Ασφαλιστικό. Ο χορός των βαμπίρ καλά κρατεί!

Ξεκινάει σήμερα ο διάλογος για το ασφαλιστικό. Οι εκπρόσωποι των "βαμπίρ" θα βρεθούν για πολλοστή φορά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τελικό πάντα στόχο το πως ΔΕΝ θ' αλλάξει το σύστημα.

Κανείς δεν πρόκειται να μιλήσει για την ανάγκη μίας ριζικής αλλαγής στο εθνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Τη μετάβαση σε ένα νέο ασφαλιστικό μοντέλο, για παράδειγμα το μικτό, με έναν πυλώνα βασικής σύνταξης αναδιανεμητικής λογικής και έναν πυλώνα προσωπικής αποταμίευσης κεφαλαιοποιητικής λογικής. Εν μέσω κρίσης και ενώ αναζητείται διέξοδος κανείς δεν πρόκειται να επιχειρήσει μια τομή, ανάλογη με τη δημιουργία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και συγκεκριμένα του ΙΚΑ πριν από 70 περίπου χρόνια.

Η Κυβέρνηση θα κάνει λόγο για ήπιες αλλαγές έπειτα από συναίνεση, τονίζοντας παράλληλα τη βούλησή της να μην προβεί σε αιφνιδιασμούς. Ήδη, ο Υπουργός Απασχόλησης, χωρίς να έχει πει τίποτα το σημαντικό ακόμα σχετικά με την κατεύθυνση της επικείμενης μεταρρύθμισης, προσπαθεί να καθησυχάσει τους πολίτες και συγεκριμένα τις ευνοημένες γυναίκες του Δημοσίου που ανησυχούν μια κι έχουν μάθει να εγκαταλείπουν τον εργασιακό βίο από τα 50 και τα 55.

Τα συνδικάτα θα υπογραμμίσουν για πολλοστή φορά την ανάγκη πάταξης της εισφοροδιαφυγής και θα ζητήσουν αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για να σωθεί το σύστημα.

Η Αριστερά, η οποία έτσι κι αλλιώς δε συμμετέχει σε "στημένες" διαδικασίες, θα καταγγείλει εκ των προτέρων την επικείμενη λαίλαπα που συνεπάγεται το άνοιγμα του διαλόγου για τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων.

Η κεντροδοδεξιά, απορροφημένη στα του οίκου της και ύστερα από μια απόλυτα αποτυχημένη ασφαλιστική μεταρρύθμιση πριν από δύο χρόνια, θα αργήσει να βρει το βηματισμό της. Άραγε ποια είναι η άποψη των δύο υποψηφίων για το νούμερο ένα οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα στη χώρα μας;

Τα παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κάνουν ήδη το παιχνίδι τους, υψώνοντας στο δημόσιο διάλογο τα γνωστά σκιάχτρα. Αύξηση ορίων ηλικίας και μείωση συντάξεων.

Εδώ και χρόνια ο χορός των βαμπίρ καλά κρατεί.

Η γενιά της εισφοροδιαφυγής, των ανισοτήτων και της πρόωρης συνταξιοδότησης, ντυμένη με μπλε, πράσινο, κόκκινο κομματικό, συνδικαλιστικό ή δήθεν αμερόληπτο επαγγελματικό μανδύα, αφού έδωσε στους γονείς της μια σύνταξη φτώχειας στον ΟΓΑ, θέλει τώρα να κληροδοτήσει στα παιδιά και τα εγγόνια της ένα πλήρως χρεοκοπημένο ασφαλιστικό σύστημα. Αφού διατήρησε για τον εαυτό της το προνόμιο να φεύγει από την εργασία νωρίς, λαμβάνοντας περισσότερα από όσα έχει συνεισφέρει, θέλει τώρα να επιβάλει στους νέους και τις μελλοντικές γενιές να πληρώνουν τα σπασμένα για μια ολόκληρη ζωή, απλά και μόνο επειδή δεν έχει το θάρρος να αντιμετωπίσει με ειλικρίνεια την πραγματικότητα.

Ποια είναι αυτή;

α. Το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, γνωστό και ως βισμαρκικό, χάρη στις στρεβλώσεις και τις παθογένειές του δεν έχει να πληρώσει συντάξεις με αποτέλεσμα το κράτος να δανείζεται με επαχθείς όρους για ν' αντεπεξέλθει στις βασικές του υποχρεώσεις απέναντι στους ασφαλισμένους. Ο αρμόδιος Υπουργός έδωσε στοιχεία στη δημοσιότητα σύμφωνα με τα οποία προκύπτει ότι μόλις το 66% των εσόδων των ταμείων ασφάλισης χρηματοδοτήθηκε από εισφορές, το υπόλοιπο 34% ήταν δάνεια και κρατικές ενισχύσεις.

