Sunday, January 15, 2012

Ευελιξία με ανασφάλεια

Προ 10ημέρου το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησαν εμμέσως από το Υπουργείο Εργασίας τη μείωση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα στα επίπεδα της Πορτογαλίας. Μιλάμε για μείωση του κατώτατου μισθού κατά 200 ευρώ με παράλληλη συρρίκνωση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, όπως έγινε και στο Δημόσιο.

Για τους νέους κάτω των 25 ετών δεν το συζητάμε. Ο βασικός έπεσε ήδη στα 592 ευρώ πριν ένα χρόνο, τη στιγμή που αποδεδειγμένα από άλλα ευρωπαϊκά παραδείγματα (πχ Φινλανδία 1995-1996), τέτοιες ρυθμίσεις δεν οδήγησαν σε αύξηση της απασχόλησης των νέων.

Πρόκειται για μια ακατανόητη εμμονή της Τρόικα με το μισθολογικό κόστος του ιδιωτικού τομέα, όταν για το βασικό πρόβλημα της αγοράς εργασίας στη χώρα μας ευθύνονται δύο αιτίες:

α) Η rigid-anomy. Είναι η συνύπαρξη αρτηριοσκληρωτικών ρυθμίσεων σε επίπεδο εργατικής νομοθεσίας (rigidity) που αυξάνουν το μη-μισθολογικό κόστος, με την εκτεταμένη ανομία (anomy) στην πράξη.

β) Η υπερφορολόγηση της εργασίας. Σύμφωνα με έρευνα του Foundation for European Reform, σ’ ένα ακαθάριστο κόστος εργασίας ύψους 30,000 ευρώ το χρόνο, ο εργαζόμενος παίρνει καθαρά 18,000 περίπου ευρώ. Τα υπόλοιπα είναι εργοδοτικές εισφορές συν φορολογία και κοινωνικές εισφορές του μισθωτού. Εάν δε προστεθεί και ο ΦΠΑ, τότε οι καθαρές απολαβές πέφτουν στις 17,000 ευρώ, γεγονός που σημαίνει πραγματικό συντελεστή φορολόγησης ύψους 44,4%.

Σήμερα λοιπόν, κι ενώ σωστά προχωράει η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ευελιξίας (flexibility), δεν γίνεται τίποτα για να ενισχυθεί η οικονομική ασφάλεια (security). Επιχειρείται απλά το ξεφούσκωμα των εργασιακών με προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου και των αμοιβών στη νέα υφεσιακή πραγματικότητα και την πολιτική ευρύτερης λιτότητας. Βρισκόμαστε συνεπώς αντιμέτωποι με την ευελιξία και την ανασφάλεια.

Διαφωνούμε ριζικά.

Πρώτον, χρειάζεται να συνεχιστεί με αμείωτη ένταση η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού και της μεγαλύτερης ευελιξίας με παράλληλη ενσωμάτωση της μαύρης εργασίας και της παραοικονομίας στον επίσημο τομέα.

Δεύτερον, πρέπει να δοθεί έμφαση στην απαλλαγή της εργασίας από πλεονάζοντα κόστη, δηλαδή δυσβάσταχτους φόρους και εισφορές.

Τρίτον, χρειάζεται να θεσπιστεί ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Η λιτότητα πρέπει να συμβαδίσει με την ενίσχυση του κοινωνικού διχτυού ασφαλείας για τις ομάδες με χαμηλά εισοδήματα και τις ευπαθείς ομάδες. Χρειάζεται εδώ να τεθεί επί τάπητος το ζήτημα του κοινωνικού μισθού κι ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος που να εξασφαλίζει στον κάθε εργαζόμενο είτε σε ρευστό, είτε σε παροχή υπηρεσιών, ποσό που αντιστοιχεί τουλάχιστον σε 1000 με 1200 ευρώ το μήνα καθαρά. Όσο δηλαδή απαιτούν οι ανάγκες επιβίωσης σ' ένα αστικό κέντρο της Ελλάδας.

Αυτό το ποσό, ακόμα και την προηγούμενη περίοδο των παχιών αγελάδων –προ κρίσης-, δεν μπορεί να αποτελέσει το θεσμικά συμφωνημένο όριο ενός βασικού μισθού ανάμεσα σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Μπορεί όμως να αποτελέσει αντικείμενο μιας νέας εθνικής κοινωνικής πολιτικής, η οποία προσαρμόζεται στις νέες ανάγκες της κρίσης.

