Sunday, May 8, 2011

Το επαχθές χρέος και η αναγκαιότητα της αναδιάρθρωσης

Του Μανόλη Γαλενιανού*

Το κύριο χαρακτηριστικό της κρίσης του ευρώ είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας στο δανεισμό τους, δυσκολίες οι οποίες συνήθως συναντώνται στις αναπτυσσόμενες και όχι στις ευρωπαϊκές χώρες.

Η επίσημη διάγνωση που έγινε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι ότι υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας: οι δυσκολίες δανεισμού οφείλονται στον πανικό που έχει καταλάβει τις αγορές εξαιτίας της πρόσφατης παγκόσμιας κρίσης, ενώ υπό κανονικές συνθήκες οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν και να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους.

Η λύση που δόθηκε μέσω του μηχανισμού στήριξης αντικατοπτρίζει αυτήν ακριβώς τη διάγνωση. Η ΕΕ αναλαμβάνει προσωρινά το ρόλο των αγορών και χρηματοδοτεί τα ελλείμματα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, παίρνοντας όμως ως αντάλλαγμα τη δέσμευση της δημοσιονομικής τους προσαρμογής. Ο στόχος είναι να μειωθούν τα ελλείμματα χωρίς την συνεχή πίεση των αγορών, έτσι ώστε να μπορέσουν οι χώρες αυτές να επανέλθουν στις αγορές μετά το 2013, οπότε θα λήξει το πρόγραμμα στήριξης.

Αλλά η επιτυχία αυτού του σχεδίου εξαρτάται από το πόσο σωστή είναι η διάγνωση.

Η λάθος διάγνωση

Στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα είναι η φερεγγυότητα της χώρας και όχι η έλλειψη ρευστότητας. Ακόμα και αν περάσει ο πρόσκαιρος πανικός στις αγορές, τα χρέη του ελληνικού κράτους είναι τόσο μεγάλα που καθιστούν την αποπληρωμή τους εξαιρετικά αμφίβολη, γεγονός που αποτρέπει την επάνοδο της χώρας στις αγορές.

Το 2014 η Ελλάδα θα κληθεί να χρηματοδοτήσει το σύνολο του δανεισμού της από τις αγορές ενώ, αν όλα πάνε σύμφωνα με το μνημόνιο, το χρέος θα έχει φτάσει το 155% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Στο αισιόδοξο σενάριο που η ελληνική κυβέρνηση μπορέσει να δανειστεί με επιτόκιο 6% (το μισό από σήμερα) θα χρειαστεί να καταβάλει σχεδόν το το 20% του προϋπολογισμού (10% του ΑΕΠ) απλώς και μόνο για την εξυπηρέτηση των τόκων.

Για την περαιτέρω μείωση του χρέους, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση οποιασδήποτε προσπάθειας εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών, θα χρειαστεί να αφιερώθει το 25-35% του κρατικού προϋπολογισμού κάθε χρόνο για τα επόμενα 20 χρόνια, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο Bruegel .

Είναι προφανές ότι αυτό δεν πρόκεται να γίνει αποδεκτό από εκλεγμένες ελληνικές κυβενήσεις. Αυτό έχει γίνει αντιληπτό από τις αγορές και έχει ως αποτέλεσμα την παραμονή των σπρεντ σε πολύ ψηλά επίπεδα παρά τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος, αναιρώντας έτσι το ευρωπαϊκό σχέδιο εξόδου από την κρίση.

Συνεπώς, η πλήρης αποπληρωμή είναι ανέφικτη καθώς το ελληνικό χρέος είναι επαχθές (το αν είναι και απεχθές είναι μάλλον αδιάφορο) και η εναλλακτική της σημαντικής μείωσης του χρέους μέσω της αναδιάρθρωσης είναι μονόδρομος.

Πρέπει όμως να τονιστεί ότι η αναδιάρθρωση επ’ουδενί δεν αντικαθιστά την προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος. Δεν είναι εφικτό για μια κυβέρνηση να εισπράττει δύο ευρώ και να ξοδεύει τρία, όπως έγινε το 2009 στην Ελλάδα. Ακόμα και αν το χρέος της Ελλάδας εκμηδενιζόταν στα τέλη του 2009, ένα έλλειμμα της τάξης του 15,5% του ΑΕΠ θα ξανάδημιουργούσε χρέος μεγαλύτερο από το 100% του ΑΕΠ μέχρι το 2015. Για αυτό το λόγο, η αναδιάρθρωση νοείται μόνο σε συνδυασμό με τη μείωση του ελλείμματος και όχι ως εναλλακτική της.

Τα προβλήματα της αναδιάρθρωσης

Η αναδιάρθρωση θα δημιουργήσει δύο ειδών προβλήματα στην Ελλάδα: θα πλήξει τις ελληνικές τράπεζες που είναι από τους βασικούς δανειστές του ελληνικού δημοσίου και θα δυσχεράνει το μελλοντικό δανεισμό της χώρας από τις αγορές.

Ως προς το πρώτο, σήμερα οι ελληνικές τράπεζες έχουν ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 70 δισ. ευρώ ενώ το συνολικό τους κεφάλαιο ανέρχεται στα 27 δισ. Συνεπώς, ένα «κούρεμα» της τάξης του 40% θα τους δημιουργήσει ζημιές 28 δισ. και θα τις οδηγήσει στη χρεωκοπία. Για την αποφυγή της κατάρρευσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η αναδιάρθρωση πρέπει να συνοδευτεί από μέτρα στήριξης των τραπεζών με τη συνεργασία και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ένα τμήμα λοιπόν από το «κέρδος» της αναδιάρθρωσης είναι αναπόφευκτο να καταλήξει στις τράπεζες.

Ως προς το δεύτερο, η αναδιάρθρωση πρέπει να γίνει με κάποια συναίνεση εκ μέρους των πιστωτών της Ελλάδας, καθώς το ελληνικό κράτος θα χρειαστεί να ξαναδανειστεί πολύ σύντομα. Η συναίνεση αυτή μπορεί να επιτευχθεί προσφέροντας στους δανειστές την επιλογή του να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με άλλα, μικρότερης ονομαστικής αξίας (ας πούμε κατά 40%) και με μακρύτερη διάρκεια αποπληρωμής αλλά με επιπλέον εγγυήσεις ότι τουλάχιστον το 60% θα αποπληρωθεί σίγουρα.

