Newstime, 18-1-2010
Όταν «δεν υπάρχει σάλιο», δήλωση-βόμβα του Υπουργού Εργασίας κ. Λοβέρδου που αναφέρεται στην αδυναμία του ΟΑΕΔ να πληρώσει το επίδομα ανεργίας, πλην όμως αντικατοπτρίζει τη δυσχερή δημοσιονομική θέση του εθνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, δεν μπορεί η κυβέρνηση παρά να κινηθεί προς μία κατεύθυνση. Βραχυπρόθεσμα να βρει πόρους μέσα από το συμμάζεμα των δαπανών του συστήματος, δαπάνες οι οποίες σήμερα ανέρχονται στο 12,5% του ΑΕΠ. Μεσοπρόθεσμα να αλλάξει ριζικά την αρχιτεκτονική του συστήματος με τρόπο που και η οικονομική βιωσιμότητά του να επιτυγχάνεται και οι κοινωνικοί στόχοι να διασφαλίζονται επαρκέστερα.
Με λίγα λόγια, όταν δεν υπάρχει σάλιο απαιτείται μια «ασάλιωτη» μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό. Μια ριζική τομή με παρεμβάσεις σε τρία επίπεδα. α) Μείωση δαπανών, β) Δημιουργία Αποθεματικού, γ) Αλλαγή του μοντέλου ασφάλισης σε Μικτό.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Μείωση Δαπανών
Στο σκέλος των δαπανών πρέπει να γίνουν θαύματα. Πέρα από τα όσα σωστά προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (περιορισμό δαπανών στον κλάδο Υγείας, ενίσχυση ΣΕΠΕ για καταβολή εισφορών κοκ) απαραίτητο είναι επίσης:
Να απαγορευτούν οι χρυσές εθελούσιες έξοδοι από ΔΕΚΟ και δημόσιους οργανισμούς.
Το δημόσιο να αποχωρήσει από προηγούμενες συμφωνίες για χρυσές εθελούσιες εξόδους.
Να μειωθούν οι συντάξεις των ρετιρέ άμεσα ή να φορολογηθούν περισσότερο, έτσι ώστε να γίνουν αναλογικότερες ως προς τις εισφορές που έχουν καταβληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου του κάθε εργαζόμενου.
Να κοπούν τα πλασματικά χρόνια ασφάλισης σε όλους τους κλάδους και να αυξηθεί το όριο καταβολής της κρατικής σύνταξης στα Σώματα Ασφαλείας. Δεν μπορεί να καταβάλονται πλήρεις συντάξεις στα 50.
Να ισχύσει άμεσα η εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών στο Δημόσιο.
Η καταβολή του εφάπαξ στο δημόσιο να γίνει αναλογική ως προς τις εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου των Δημοσίων Υπαλλήλων.
Να μπει το Δημόσιο στο ΙΚΑ. Είναι σωστή η σκέψη Κουτρουμάνη που ακούσαμε χτες στα Μέσαμε αρκεί οι όροι ασφάλισης να εξισωθούν μ' αυτούς του του ΙΚΑ και όχι το ΙΚΑ να πληρώσει τα σπασμένα του Δημοσίου.
Να περιοριστεί το καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών.
Δημιουργία Αποθεματικού και Μικτό Σύστημα Συντάξεων
Ταυτόχρονα, πρέπει πάση θυσία να ξεκινήσει να δημιουργείται το Εθνικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών. Πρόκειται για έναν ειδικό κοινό επενδυτικό λογαριασμό, ένα fund με αυστηρές προϋποθέσεις λειτουργίας, το οποίο στη χειρότερη των περιπτώσεων μπορεί να ενισχύσει την αποταμίευση του παρόντος PAYG συστήματος ασφάλισης, στην καλύτερη μπορεί να εξελιχτεί στον κεντρικό κορβανά ενός μικτού συστήματος ασφάλισης με μια βασική σύνταξη διανεμητικού χαρακτήρα και με ατομικούς λογαριασμούς τα χρήματα από τις εισφορές των οποίων θα διοχετεύονται στο συγκεκριμένο ταμείο.
