Monday, September 29, 2008

«G 700» και... πάσης Ευρώπης

Της Ελένης Ευαγγελοδήμου*

ΕΤ.Κ. 26-9-2008

«Έξτρα» παροχές και κίνητρα -όπως επιδότηση ενοικίου ή ακόμα και κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών- προκειμένου να βγουν νωρίς στην αγορά εργασίας και να ορθοποδήσουν, ξεφεύγοντας από την οικογενειακή εστία, απολαμβάνουν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες των 1.000 ευρώ - που δεν είναι παρά η ελληνική «γενιά των 700 ευρώ».

Ο ΕΤ.Κ επιχείρησε μέσα από τις ιστορίες πέντε νέων ένα… εργασιακό «crash test» Ελλάδας- εξωτερικού, την ίδια ώρα που στη χώρα μας παραμένουν έντονες οι αντιδράσεις παραγωγικών και κοινωνικών φορέων για τα νέα φορολογικά μέτρα και ιδίως για τις ρυθμίσεις που αφορούν στους απασχολούμενους με «μπλοκάκι».

Ο Βασίλης Αναλυτής από την Αθήνα έχει κάτι κοινό με τον Ούρτζι Ετσάμπε που ζει στο Λονδίνο, την Τζέμα Φορτέα από την Καρμόνα, τον Μίλτον Πολ από τη Ρώμη και τη Σαντρίν Ραμπάλ από το Παρίσι.

Ισπανικό μοντέλο

Αλλά και μία βασική διαφορά: Μπορεί και οι πέντε να ανήκουν στη «γενιά των 700 ευρώ» και μπορεί ο μισθός και τα έξοδά τους να είναι συγκρίσιμα, ωστόσο, ο Βασίλης Αναλυτής φαίνεται πως δεν αντιμετωπίζει τον ίδιο «βαθμό δυσκολίας» στο ξεκίνημα της εργασιακής του πορείας. Γιατί ενώ οι «συνάδελφοί» του απολαμβάνουν μια μικρή έστω οικονομική ενθάρρυνση, «στην Ελλάδα όχι μόνο είναι εχθρική η αγορά εργασίας αλλά με το νέο φορολογικό πλήττονται όσοι δουλεύουμε καταχρηστικά με “μπλοκάκι”».

Η ελληνική γενιά των 700 ευρώ ζητεί εφαρμογή του ισπανικού μοντέλου. «Θέλουν περισσότερο από ποτέ να εφαρμοστεί η επιδότηση του ενοικίου ή της αγοράς σπιτιού για νέους μέχρι 30 ετών. Η Πολιτεία πρέπει να λάβει τα μέτρα της», εξηγεί ο νομικός σύμβουλος της διαδικτυακής «γενιάς των 700 ευρώ» κ. Σωτήρης Ράπτης.

Η Ισπανία είναι πρωτοπόρα στην επιδότηση των νέων χαμηλόμισθων επαγγελματιών. Και όχι άδικα. Οκτώ στους δέκα εργαζομένους 22-30 ετών «βγάζουν» λιγότερα από 1.800 ευρώ μηνιαίως, τη στιγμή που το ενοίκιο για ένα δυάρι στη Μαδρίτη αγγίζει τα 1.000 ευρώ.

«Το ενοίκιο είναι το μεγαλύτερο άγχος μας. Με την κρατική αρωγή όμως πήραμε μια ανάσα», λέει η 33χρονη αρχαιολόγος Τζέμα Φορτέα, που ζει στην Καρμόνα.

