«G 700» και... πάσης Ευρώπης

Της Ελένης Ευαγγελοδήμου*

ΕΤ.Κ. 26-9-2008

«Έξτρα» παροχές και κίνητρα -όπως επιδότηση ενοικίου ή ακόμα και κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών- προκειμένου να βγουν νωρίς στην αγορά εργασίας και να ορθοποδήσουν, ξεφεύγοντας από την οικογενειακή εστία, απολαμβάνουν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες των 1.000 ευρώ - που δεν είναι παρά η ελληνική «γενιά των 700 ευρώ».

Ο ΕΤ.Κ επιχείρησε μέσα από τις ιστορίες πέντε νέων ένα… εργασιακό «crash test» Ελλάδας- εξωτερικού, την ίδια ώρα που στη χώρα μας παραμένουν έντονες οι αντιδράσεις παραγωγικών και κοινωνικών φορέων για τα νέα φορολογικά μέτρα και ιδίως για τις ρυθμίσεις που αφορούν στους απασχολούμενους με «μπλοκάκι».

Ο Βασίλης Αναλυτής από την Αθήνα έχει κάτι κοινό με τον Ούρτζι Ετσάμπε που ζει στο Λονδίνο, την Τζέμα Φορτέα από την Καρμόνα, τον Μίλτον Πολ από τη Ρώμη και τη Σαντρίν Ραμπάλ από το Παρίσι.

Ισπανικό μοντέλο

Αλλά και μία βασική διαφορά: Μπορεί και οι πέντε να ανήκουν στη «γενιά των 700 ευρώ» και μπορεί ο μισθός και τα έξοδά τους να είναι συγκρίσιμα, ωστόσο, ο Βασίλης Αναλυτής φαίνεται πως δεν αντιμετωπίζει τον ίδιο «βαθμό δυσκολίας» στο ξεκίνημα της εργασιακής του πορείας. Γιατί ενώ οι «συνάδελφοί» του απολαμβάνουν μια μικρή έστω οικονομική ενθάρρυνση, «στην Ελλάδα όχι μόνο είναι εχθρική η αγορά εργασίας αλλά με το νέο φορολογικό πλήττονται όσοι δουλεύουμε καταχρηστικά με “μπλοκάκι”».

Η ελληνική γενιά των 700 ευρώ ζητεί εφαρμογή του ισπανικού μοντέλου. «Θέλουν περισσότερο από ποτέ να εφαρμοστεί η επιδότηση του ενοικίου ή της αγοράς σπιτιού για νέους μέχρι 30 ετών. Η Πολιτεία πρέπει να λάβει τα μέτρα της», εξηγεί ο νομικός σύμβουλος της διαδικτυακής «γενιάς των 700 ευρώ» κ. Σωτήρης Ράπτης.

Η Ισπανία είναι πρωτοπόρα στην επιδότηση των νέων χαμηλόμισθων επαγγελματιών. Και όχι άδικα. Οκτώ στους δέκα εργαζομένους 22-30 ετών «βγάζουν» λιγότερα από 1.800 ευρώ μηνιαίως, τη στιγμή που το ενοίκιο για ένα δυάρι στη Μαδρίτη αγγίζει τα 1.000 ευρώ.

«Το ενοίκιο είναι το μεγαλύτερο άγχος μας. Με την κρατική αρωγή όμως πήραμε μια ανάσα», λέει η 33χρονη αρχαιολόγος Τζέμα Φορτέα, που ζει στην Καρμόνα.

Ο 33χρονος Ούρτι Ετσάμπε λέει από το Λονδίνο όπου εργάζεται ως μηχανολόγος μηχανικός: «Δεν αντιλαμβάνομαι αυτό το καθεστώς του εργαζόμενου με μπλοκάκι. “Κοροϊδία”! Η έννοια του ελεύθερου επαγγελματία στην Αγγλία είναι διαφορετική. Εδώ κανένας δεν ξεκινά με “μπλοκάκι”. Εργάζεται σε εταιρία αλλά μετά από 4 χρόνια γίνεται ελεύθερος επαγγελματίας δημιουργώντας εταιρία τύπου “Ούρτζι Ltd” και πουλώντας τις υπηρεσίες του σε άλλες εταιρίες. Ο μισθός εκτοξεύεται και νέες προοπτικές ανοίγονται».

Κίνητρα και απαλλαγές

Στην Αυστρία το κράτος ωθεί τους νέους αποφοίτους ανωτάτων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων να εργαστούν σε επιχειρήσεις απαλλάσσοντας τους για δύο χρόνια από το κόστος της ιατροφαρμακευτικής κάλυψης κ.ά. Κίνητρα στις ίδιες τις επιχειρήσεις προκειμένου να προσλαμβάνουν νέους έως 30 ετών, χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία αλλά με την προϋπόθεση να είναι εγγεγραμμένοι στο ταμείο ανεργίας για διάστημα άνω των 12 μηνών, δίνει η πορτογαλική κυβέρνηση. Η επιχείρηση είτε απαλλάσσεται από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τον εργαζόμενο τα δύο πρώτα χρόνια είτε το κράτος πληρώνει ένα τμήμα του μισθού για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Την ίδια στιγμή, η Γαλλία φαίνεται πως δίνει μάχη για την καταπολέμηση μορφών ελαστικής εργασίας, η ύπαρξη της οποίας εμποδίζει και στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον καθηγητή Εργατικού Δικαίου Αλέξη Μητρόπουλο, «την εφαρμογή γενικευμένων πολιτικών υπέρ της γενιάς των 700 ευρώ και δεν αφήνει περιθώρια για συστηματικά και γενναιόδωρα μέτρα». Ειδικότερα, το Εφετείο του Παρισιού έκρινε πέρυσι ότι η σύμβαση για τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζομένους αντίκειται στο άρθρο 158 της σύμβασης του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO).