Εδώ βρίσκεται όλο το ζουμί. Το ασφαλιστικό σύστημα για να πάψει να αποτελεί έναν ακριβό μηχανισμό παραγωγής κοινωνικών αδικιών και ανιστοτήτων πρέπει να αλλάξει αρχιτεκτονική. Η κυβέρνηση, πολύ σωστά κατά την άποψή μας, λοξοκοιτάει προς τη δημιουργία ενός οιονεί μικτού συστήματος ασφάλισης με τη θεσμοθέτηση μιας βασικής σύνταξης ως κοινής αφετηρίας για όλες τις κύριες συντάξεις σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ανταποδοτικής σχέσης εισφορών – παροχών.
Προτείνουμε να τολμήσει ακόμα περισσότερο. Να μεταβεί σ’ ένα μικτό σύστημα ασφάλισης όπου ναι μεν η βασική σύνταξη θα είναι διανεμητική, όμως η τελική σύνταξη όσων εργάζονται και βρίσκονται πάνω από το όριο της φτώχειας θα προκύπτει βάσει μιας κεφαλαιοποιητικής λογικής, πραγματικής ή νοητής αυτό είναι συζητήσιμο, με τη βοήθεια ατομικών λογαριασμών, πραγματικών ή θεωρητικών κι αυτό αντιστοίχως συζητιέται, τους οποίους θα διαχειρίζεται το ταμείο αλληλεγγύης των γενεών βάσει συγκεκριμένων κανόνων.
Φυσικά, αυτή η μετατροπή του παραδοσιακού μας συστήματος ασφάλισης από διανεμητικό προκαθορισμένων παροχών χωρίς παρουσία σοβαρού αποθεματικού (unfunded defined benefit pay as you go system) σε ένα μικτό προκαθορισμένων εισφορών με αποθεματικό (funded defined contribution system), για να γίνει πρέπει να έχουμε αποφασίσει για δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η περίοδος μετάβασης θα έχει κόστος. Δεύτερον, ότι το κόστος αυτό θα το επωμιστούμε σήμερα για να είμαστε καλύτερα αύριο. Πρόκειται για μία αναδιανομή πόρων με κοινωνικό και γενεακό πρόσημο. Από τους προνομιούχους και τα ρετιρέ της γενιάς του πολυτεχνείου και του 114, στους οικονομικά αδύναμους όλων των ηλικιών, τους νέους και τις μελλοντικές γενιές. Αξίζει την κόπο; Κατά την άποψή μας ναι.
Καλά και σωστά όλα αυτά (για το Εθνικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών το συζητάμε), αλλά αν δεν αναδιαρθρωθεί η οικονομία θα είναι δώρο άδωρο. Και για να αναδιαρθρωθεί η οικονομία χρειάζεται είτε φτηνό χρήμα, πράγμα αδύνατο στην παρούσα φάση, είτε μείωση του δημοσίου και άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, μπας και αναπτύξουμε κάποτε στοιχειωδώς ώριμη ανοικτή οικονομία.
ReplyDeleteΣτοχευμένη ασφάλιση δλδ. Καλό. Ο Λοβέρδος από την άλλη φαίνεται να γαβγίζει γιατί μάλλον αρνείται να επωμιστεί το κόστος. Δύσκολο ένας πολιτικός σαν αυτόν να κάνει τη μεταρρύθμιση που απαιτείται. Δεν ταιριάζει καν στο ιδεολογικό του προφίλ. Πρέπει ο ίδιος ο πρωθυπουργός να σηκώσει το βάρος. Και είναι θέμα καυτό που θα τον φθίρει. Αλλά δε γίνεται αλλιώς, κινδυνεύει να κινηθεί στη σκιά του μπουχέσα, της επικοινωνίας και της απουσίας. Καιρός να λερώσει τα χέρια του (στη δουλειά κι όχι στη διαφθορά).
ReplyDelete"Ο υπουργός Απασχόλησης Α. Λοβέρδος φαίνεται να διακατέχεται από ψυχολογία εξόδου. Απόδειξη είναι η παραίτηση που υπέβαλε, αλλά δεν έγινε δεκτή. Οι συνεχείς διαφοροποιήσεις του με ρητορική υψηλών τόνων και η επιμονή του να διεκτραγωδεί την κατάσταση που παρέλαβε («δεν υπάρχει σάλιο για τα επιδόματα ανεργίας») παραπέμπουν σε άνθρωπο που νιώθει ότι κάθεται σε ηλεκτρική καρέκλα και ο οποίος υποψιάζεται ότι αυτή του δόθηκε για τιμωρία. Προφανώς, εκτιμά ότι ενδεχόμενη αποτυχία του θα ψαλιδίσει τις ηγετικές βλέψεις του".