18 comments:

  1. Δυστυχώς το άρθρο έχει ένα βασικό σφάλμα: διαχωρίζει τη σημερινή κατάσταση από το λεγόμενο "flexicurity".

    Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς είναι το "flexicurity": μη εγγυημένες ελάχιστες αποδοχές, μη εγγυημένο ορίζοντα εργασίας για πέρα από 2-3 μήνες, μη εγγυημένες εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Το πιο τρελό όνειρο κάθε τυχοδιώκτη "επιχειρηματία".

    Το "flexicurity" του πλούσιου βορρά εμπεριέχει ένα σωρό κοινωνικές παροχές και διευκολύνσεις, που εδώ τα τζιμάνια του ΣΕΒ και του ΕΒΕΑ ονομάζουν "σοβιετικού τύπου" κρατική μέριμνα. Ασφαλιστικές εισφορές και παροχές, χρηματοδότηση ανέργων, τα πάντα είναι διασφαλισμένα. Το "flexible" αφορά την προσαρμοστικότητα ΕΝΤΟΣ της εργασίας, όχι την εναλλαγή εντός-εκτός εργασίας.

    Όσο για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, αν δεν είναι κατοχυρωμένο δια νόμου στην ΕΣΣΕ, τότε δεν είναι κατοχυρωμένο. Τα υπόλοιπα είναι ευχολόγια και γαρνιτούρες, για να δικαιολογηθεί(;) η κατάντια το ελάχιστο κόστος βιαβίωσης να είναι 1200 ευρώ ενώ ο κατώτερος μισθός ακριβώς στα μισά.

    ReplyDelete
  2. Άρα υπάρχει το flexicurity του βορρά όπως λες και τα κακέκτηπά του στο Νότο. Αυτό λέμε κι εμείς. Θέλουμε Flexicurity βορρά για το Νότο. Να μια καλή διαρθρωτική αλλαγή.

    ReplyDelete
  3. To DNT exei mia sygkekrimeni oikonomiki politiki. De thelei misthologiki rythmisi ston idiotiko tomea pou ayksanei to kostos en kairo krisis kai straggalizei ti dynatotita anakampsis ton epixeiriseon.

    Stin pragmatikotita polloi ergodotes ton exoun idi katargisei ton katotato mistho, plironontas misthous mono ana araia xronika diastimata kai polles fores oute kan oloklirous. Omos den mporoun oute na apolysoun oute na meiosoun amoibes gia na prosarmosthoun sti xamiloteri zitisi ton proionton/ypiresion tous. Giati to kostos apolysis gia ton ergodoti (eidika ton mikromesaio) einai megalo kai mia seira nomikon kolymaton den epitrepoun eykola ti meiosi amoibon.

    I elliniki kybernisi apo ti diki tis pleyra mporei na dimioyrgisei kai na leitourgisei thesmous gia ti diasfalisi tis ergasiakis asfaleias kai dikaiosynis. Aytoi de xreiazetai na exoun sxesi me to oikonomiko skelos tis ergasias mono. Kai oute tha eprepe.

    ReplyDelete
  4. Κατ' αρχάς πρέπει να αλλάξουμε το όνομα του ιστολογίου από 700 σε 500. Πολύ σωστά τίθεται το ζήτημα πως έχει αναφανεί/αποδειχθεί σε όλη την ΕΕ ότι η πτώση του τάχα "μισθολογικού κόστους" δε βοήθησε στην ανάπτυξη-παραγωγικότητα. Η μείωση των μισθών στόχο έχει να μειωθεί η αγοραστική δύναμη, να χτυπηθεί έμμεσα η μεσαία επιχειρηματικότητα (διάλυση μεσαίας τάξης), αλλά με τα περιθώρια κέρδους που έχουν δε θα επηρεαστούν τρομακτικά οι κολοσσοί και οι πολυεθνικές. Παράλληλα, η πτώση της κατανάλωσης, θα εξορθολογίσει το σύστημα που παρήγαγε αφειδώς και έπαψε να βρίσκει αγοραστές...

    ReplyDelete
  5. @G700:

    "Π. Καψής: H κυβέρνηση δεν δεσμεύεται να υιοθετήσει τη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων" (16/1/2012):

    >> http://www.skai.gr/news/politics/article/191922/p-kapsis-h-kuvernisi-den-desmeuetai-na-uiothetisei-ti-sumfonia-ton-koinonikon-etairon/

    Όταν η "ευελιξία" ξεκινά με τη δια νόμου ρύθμιση των κατώτατων μισθών, και μάλιστα ενάντια σε αυτό που θέλουν ακόμα και οι εργοδότες, τότε δεν μιλάμε για "ρύθμιση" αλλά για ξεχαρβάλωμα.

