Η διαγενεακή δικαιοσύνη, βασική συνιστώσα της κοινωνικής δικαιοσύνης

«Για εμένα, που έζησα την εξέγερση του 1968 στη Γερμανία, υπάρχει μια διαφορά μεταξύ εκείνων και των δικών σας προσπαθειών. Τα παιδιά εκείνα δεν είχαν το πρόβλημα της εξασφάλισης των μέσων για ζωή, της εξασφάλισης του μέλλοντος. Ήταν εξασφαλισμένα, γιατί όταν θα έβγαιναν από το Πανεπιστήμιο στην αγορά εργασίας γνώριζαν πως θα ήταν καλά αμειβόμενοι, όπως και το απέδειξαν αργότερα, μετά τηνεξέγερση. Κάτι για το οποίο δε μπορείτε να είστε σίγουροι εσείς».

Σε αυτό το απόσπασμα της σύντομης αλλά μεστής συνομιλίας που είχαμε χθες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Κ. Παπούλια, στο προεδρικό Μέγαρο, βρίσκεται κωδικοποιημένος ο πυρήνας του εργασιακού προβλήματος των νέων εργατών γνώσης στη σημερινή Ελλάδα, όπως και η βασική διαφορά μεταξύ των νεανικών κινητοποιήσεων του '68 και το '08. Οι παραδοσιακοί μηχανισμοί οικονομικής και κοινωνικής ανόδου στην Ελλάδα του 2008 έχουν φρακάρει.

Το πανεπιστήμιο που πριν από 30 χρόνια έφτιαχνε γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς για μια ομοιογενή, απλή και ουσιαστικά παρθένα αγορά εργασίας στην οποία η ανεργία ήταν περιστασιακός κίνδυνος και όχι μόνιμο πρόβλημα, σήμερα παράγει στρατιές απογοητευμένων εργατών γνώσης, βορά στις ορέξεις μιας αδυσώπητης εργασιακής πραγματικότητας.

Το γεγονός αυτό, μαζί με τα προβλήματα που επισώρευσε η μεταπολιτευτική περιόδος λόγω της λαϊκίστικης εμμονής στις λίγες και εύκολες λύσεις,το τεράστιο δημοσιονομικό χρέος, το υπό κατάρρευση ασφαλιστικό σύστημα, το μεγάλο οικολογικό έλλειμμα που κληρονομούμε από τις προηγούμενες γενιές, και τα υποβαθμισμένα συλλογικά αγαθά, έχουν αλλάξει τον περιεχόμενο της παραδοσιακής κοινωνικής δικαιοσύνης, βάζοντας το διαγενεακό ζήτημα στο επίκεντρο των κοινωνικών αγώνων.

Στη δήλωση που έκανε ο κύριος Παπούλιας για να μας καλωσορίσει επισήμανε ότι η διαγενεακή δικαισούνη για την οποία μιλάμε "είναι μέρος της κοινωνικής δικαιοσύνης." Ενώ κατά τη διάρκεια της συζήτησης που είχαμε off camera έθεσε το θέμα με ακόμα πιο σαφή τρόπο. "Η διαγενεακή δικαιοσύνη είναι βασική συνιστώσα της κοινωνικής δικαιοσύνης".

Το διαγενεακό ζήτημα λοιπόν, το έλλειμμα ευκαιριών και δυνατοτήτων για τη νέα γενιά, ήρθε στο προσκήνιο ως εθνικό ζήτημα πλέον, το οποίο δίπλα στο πρόβλημα της διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα των πολιτικών και αίτημα στο οποίο πρέπει να εστιάσει η νέα γενιά.

Πως όμως; Με κοινωνική αφύπνιση, ανάληψη της ατομικής ευθύνης του καθενός και ειρηνικούς αγώνες, χωρίς τυφλή βία πίσω από μία κουκούλα. Όπως άλλωστε μας θύμισε σοφά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εκείνος το '40 δεν πολέμησε τους Γερμανούς φορώντας κουκούλα, αλλά πρόσωπο με πρόσωπο. Ανάλογα έπραξε το '68, και καθόλη τη διάρκεια του πολιτικού του βίου. Αυτό τον δρόμο επιλέγουμε κι εμείς. Της κατά πρόσωπο αναμέτρησης με τις μεγάλες υστερήσεις που παρουσιάζει η Ελλάδα των αρχών του 21ου αιώνα.