ReplyDeleteΤάσος Παπάς. "Κ.Ε" 17-01-10.
Τον έπιασε πανικός απο τις ευθύνες.Μέχρι τώρα είχε καβαλικέψει το άλογο του λαικισμού και έκανε λαμπρή επαγγελματική και πολιτική καριέρα.
Τωρα καλειται να αποδειξει ότι δεν είναι πολιτική φούσκα.
Η περίπτωσή του παρουσιάζει ενδιαφέρον.
Δεν υπάρχουν ιδανικότερες συνθήκες για υπουργό να γίνει ισορικός σταθμός ταυτιζόμενος με ένα νέο, υγιές και βιώσιμο ασφαλιστικό Σύστημα.Ο μόνος που δεν το κατάλαβε είναι ο ΙΔΙΟΣ.Γιατί είναι χέστης.Και έχει την ανάλογη ψυχολογία.
Επειδή όλοι αρχίσανε να χρησιμοποιούν το "δεν υπάρχει σάλιο", το "ράδιο αρβύλα" είπε το περίφημο ""Φτύστε τους να ξαναμαζευτεί το σάλιο"
ReplyDelete================================
Τέλος πάντων τα ασφαλιστικά σχέδια των δυτικών χωρών είναι κακώς οργανωμένα ως ponzi schemes. Οι πρώτοι που μπαίνουν κονομάνε, αλλά όσοι περισσότεροι μπαίνουν τόσο λιγότερο το αποθεματικό, δηλαδή τόσο περισσότερα πρέπει να πληρώνουν οι επόμενοι αλλιώς το σύστημα θα καταρρεύσει.
Δεν φταίνε οι Έλληνες πολιτικοί σε αυτό (φταίνε μόνο για τη χειροτέρευσή του). Η Ελλάδα αντέγραψε κι αυτή δομές του εξωτερικού όπου παρουσιάστηκε αυτό το αποτυχημένο σύστημα των συντάξεων.
Επειδή όλες οι δυτικές χώρες χειροτερεύουν χωρίς καμία ανάπαυλα για 2.5 χρόνια τώρα (μετά που σκάσανε οι φούσκες) και όλες οι ενδείξεις αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καν φως στον ορίζοντα (παρά μόνο ευχολόγια), μπαίνουμε σ' αυτό που θα ονομαστεί είτε "The Great Recession" (το ελπίζω), είτε σ' αυτό που θα ονομαστεί "The Greatest Depression" (που δεν το εύχομαι καθόλου αλλά θα πάρει μαζί της το ευρώ και το δολάριο).
Ιστορικά, κανένα fiat currency δεν επεβίωσε ποτέ.
O Λοβέρδος δεν σκαμπάζει απο Ασφαλιστικό.Ο Μόνος που το κατέχει καλά είναι ο Κουτρουμάνης, που θα είναι και ο πραγματικός αρχιτέκτονας.Το Λοβέρδο τον διάλεξε ο Παπανδρέου για να το "επικοινωνήσει" καλύτερα λόγω της μεγάλης δημοφιλίας του.Ολα αυτά που κάνει είναι διάφορα επικοινωνιακά κολπα.Η δουλειά που γίνεται απο τις επιροπές είναι πολύ καλή και θα προκύψει ένα Ασφαλιστικό πιό ριζοσπαστικό και απο τις θέσεις της G700.
ReplyDeleteΠαρά τις όποιες μικροδιαφορές, εγώ θα συμφωνήσω με τις προτάσεις σου. Παρά τα άσχημα νέα που προτέινεις για μερίδες του πληθυσμού, κινείσαι στη σωστή κατεύθυνση και με ρεαλισμό προσπαθείς να αντιμετωπίσεις κριτικά μία κατάσταση.
