Ο Χάρι Πότερ στην κυβέρνηση

Του Θοδωρή Πελαγίδη*

Ενώ τα έσοδα είναι λιγότερα και από πέρσι (αντί για προϋπολογιζόμενη αύξηση 14%), οι δαπάνες εκτοξεύονται σχεδόν στο +24% για το πρώτο εξάμηνο του 2009 (αντί για +9%).

Παρ' όλα αυτά, ο υπουργός φαίνεται ψύχραιμος. Τα στοιχεία πάντως που έρχονται στη δημοσιότητα προκαλούν επιπροσθέτως και έκπληξη. Στους δύσκολους καιρούς για τα δημόσια οικονομικά, η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε 6% περίπου μέχρι τώρα! Δηλαδή το κράτος δανείζεται ακριβά για να στηρίξει τη ζήτηση και, ιδιαιτέρως, μέσα από την πρακτική αυτή, τα επιμέρους ιδιωτικά συμφέροντα.

Ποια συμφέροντα; Τους αυτοκινητάδες που πρέπει να πουλήσουν την αδιάθετη πραμάτεια τους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους μαγαζάτορες που δεν θέλουν τεκμήρια για να δηλώνουν ότι είναι πάμφτωχοι, τους ταξιτζήδες που θέλουν να παίρνουν διπλούς και τριπλούς πελάτες κινούμενοι ελεύθερα μέσα στις λεωφορειολωρίδες, τους βαμβακοαγρότες που τσεπώνουν παρατύπως το κοινοτικό χρήμα του ΕΛΓΑ, τους καταπατούντες τις δημόσιες εκτάσεις που νομιμοποιούν τη δράση τους με ένα ποσό, τους ωφελημένους από το άρον άρον κλείσιμο φορολογικών εκκρεμοτήτων, τους ηλεκτρονικάδες που υπό το αστείο πρόσχημα της πράσινης ανάπτυξης μοιράζουν κλιματιστικά στον κόσμο με επιδότηση του κράτους. Πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα ότι ακολουθούν όλες οι υπόλοιπες ηλεκτρονικές συσκευές, ψυγεία κ.λπ.

Εδώ το καλό κράτος, εδώ η καλή πραμάτεια! Οποιο ειδικό συμφέρον με πολλές ψήφους έχει αίτημα, πουλάμε ένα ομόλογο με 6% τόκο και καθαρίσαμε. Καθαρό εμπόριο ψήφων στις πλάτες των επόμενων γενεών, των νόμιμων πολιτών, των ανέργων, των μη προνομιούχων.

Μια ματιά και στον πληθωρισμό καταδεικνύει την ιλαρότητα της κατάστασης από μια άλλη πλευρά. Ηλεκτρικό ρεύμα 6,5%, συγκοινωνίες 8%, περίθαλψη 5%. Ο δημόσιος κορβανάς και τα κομματοκρατικά στελέχη δεν καταλαβαίνουν από κρίση και πληρώνουν και πάλι οι φορολογούμενοι σε... υψηλό πληθωρισμό. Ποιοι φορολογούμενοι; Μα όλοι όσοι επιμένουν να είναι στοιχειωδώς νόμιμοι. Αυτοί που φορολογούνται στην πηγή, δηλαδή όλοι αυτοί που δηλώνουν το μέσο εισόδημα και που φορολογούνται στην Ελλάδα βαριά. Πληρώνουν τώρα το ΕΤΑΚ, πληρώνουν την έκτακτη εισφορά επειδή ήταν ειλικρινείς, πληρώνουν βαρύ φόρο εισοδήματος, αφού οι καλοί πελάτες των κομμάτων κρύβονται κάτω από τα... 12.000 ευρώ ετησίως.

Ο δε γίγας της οικονομικής (σοσιαλιστικής) σκέψης, που δεν καταλαβαίνει από αποχές σε εκλογές και τέτοια, ονόματι... Χ. Αλμούνια, κάνει τα στραβά μάτια, νομίζοντας ότι είμαστε καθυστερημένοι ιθαγενείς και δεν καταλαβαίνουμε, και συμφωνεί να ξεκινήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές (;) από το φθινόπωρο (δηλαδή ποιες αλλαγές, δεν καταλαβαίνει κανείς. Κανένα ελεύθερο επάγγελμα δεν πρόκειται να ανοίξει πραγματικά, και αφήστε το δούλεμα, κ. επίτροπε). Μην ξεχνάτε ότι και ο κ. Αλμούνια εργαζόμενος είναι και δεν πρέπει να χάσει τη δουλειά του. (Παρεμπιπτόντως, ο κ. Μπαρόζο, γιατί δεν είπε κάτι για τα Μάρμαρα; Γιατί ποτέ και κανένας δεν έχει μια καθαρή θέση εκεί επάνω στις Βρυξέλλες;)

Πρόκειται πάντως για μια εντελώς απαράδεκτη κατάσταση μεταφοράς εισοδήματος από την πραγματική και τη νόμιμη οικονομία προς την παραοικονομία των καπάτσων και των παραοικονομούντων. Αφήνω τις επιπτώσεις στο δημοσιονομικό έλλειμμα. Υποστηρίζεται ότι θα έχουμε ρίξει το έλλειμμα στο μισό από ό,τι σήμερα, κάτω του 3%, σε ενάμιση χρόνο το πολύ και οι κοινοτικοί μάς πιστεύουν. Μα εδώ παίζεται ένα παιχνίδι υποκρισίας. Πώς θα γίνει αυτό; Θα προσλάβουμε τον Χάρι Πότερ;

Ακούστε, πάντως, πώς όλα αυτά μπορούν να καταστρέψουν την... κτηματαγορά και δι' αυτής να χτυπήσουν γενικότερα την ελληνική οικονομία. Τις τελευταίες μέρες, οι φορολογούμενοι-κορόιδα λαμβάνουν διάφορα εκκαθαριστικά από την εφορία.

