Η απούσα γενιά και ο Συνήγορός της

Της G700
Δημοσιεύτηκε στο Newstime

Πριν από μία βδομάδα κι έπειτα από δυο τρεις μέρες επαναστατικής γυμναστικής από πλευράς ΠΑΜΕ έξω από το Υπουργείο Εργασίας, ξεκίνησε τελικά ο διάλογος για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού μας συστήματος.

Στην πρώτη επαφή που έγινε μεταξύ υπουργού Εργασίας, ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΒ και ΕΣΕΕ ο Πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Παναγόπουλος κατέθεσε μια καινοτόμο πρόταση, την οποία η G700 παλεύει εδώ και ενάμιση τουλάχιστον χρόνο να προωθήσει και να εντάξει στο κάδρο των κρίσιμων θεσμικών μεταρρυθμίσεων σε ΕΕ και Ελλάδα.

Ο κ. Παναγόπουλος πρότεινε τη δημιουργία ενός Συνηγόρου των Γενεών, ο οποίος θα ελέγχει αν εφαρμόζονται οι αποφάσεις που παίρνονται για τις μελλοντικές γενιές.

Υπενθυμίζουμε σ’ αυτό το σημείο ότι πέρυσι το Δεκέμβριο κατά την επίσκεψή μας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με αφορμή τα Δεκεμβριανά είχαμε ζητήσει τη δημιουργία ενός Συνηγόρου των Γενεών με αντικείμενο τη διαρκή και συστηματική γνωμοδότηση σχετικά με τις περιβαλλοντικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις των επιλογών της σημερινής κοινωνίας και των αποφάσεων των πολιτικών στους μελλοντικούς πολίτες.

Τον Απρίλιο μάλιστα του 2009, εν όψει της Πρώτης Ευρωπαϊκής Ημέρας Διαγενεακής Αλληλλεγύης , είχαμε ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, με κοινή Γραπτή Δήλωση με την Οργάνωση 50και Ελλάς που εκπροσωπεί το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ατόμων Μεγαλύτερης Ηλικίας (Age Platform), να διερευνήσουν τις πιθανότητες σύστασης μίας θεσμικής εκπροσώπησης για τις μελλοντικές γενεές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα συμπεριλαμβάνει:

α) την ενσωμάτωση της προστασίας των συμφερόντων των επόμενων γενεών στις
αρμοδιότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

β) την ανάθεση των αρμοδιοτήτων για τη διασφάλιση του σεβασμού των συμφερόντων των μελλοντικών γενεών σε έναν από τους Επιτρόπους (Απασχόλησης και Περιβάλλοντος),

γ) την ενσωμάτωση της διασφάλισης του σεβασμού των συμφερόντων των μελλοντικών γενεών στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων·

Ως εκ τούτου χαιρόμαστε ιδιαίτερα που το ζήτημα της θεσμοθέτησης του Συνήγορου των Γενεών μπαίνει στην ατζέντα μέσω του διαλόγου για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Ακόμα και αν με τη ΓΣΕΕ διαφωνούμε ριζικά ως προς το μοντέλο ασφάλισης που πρέπει να υιοθετήσουμε.

Η λογική για την ύπαρξη ενός τέτοιου θεσμού είναι ξεκάθαρη. Να εκπροσωπηθεί η απούσα γενιά και μέσω αυτής της εκπροσώπησης να ενισχυθεί η διαγενεακή δικαιοσύνη. Η δίκαιη δηλαδή διευθέτηση των σχέσεων ανάμεσα στις γενιές στο δημόσιο χώρο. Διευθέτηση η οποία είναι αμοιβαία επωφελής για όλους.

Ας πάρουμε σ’ αυτό το σημείο το παράδειγμα του ασφαλιστικού που είναι και επίκαιρο για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι σημαίνουν όλα αυτά.

Το ελληνικό σύστημα συντάξεων που βασίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών, στην απλούστερή του μορφή αποτελεί ουσιαστικά έναν μηχανισμό αναδιανομής και κατανομής πόρων ανάμεσα σε τρεις χονδρικά γενιές: τους συνταξιούχους, τους εργαζόμενους και εκείνους που θα εργαστούν στον μέλλον. Εκ των πραγμάτων, όταν συζητιέται μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση ή θεσμοθετούνται κανόνες ασφάλισης, η μελλοντική γενιά δεν μπορεί να είναι παρούσα στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Έτσι λοιπόν, οι παίκτες που εκπροσωπούνται σήμερα, είθισται να μοιράζουν τα οφέλη μεταξύ τους (με τους μεσήλικες εργαζόμενους να καρπώνονται το μεγαλύτερο όφελος), φορτώνοντας τα βάρη πρωτίστως στους απόντες. Γιατί να δεχτεί κάποιος μέρος τη ευθύνης για τον εξορθολογισμό των δαπανών του συστήματος, όταν μπορεί κάλλιστα να φορτώσει το κόστος της προσαρμογής στους απόντες που δεν έχουν φωνή να μιλήσουν; Φυσικά ελάχιστοι είναι αυτοί που αντιλαμβάνοναι ότι πολλά από τα σημερινά προβλήματα οφείλονται στο γεγονός ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι υπήρξαν οι ίδιοι απόντες πριν από 30 χρόνια, όταν έμπαιναν οι κανόνες του συστήματος.

Το φόρτωμα όμως των βαρών στους επόμενους και ο μυωπικός σχεδιασμός κεντρικών κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών δε γίνεται μόνο στο πλαίσιο του ασφαλιστικού.

Ειδικά στην Ελλάδα, η ανευθυνότητα απέναντι στις μελλοντικές γενιές αποτυπώνεται επίσης:

α) στο γιγάντιο δημόσιο χρέος και την κρίση φερεγγυότητας του ελληνικού δημοσίου στο εξωτερικό, γεγονός που μας κάνει να μοιάζουμε με χώρα της Λατινικής Αμερικής,

β) στο οικολογικό έλλειμμα που κάθε χρόνο διευρύνεται με το να καίμε τα δάση, να αρνούμαστε τους ΧΥΤΑ, να σπαταλάμε το νερό και να μην ακολουθούμε πολιτικές απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα,

γ) στα ελλειμματικά συλλογικά αγαθά για τα οποία έχουμε μάθει να απαιτούμε μονάχα περισσότερη χρηματοδότηση, αλλά καμία διασφάλιση ότι παράγουν υψηλή δημόσια και κοινωνική αξία προς όφελος όλων.

Εάν το μέλλον είχε φωνή θα καταδίκαζε με τα σκληρότερα λόγια την παραπάνω κατάσταση. Εκ των πραγμάτων λοιπόν ένας Συνήγορος των Γενεών έχει πολύ δουλειά να κάνει. Εμείς είμαστε εδώ παρόντες για να στηρίξουμε ένα τέτοιο φιλόδοξο project.