ReplyDeleteΕίναι όμως καιρός να θυμήσουμε σε όσους κάνουν λόγο για μάχες γενεών, ότι αυτή τη μάχη την κέρδισαν. Η νέα γνειά ούτε θα αναπαραχθεί ούτε θα επιβιώσει, γιατι εκείνη η ηρωική περίφημη γενιά του Πολυτεχνείου (φευ, μαλακία που αναπαράγεται, λες κι όλοι οι 50+ αγωνίστηκαν) άφησε μετέωρες τις νεότερες γενιές απαιτώντας σε συντεχνιακή λογική χρήματα κι επιδόματα. Χρήματα που τελικά φόρτωσαν εμένα κι εσένα να πληρώνουμε.
Δεν έχει τόση μεγάλη σημασία για το συνολικό κόστος που παράγει το ασφαλιστικό σύστημα αν είναι PAYG ή με ιδιωτικούς λογαριασμούς. Η αλήθεια είναι πρακτικά κάπου στη μέση. Αλλά έστω κι αν υποθέσουμε ότι μπορούμε να επιλέξουμε μεταξύ του ενός ή του άλλου, η ουσία βρίσκεται κυρίως στον τρόπο που καθορίζεται η χρηματοδότηση και τον τρόπο που καθορίζεται η παροχή – defined contribution / defined benefit. Στην Ελλάδα οι συντάξεις αγγίζουν το 90% του τελευταίου μισθού ενός εργαζόμενου κι αν προσθέσει κανείς τις επικουρικές και διάφορες άλλες κρυφές παροχές ξεπερνά και το 110%. Δηλαδή, συμφέρει κάποιος να είναι στη σύνταξη παρά στην εργασία, κι αν μπορεί να βγει και νωρίτερα ακόμα καλύτερα. Ενδεχομένως αυτή να είναι κι η καλύτερη εξήγηση του γιατί όλοι βιάζονται σε αυτή τη χώρα να συνταξιοδοτηθούν από τα 50. Από την άλλη οι υπέρογκες αυτές παροχές χρηματοδοτούνται από υψηλότατες ασφαλιστικές εισφορές που προέρχονται από ένα όλο και πιο συρρικνωμένο εργατικό δυναμικό, κυρίως λόγω ανεργίας, αεργίας, ανάπτυξης που δε βασίζεται στην ενίσχυση της εργασίας και τελευταία ύφεσης και κάθετης πτώσης της χρηματιστηριακής αξίας μετοχών που ενδεχομένως κάποτε να πολλαπλασίαζαν πλασματικά τα αποθεματικά μερικών ταμείων.
ReplyDeleteΟι παραπάνω είναι μερικές από τις τεχνικές αλήθειες αλλά το πρόβλημα δεν είναι αμιγώς τεχνοκρατικό, είναι κατά βάση πολιτικό. Καταρχάς αυτό που έχει μεγάλη σημασία όποιο κι αν είναι το σύστημα των συντάξεων (PAYG vs funded schemes) είναι η επίγνωση όλων περί του πραγματικού συνολικού και κατά κεφαλή κόστους του ασφαλιστικού συστήματος από τη μία, και του κόστους ευκαιρίας (opportunity cost) σε σχέση με τους πόρους που δεν αξιοποιούνται σε άλλους τομείς της δημόσιας και της ιδιωτικής σφαίρας. Στην Ελλάδα, όπου για όλες τις πτυχές του κοινωνικού κράτους, πχ παιδεία υγεία και συντάξεις, έχει πλέον ταυτιστεί στο μυαλό του Έλληνα πολίτη η προσφορά υπηρεσιών / αγαθών ως δωρεάν κι η έννοια βασικών αγαθών ως κρατικών, είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής η στροφή προς ένα σύστημα που καταρχάς κάνει εμφανές το μέγεθος του προβλήματος σε όλους τους Έλληνες. Οι δηλώσεις «δεν υπάρχει σάλιο» περισσότερο συμβάλλουν στον αποπροσανατολισμό από το πραγματικό πρόβλημα παρά βοηθούνε στη ζύμωση της κοινής γνώμης προς τις γενναίες αποφάσεις που πρέπει να παρθούν και να υποστηριχτούν.
Αυτό που ίσως χρειάζεται εν τέλει ως άμεση πολιτική κατεύθυνση είναι όχι hypothecated contributions αλλά hypothecated thinking.
Στο opengov συμμετέχετε?
ReplyDeleteΣτη Αμερικανική Σαμόα ήταν μια βιομηχανία επεξεργασίας και συσκευασίας τόνου.
