Το ευρωπαϊκό διακύβευμα των ευρωεκλογών

Τα ψηφοδέλτια όλων των κομμάτων ανακοινώθηκαν, δίνοντας και επίσημα το έναυσμα της προεκλογικής περιόδου των ευρωεκλογών. Το ερώτημα είναι απλό: θα έπρεπε η επερχόμενη ευρωαναμέτρηση να μας ενδιαφέρει ή μήπως στις 7 Ιουνίου θα ήταν καλύτερα να αδιαφορήσουμε, παίρνοντας το δρόμο για κάποια παραλία;

Πολλοί ισχυρίζονται πως ναι, πρέπει να ενδιαφερθούμε. Αλλά για λόγους που καμία σχέση δεν έχουν με την Ευρώπη. Ναι, γιατί οι εκλογές είναι δημοψήφισμα για την κυβέρνηση. Ναι, γιατί πρέπει να χτυπηθεί ο δικομματισμός. Ναι, γιατί πρέπει να ανατραπεί το μεταπολιτευτικό κατεστημένο και να ανοίξει το πολιτικό παιχνίδι σε νέες δυνάμεις. Απ’ ότι φαίνεται μόνο η κυβέρνηση φαίνεται να κλείνει το μάτι στην ευρωπαϊκή ατζέντα, έχοντας όμως την πρόθεση να πετάξει την μπάλα στην κερκίδα για να ξεφύγει από την εκτεταμένη και διάχυτη στο εκλογικό σώμα κριτική της δικής της κυβερνητικής ανεπάρκειας.

Με σιγουριά λέμε ότι οι ευρωεκλογές είναι σημαντικές. Για λόγους που έχουν να κάνουν πρωτίστως με την Ευρώπη και το μέλλον της. Το δικό μας μέλλον.

Πρώτον, ο ρόλος που παίζει η Ευρώπη στην καθημερινότητά μας είναι σπουδαίος. Δεν είναι μόνο ότι η πλειονότητα της οικονομικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας προέρχεται από το κοινοτικό δίκαιο, σε τέτοιο βαθμό που μερικές φορές η εσωτερική πολιτική να ταυτίζεται με την ενσωμάτωση ευρωπαϊκών ρυθμίσεων στις εθνικές διατάξεις. Είναι επίσης ότι το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο σνομπάρουμε ως ήσσονος σημασίας θεσμό, συναποφασίζει πλέον με την Επιτροπή και το Συμβούλιο για το 60% της κοινοτικής νομοθεσίας.

Το 65ωρο, ένα θέμα που καίει τη γενιά των 700 ευρώ και όχι μόνο, πάγωσε δύο φορές φέτος στο ΕΚ, όταν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο των κυρίαρχων κρατών, το consensus εδώ και δεκαπέντε χρόνια είναι η φτηνή υπερεργασία με πρόσχημα την ελεύθερη επιλογή. Αντίστοιχα, το ΕΚ έπαιξε κομβικό ρόλο πριν από αρκετούς μήνες στην εξομοίωση των δικαιωμάτων των ενοικιαζόμενων εργαζόμενων με εκείνα των μισθωτών. Επιπρόσθετα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο, ζήτημα που μας αφορά όλους, ιδιαίτερα την κοινότητα των bloggers και τους χρήστες των νέων μέσων οι οποίοι επικοινωνούμε και δραστηριοποιούμαστε καθημερινά στον κυβερνοχώρο, ενισχύθηκε έπειτα από την παρέμβαση του ευρωκοινοβουλίου το περασμένο Φθινόπωρο.

Δεύτερον, ο ρόλος που μπορεί και πρέπει να παίξει η Ευρώπη σε κεντρικό επίπεδο για να ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση είναι εξαιρετικά σημαντικός. Μέχρι σήμερα όμως αποδεικνύεται μικρότερος των περιστάσεων και χαμηλότερος των προσδοκιών των πολιτών. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει να αποτελεί το βασικό εργαλείο αντικυκλικής πολιτικής, μέσω της μείωσης του κεντρικού επιτοκίου. Καλώς. Στο επίπεδο όμως των δαπανών η ΕΕ έχει υιοθετήσει ένα «Πρόγραμμα Οικονομικής Ανάκαμψης» ύψους 200 δις ευρώ, 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, εκ των οποίων μόνο τα 30 δις ευρώ είναι αμιγώς ευρωπαϊκοί πόροι. Εάν συγκρίνουμε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα με το ομοσπονδιακό δημοσιονομικό πακέτο των 838 δις ευρώ των ΗΠΑ, ύψους 4% του ΑΕΠ, καταλαβαίνουμε ότι βρισκόμαστε πολύ πίσω. Ακόμα κι αν λάβουμε υπόψη τις αυτόματες κοινωνικές μεταβιβάσεις που στην ΕΕ είναι συγκριτικά αυξημένες.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες το ΕΚ μπορεί να βοηθήσει να προωθηθεί η ιδέα της δημοσιονομικής ένωσης. Να αναδυθεί σταδιακά μια νέα Ευρώπη – ολοκληρωμένη οικονομική ένωση, δημοσιονομική ομοσπονδία θα λέγαμε εμείς, η οποία θα συμπληρώσει την ήδη υπάρχουσα νομισματική ένωση αποδίδοντας περισσότερους πόρους και μια ομοσπονδιακού χαρακτήρα λειτουργία στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ήδη πολλοί ευρωβουλευτές ενσωμάτωσαν το συγκεκριμένο προβληματισμό κατά τη συζήτηση του «Ευρωπαϊκού Προγράμματος Οικονομικής Ανάκαμψης» τον περασμένο Ιανουάριο.