Ο 33χρονος Ούρτι Ετσάμπε λέει από το Λονδίνο όπου εργάζεται ως μηχανολόγος μηχανικός: «Δεν αντιλαμβάνομαι αυτό το καθεστώς του εργαζόμενου με μπλοκάκι. “Κοροϊδία”! Η έννοια του ελεύθερου επαγγελματία στην Αγγλία είναι διαφορετική. Εδώ κανένας δεν ξεκινά με “μπλοκάκι”. Εργάζεται σε εταιρία αλλά μετά από 4 χρόνια γίνεται ελεύθερος επαγγελματίας δημιουργώντας εταιρία τύπου “Ούρτζι Ltd” και πουλώντας τις υπηρεσίες του σε άλλες εταιρίες. Ο μισθός εκτοξεύεται και νέες προοπτικές ανοίγονται».

Κίνητρα και απαλλαγές

Στην Αυστρία το κράτος ωθεί τους νέους αποφοίτους ανωτάτων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων να εργαστούν σε επιχειρήσεις απαλλάσσοντας τους για δύο χρόνια από το κόστος της ιατροφαρμακευτικής κάλυψης κ.ά. Κίνητρα στις ίδιες τις επιχειρήσεις προκειμένου να προσλαμβάνουν νέους έως 30 ετών, χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία αλλά με την προϋπόθεση να είναι εγγεγραμμένοι στο ταμείο ανεργίας για διάστημα άνω των 12 μηνών, δίνει η πορτογαλική κυβέρνηση. Η επιχείρηση είτε απαλλάσσεται από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τον εργαζόμενο τα δύο πρώτα χρόνια είτε το κράτος πληρώνει ένα τμήμα του μισθού για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Την ίδια στιγμή, η Γαλλία φαίνεται πως δίνει μάχη για την καταπολέμηση μορφών ελαστικής εργασίας, η ύπαρξη της οποίας εμποδίζει και στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον καθηγητή Εργατικού Δικαίου Αλέξη Μητρόπουλο, «την εφαρμογή γενικευμένων πολιτικών υπέρ της γενιάς των 700 ευρώ και δεν αφήνει περιθώρια για συστηματικά και γενναιόδωρα μέτρα». Ειδικότερα, το Εφετείο του Παρισιού έκρινε πέρυσι ότι η σύμβαση για τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζομένους αντίκειται στο άρθρο 158 της σύμβασης του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO).

Άδικη φορολόγηση

«Τα όποια μέτρα εφαρμόζονται στο εξωτερικό εστιάζονται αφενός στην οικονομική ενθάρρυνση για την είσοδο στην αγορά εργασίας των νέων επιτηδευματιών (Ισπανία-Ιταλία-Γαλλία), αφετέρου στην κάλυψη από τον εργοδότη των ασφαλιστικών εισφορών- έως και 4 χρόνια. Αυτό το μέτρο ισχύει στη Γαλλία, στην Ιταλία και σε Σουηδία, Δανία, Φινλανδία», λέει ο εργατολόγος κ. Μητρόπουλος. «Η αδυναμία των νέων να ενσωματωθούν στην αγορά εργασίας θα είναι σε όλη την Ευρώπη το κυρίαρχο κοινωνικό πρόβλημα για τις επόμενες δεκαετίες», προσθέτει.

Ο κ. Ράπτης χαρακτηρίζει πάντως «άδικο το νέο φορολογικό, που δίνει τελειωτικό χτύπημα στους απασχολούμενους με “μπλοκάκι”», ενώ ο πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου λέει στον ΕΤ.Κ:

«Ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα είναι αυτό που βασίζεται σε υψηλό κόστος φοροδιαφυγής και χαμηλό κόστος φορολογίας. Το κόστος της φοροδιαφυγής αυξάνεται όταν αυξάνονται οι ποινές για τους φοροδιαφεύγοντες. Το αμερικάνικο IRS, για παράδειγμα, επιβάλλει εξαιρετικά αυστηρές ποινές σε όσους φοροδιαφεύγουν στο παρόν ή στο παρελθόν. Από την άλλη, οι φορολογικοί συντελεστές δεν πρέπει να είναι υψηλοί για να δίνουν κίνητρο στα άτομα να δηλώσουν όλα τα εισοδήματά τους.