ReplyDeleteΤο κόστος ζωής εκεί είναι ελάχιστο. Η τιμή του τόνου βασιζόταν στα μεροκάματα που ήταν 3,5 δολ. την ώρα (χαμηλό κόστος ζωής - αντίστοιχο θα ήταν 12 δολ. την ώρα στη ΝΥ).
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ το 2007 έκανε υποχρεωτικό το κατώτατο όριο των 6 δολ. την ώρα σε όλες τις περιφέρειες, οπως και στη Σαμόα.
Αποτέλεσμα: το εργοστάσιο έκλεισε και άνοιξε πλήρως μηχανοποιημένο στη Georgia.
Ότι δεν κατάφεραν οι σεισμοί και τα τσουνάμια στη Σαμόα, το κατάφερε η κυβέρνηση. Οι ντόπιοι ουδέποτε είχαν πει τίποτα για τους μισθούς τους... τώρα είναι άνεργοι. Το 80% της τοπικής οικονομίας στηριζόταν στη βιομηχανία τόνου.
Σοσιαλισμός.
===================
Θα απορείτε και για την ανεργία των νέων. Μα εάν ο κάθε μικροεργοδότης πρέπει να περάσει 40 κύμματα γραφειοκρατίας και εξόδων για να προσλάβει έναν υπάλληλο, τότε δεν θα τον προσλάβει, πολύ απλό.
Και μετά θα βγαίνουν στο δρόμο και για να τους ηρεμήσουν θα τους προσλαμβάνουν στο δημόσιο. Με αποτέλεσμα όλο και μεγαλύτερα ελλείμματα.
Ή μπας και πιστεύετε ότι θα αρχίσει ο ιδιωτικός τομέας να προσλαμβάνει, τώρα που το κράτος σκοπεύει να τους ταράξει στους φόρους...
Δεν ξέρω πραγματικά τι γίνεται στην Ελληνική αγορά, αλλά τα ξένα δημοσιεύματα μιλούν για κόλαφο και καταστροφή, σε σημείο που κι εγώ (που παλιά δεν άκουγα τι λέγανε) άρχισα να ανησυχώ.
KINA
ReplyDelete1. Ο απόλυτος παγκόσμιος άρχοντας στα σπάνια ορυκτά (απαραίτητα για τις οικολογικές τεχνολογίες):
http://www.businessinsider.com/heres-how-china-came-to-kick-the-worlds-ass-and-dominate-the-global-rare-earth-metals-industry-2010-1
2. Ιδού και το Σοκ:
http://www.businessinsider.com/chinese-now-buying-more-us-assets-than-americans-buying-chinese-2010-1
Με δυο λόγια, η Κινεζική Κυβέρνηση σκέφτεται με βάση το μέλλον (κι όχι την παροδική κατανάλωση όπως οι δυτικοί).
Οπότε, να μάθουμε Κινέζικα για να μιλάμε στα μελλοντικά μας αφεντικά.
(ποιος είπε ότι ο Κομμουνιστικός Καπιταλισμός δεν λειτουργεί;)
Οι Κινέζοι αγοράζουν Μονάδες Παραγωγής παντού. Η Ελλάδα μπορεί να σωθεί εάν πουληθεί στην Κίνα ως "μονάδα παραγωγής δημοσίων υπαλλήλων". Διότι καμία άλλη χώρα δεν έχει το output που έχουμε εμείς σε δημοσίους υπαλλήλους. Μπορούμε να παράγουμε απίστευτες ποσότητες σε χρόνο μηδέν. Μέσω της Κίνας, το ΙΚΑ θα φτάσει μέχρι την Ανδρομέδα. Μια καινούργια εποχή...
Πρέπει να καταλάβουμε ότι το ασφαλιστικό είναι πρόβλημα εθνικό, αλλά με την κάκιστη διαχείριση και τις αρνητικές εξωτερικότητες που δημιουργεί στη συνολική οικονομία έχει γίνει θέμα της Κομισιόν και του Eurogroup. Μερικές φορές η παράδοση της εθνικής κυριαρχίας δεν είναι αυτόματος πιλότος αλλά δική μας πρωτοβουλία, ή μάλλον το κόστος του να μην κάνεις τίποτα.
ReplyDeletenotorious, μερικές φορές ναι εξαρτάται.
ReplyDelete