    Αν θέλουν να ξεκινήσουν από κάτι, ας περάσουν νομοθετική ρύθμιση που να λέει ότι απαγορεύονται δια ροπάλου οι απολύσεις σε όποιες εταιρίες γίνεται ρύθμιση χρεών ή μείωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Έτσι, δεν θα απολύονται εργαζόμενοι στους 12 ή στους 18 μήνες, για να αποφύγει η επιχείρηση την αποζημίωση και μετά να τους ξαναπροσλάβει ως νέους, με επιδότηση ΟΑΕΔ και μειωμένο μεροκάματο (νέο κατώτατο μισθό).

    Ο εργασιακός τομέα στην Ελλάδα δεν ελαστικοποιείται άλλο. Έχει γίνει λάστιχο. Από τη "δημιουργική λογιστική" έχουμε περάσει στη "δημιουργική εργοδοσία".

    ReplyDelete
  6. Κοινωνικοί εταίροι; Ποιοί κοινωνικοί εταίροι; Ο Μίχαλος,ο Κορκίδης,ο Λουράντος,ο Θύμιος,ο Γιακουμάτος,τα ρετιρέ κομματόσκυλα των ΔΕΚΟ;
    Αυτοί θα αποφασίσουν για το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα;
    Το αστείο είναι ότι τους αποκαλούν και ανθρώπους της αγοράς!
    Τέτοια συκοφαντία της αγοράς και της εργασίας δεν έχω ξαναδεί.

    ReplyDelete
  7. Οι επισφαλείς είναι όλοι ανεκπροσώπητοι. Και γενικά οι δυνάμεις της εργασίας. Αλήθεια είναι αυτό. Άσε και οι κορκίδιδες... επαγγελματίες επόμενοι βουλευτές. Πάντως μετά τον πόνο πρέπει να φτιαχτεί και μια στοιχειώδης κοινωνική υποδομή στη χώρα.

    ReplyDelete
  8. "Mε αγγλικό δίκαιο κλείνει το PSI - Ας ετοιμαστούμε για κατασχέσεις..." (18/1/2012):

    >> http://www.defencenet.gr/defence/index.php?option=com_content&task=view&id=32208&Itemid=160

    Προσοχή τι κουβαλάτε στο εξής στα ταξίδια εκτός Ελλάδας. Μπορεί να κατασχεθούν ως δημόσια περιουσία.

    Με τις υγείες μας...

    ReplyDelete
  9. όσο δεν μειώνεται ο αριθμός των ΔΥ τόσο θα συζητιέται η μείωση των μισθών του ιδιωτικού τομέα.

    Το δημόσιο δεν το σκιάζει φοβέρα καμμιά - το είπε και ο Ρέππας.

    Οι πελάτες μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι (νομίζουν...)

    ReplyDelete
  10. @ser:

    Μα καλά, πάλι τα ίδια θα λέμε;

    "Δελτία Εκτέλεσης Προϋπολογισμού" (Ιαν-Δεκ 2011):

    >> http://tinyurl.com/7szk37h

    "...Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι αυξημένες κατά 1.899 εκατ. € ή 2,8% έναντι του 2010. H αύξηση αυτή οφείλεται αποκλειστικά στις αυξημένες δαπάνες για τόκους κατά 3.125 εκατ. € ή 23,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010..."

    Τα δύο άλλα μεγάλα έξοδα ήταν η ενίσχυση των ασφαλιστικών ταμείων και του ΟΑΕΔ, και τα δύο αποτέλεσμα της εκτίναξης της ανεργίας. Ενώ ταυτόχρονα η ύφεση και η συρρίκνωση στην αγορά ξεπέρασε τελικά το 10,5%.

    Εχθές ο Λοβέρδος ξεμπρόστιασε τον Κουτρουμάνη λέγοντας ότι οι νέες "ρυθμίσεις" στους μισθούς στον ιδιωτικό ΔΕΝ έχει τεθεί επίσημα από κανέναν εκτός της κυβέρνησης. Ανεπίσημα όλοι το θέλουν, αλλά αυτό τυπικά δεν λέει τίποτα.

    Επιπλέον, από πατάτα δήλωση του Σαχινίδη (ποιου άλλου!) στη Βουλή αποκαλύπτεται ότι στον επίσημο προϋπολογισμό δεν έχουν εγγραφεί ειδικές εκδόσεις ομολόγων "εγγυήσεων" προς τις τράπεζες, που συνολικά φαίνεται να διπλασιάζουν τα δις που έχουν δοθεί στις τράπεζες από το 2007 και μετά, ακόμα και τα δύο τελευταία χρόνια που υποτίθεται δεν εκδίδονται καθόλου ομόλογα.