Καθώς τα περισσότερα ομόλογα έχουν εκδοθεί σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η ελληνική βουλή μπορεί να νομοθετήσει ότι εάν κάποια (ενδεχομένως ενισχυμένη) πλειοψηφία των δανειστών αποδεχτούν αυτή την ανταλλαγή, τότε θα γίνει υποχρεωτική για όλους. Μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση θα εγγυηθεί και το σύννομο της αναδιάρθρωσης και θα ελαχιστοποιήσει τις μελλοντικές δικαστικές διεκδικήσεις.

Οι εγγυήσεις μπορεί να δοθούν από την ΕΕ ή, στην πιθανή περίπτωση που οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αρνηθούν να εγγυηθούν το ελληνικό χρέος, να δοθεί τμήμα της δημόσιας περιουσίας ως ενέχυρο, το οποίο δε θα ενεργοποιηθεί παρά μόνο αν μια μελλοντική ελληνική κυβέρνηση αρνηθεί να αποπληρώσει το –μειωμένο—χρέος της. Επίσης, τα νέα ομόλογα μπορεί να εκδοθούν σύμφωνα με τη νομοθεσία κάποιας άλλης χώρας (π.χ. της Γερμανίας ή της Γαλλίας) έτσι ώστε οι δανειστές μας να έχουν τη δυνατότητα προσφυγής σε μη ελληνικά δικαστήρια και συνεπώς να έχουν μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι θα αποπληρωθούν.

Αναδιαρθρώνοντας το χρέος με αυτόν τον τρόπο, προσφέρονται επαρκείς εγγυήσεις στις αγορές ότι το μελλοντικό χρέος δεν θα ξανααναδιαρθρωθεί το οποίο θα διευκολύνει την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές. Όμως για την επιτυχία μιας τέτοιου είδους αναδιάρθρωσης θα χρειαστεί η συμφωνία και η συνεργασία της ΕΕ.

Η ώρα της αναδιάρθρωσης

Η παραπάνω ανάλυση θα μπορούσε να είχε γίνει και πριν από ένα χρόνο όταν η κρίση έφτασε στη πρώτη της καμπή, αλλά τότε η ΕΕ αποφάσισε να καθυστερήσει την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση. Αυτό έγινε για τρεις λόγους:

  1. Πρώτον, δεν ήξερε αν η ελληνική κυβέρνηση είχε την πολιτική βούληση να προχωρήσει στη μείωση του ελλείμματος το οποίο ήταν και απαραίτητη προϋπόθεση για την επίλυση του προβλήματος. Σήμερα όμως το έχει διαπιστώσει, γι’αυτό και τον Μάρτιο του 2011 συναίνεσε στην επιμήκυνση του χρέους και στη μείωση του επιτοκίου.
  2. Δεύτερον, υπήρχε η ανησυχία ότι η αναδιάρθρωση θα έσπρωχνε και τις υπόλοιπες περιφερειακές χώρες στην κρίση. Αλλά αυτό συνέβη ούτως ή άλλως στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, ενώ η Ισπανία μοιάζει πια να έχει ξεπεράσει τον πανικό και σήμερα τα ισπανικά σπρεντ είναι στα χαμηλότερα επίπεδα του τελευταίου χρόνου.
  3. Τρίτον, οι βορειοευρωπαϊκές τράπεζες που είχαν αγοράσει τα ελληνικά ομόλογα θα υποστούν ζημιές και ενδεχομένως να χρειαστούν στήριξη. Η ελπίδα των βορειοευρωπαϊκών χωρών είναι ότι οι τράπεζές τους θα ανακάμψουν στα επόμενα 2-3 χρόνια και έτσι δεν θα χρειαστούν (μεγάλη) βοήθεια αν η αναδιάρθρωση γίνει μετά το 2013. Πολιτικά, αυτό τους είναι προτιμότερο επειδή οι τράπεζες αυτές έχουν ήδη απορροφήσει δημόσιο χρήμα για να καλύψουν τις ζημιές που υπέστησαν στην αμερικάνικη αγορά ακινήτων.
Συνεπώς, η αναδιάρθρωση πλέον καθυστερεί για καθαρά πολιτικούς λόγους που έχουν να κάνουν με το ποιος θα επωμιστεί το κόστος και όχι για οικονομικούς λόγους, όπως η πιθανή επέκταση της κρίσης.

Η τακτική όμως της καθυστέρησης έτσι ώστε το πρόβλημα να μικρύνει από μόνο του έχει πολύ αρνητικές συνέπειες για την Ελλάδα επειδή συντηρεί την αβεβαιότητα και δεν ξεκαθαρίζει τις παραμέτρους της τελικής λύσης.

Έχει φτάσει η ώρα η ελληνική κυβέρνηση να απαιτήσει την αναδιάρθρωση.

*Ο Μανόλης Γαλενιανός είναι επίκουρος καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της G700.

60 comments:

  1. οι βορειοευρωπαϊκές τράπεζες που είχαν αγοράσει τα ελληνικά ομόλογα θα υποστούν ζημιές και ενδεχομένως να χρειαστούν στήριξη....

    lower rates ...2% 2,5% at 20 or 30 years

    better than a 40% eraser

    ReplyDelete
  2. Επιτέλους βλέπω ότι η G700 αναρτά απόψεις που λίγο-πολύ εμπεριέχουν αυτά που αρκετοί λέγαμε από την πρώτη στιγμή. Λυπάμαι που για να γίνει αυτό έπρεπε να περάσει ένας χρόνος, να συνεχίζεται στο μεταξύ ανελλιπώς το πιπίλισμα ότι όποιος λέει πως η αναδιάρθρωση ήταν αναγκαία εξ' αρχής δεν θέλουν να διορθωθεί τίποτα και πως βλέπουν πολύ "Debtocracy", και τελικά να γίνει αποδεκτό το αναπόφευκτο μόνο όταν αυτό έγινε θέση-κωλοτούμπα από την κυβέρνηση μετά από απόρριψη της ιδέας μετά βδελυγμίας για μήνες.

    Για παράδειγμα, αυτό:

    >> http://g700.blogspot.com/2010/06/g700.html

    "...Σχετικά με αναδιάρθρωση χρέους: συλλογιστικό ατόπημα δε γνωρίζουμε αν είναι, let us not play with the phrasing of the sentence here please, πάντως είναι σίγουρα δίκαιο να πληρώσεις ό,τι χρωστάς μεν, αλλά να μην αυτοκτονήσεις κιόλα. Ένα μεγάλο τμήμα του χρέους είναι τοκογλυφικός αέρας κοπανιστός.."