Άδικη φορολόγηση

«Τα όποια μέτρα εφαρμόζονται στο εξωτερικό εστιάζονται αφενός στην οικονομική ενθάρρυνση για την είσοδο στην αγορά εργασίας των νέων επιτηδευματιών (Ισπανία-Ιταλία-Γαλλία), αφετέρου στην κάλυψη από τον εργοδότη των ασφαλιστικών εισφορών- έως και 4 χρόνια. Αυτό το μέτρο ισχύει στη Γαλλία, στην Ιταλία και σε Σουηδία, Δανία, Φινλανδία», λέει ο εργατολόγος κ. Μητρόπουλος. «Η αδυναμία των νέων να ενσωματωθούν στην αγορά εργασίας θα είναι σε όλη την Ευρώπη το κυρίαρχο κοινωνικό πρόβλημα για τις επόμενες δεκαετίες», προσθέτει.

Ο κ. Ράπτης χαρακτηρίζει πάντως «άδικο το νέο φορολογικό, που δίνει τελειωτικό χτύπημα στους απασχολούμενους με “μπλοκάκι”», ενώ ο πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου λέει στον ΕΤ.Κ:

«Ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα είναι αυτό που βασίζεται σε υψηλό κόστος φοροδιαφυγής και χαμηλό κόστος φορολογίας. Το κόστος της φοροδιαφυγής αυξάνεται όταν αυξάνονται οι ποινές για τους φοροδιαφεύγοντες. Το αμερικάνικο IRS, για παράδειγμα, επιβάλλει εξαιρετικά αυστηρές ποινές σε όσους φοροδιαφεύγουν στο παρόν ή στο παρελθόν. Από την άλλη, οι φορολογικοί συντελεστές δεν πρέπει να είναι υψηλοί για να δίνουν κίνητρο στα άτομα να δηλώσουν όλα τα εισοδήματά τους.

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών έχει δείξει ότι ασπάζεται το δεύτερο μέτρο: οι φορολογικοί συντελεστές -πολύ σωστά- μειώνονται. Μήπως θα πρέπει να ασπαστεί και το πρώτο μέτρο;».

Είπαν

«Ένας νέος δεν παίρνει την απόφαση να μείνει μόνος του, επειδή… δεν βγαίνει. Στην ακρίβεια, την εχθρική αγορά εργασίας και την απουσία διευκολύνσεων από την Πολιτεία προστέθηκαν νέα μέτρα που αναγκάζουν τους “μπλοκάκηδες” να φορολογούνται με 10%».

Βασίλης Αναλυτής

27 ετών, χημικός μηχανικός ΕΜΠ

Ελλάδα- Αθήνα

«Η κυβέρνηση δίνει διέξοδο επιδοτώντας τους νέους επαγγελματίες έως 30 ετών που νοικιάζουν, ενώ διευκόλυνση (“εργατικές κατοικίες” για νέους επαγγελματίες) προσφέρουν και ορισμένοι δήμοι. Υπάρχουν σκέψεις για αύξηση του βασικού μισθού από 660 σε 800 ευρώ».

Τζέμα ΦορτEα

33 ετών, αρχαιολόγος

Ισπανία-Καρμόνα

«Σε αρκετές περιπτώσεις στην Ιταλία επικρατεί -όπως και στην Ελλάδα- “εργατικός μεσαίωνας”. Η ιταλική κυβέρνηση βέβαια προωθεί κάποια μέτρα ενθάρρυνσης των επαγγελματιών, όπως επιδότηση 1.000 ευρώ, ώστε οι νέοι να κάνουν τα πρώτα τους βήματα».

Μίλτον Πολ

34 ετών, μεταφραστής

Ιταλία-Ρώμη

«Η έννοια του ελεύθερου επαγγελματία είναι διαφορετική από την αντίστοιχη στην Ελλάδα. Εδώ δεν δουλεύει κανείς με “μπλοκάκι”. Η κυβέρνηση πάντως έχει στρέψει περισσότερο το ενδιαφέρον της στη στήριξη των ανέργων και ισχύουν ειδικά προγράμματα στήριξης».

Ουρτζι Ετσαμπε

33 ετών, μηχανολόγος- μηχανικός

Αγγλία- Λονδίνο

«Η Γαλλία διατηρεί ακόμα ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας, με οικογενειακά επιδόματα και επιδόματα στέγης για όσους κερδίζουν κάτω από 1.200 ευρώ. Αν κερδίζεις βέβαια περίπου το βασικό μισθό (1.000 ευρώ), είναι δύσκολο να αντεπεξέλθεις στα έξοδα».

Σαντρίν Ραμπάλ

31 ετών - Γραμματέας Κοιν. Υπηρεσίας

Γαλλία - Παρίσι

* Η Ελένη Ευαγγελοδήμου είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής στις 26 - 9 - 2008.