    Τα παραπάνω επιλύονται με απόλυση 30 ή 50 ή 500 χιλιάδων ΔΥ, μόνο κατά την οικονομική σχολή Μάνου-Ανδριανόπουλου-Πάγκαλου. Ούτε οι παπιγιονάκηδες της FT και της WSJ δεν τολμάνε πλέον να πούνε τέτοια πράγματα.

    ReplyDelete
  11. jaga
    ειτε το θελουμέ είτε όχι το κράτος πατερούλης με τις χιλιάδες ΔΥ που ποτέ δεν φτάνουν και όλο έχουν απαιτήσεις τελείωσε.
    Αλλο η δομή και η λειτουργία του κράτους και άλλο η δυναμική του χρέους.

    Αν το δημόσιο δεν αρχίσει να λειτουργεί με ιδιωτικά κριτήρια δεν θα δούμε αποτέλεσμα.
    Οι χιλιάδες ανειδίκευτοι καρεκλοκένταυροι είναι παντελώς περιττοί.
    Πρέπει άμεσα να απολυθούν 200 χιλιάδες ΔΥ

    ReplyDelete
  12. @ser:

    Αν θέλεις να απολυθούν άμεσα 200.000 εργαζόμενοι, δηλαδή να μείνουν χωρίς εισόδημα αντίστοιχες οικογένειες, θα πρέπει να έχεις έτοιμη λύση τι θα γίνει με αυτούς. Αν σταματάς στα νουμεράκια και στο δημοσιονομικό, απλά τους γράφεις στα παλιά σου τα παπούτσια.

    Δεύτερον, το κράτος δεν φτιάχνεται ούτε μέσα σε δύο χρόνια, ούτε εν μέσω κρίσης, ούτε υπό επιτήρηση από ξένους. Εδώ και αιώνες αυτό έχει αποδειχθεί, ειδικά εδώ στην Ελλάδα. Το άμεσο πρόβλημα δεν είναι οι τεμπέληδες ΔΥ, αλλά η διασφάλιση της ίδιας της υπόστασης του κράτους. Αυτή τη στιγμή, αυτό δεν είναι πλέον διασφαλισμένο.

    Τρίτον, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι, αντί το Δημόσιο να γίνεται "ιδιωτικού τύπου" αγορά, γίνεται το αντίθετο: Το κράτος θα νομοθετήσει για θέσπιση ιδιωτικής εργασίας τύπου "δημοσίου", με υποχρεωτική περικοπή μισθών, επιδομάτων, συντάξεων και αδειών (έρχεται και αυτό). Είτε πιστεύουμε στην "αυτορυθμιζόμενη αγορά" είτε όχι. Ανάπτυξη με το στανιό, υπό κρατικό ρόπαλο, σημαίνει σοσιαλισμό τύπου ΕΣΣΔ.

    ReplyDelete
  13. Μιλώντας από την πλευρά του επιχειρηματία τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζω ΔΕΝ έχουν να κάνουν με την ευελιξία στην αγορά εργασίας.

    Τα βασικότερα προβλήματα όπως διαμορφώνονται αυτήν τη στιγμή κατά πρωτεραιότητα είναι τα εξής:

    1) Τραπεζική χρηματοδότηση
    2) Ασφαλιστικές εισφορές
    3) Αυξημένη φορολόγηση
    4) Πολύ υψηλό λειτουργικό κόστος [για τα επίπεδα τιμών που διαμορφώνει η αγορά]

    Το υψηλό λειτουργικό κόστος επιρρεάζεται από τα 3 πρώτα στοιχεία αλλά και από το σχετικά υψηλό ενεργειακό κόστος της χώρας συνολικά για μια αγορά που υποτιμάται κατά 30%.

    Το λειτουργικό κόστος τουλάχιστον στην επιχείρησή μου δεν πρόκειται να μειωθεί ούτε από περισσότερη ευελιξία ούτε από τη μείωση του εργασιακού κόστους. Θα μειωθεί περισσότερο ΜΟΝΟ μέσα από την εκτέλεση στοχευμένων επενδύσεων, (επενδύσεις που είναι αδύνατον να γίνουν λόγω τραπεζών) και λιγότερο από την μείωση των εισφορών και των φόρων.

    Αυτά..