    Για κάποιο λόγο, αυτό που φαινόταν λογικό τότε, στους επόμενους μήνες η κυβέρνηση το έκανε μπαμπούλα, "παράλογη επιλογή", ότι χειρότερο θα μπορούσε να μας συμβεί. Και, ακόμα και με τη λογική των G700, ούτε κατά διάνοια δεν προβλέπεται ισοσκελισμένος προϋπολογισμός με μειωμένο έλλειμμα (το αντίθετο, πάμε πάλι για πάνω από 10%) - κι όμως, τώρα για κάποιο ανεξήγητο λόγο όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει.

    ReplyDelete
  3. Για το άρθρο: λέει μεν ορισμένα προφανή πράγματα, αλλά δεν λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Ότι για παράδειγμα ούτε είμαστε σε θέση, ούτε και πρέπει να πληρώσουμε το σύνολο του χρέους μας σε καμία περίπτωση. Είναι σίγουρο ότι ένα σοβαρό μέρος αυτού είναι μίζες, μαύρες τρύπες, απροσδιόριστες προμήθειες (βλέπε GS) και φυσικά τοκογλυφία. Το πόσο ακριβώς είναι αυτό το ποσοστό δεν το ξέρουμε, αλλά μπορούμε να το βρούμε με μια ΕΛΕ - την οποία εξακολουθούν να αρνούνται όλοι οι "αρμόδιοι".

    Οι αιτιάσεις του άρθρου ότι από πιθανή αναδιάρθρωση θα πληγούν οι τράπεζες είναι μεν σωστές (δεν ξέρουμε σε τι βαθμό), αλλά δεν λέει ότι ακριβώς η καθυστέρηση αυτή φόρτωσε και φορτώνει ακόμα τις δικές μας τράπεζες με επικίνδυνα ομόλογα, προς κέρδος των ξένων πιστωτών που τα ξεφορτώνονται εδώ και μήνες. Άρα η αναδιάρθρωση δεν γίνεται σε δικό μας χρόνο αλλά σε αυτό που θέλουν οι πιστωτές μας. Επιπλέον, είναι προφανές ότι συμφέρει το επόμενο "πακέτο διάσωσης" να πάει κατευθείαν σε εξαγορά-κρατικοποίηση τουλάχιστον μιας μεγάλης τράπεζας, αντί για χρηματοδότηση (ξανά) όλων, μια και το μοντέλο διάσωσης ΗΠΑ ξέρουμε πια ότι δεν λειτουργεί.

    ReplyDelete
  4. Τέλος, οι αιτιάσεις του γιατί το Eurogroup δεν πρότεινε την αναδιάρθωση νωρίτερα δεν στέκουν, συγκεκριμένα:

    1. Η ΕΕ διαπιστώνει ακριβώς το αντίθετο, ότι η κυβέρνηση ΔΕΝ μπορεί να τα βγάλει πέρα, όπως άλλωστε ήταν προφανές από την αρχή.

    2. Το ότι όλες οι "νότιες" χώρες παρουσιάζουν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα, παρά τις στηρίξεις και τα "διαρθρωτικά μέτρα", σημαίνει ότι (α) αυτά τα μέτρα επιτείνουν αντί να λύνουν το πρόβλημα και (β) το πρόβλημα είναι οι "αγορές", όχι οι εγχώριες οικονομίες.

    3. Σωστή η διαπίστωση για "πολιτικούς λόγους", αλλά αυτό ακριβώς πρέπει να στήνει στον τοίχο ως υπόλογη ολόκληρη την ηγεσία της ΕΕ σήμερα, αντί να ζητά την περαιτέρω ανοχή των πολιτών της Ευρώπης στις ανοησίες τους.

    ReplyDelete
  5. Συγνώμη για τα εκτενή σχόλια, υπόσχομαι την επόμενη φορά να τα ανεβάσω στο δικό μου blog...

    ReplyDelete
  6. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι τα επιτόκια και η διεθνής τοκογλυφία!
    Με επιτόκιο 5% το χρέος και χωρίς άλλα ελλείμματα διπλασιάζεται κάθε 15 χρόνια περίπου!

    Μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει γιατί δεν είναι δυνατόν μια ήπια αναδιάρθρωση που να περιλαμβάνει μόνο μια μεγάλη μείωση του επιτοκίου πχ στο βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ και διατήρηση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων;

    Θα μπορούσε ίσως να γίνει και ένας διακανονισμός να πληρωθεί όλο το χρέος μας σε 40 ισόποσες δόσεις με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (1,25%) με την πληρωμή να γίνεται κάθε χρόνο!

    Νομίζω ότι η δόση δεν θα ξεπερνούσε τα 12 δις ευρώ κάθε χρόνο, κάτι που είναι μέσα στις δυνατότητές μας με την προυπόθεση της παραγωγής πλεονασμάτων και ανάπτυξης!

    Σε μια τέτοια περίπτωση το πρόβλημα ίσως να ήταν στις ασφαλιστικές εταιρίες και τα

    ReplyDelete
  7. @galenianos
    δεν ειναι τοσο απλα τα πραγματα με τα CAC και ουτε όλο το χρέος διέπεται απο εθνική νομοθεσία.

    Αλλωστε όλο το ζητούμενο είναι το "με ή χωρίς" τους δανειστές μας. Το "χωρίς" είναι καταστροφικό και η πρότασή σου ισοδυναμεί με "χωρίς".

    Όπως σωστά λες, δεν μπορείς να βγάζεις 2 και να δαπανάς 3. Αυτό ακριβώς το γεγονός αποτυπώνουν τα spreads.
    Αν κάνουμε αυτό που πρεπει τότε το reprofiling θα έρθει ως φυσιολογική συνέχεια.

    Επειδή όμως δεν κάνουμε αυτά που πρέπει, αντί να κοιτάμε πως θα αυξήσουμε το 2 και πως θα μειώσουμε το 3 συζητάμε για κουρέματα και αναδιαρθρώσεις

    ReplyDelete
  8. Παρωχημένο το πόστ,αναχρονιστικά τα σχόλια του jaga,που χρειάζονται "κούρεμα" κατά 80%.

    ReplyDelete
  9. Συμφωνώ με ser.Επειδή βαριέμαστε να ζυμώσουμε όλοι μέρα κοσκινάμε.Και επειδή κοροιδεύουμε εαυτούς και αλλήλους με διάφορες ανιαρές και μακροσκελείς αναλύσεις περί αναδιαρθρώσεως νομίζουμε ότι θα μας πάρουν οι αγορές στα σοβαρά;

    ReplyDelete
  10. Τα πόστ της g700 πρέπει να λειτουργούν σαν αστροπελέκια και όχι σαν υπνωτικά.

