Νέα αρχή στο ασφαλιστικό με μικτό σύστημα μέχρι το 2015

Στις 24 Νοεμβρίου 2009 ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Μίχαλος παρουσίασε Μελέτη του επίκουρου καθηγητή στατιστικής και ασφαλιστικής επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Πλάτωνα Τήνιου για το ασφαλιστικό.

Η μελέτη αυτή αποτελεί την πλέον ουσιαστική συμβολή στο διάλογο που ξεκίνησε την περασμένη βδομάδα για την αναμόρφωση του συστήματος συντάξεων και ίσως τη μόνη πρόταση που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο τραπέζι για ένα κοινωνικά και γενεακά δίκαιο, βιώσιμο και αποτελεσματικό ασφαλιστικό σύστημα, προσαρμοσμένο στις συνθήκες ραγδαίας γήρανσης του πληθυσμού.

Δε χρειάζεται εδώ να αναλύσουμε τις παθογένειες του υπάρχοντος ασφαλιστικού συστήματος. Πέρα από τις εγγενείς πιέσεις του δημογραφικού, τον μικρό εργασιακό βίο και τα λίγα έτη εργασίας στα οποία αντιστοιχεί κάθε σύνταξη, τις διάσπαρτες εξαιρέσεις και ως εκ τούτου τις μεγάλες ανισότητες ηλικιακές και κλαδικές ανάμεσα στους ασφαλισμένους, την αναπλήρωση που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάει το 100% του μισθού, το υψηλό μη μισθολογικό κόστος, ιδιαίτερα στους νέους εργαζόμενους, το υψηλό κόστος συμμόρφωσης λόγω της πολυπλοκότητας της νομοθεσίας στους εργοδότες.

Στη μελέτη αυτή βλέπουμε με χαρά να εξειδικεύονται και να αναλύονται οι πτυχές του μικτού συστήματος ασφάλισης, ένα μοντέλο που εδώ και τρία χρόνια προτείνουμε και προωθούμε σαν G700 ως λύση στο ασφαλιστικό.

Το νέο μοντέλο ασφάλισης που προτείνεται θα έχει τους εξής πυλώνες και κανόνες:

1. Ένα νέο διανεμητικό σύστημα για τους νέους εργαζόμενους. Το νέο σύστημα βασίζεται σε ατομικούς λογαριασμούς "οιονεί καθορισμένης εισφοράς" (Notional Defined Contribution System). H συμμετοχή στην ασφάλιση έχει ορατό αντίκρισμα και στο νεότερο ασφαλισμένο. Το ακανθώδες θέμα των ορίων ηλικίας παρακάμπτεται τελείως, αφού αποφασίζει ο ίδιος ο ασφαλισμένος πότε (και κατά ποιο ποσοστό) θα αποσυρθεί από την αγορά εργασίας.

2. Έναν υποχρεωτικό δεύτερο πυλώνα επαγγελματικής ασφάλισης, χρηματοδοτούμενο με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Τμήματα της παλαιάς αναπλήρωσης (3-4 μονάδες από το ασφάλιστρο) διοχετεύονται στο νέο σύστημα.

3. Το νέο σύστημα είναι υποχρεωτικό για τους νέους. Οι συνταξιούχοι παραμένουν στο παλαιό (το οποίο χρηματοδοτείται από το Κράτος), ενώ οι ενδιάμεσες ηλικίες επιλέγουν. Προϋπάρχοντα συμπληρωματικά ταμεία ή λογαριασμοί εφάπαξ παροχών, μπορούν να ενσωματωθούν στο νέο σύστημα.

4. Δεδομένου ότι το παλαιό σύστημα θα παραμείνει (έστω και απολιθωμένο) εν ζωή για τριάντα και πλέον έτη, προβλέπεται και νοικοκύρεμα του παλαιού συστήματος.

Ως προς το χρόνο και τη διαδικασία προώθησης των αλλαγών, υιοθετείται η στρατηγική των διαδοχικών και παράλληλων φάσεων. Δηλαδή:

- η άμεση λήψη μέτρων τα οποία θα αναδεικνύουν τη σοβαρότητα του προβλήματος και θα έχουν απτό δημοσιονομικό αποτέλεσμα

- η ταυτόχρονη έναρξη ενός ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου, που θα τοποθετήσει το θέμα στις πραγματικές, κοινωνικές και όχι ταμειακές του διαστάσεις.

- η μελέτη των εναλλακτικών λύσεων για μακροπρόθεσμη διευθέτηση του προβλήματος.

- Και τέλος, σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, η τελική νομοθέτηση, από την οποία θα προκύψει ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα.

Το νέο μικτό ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο είναι αρκετά κοντά στο Σουηδικό και Ιταλικό σύστημα ασφάλισης, πρέπει σύμφωνα με τη μελέτη να βρίσκεται εγκατεστημένο στη χώρα μας το αργότερο έως το 2015.

Συμφωνούμε απόλυτα. Τεχνικά, κάτι τέτοιο είναι παραπάνω από εφικτό να συμβεί. Πολιτικά βέβαια κρατάμε μικρό καλάθι. Τα βαμπίρ, κυβερνητικά, αντιπολιτευτικά, μιντιακά, όπως άλλαωστε είδαμε να συμβαίνει την περασμένη βδομάδα, καρακοδούν στη γωνία για να σκοτώσουν στη γέννησή της οποιαδήποτε κίνηση αλλαγής του υπάρχοντος status quo. Έτσι όμως κινδυνεύουμε να ΠΑΜΕ όλοι μαζί για φούντο.