Ενα από αυτά είναι το περίφημο ΕΤΑΚ. Σύμφωνα με το χαρτί, αυτό υπολογίζεται ένας φόρος κατοχής (αυτό είναι σωστό να υπάρχει), σε μια τιμή άσχετη με την αντικειμενική αξία καταχωρισμένη στα κιτάπια του υπουργείου. Στις 80.000 η αντικειμενική αξία που επισήμως αναγνωρίζει το κράτος στο συμβόλαιο, 280.000 η... «άλλη» τιμή, με την οποία υπολογίζεται το ΕΤΑΚ! Το κράτος έχει δύο τιμές δηλαδή! Τώρα, αυτοί που θα αρχίσουν να επιβαρύνονται με το ΕΤΑΚ κάθε χρόνο εφεξής και διαθέτουν, ας πούμε, 3-4 μικρά ακίνητα, δεν θα συμφέρει να τα κρατήσουν. Θα στραφούν στην αγορά για πώληση. Το κράτος τούς λέει ότι μπορούν να πουλήσουν το ακίνητο το πολύ 10%-20% πάνω από την επίσημη αντικειμενική αξία (το 80.000 δηλαδή). Αυτό δεν συμφέρει τον πωλητή και γι' αυτό ωθείται, λοιπόν, στη μαύρη αγορά (αν μπορέσει...). Αλλη μια φορά, το κράτος σού δίνει κίνητρο να παραοικονομήσεις και το λογαριασμό τον στέλνει στους νόμιμους και στους αγέννητους.

Το χειρότερο όμως είναι ότι του «επιβάλλει» στην ουσία κι ένα πρόσθετο κόστος πώλησης/μεταβίβασης περίπου συνολικά 15%, γιατί πρέπει να πληρωθούν και οι «πορτιέρηδης», με αποτέλεσμα στην πραγματικότητα να μην επιθυμεί την πώληση του ακινήτου του γιατί δεν τον συμφέρει (γι' αυτό και η κτηματαγορά στην Ελλάδα είναι τόσο ρηχή και στρεβλή). Θα αναγκαστεί όμως να το πουλήσει.

Υπενθυμίζεται ότι το ΕΤΑΚ (θα) είναι ετήσιο. Επομένως, τα προσεχή έτη πρέπει να αναμένεται μαζική προσπάθεια πώλησης στην αγορά ακινήτων καθώς το κόστος «συντήρησής τους» θα είναι για πολλούς δυσβάστακτο. Από την άλλη, η αγορά ακινήτων θα βυθίζεται όσο έχει αντικειμενικές αξίες χαμηλότερες της αγοράς για να ικανοποιούνται τα παρασιτικά κυκλώματα (που πάντα υποκριτικά και ξεδιάντροπα παρουσιάζονται να υπερασπίζονται την «ανάπτυξη» της κτηματαγοράς). Αυτό θα ρίξει τις τιμές αφού η προσφορά θα αυξηθεί, αλλά το κόστος αγοραπωλησίας θα συνεχίσει να είναι αποτρεπτικά υψηλό.

Μακροοικονομικά, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τελικά χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας χρήματος σε έναν τομέα της ελληνικής οικονομίας όπως η κτηματαγορά, που παίζει το ρόλο της ατμομηχανής. Και σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία χρειάζεται τόνωση της ζήτησης για επενδύσεις (κι όχι φυσικά «επιδοτήσεις» στους καπάτσους. Αυτά στην Αμερική λέγονται «γέφυρες στο πουθενά»...).

Τη χαμηλή φορολογητέα ύλη θα την... πληρώνουν πάντα οι νόμιμοι φορολογούμενοι, που θα συνεχίσουν να πληρώνουν έκτακτες εισφορές για να εισπράττουν οι αυτοκινητάδες, οι ηλεκτρονικατζίδες, οι κάθε λογής επιτήδιοι, οι παραοικονομούντες κ.ά. -και μέσω αυτών η κ. Μέρκελ, ο κ. Σαρκοζί κ.ά. Στους δε φορολογούμενους, θα έρχεται πολύ ακριβή τόσο η κατοχή όσο και η μεταβίβαση των μικρών ακινήτων που μέχρι σήμερα κατείχαν. Ο κλοιός γύρω σφίγγει, για την οικονομία, τους νόμιμους πολίτες, και γενικώς όλους αυτούς που επιθυμούν η χώρα να προχωρήσει και να εκμοντερνιστεί. Αντιθέτως, ως συνήθως, οι «υπεύθυνοι», την ώρα του απολογισμού, θα είναι άφαντοι.

*Ο Θοδωρής Πελαγίδης είναι Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία την Κυριακή 28 Ιουνίου 2009. Το αναδημοσιεύουμε ύστερα από άδεια του συγγραφέα.