    ReplyDelete
  11. Προσυπογράφω όλα όσα είπε ο Λοβέρδος.Αλλά όταν σκέφτομαι τον αγώνα που έκανε να κλείσει ακόμα περισσότερο το επάγγελμα των φαρμακοποιών καμμία απο τις ψυχιατρικές μου γνώσεις δεν με βοηθάει τον καταλάβω.

    ReplyDelete
  12. Σε συνέχεια των φημών περί αναδιάρθρωσης (σύντομο):

    Σήμερα στον "Ιανό" σε παρουσίαση βιβλίου, Βαρουφάκης και Στρουρνάρας, αν και έχουν σχεδόν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις συμφώνησαν σε ένα πράγμα (off camera). Ότι "...φιλική αναδιάρθωση, διαπραγμάτευση, επιμήκυνση ή όπως αλλιώς θέλουμε να το λέμε, απλά δεν υπάρχει. Γι' αυτό και το μαγείρεμα των τελευταίων ημερών, γι' αυτό και οι διαρροές για τα χειρότερα (ώστε μετά να τα μαζέψουν ευκολότερα), γι' αυτό και οι ψευτοενοχές του Lover-δου.

    Όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, μνημόνιο 2.0 με πραγματική και ξεκάθαρη υποθήκευση γης, νερών, ενέργειας, ότι κινείται εκτελείται.

    ReplyDelete
  13. jaga
    Μετά την κοινωνική εξέγερση που "έγινε" το περασμένο χειμώνα αλλά δεν τη πήραμε χαμπάρι τώρα πλάθεις άλλο παραμύθι.Ο κρυφός καυμός κάθε λαφαζανιστή.

    ReplyDelete
  14. @normad:

    Καλά, μάθε πρώτα να πλάθεις εσύ καμιά δικαιολογία για τους "πετυχημένους" υπουργούς που ένας-ένας πηδάνε από το καράβι που βυθίζεται και μετά λέμε για το ποιος έπεσε μέσα και ποιος όχι.

    Για να μην αρχίσουμε πάλι να ψάχνουμε ποιος έλεγε τι εδώ μέσα για τους κάθε λογής Λοβέρδους πριν μερικούς μήνες και εκτεθείς και πάλι.

    ReplyDelete
  15. normad
    ο Λοβερδος στραφηκε ευθέως εναντίον της Κατσέλη και της κουνιάδας
    σε τελική ανάλυση έβαλε "χέρι" στον ΓΑΠ

    νομίζω επίκεινται εξελίξεις σύντομα

    ReplyDelete
  16. Το πρόβλημα είναι οτι όλοι λένε "να μειώσει το κράτος τα ελλείμματα του" κλπ κλπ, επικεντρώνονται σ' αυτό και αγνοούν τη συνολική κατάσταση της οικονομίας (όχι μόνο της ελληνικής, πχ αν η Ελλάδα ζει πέρα των δυνατοτήτων της, τότε η Γερμανία παράγει πέρα των δυνατοτήτων της).

    Επομένως το πρόβλημα δεν ειναι απλά και μόνο να μειώσει το κράτος τα ελλείμματα του. Το πρόβλημα είναι να μειώσει το κράτος τα ελλείμματα του ΕΝΩ ταυτόχρονα επιτευχθεί εξωτερικό πλεόνασμα (στο ισοζύγιο συναλλαγών).

    Για να γίνει όμως το τελευταίο θα πρεπει κάποιος να χρηματοδοτήσει και να οργανώσει εξαγωγικές δραστηριότητες. Στην παρόυσα φάση όμως δεν υπάρχει κανείς να το κάνει αυτό, ενώ ακόμα και να υποθέσουμε οτι υπήρχε, οι υφιστάμενες εξαγωγικές δυνάμεις δε θα καθόντουσαν ακριβώς και με σταυρωμένα χέρια, και όλα αυτά χωρίς καν να εξετάσουμε τι ακριβώς θα μπορούσαμε να παράγουμε που να το θέλανε οι ξένοι, το οποίο δεν παράγεται ήδη κάπου αλλού κλπ κλπ.

    Αν δε γίνει αυτό, η συνεχιζόμενη ύφεση θα κάνει αναπόφευκτη τη χρεοκοπία, και η χρεοκοπία με ξένο νόμισμα (ευρώ) θα είναι μια καταστροφή την οποία δε θα δεχτεί η κοινωνία, μέχρι που θα έρθει το επόμενο αναπόφευκτο (επιστροφή σε εθνικό νομισμα), ΕΚΤΟΣ και αν η Ευρωζώνη έρθει στα συγκαλά της.

    ReplyDelete
  17. @ ser: Το 90% του ελληνικού χρέους έχει εκδοθεί σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία το οποίο είναι ασύνηθες για μια χώρα που αντιμετωπίζει προβλήματα αποπληρωμής.

    Συνήθως οι επενδυτές επιμένουν τα ομόλογα να εκδίδονται σύμφωνα με τη νομοθεσία κάποιας τρίτης χώρας για μεγαλύτερη εξασφάλιση όταν θεωρούν ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος (π.χ. Αργεντινή).

    Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι δανειστές μας υποεκτίμησαν το ρίσκο και για αυτό την τελευταία δεκαετία ήταν διατεθειμένοι να μας δανείσουν με τόκο 3-4% και να αγοράσουν ομόλογα υπό την ελληνική νομοθεσία.

    Και προφανώς συμφωνώ (και τονίζω) ότι η αναδιάρθρωση δεν αντικαθιστά την δημοσιονομική προσαρμογή. Απλώς η προσαρμογή δεν αρκεί για να μας βγάλει από την κρίση.

    @ jaga: Δε μπορώ να μιλήσω για τους άλλους αρθρογράφους του μπλογκ, αλλά εγώ έγραψα ότι η αναδιάρθρωση ήταν πολύ πιθανή (και θεμιτή) πριν από ένα χρόνο:

    http://g700.blogspot.com/2010/05/blog-post_30.html

    Το ερώτημα είναι πώς θα οργανωθεί η αναδιάρθρωση έτσι ώστε να μη μας αποκλείσει από τις αγορές, το οποίο θα ήταν εξαιρετικά ζημιογόνο.

