Μπορεί μια πολιτική εξουσία, που φροντίζει μόνο για τη δική της αναπαραγωγή, να αποδεχτεί τη χρεοκοπία της, για να υπάρξει πολιτική διέξοδος στην κρίση που περνάμε;

Είδα προ ημερών τη φωτογραφία με τo πολύσημο και θολό μήνυμα του πανό, που ανάρτησε η νεολαία ΣΥΝ από την Ακρόπολη: Η λέξη «Αντίσταση», γραμμένη σε πέντε γλώσσες, για να ταξιδέψει ως τηλεοπτική εικόνα σ όλο τον κόσμο.Τι θα καταλάβαινε ο μη μυημένος στα ενδότερα πολιτικά πράγματα της καθ’ ημάς αριστεράς συμπατριώτης μας, πολύ περισσότερο ο ξένος τηλεθεατής, από αυτό το «μήνυμα»;

Πως καλούμε σε αντίσταση ενάντια σ’ ένα καθεστώς που στερεί βασικές δημοκρατικές ελευθερίες, ενάντια σε μια δικτατορία, ενάντια στο αστυνομικό κράτος; Πως υμνούμε την αντίσταση -τον αγώνα γενικότερα-γενικώς και αορίστως;

Πως καλούμε τους αντίστοιχους νέους όλου του κόσμου σε μια παγκόσμια αντίσταση-εξέγερση, ενάντια σε ποιους, τους μεγάλους;Συγκρίνετε αυτό το θολό «μήνυμα» με τα ξεκάθαρα «μηνύματα» αντίστοιχων πράξεων άλλων «γενιών»: ένα πανό π.χ. με το ίδιο σύνθημα κρεμασμένο στον τοίχο του Πολυτεχνείου την εποχή της δικτατορίας. Ή το αριθμητικό, αλλά πολιτικά μονοσήμαντο «114» της γενιάς των Λαμπράκηδων. Ή, πολύ περισσότερο, συγκρίνετέ το (γιατί ανεξαρτήτως προθέσεων σ’ αυτή τη σύγκριση κατ’ εξοχήν παραπέμπει η σημερινή πράξη) με την ελληνική σημαία να κυματίζει αντί της γερμανικής στον ίδιο χώρο, ένα πρωινό της Κατοχής;

Αυτή η σύγκριση, ανεξαρτήτως αξιολογήσεως, μας δίνει, νομίζω, την απόσταση αυτού του «κινήματος» από τα αντίστοιχα που συγκρότησαν άλλες “γενιές”.

Το μέλλον αργεί πολύ.