    PS: Θεωρώ ότι τα ίδια ισχύουν πάνω κάτω και για τις περισσότερες υγιείς επιχειρήσεις. Οι δε επιχειρηματίες που θέλουν μείωση εργατικού κόστους είναι ή αεριτζίδες ή διαπλεκόμενοι!

    ReplyDelete
  14. Αν δεν λυθεί το τραπεζικό πρόβλημα όση υποτίμηση και να γίνει δεν πρόκειται να δούμε ανάπτυξη.

    ReplyDelete
  15. Αν κατάφερνα να εκτελέσω το επενδυτικό πρόγραμμα η μείωση των λειτουργικών εξόδων μου θα ήταν της τάξης του 15-20%/έτος. Χώρια τα έξτρα έσοδα από την αύξηση του τζίρου λόγω ανταγωνιστικότερου "προιόντος" συνολικά. Μια μείωση στο εργατικό κόστος θα είχε επίπτωση λιγότερο από 2% συγκριτικά και δεν θα αύξανε την κερδοφορία μου αφού ούτως ή άλλως οι τιμές δεν πάνε παρακάτω. Απ την άλλη είμαι σίγουρος ότι ακόμα κι αν μείωνα το κόστος στο τέλος αυτό το όποιο ποσοστό μείωσης που θα γλίτωνα θα μου το έτρωγε πάλι μόνο μια ενδεχόμενη αύξηση στα τιμολόγια της ΔΕΗ ή ένα νέο χαράτσι και φτου κι απ την αρχή!

    ReplyDelete
  16. jaga
    εγγυημενες δουλειες δεν υπάρχουν. Αρα ξεκινας σε λαθος βαση.
    Η αναπροσαρμογή θα γίνει μόλις σταματήσουν οι παρωχημένες δεσμεύσεις στο χώρο της εργασίας.
    Πχ με +200 χιλ. να ψάχνουν δουλειά και το κόστος του ιδιωτικού προιόντος θα μειωθεί και οι δαπάνες του δημοσίου.

    Το πραγματικό πρόβλημα είναι αυτό που θίγει ο vaggelas.
    Πρέπει να αναβαθμίσουμε την παραγωγή μας και αυτό μονο με επενδύσεις θα γίνει.

    Επειδή οι τράπεζες είναι στην ουσία κατεστραμμένες λόγω των ομολόγων ο μόνος τρόπος που βλέπω εγώ είναι η μείωση της φορολογίας σε συνδυασμό με επενδυτικά κίνητρα ώστε να δραστηριοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια, εγχώρια και ξένα.

    vaggelas
    αναλογα με τον κλάδο και το προιόν μπορεί να μπορώ να βοηθήσω με κάποιους γνωστούς που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε debt-for-equity βάση

    ReplyDelete
  17. @vaggelas:

    Συμφωνώ απόλυτα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη βλακεία στο μυαλό ενός αεριτζή από το να πιστεύει ότι κόβοντας μερικές χιλιάδες ευρώ από τους μισθούς δημιουργεί κερδοφόρα επιχείρηση.

    Και κάτι που εμφανίζεται τώρα: Η μεγάλη πλειοψηφία της "ελληνικού διαμονίου" στις επιχε3ιρήσεις αυτή την περίοδο τεστάρει τις αντοχές και τις ανάγκες του καθενός, καθυστερώντας μισθούς και βλέποντας αντιδράσεις. Στη συνέχεια, βλέπει ποιος εργαζόμενος διαμαρτύρεται περισσότερο, άρα ποιος είναι σε μεγαλύτερη ανάγκη, άρα ποιον μπορεί να πιέσει με ασφάλεια για μείωση μισθού.

    ReplyDelete
  18. @ser:

    Διασφαλισμένες δουλειές δεν υπάρχουν, αν και θα έπρεπε. Διασφαλισμένη διαβίωση όμως είναι υποχρέωση της κοινωνίας και του κράτους. Όχι ως διορισμό στο Δημόσιο, αλλά ως περιφρούρηση συνθηκών και ευκαιριών. Όποιος δεν έχει τα προσόντα, δεν πεθαίνει σαν το σκυλί στο δρόμο, απλά παίρνει λιγότερα.

    Αυτό είναι βασική αρχή των ανθρώπινων κοινωνιών. Άσχετο αν για του κυβερνώντες τα πάντα είναι στίβος μάχης και σκυλομαχίες μέχρι θανάτου. Γι' αυτό και σήμερα σε όσο πιο "ανεπτυγμένη" είναι μια οικονομία, τόσο πιο πολλοί άστεγοι κοινούνται σε χαρτόκουτα στο δρόμο.

    ReplyDelete