    ReplyDelete
  18. @Galenianos:

    Το σχόλιό μου εδώ, όπως και στο προηγούμενο post, για τη θέση του G700 εν όψει των τελευταίων εξελίξεων προφανώς και δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα αλλά στη συνολική θέση που προβάλλεται από το blog συστηματικά τους τελευταίους μήνες: "πίστευε και ΜΗ ερεύνα, σκάσε και κολύμπα, τσαρλατάνε Έλληνα"

    Πριν την αναδιάρθρωση χρειάζεται οπωσδήποτε έλεγχος χρεωστικών, δηλαδή ΕΛΕ. Και στη συνέχεια αναίρεση της εσωτερικής υποτίμησης-αφαίμαξης που έτσι κι αλλιώς καταρρακώνει την οικονομία. Κάθε ημέρα που περνά και δεν γίνονται τα παραπάνω, κάνει κάποιους πλουσιότερους και εμάς φτωχότερους. Και κάθε φορά που η κυβέρνηση δηλώνει "όχι κούρεμα, όχι έλεγχος χρέους, αποπληρωμή ΟΛΟΥ του ποσού", κάνουν τους πάντες να γελάνε ειρωνικά και να τρίβουν τα χέρια τους.

    Τα υπόλοιπα καραγκιοζιλίκια τύπου Λοβέρδου είναι για τα κομματικά μαγαζάκια της περιφέρειας του κάθε "πρόθυμου" υπουργού.

    ReplyDelete
  19. Η κρίση στην Ελλάδα,σε αντίθεση με τις άλλες Ευρωπαικές χώρες,έχει καθαρά εγχώρια χαρακτηριστικά.Και ως εκ τούτου είναι πολύ πιό εύκολη στην αντιμετώπισή της.Δεν χρειάζονται περισπούδαστες αναλύσεις που μας κάνουν να πελαγώνουμε και να αποπροσανατολιζόμαστε.

    ReplyDelete
  20. > Συνεπώς, η πλήρης αποπληρωμή είναι ανέφικτη καθώς το ελληνικό χρέος είναι επαχθές

    Και πώς το ξέρουμε αυτό; Έγινε κάποια έρευνα; Παραπομπές;

    ReplyDelete
  21. Nα τί γράφει ο πολύς Κρούγκμαν:
    "Η επίσημη ιστορία στην Ευρώπη αυτές τις ημέρες είναι ότι οι κυβερνήσεις προβληματικών χωρών ασχολήθηκαν πολύ με τις ανάγκες της μάζας, ότι υποσχέθηκαν πάρα πολλά στους ψηφοφόρους, ενώ μάζεψαν πολύ λίγα σε φόρους. Και αυτό είναι – για να είμαστε δίκαιοι – μια σχεδόν ακριβής περιγραφή της ιστορίας στην Ελλάδα. Αλλά δεν είναι ολόκληρη η ιστορία για αυτό που συνέβη στην Ιρλανδία και στην Ισπανία, χώρες που και οι δύο είχαν χαμηλό χρέος και πλεόνασμα στον προϋπολογισμό την παραμονή της κρίσης".

    ReplyDelete
  22. "Και αυτό είναι – για να είμαστε δίκαιοι – μια σχεδόν ακριβής περιγραφή της ιστορίας στην Ελλάδα"

    Πωλ Κρούγκμαν
    ----------
    Το εμπεδώσαμε; Είναι το "μαζί τα φάγαμε",δια χειρός Κρούγκμαν.
    Αυτή είναι η εικόνα που έχουν ΟΛΟΙ οι ξένοι για μας.
    Καί αυτή είναι η εντύπωσή τους για το "επαχθές" χρέος.

    ReplyDelete
  23. http://www.ekathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_08/05/2011_441431

    ReplyDelete
  24. Μέρκελ,Ρομπάι,Μπαρόζο σε λίγη ώρα στο Βερολίνο συζητούν το "Ελληνικό".
    Θα έχουμε καλά νέα.

    ReplyDelete
  25. Μακριά από αναδιαρθρώσεις.Εθνικός κίνδυνος.Ολα τα πολικά κόμματα σαυτό ομονοούν.Σχεδόν όλα.Ευτυχώς.Η Ευρώπη είναι ετοιμη για πρόταση αντιμετώπισης του Ελληνικού χρέους, και όχι μόνο, με πρωτοβουλία των θεσμικών της οργάνων.
    Το εθνικό μας συμφέρον επιβάλλει να σφιχταγκαλιαστούμε με τους ευρωπαικούς και διεθνείς θεσμούς.
    Το ΔΝΤ,η ΕΚΤ,η κομισιόν,η Γαλλία ,η Ιταλία, η Ισπανία δεν θέλουν αναδιάρθρωση.Eμείς γιατί να φλυαρούμε;

    ReplyDelete
  26. @parmenides:

    Μια και έπιασες κάτι από Κρούγκμαν που σε βολεύει, δεν μας λες και τη γνώμη του συνολικά για τη "συνταγή" που εφαρμόζεται στην Ελλάδα σήμερα;

    Από όσο θυμάμαι, κάθε φορά που κάποιος αναφέρει το όνομά του εδώ, όλοι οι καλοθελητές του μνημονίου σπεύδουν να τον βγάλουν αγράμματο και σχεδόν κομμουνιστή. Επίσης από όσο θυμάμαι έχει πει από πέρυσι ότι η αναδιάρθρωση για την Ελλάδα είναι μονόδρομος και πως όσο την καθυστερούμε τόσο το χειρότερο για εμάς.

    Για παράδειγμα αυτά, πριν ακριβώς ένα χρόνο:

    >> http://www.nytimes.com/2010/04/09/opinion/09krugman.html

    >> http://krugman.blogs.nytimes.com/2010/05/05/greek-end-game/

    "...the consensus that Greece will end up defaulting is probably too optimistic. I’m growing increasingly convinced that Greece will end up leaving the euro, too..."

    Πιάστε τον! Αυτός έκανε τη διαρροή στο Spiegel...

    ReplyDelete
  27. "Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Φιγιόν τόνισε χθες ότι «επιβάλλεται να συνεχίσουμε να δείχνουμε αλληλεγγύη προς την Ελλάδα», προσθέτοντας ότι αυτή θα πρέπει να συνδέεται με βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης".

    «επιβάλλεται να συνεχίσουμε να δείχνουμε αλληλεγγύη προς την Ελλάδα»

    ReplyDelete
  28. «επιβάλλεται να συνεχίσουμε να δείχνουμε αλληλεγγύη προς την Ελλάδα»

    Αυτό πρέπει με φανατισμό να υποστηρίζουμε ως Ελληνες.Το Ελληνικό χρέος να γίνει Ευρωπαικό.Και όλα οδηγούν εκεί.Ολα οδηγούν στο να μιλάμε σύντομα για χρέος Ευρωζώνης και όχι για χρέος Ελλάδας,Φιλλανδίας ,Γερμανίας,κλπ.
    Δηλαδή το χρέος όλων των χωρών της Ευρωζώνης να ενιαιοποιηθεί και να γίνει εσωτερικό με ενιαία διαχείριση.
    Ηδη είναι στα σκαριά ο Ευρωπαικός ΟΔΔΗΧ.