β. Μεσοπρόθεσμα, σε μία δεκαετία από τώρα, θα έχουμε έκρηξη συντάξεων, όμως το κεφάλαιο που απαιτείται για την κρίσιμη πενταετία 2020-2025 δεν έχει συσωρευτεί ούτε κατά το ελάχιστο. Μόνο το 2025 υπολογίζεται ότι θα βγουν στη σύνταξη 120 χιλιάδες άτομα. Το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι από τα ανεπαρκέστερα όχι μόνο ως προς τις τελικές υπηρεσίες που παράγει, αλλά και τα αποθέματα πόρων για τη χρηματοδότηση των συντάξεων λόγω των μαζικών αποχωρήσεων οι οποίες αναμένεται να εκδηλωθούν σε μια δεκαετία από σήμερα.

γ. Μακροπρόθεσμα, το 2050, το συνταξιοδοτικό μας σύστημα που σήμερα απορροφάει ήδη το 12% του ΑΕΠ ώντας ένα από τα ακριβότερα στην Ευρώπη, θα απορροφάει το 24% του ΑΕΠ.

δ. Η πληθυσμιακή γήρανση με τη χειροτέρευση του λόγου εργαζομένων προς συνταξιούχους και τη ραγδαία αύξηση των δαπανών για περίθαλψη και υγεία, είναι η βασική αιτία επιδείνωσης του ασφαλιστικού προβλήματος. Το σύστημα γερνάει και δεν μπορεί να αυτοχρηματοδοτηθεί. Όπως έχουν δείξει όλες ανεξαιρέτως οι αναλογιστικές μελέτες, ακόμα και του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, η καλύτερη διαχείριση και η πάταξη της εισφοροδιαφυγής, ακόμα κι αν επιτευχθούν στον απόλυτο βαθμό, δεν ισοσκελίζουν το σύστημα. Μάλιστα, ακόμα και με μηδενική εισφοροδιαφυγή γνωρίζουμε ότι μόνο το ΙΚΑ τρέχει ελλείμματα άνω του 1% ανά έτος με προοπτική αυτά να ξεπεράσουν το 2% μεσοπρόθεσμα και το 7% μακροπρόθεσμα.

ε. Η εισφοροδιαφυγή είναι εγγενές χαρακτηριστικό του ασφαλιστικού μας συστήματος. Έχουμε το χαμηλότερο μέσο εργασιακό βίο στην ΕΕ με μόλις 20 έτη εργασίας καθ' όλη τη διάρκεια της εργασιακής ζωής. Γιατί να αποκαλύψει και αντίστοιχα να πληρώσει κάποιος τα τα πλήρη χρόνια εργασίας από τη στιγμή που δεν έχει σημασία για τον τελικό υπολογισμό της σύνταξης;

στ. Η ανισότητα είναι κι αυτή εδώ και χρόνια μια εδραιωμένη κατάσταση. Έχουμε συνταξιούχους πολλών ταχυτήτων. Δημοσίου, ελεύερων επαγγελματιών, αγροτών και ειδικών ομάδων, όπως οι τραπεζικοί και οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ. Οι συντάξεις δεν υπολογίζονται ανάλογα με το τι δίνει ο καθένας, αλλά ανάλογα με την ισχύ του συνδικάτου ή της επαγγελματικής ομάδας στην οποία ανήκει. Έτσι έχουμε συντάξεις που κυμαίνονται από το 10% ποσοστό αναπλήρωσης έως και 143%. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση με τα όρια ηλικίας και τις πάσης φύσεως παροχές. Έχουμε συνταξιούχους με καλές συντάξεις στα 45 και τα 50 και άλλους με πενιχρές σε ηλικία άνω των 65.

ζ. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις επιχειρούνται αφορούν σε παραμετρικές αλλαγές εντός του υπάρχοντους συστήματος ασφάλισης, μερεμέτια δηλαδή, τα οποία είθισται να αφορούν σε χειροτέρευση των όρων ασφάλισης για τους νέους.

Τα βαμπίρ σκόπιμα αγνοούν την παραπάνω πραγματικότητα.

Είναι τέτοιος ο εθισμός τους στο σκοτάδι που δεν μπορούν να κοιτάξουν έστω και το πιο αμιδρό φως. Το ασφαλιστικό, το οποίο έχει τα κακά του χάλια, αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα καθορισμού των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών και κατ' επέκταση οικονομικών εξελίξεων στη χώρα μας. Παράγοντα ο οποίος επισκιάζει όλες τις άλλες προσπάθειες βελτίωσης της καθαρής θέσης του Δημοσίου, και ο οποίος θέτει σε αμφισβήτηση ακόμα και βασικά δικαιώματα της χρυσής γενιάς των μεσηλίκων που προηγουμένως θεωρούνταν κεκτημένα.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ένα. Προκύπτει αβίαστα από την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε. Ας μην ανοίξει η κυβέρνηση απλά το ασφαλιστικό, ας επιχειρήσει να το αλλάξει ριζικά και αμετάκλητα.