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών έχει δείξει ότι ασπάζεται το δεύτερο μέτρο: οι φορολογικοί συντελεστές -πολύ σωστά- μειώνονται. Μήπως θα πρέπει να ασπαστεί και το πρώτο μέτρο;».

Είπαν

«Ένας νέος δεν παίρνει την απόφαση να μείνει μόνος του, επειδή… δεν βγαίνει. Στην ακρίβεια, την εχθρική αγορά εργασίας και την απουσία διευκολύνσεων από την Πολιτεία προστέθηκαν νέα μέτρα που αναγκάζουν τους “μπλοκάκηδες” να φορολογούνται με 10%».

Βασίλης Αναλυτής

27 ετών, χημικός μηχανικός ΕΜΠ

Ελλάδα- Αθήνα


«Η κυβέρνηση δίνει διέξοδο επιδοτώντας τους νέους επαγγελματίες έως 30 ετών που νοικιάζουν, ενώ διευκόλυνση (“εργατικές κατοικίες” για νέους επαγγελματίες) προσφέρουν και ορισμένοι δήμοι. Υπάρχουν σκέψεις για αύξηση του βασικού μισθού από 660 σε 800 ευρώ».

Τζέμα ΦορτEα

33 ετών, αρχαιολόγος

Ισπανία-Καρμόνα

«Σε αρκετές περιπτώσεις στην Ιταλία επικρατεί -όπως και στην Ελλάδα- “εργατικός μεσαίωνας”. Η ιταλική κυβέρνηση βέβαια προωθεί κάποια μέτρα ενθάρρυνσης των επαγγελματιών, όπως επιδότηση 1.000 ευρώ, ώστε οι νέοι να κάνουν τα πρώτα τους βήματα».

Μίλτον Πολ

34 ετών, μεταφραστής

Ιταλία-Ρώμη


«Η έννοια του ελεύθερου επαγγελματία είναι διαφορετική από την αντίστοιχη στην Ελλάδα. Εδώ δεν δουλεύει κανείς με “μπλοκάκι”. Η κυβέρνηση πάντως έχει στρέψει περισσότερο το ενδιαφέρον της στη στήριξη των ανέργων και ισχύουν ειδικά προγράμματα στήριξης».

Ουρτζι Ετσαμπε

33 ετών, μηχανολόγος- μηχανικός

Αγγλία- Λονδίνο


«Η Γαλλία διατηρεί ακόμα ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας, με οικογενειακά επιδόματα και επιδόματα στέγης για όσους κερδίζουν κάτω από 1.200 ευρώ. Αν κερδίζεις βέβαια περίπου το βασικό μισθό (1.000 ευρώ), είναι δύσκολο να αντεπεξέλθεις στα έξοδα».

Σαντρίν Ραμπάλ

31 ετών - Γραμματέας Κοιν. Υπηρεσίας

Γαλλία - Παρίσι


* Η Ελένη Ευαγγελοδήμου είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής στις 26 - 9 - 2008.

Friday, September 26, 2008

ΣΥΝ για γενιά 700 ευρώ

Μέτρα λανθασμένης κοινωνικής στόχευσης και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας

Ο τρόπος με τον οποίο ο ΣΥΝ έχει εκπαιδευτεί να περιγράφει το φαινόμενο της γενιάς των 700 ευρώ είναι αξιοπρόσεκτος. Αν μη τι άλλο αποδεικνύει ότι πέρα από τη μεγάλη πολιτική επένδυση που κάνει στο συγκεκριμένο θέμα αποκτήσει επίσης άμεση επαφή με μέλη αυτής της κοινωνικής ομάδας στα αστικά κέντρα όπου δραστηριοποιείται.