    ReplyDelete
  29. "Η Ελλάδα έχει υψηλό χρέος, αλλά δεν είναι αφερέγγυα"

    Γιούργκεν Στάρκ,επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ.

    ReplyDelete
  30. Κάτι ψήνεται απο το Βερολίνο.Αρχισε να σκέφτεται και να αποφασίζει γεωπολιτικά.Αλλοιώς αποχαιρετάει τα ύψη και το πολύ πολύ να γίνει μια Νότιος Κορέα.

    ReplyDelete
  31. @parmenides:

    "...Δηλαδή το χρέος όλων των χωρών της Ευρωζώνης να ενιαιοποιηθεί και να γίνει εσωτερικό με ενιαία διαχείριση.
    Ηδη είναι στα σκαριά ο Ευρωπαικός ΟΔΔΗΧ..."


    Ναι, τώρα ψάχνουν τα βιογραφικά πρώην μεγαλοστελεχών της Goldmans-Sachs για να βρούνε τον επικεφαλής που θα βάλουν εκεί, όπως ο Χριστοδούλου στον δικό μας ΟΔΔΗΧ.

    Παρμενίδη ζεις σε άλλο γαλαξία.

    ReplyDelete
  32. «Η Ελλάδα έχει χάσει πολύ χρόνο ασχολούμενη με το σενάριο της συντεταγμένης αναδιάρθρωσης που δεν έχει νόημα».

    Σμάγκι,το επόμενο αφεντικό της ΕΚΤ.Πρώην στέλεχος της Γκολντμαν Σάκς.

    ReplyDelete
  33. Goldmans-Sachs,το μόνο "Πανεπιστήμιο" που παράγει τραπεζίτες υψηλών προδιαγραφών.Ξέρει κανείς κανένα άλλο;

    ReplyDelete
  34. O Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας(ESM) δεν είναι ένας ΟΔΕΧ(Οργανισμος Διαχείρισης Ευρωπαικού Χρέους);

    ReplyDelete
  35. "Η κρίση στην Ελλάδα,σε αντίθεση με τις άλλες Ευρωπαικές χώρες,έχει καθαρά εγχώρια χαρακτηριστικά."

    Τελείως ανακριβές.

    Η κρίση έχει απολύτως κοινά χαρακτηριστικά.

    Μια σειρά απο χώρες είχαν/ έχουν έλλειμμα στο ισοζύγιο συναλλαγών. Αυτό σε μια νομισματική ένωση μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο μέσω κρατικών ελλειμμάτων ή πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα.

    Μερικές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία) επέλεξαν το δρόμο των κρατικών ελλειμμάτων, ενώ άλλες χώρες επέλεξαν (Ιρλανδία, Πορτογαλία) το δρόμο της πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα.

    Η καταληξη ίδια.

    ReplyDelete
  36. jaga
    "Παρμενίδη ζεις σε άλλο γαλαξία"

    Ναι, ζώ στο Γαλαξία όπου σύντομα δεν θα μιλάμε για Ελληνικό αλλά για Ευρωπαικό χρέος.

    ReplyDelete
  37. Jim Slip
    "Η κρίση στην Ελλάδα,σε αντίθεση με τις άλλες Ευρωπαικές χώρες,έχει καθαρά εγχώρια χαρακτηριστικά."

    Ο Κρούγκμαν το γράφει σήμερα στο Βήμα.

    ReplyDelete
  38. @parmenides:

    "...Goldmans-Sachs,το μόνο "Πανεπιστήμιο" που παράγει τραπεζίτες υψηλών προδιαγραφών. Ξέρει κανείς κανένα άλλο;..."

    Σωστά. Άλλωστε ο πρώην καθηγητής του George που πρόσφατα μίλησε στην Ελλάδα, για την κατάσταση εδώ και τις αποφάσεις της κυβέρνησης, είπε ότι δεν έκαναν πολύ καλή δουλειά με την περίπτωσή του.

    Με το σχόλιό σου για τη Goldman-Sachs επιβεβαίωσες ακριβώς το δικό μου σχόλιο περί άλλου Γαλαξία. Ή απλώς επικροτείς συνειδητά τις χούντες που έχουν εδραιώσει παγκοσμίως, οικονομικών και στρατιωτικών, τις τελευταίες δεκαετίες.

    Σου υπενθυμίζω και τα σχόλια του Krugman που ανέφερα παραπάνω, γιατί μάλλον σου "ξέφυγαν". Επίσης προτείνω να διαβάσεις επειγόντως το βιβλίο "Η Τράπεζα" που κυκλοφόρησε πρόσφατα, θα ανακαλύψεις μέσα πολλά ονόματα συμβούλων και συνεργατών του Σημίτη (τότε) και του George (τώρα).

    ReplyDelete
  39. @παπαγαλάκι

    Η αναδιάρθρωση δεν συμφέρει να γίνει διότι ακόμα μεγάλο μέρος του χρέους είναι σε ιδιώτες

    Ακόμα και η εισαγωγή (εκ των υστέρων) CAC που προτείνει ο Γαλενιανός (αν ξεπεραστούν τα νομικά θέματα με το δίκαιο της ΕΕ) είναι στην ουσία χρεωκοπία (και αντε μετά να ζητήσεις πάλι λεφτά)

    Με επιτυχία ο ΓΑΠ μεταφέρει το χρεος στις ελληνικές πλάτες και το μετατρέπει σε ενυπόθηκο.
    Αυτό το χρέος δεν πρόκειται ποτέ να "κουρευτεί"

    Με λίγα λόγια πλέον η Ελλάδα πουλιέται στο σκλαβοπάζαρο κι εσύ επιχαίρεις - τόσο καταλαβαίνεις αυτά λες

    Αντί για φιλοσοφίες θα ήταν καλύτερα να κάναμε αυτά που λεει ο Μανος στο ποστ του ventriloquist


    Οταν ολοκληρωθεί η μεταβίβασή του σε εμάς

    ReplyDelete
  40. θα ειναι αργα αλλά που να το καταλάβουν αυτο τα σαινια που κυβερνανε

    ReplyDelete
  41. Παρμενίδη, δε με ενδιαφέρει τι λέει ο Κρούγκμαν.

    Ο Κρούγκμαν, όπως έχει αποδειχτεί πολλάκις, δεν καταλαβαίνει βασικά πράγματα γύρω από νομισματικές λειτουργίες (monetary operations).