Ταυτόχρονα, στο ΕΚ είναι δυνατόν να αναδυθεί μια Ευρώπη περισσότερο συμφιλιωμένη με την κοινωνία και λιγότερο ταυτισμένη με την «ευρωκρατία». Η δική μας εμπειρία: επίσκεψη με 50bloggers στις Βρυξέλλες, επίσκεψη για 65ωρο, Ημερίδα για Επισφαλή Εργασία, Γραπτή Δήλωση για Εκπρόσωπο των Μελλοντικών Γενεών και για την Επισφαλή Εργασία των Νέων, Συνεργασία με Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ατόμων Μεγαλύτερης Ηλικίας (Age Platfrom), Ημέρα Διαγενεακής Αλληλεγγύης και Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη υπήρξε μέχρι σήμερα θετική κι ελπιδοφόρα.

Το διαγενεακό ζήτημα, το ζήτημα δηλαδή της δίκαιης διευθέτησης των σχέσεων ανάμεσα στις γενιές στο δημόσιο χώρο, σε συνδυασμό με το «πρεκαριάτο», το ζήτημα της επισφαλούς εργασίας των νέων, αποτελούν βασικές συνιστώσες του νέου κοινωνικού ζητήματος, και μπορούν να εισέλθουν στην ευρωπαϊκή ατζέντα μέσω του ευρωκοινοβουλίου.

Τέλος, μέσα στο ΕΚ είναι δυνατό να καλλιεργηθεί συστηματικά μια ευρωπαϊκή πράσινη συνείδηση η οποία, παρότι επιχαίρουμε ότι δήθεν είμαστε σε καλύτερη μοίρα από τις ενεργοβόρες ΗΠΑ, δεν υπάρχει ακόμα σε ικανοποιητικό βαθμό στην Ευρώπη. Το Ευρωκοινοβούλιο αναμφίβολα μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης των ευρωπαϊκών κρατών σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Για όλους αυτούς τους λόγους απαιτούνται δυνάμεις, αν είναι δυνατόν προερχόμενες από την ίδια την κοινωνία, οι οποίες έχουν την ειλικρινή πρόθεση και διάθεση να ασχοληθούν συστηματικά με τις παραπάνω συγκεκριμένες προκλήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυνάμεις οι οποίες κατανοώντας ότι το μέλλον μας καθορίζεται από κοινού με τους άλλους Ευρωπαίους στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες, παίρνουν την ΕΕ στα σοβαρά, πιστεύουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση,και πάνω απ' όλα θέλουν συνειδητά να είναι παρούσες στο ΕΚ για να δώσουν μάχες για το διαγενεακό, το εργασιακό, το πρεκαριάτο, το οικολογικό.

Ως εκ τούτου προκύπτει εδώ ένα σημαντικό ερώτημα: υπάρχουν σήμερα τέτοιες συγκροτημένες συλλογικότητες στην Ελλάδα ή κυριαρχούν ως επί το πλείστον ο αντιευρωπαϊσμός από τη μία και οι παν-συλλεκτικές θέσεις του τύπου "για όλους έχει ο μπαχτσές" από την άλλη; Είναι οι ευρωεκλογές πραγματικά ευρωπαϊκές ή αποτελούν απλώς μια καταγραφή πολιτικών δυνάμεων, μια πρόβα τζενεράλε για τις εθνικές εκλογές και τίποτα περισσότερο; Δυστυχώς, μια πρώτη ματιά στο δημόσιο λόγο των κομμάτων δείχνει ότι η ευρωπαϊκή ατζέντα φαίνεται να υποτάσσεται περισσότερο απ' όσο θα έπρεπε στις εθνικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις του κάθε κομματικού χώρου. Τις επόμενες τρεις εβδομάδες θα παρακολουθήσουμε τη μάχη με διάθεση αυστηρής κριτικής και θα ρωτήσουμε τους υποψηφίους να μας πουν την άποψή τους για τα θέματα που καίνε τη γενιά των 700 ευρώ.