Το γεγονός αυτό επιτρέπει στον 33χρονο ηγέτη του να αντλεί ζωντανά παραδείγματα από την πραγματική ζωή και να τα αξιοποιεί κατ’ ανάλογο τρόπο στον πολιτικό πλειστηριασμό που διεξάγεται για την κατάκτηση των εργαζόμενων νέων. Αυτό όχι μόνο δεν είναι κακό, μάλιστα επιβάλλεται να γίνει από όποιον πολιτικό επιθυμεί να εκφράσει με αυθεντικό τρόπο τη νέα γενιά και συγκεκριμένα τη γενιά της εργασιακής επισφάλειας.

Μέχρι σήμερα, όμως, εξόχως προβληματικό παρέμενε το γεγονός ότι ο ΣΥΝ πέρα από εύστοχες περιγραφές, δεν είχε να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις στο πρόβλημα της γενιάς των 700 ευρώ. Την Πέμπτη ο σκόπελος αυτός ξεπεράστηκε με τη δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας εν όψει και του Φεστιβάλ Νεολαίας του κόμματός του το οποίο ξεκίνησε χτες στην Αθήνα.

‘Η μάλλον έτσι φάνηκε αρχικά διότι η επεξεργασία των προτάσεων δείχνει ότι δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να πανηγυρίζουμε.

Αν εξαιρέσουμε την πρόταση για θεσμοθέτηση αφορολόγητου ορίου για νέους στα 15,000 ευρώ, η οποία έχει γίνει και από τη g700 στα πλαίσια ενός New Deal για τη νέα γενιά, καθώς και την επέκταση της εργατικής νομοθεσίας στα "μπλοκάκια" που υποκρύπτουν μισθωτή σχέση, πρόταση η οποία όμως έχει εξαγγελθεί ήδη από το ΠΑΣΟΚ, η δέσμη μέτρων του ΣΥΝ χαρακτηρίζεται από δύο στοιχεία: είτε από πολύ μικρά και ήσσονος σημασίας μέτρα, εκ των οποίων κάποια έχουν και λανθασμένη κοινωνική στόχευση, υπό την έννοια ότι δεν απευθύνονται σε χαμηλόμισθους νέους αλλά σε άνεργους, είτε από μη πραγματοποιήσιμες εξαγγελίες.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.

Μέτρα όπως η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας ως χρόνου ασφάλισης χωρίς εξαγορά, ο ειδικός λογαριασμός 1%, η επαναφορά του ορίου των 50 ενσήμων αντί των 100 κι η πολιτιστική εκπτωτική κάρτα είναι ήσσονος σημασίας μπροστά στην εκτεταμένη αναδιανομή ευκαιριών και πόρων που πρέπει να γίνει για να υποστηριχθούν οι νέοι στο ξεκίνημα της εργασιακής τους ζωής.

Αντίστοιχα, μέτρα όπως η αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 80% του ανειδίκευτου εργάτη, η επιδότηση ενοικίου και αναστολή των δανειακών υποχρεώσεων των ανέργων, η κάρτα απεριορίστων διαδρομών στις συγκοινωνίες για ανέργους και φοιτητές είναι λανθασμένης κοινωνικής στόχευσης, διότι πολύ απλά απευθύνονται σε άνεργους ή φοιτητές και όχι σε χαμηλόμισθους εργαζόμενους νέους.

Τέλος, μέτρα όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1300 ευρώ είναι άτοπα υπό την έννοια ότι η άμεση εφαρμογή τους μπορεί να επιτευχθεί μονάχα μέσα από μια ριζική ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος με το οποίο καλώς ή κακώς είμαστε υποχρεωμένοι να πορευτούμε για αρκετά χρόνια ακόμα.

Εμείς στη G700 έχουμε προτείνει μια απλή, ρεαλιστική και εύκολα κατανοητή πρόταση για αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ της νέας γενιάς. Μιλάμε εδώ και μερικές βδομάδες για ένα New Deal που πρέπει να υπογράψει η ελληνική κοινωνία προς όφελος των παιδιών της.