    Δες πρόσφατο σχόλιο του γύρω απ' τη MMT (modern monetary theory), την οποία δραματουργικά αποκαλεί "the printing presses", και τις σχετικές απαντήσεις των Warren Mosler και Bill Mitchell.

    Αλλά μιας και το αναφέρεις, ο Κρούγκμαν βασικά με το συγκεκριμένο εννοεί οτι η Ελλάδα διάλεξε το δρόμο των κρατικών ελλειμμάτων, ενω πχ η Πορτογαλία το δρόμο του ιδιωτικού δανεισμού. Που ακριβώς αυτό έρχεται σε αντίθεση με αυτό που λέω;

    Το πραγματικό πρόβλημα είναι το ισοζύγιο συναλλαγών, και είναι διεθνές. Τα διάφορα εσωτερικά προβλήματα της Ελλάδας (διαφθορά, φοροδιαφυγή, πολυνομία) είναι εν πολλοίς άσχετα με το συγκεκριμένο ζήτημα.

    'Οπως έγραψα και πιο πάνω, αν η Ελλάδα ζει πέρα των δυνατοτήτων της, τότε η Γερμανία παράγει πέρα των δυνατοτήτων της. Και αυτή η πλεονάζουσα παραγωγή κάνει τη γερμανική οικονομία να λειτουργεί πολύ κοντά σε full capacity (ιδιαίτερα χαμηλή ανεργία, παραγωγικές επενδύσεις κλπ).

    Καλό είναι η Γερμανία να καταλάβει οτι δε ζούμε πια στον κανόνα του χρυσού, και να παραιτηθεί των προσπαθειών της να αποκτήσει ελληνική περιουσία, το οποίο στην τελική δε θα αντιμετωπίσει και το πρόβλημα (μετά απ' αυτό τι;).

    Πολλοί εξακολουθούν να μην αντιλαμβάνονται την αλλαγή που συντελέστηκε το 1971 όταν ο Νίξον έβγαλε την Αμερική απ' τον κανόνα του χρυσού. Αυτό οδηγεί σε ένα επικίνδυνο ανταγωνισμό μεταξύ κρατών, όταν στην πραγματικότητα η αντίθετη πολιτική είναι αμοιβαία επωφελής.

    ReplyDelete
  42. Εγώ δεν διαβάζω ποτέ Κρούγκμαν.Κάθε βράδυ κοιμάμαι αγκαλιά με δύο βιβλία: τη "χρεοκρατία" και τη "τράπεζα",παγκοσμίως αγνώστων συγγραφέων.
    Βέβαια αυτά τα βιβλία είναι για ειδικό κοινό όπως αυτά ας πούμε που πουλούνται στα βιβλιοπωλεία του Αδωνι.

    ReplyDelete
  43. Οχι θα κάτσω τώρα να ξοδεύω τις ώρες μου να διαβάζω κάτι φελλούς σαν τον Κρούγκμαν.

    ReplyDelete
  44. Τώρα τελευταία νοιώθω μια φοβερή αρρωστημένη έλξη για το ¨παγκοσμίως άγνωστο¨ που μόνο αυτά τα δύο βιβλία μπορούν να μου τη θεραπεύσουν.

    ReplyDelete
  45. 'Οταν κάποιος δεν έχει τι να πει, αρχίζουν οι διαστρεβλώσεις, προσωπικές επιθέσεις και ειρωνεία.

    Γνωστό το έργο, αλλά δεν καλύπτει την ανυπαρξία προτάσεων και ουσίας.

    Προκαλώ τον οποιοδήποτε να δείξει οτι το κοινό πρόβλημα δεν είναι οι χρόνιες ανισορροπίες στα ισοζύγια συναλλαγών πολλών χωρών, αλλά "εγχώρια χαρακτηριστικά" της Ελλάδας.

    ΥΓ - Η απάντηση του Bill Mitchell στον νομπελίστα "ειδήμονα" Κρούγκμαν:

    http://bilbo.economicoutlook.net/blog/?p=13970

    ReplyDelete
  46. @φραγκόκοτα
    "θα ειναι αργα αλλά που να το καταλάβουν αυτο τα σαινια που κυβερνανε"

    Ευτυχώς μας κυβερνάνε τα σαίνια και όχι οι φραγκόκοτες.

    ReplyDelete
  47. normad
    ευτυχώς πρασινοφρουρέ που μας κυβερνάν τα σαίνια.

    Δεν τα παίρνεις να πάτε καμιά βόλτα μπας και ορθοποδήσουμε ?

    ReplyDelete
  48. @jim
    Θέτεις 3 θέματα: την «κοινότητα» της κρίσης, το ισοζύγιο και την επεκτατική πολιτική.

    Σκέψου την ΕΕ σαν 2 ομάδες οικονομιών, τις «σκληρές» (παραγωγικές, δευτερογενής τομέας) και τις «μαλακές» (soft- υπηρεσίες). Η περίσσια δυναμικότητα στις δεύτερες εξαλείφεται μέσω « καταστροφής» (δες και το άρθρο του Δοξιάδη για περισσότερες λεπτομέρειες).
    Δεν αναρωτιέσαι γιατί η κρίση δεν ακουμπάει την 1η ομάδα ? Την ακουμπάει μόνο που εκδηλώνεται διαφορετικά.

    Όσον αφορά το ισοζύγιο, μην σκέφτεσαι με όρους zero-sum game, δεν είναι. Βάλε στο κάδρο και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες αλλά και τις τιμές των commodities.
    Για να το καταλάβεις καλύτερα «παίξε» με νούμερα στο σενάριο «η Σ. Αραβία αγοράζει F-16 από τις ΗΠΑ και αυτές πετρέλαιο».
    Αν θες να το κάνεις ρεαλιστικότερο (και πολυπλοκότερο) πρόσθεσε και τα ομόλογα (πχ Κίνα/ΗΠΑ).

    Όσον αφορά το 3ο σκέψου την εξής περίπτωση: σου περισσεύουν χρήματα και έχεις να διαλέξεις, είτε θα αγοράσεις μια Cayenne είτε το σπίτι του γείτονα και θα εισπράττεις ενοίκιο.
    Και μην ξεχνάς ότι Γερμανία και Κίνα ΔΕΝ είναι αυτάρκεις σε Α’ ύλες…..

    Ελπίζω να σε βοήθησα να καταλάβεις λίγο περισσότερο το «παιχνίδι»

    ReplyDelete
  49. F-16 δεν αγοράζει πιά κανείς,σαρακάκες είναι παλιολιθικής εποχής.
    Αλλά μια που έχουν σχέση με τα νεανικά σου βιώματα των seventies ας το δεχτούμε ως υπόθεση εργασίας για να εξασφαλίσουμε τη συνέχιση της ψυχαγωγίας.keep on blogging.

    ReplyDelete
  50. @σαίνι
    μ'αρέσεις!

    Είσαι μήπως μέλος του ΚΥΣΕΑ που επικαλείται ο Ακης ?

    ReplyDelete
  51. @jim slip:

    Το αποτέλεσμα της κίνησης του Νίξον το '71 και της "απελευθέρωσης" από το χρυσό είναι το μπ...άχαλο που βλέπουμε σήμερα στις παγκόσμιες αγορές. Όσοι μπορούν τυπώνουν χρήμα, όταν αυτό δεν πιάνει στέλνουν το στρατό (ΗΠΑ) και όλος ο υπόλοιπος κόσμος "τρέχει" με +7% εικονική ανάπτυξη και -4% πραγματική, σύμφωνα με τα ελλείμματα και τα χρέη του πλανήτη. Κάνε ένα παγκόσμιο άθροισμα και θα δεις πόσο αρνητικό είναι και πότε ξεκίνησε η κατρακύλα.

    @ser:

    Το παιχνίδι ΕΙΝΑΙ όντως κατά προσέγγιση zero-sum, με ελάχιστη αύξηση του συνολικού payoff κάθε χρόνο παγκοσμίως (όσο η πραγματική αύξηση αγαθών, υπηρεσιών και τροφίμων, ας πούμε +2%). Εφόσον ζούμε σε πεπερασμένο περιβάλλον και το χρήμα υποτίθεται πως έχει πρακτική αξία (αγορές), αυτό είναι αναπόφευκτο. Το τύπωμα χρήματος και τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα "αέρα", δηλαδή παράγωγα αλλά και κανονικά ομόλογα χωρίς αντίκρυσμα και άπειρα liabilities, είναι αυτά που δίνουν την ψευδαίσθηση ότι με κάποιο τρόπο ο πλανήτης δημιουργεί κέρδος από το τίποτα. Ακόμα και όταν η εξόρυξη πρώτων υλών και καυσίμων αυξανόταν 2-3% ετησίως, η παγκόσμια οικονομία φούσκωνε με ρυθμό 10% και παραπάνω. Το πόσο λάθος είναι αυτό φαίνεται από το debt ceiling των ΗΠΑ, το οποίο μόλις πρόσφατα αυξήθηκε στα σχεδόν 15 τρις (χρεωμένα στις επόμενες 500 γενιές, αν υπάρξουν).

    ReplyDelete
  52. re: zero-sum game.

    http://g700.blogspot.com/2011/01/hans-roslings-200-countries-200-years-4.html


    -Αλλά μερικοί στην κοσμάρα τους.

    ReplyDelete
  53. @Jim Slim

    Take alook at ranking, especially the critical "investment protection" indicator and then take the trouble to compare with Greece's EU partners. Ελλειματα εχουν κι αλλοι στο δυτικο κοσμο, δομικη αποσυνθεση ελληνικων διαστασεων κανεις. Αυτα περι "κοινων χαρακτηριστικων"

    http://doingbusiness.org/rankings

    ReplyDelete
  54. @Jim Slim

    Take alook at ranking, especially the critical "investment protection" indicator and then take the trouble to compare with Greece's EU partners. Ελλειματικα ισοζυγια εχουν κι αλλοι στο δυτικο κοσμο, δομικη αποσυνθεση ελληνικων διαστασεων κανεις. Αυτα περι "κοινων χαρακτηριστικων"

    http://doingbusiness.org/rankings

    ReplyDelete
  55. @jim slip,jaga,ser,ventriloquist.

    "zero-sum game".Τώρα κατάλαβα γιατί η Ελλάδα είναι απαραίτητη τόσο πολύ στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία.Χωρίς εμάς το "zero" δεν θα το πετύχαιναν ποτέ.Και τώρα κατάλαβα γιατί το
    ΔΝΤ κόπτεται να μας κάνει πλεονασματική χώρα.Για να είμαστε ο δούρειος ιππος των Αμερικανών στην Ευρώπη που θέλουν να τη καταστρέψουν μετατρέποντάς την σε πλεονασματική Ηπειρο!
    Αλί και τρίς αλί.Δεν διαβάζουν zim slip,δεν διαβάζουν jaga,δεν διαβάζουν ser;

    ReplyDelete
  56. @Ventriloquist:

    >> http://en.wikipedia.org/wiki/Tragedy_of_the_commons

    Κλασική περίπτωση: ο έλεγχος υδάτινων πόρων (π.χ. Νείλου) στην Αφρική. Κάποιοι ήδη τζογάρουν σε παράγωγα για την αδυναμία χωρών να καλύψουν τις ανάγκες τους, πρόβλημα πολύ χειρότερο από το ενεργειακό. Προφανώς δεν γνωρίζεις ότι υπάρχει ειδικός κλάδος στο game theory ακριβώς για αυτό τον τομέα "bargaining". Μιλάμε για το -άθροισμα- των χωρών και όχι για μεμονωμένα hypergames μεταξύ χωρών και αγορών.

    >> http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_income_equality

    Το να μετράς το life expectancy ως προς το εισόδημα, και μάλιστα όχι σε αγαθά αλλά σε fiat currency, είναι ένα βολικό μέτρο-άλλοθι για κάθε καλοθρεμμένο "δυτικό" αυτού του πλανήτη για να κοιμάται πιο ήσυχα τα βράδια χωρίς ενοχές.

    Έτσι κι αλλιώς τα 3/4 του πλανήτη δεν έχουν καν πρόσβαση στο Internet για να διαβάσουν τα στατιστικά αυτά, οπότε δεν ξέρουν καν τι συμβαίνει στο top 1/4. Κατά κανόνα έχει πιο επείγοντα πράγματα να ασχοληθεί (τροφή, ρούχα, στέγη, σπανίως έχει και τα 3 ταυτόχρονα).

    ReplyDelete
  57. «Η συντριπτική πλειοψηφία του λαού θέλει να συνεχίσουμε» (10/5/2011):

    >> http://www.protothema.gr/politics/article/?aid=121195

    Houston, we've got a problem...

    Το παιδί διάβασε τα MEGA-polls ανάποδα στο αεροπλάνο.

    ReplyDelete
  58. jaga,κατάλαβα.Πάω να αγοράσω Cayene για να έχουν νερό στην Αιθιοπία.

    ReplyDelete
  59. Ενώ πριν 200 χρόνια αυτοί που δεν έχουν τώρα Internet, είχαν. Εμείς τους το κλεψαμε και τώρα έχουμε εμείς και δεν έχουν αυτοί.

    ReplyDelete