Συγκεκριμένα έχουμε προτείνει :

  • Θεσμοθέτηση αφορολόγητου ορίου εισοδήματος της τάξης των 15.000 € για όλους ανεξαιρέτως τους εργαζόμενους νέους μέχρι 30 ετών ή για τα πρώτα πέντε χρόνια εργασίας.
  • Επιδότηση του ενοικίου ή της αγοράς ή αντίστοιχα εγγύηση του στεγαστικού δανείου για αγορά πρώτης κατοικίας για νέους μέχρι 30 ετών (μοντέλο Ισπανίας)

  • Επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους νέους μέχρι 30 ετών ή για τα πέντε πρώτα χρόνια εργασίας

Θέτουμε σήμερα προς συζήτηση και μία ακόμη πρόταση που στοχεύει στους νέους της γενιάς του βασικού μισθού, τους ντελιβεράδες, τους ανειδίκευτους, αυτούς που επιλέγουν τη μερική απασχόληση. Τη θεσμοθέτηση ενός πριμ απασχόλησης υπό τη μορφή πιστωτικού φόρου τύπου Earned Income Tax Credit ΗΠΑ, Working Families Tax Credit UK, PPE France σύμφωνα με τον οποίο θα δίνονται από το κράτος στον εργαζόμενο στα πρώτα πέντε χρόνια της εργασιακής του ζωής 30 λεπτά για κάθε 1 ευρώ του μισθού του. Αυτό θα αφορά φυσικά μισθούς οι οποίοι κυμαίνονται από τον κατώτατο της μερικής απασχόλησης μέχρι τον κατώτατο βασικό.

Δυστυχώς, όμως, αποδεικνύεται ότι τελικά εμείς τα λέμε κι εμείς τα ακούμε. Η ΝΔ μας βάζει το χέρι στην τσέπη με το φόρο 10%, ο ΣΥΝ μας μιλάει για μέτρα που αφορούν σε άνεργους ή στην καλύτερη των περιπτώσεων θυμίζουν ατζέντα δημοτικής παράταξης, και το ΠΑΣΟΚ, σε μια ένδειξη αμηχανίας μπροστά στις εξαγγελίες Τσίπρα διά του εκπροσώπου του κου Παπακωνσταντίνου μας λέει ότι «δεν υπάρχει γενιά των 700 ευρώ», ακυρώνοντας τη μέχρι τώρα στρατηγική του και αναιρώντας πλήρως τις δεσμεύσεις του ΓΑΠ από το βήμα της ΔΕΘ πριν από δύο βδομάδες.

Thursday, September 25, 2008

Η οικονομία της παραοικονομίας

Του Θοδωρή Πελαγίδη*

Η ιστορία έχει ως εξής: η προστασία της ελληνικής οικονομίας από τον διεθνή ανταγωνισμό γινόταν παραδοσιακά με δασμούς και ποσοστώσεις. Οταν πια αυτό δεν ήταν δυνατόν λόγω της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ, έπρεπε κάτι άλλο να εξευρεθεί. Αλλωστε, εμείς οι Ελληνες είμαστε «ευέλικτοι άνθρωποι». Η παραοικονομία διέσωσε εκείνη την περίοδο των αρχών του '80 την ελληνική οικονομία.

Μετά το πρώτο σοκ των αρχών του '80, σιγά σιγά, η εσωτερική δαπάνη και οι εξαγωγές άρχισαν να κινούνται, ενώ νέες επιχειρήσεις και επιχειρηματικά «τζάκια» έκαναν την εμφάνισή τους με κυρίαρχο συγκριτικό πλεονέκτημα την «παραοικονομία». Από τότε, είναι πολύ δύσκολο να κάνει κανείς σχετικά βέβαιες στατιστικές εκτιμήσεις.

Η Ελλάδα πάντως πλούτισε. Ακολούθησαν 15 χρόνια περίπου ταχείας επίσημης ανάπτυξης κοντά στο 4%, και ποιος ξέρει άλλο πόσο μέσα από την «αδήλωτη οικονομία». Οι εισροές κεφαλαίου ενέτειναν το φαινόμενο της διόγκωσης των «ανεπίσημων δραστηριοτήτων», καθώς η οικονομία των υπηρεσιών (τουρισμός, ναυτιλία, ΚΠΣ) και των κατασκευών (real estate) και των οικοπέδων εκτοξεύτηκαν στον ουρανό. Έτσι, αντί να περιορίζεται το φαινόμενο της κρυφής οικονομίας με τον εξευρωπαϊσμό, αντιθέτως εκτοξεύτηκε έτι περαιτέρω. Είναι πια στη φύση της οικονομίας μας... Εύκολο και γρήγορο χρήμα, εύκολο και γρήγορο κέρδος, χμ..., όχι κέρδος, καλύτερα, πρόσοδος (rent). Εξ ου και ο χαρακτηρισμός «ραντιέρηδες» από τον Αντρέα Παπανδρέου, από τότε, 25 χρόνια πριν!

Μαζί, όμως, μεγάλωσαν και τα προβλήματα. Στην Ελλάδα, δεν μπορείς εύκολα να εισπράξεις φόρους. Η «ατυπία» μεγάλη, αλλά συνάμα και η φύση του μικρο-καπιταλισμού τέτοια που κάνουν τον έλεγχο, την καταγραφή και την είσπραξη φόρων υποθέσεις πια πολύ δύσκολες. Για να μη μνημονεύσει κανείς τη διαφθορά...

Η κατάσταση κακοφόρμισε εντελώς. Εξελίχθηκε, έτσι, σε εξοργιστική επιδότηση των «προνομιούχων» ομάδων εις βάρος του συνόλου. Τα φορολογικά έσοδα είναι τα μισά από ό,τι στην Ε.Ε. Η άμεση φορολογία 4,6% του ΑΕΠ (Ε.Ε.: 9,2%), ενώ το σύνολο των εσόδων ως ποσοστό της επίσημης οικονομικής ετήσιας δραστηριότητας είναι 31%, ενώ εάν κάνει κάποιος αναγωγή των εσόδων του κράτους στο σύνολο επίσημης και ανεπίσημης οικονομίας μαζί, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 20% (Ε.Ε.: 40%).

Το τρελό είναι ότι, λόγω της αναξιοπιστίας εκείνων που χειρίζονται τους φόρους μας, η όποια νέα αύξηση της φορολογίας χαρακτηρίζεται, δικαίως και αδίκως, φοροεπιδρομή (!) (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα πρόσφατα μέτρα είναι δίκαια και κυρίως αποτελεσματικά).

Στην πραγματικότητα, σήμερα όλοι βιώνουμε μια υπερφιλελεύθερη, με χαμηλούς συνολικά φόρους ανισομερώς κατανεμημένους, κακορυθμισμένη και σε πολλές περιπτώσεις υπερ-ρυθμισμένη μαζί λόγω του πλήθους των σκανδαλωδώς ευνοϊκών ρυθμίσεων που πετυχαίνουν μικροομάδες, οικονομία. Πραγματικά πρόκειται για τραγικό αδιέξοδο.

Το χειρότερο είναι όμως αυτό το τελευταίο. Πάνω στη νοσηρή αυτή κατάσταση της ιδιόμορφης «επιτυχίας» (;) της ελληνικής οικονομίας αναπτύσσεται συνεχώς μια «οικονομία των προσοδοθήρων», με υπερβολικά πολλές ομάδες πίεσης που διεξάγουν έναν «αγώνα χαρακωμάτων» για επιβολή και διατήρηση «ρυθμίσεων» που «κανονίζουν» προσπορισμό εισοδημάτων και πόρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα επαγγέλματα όπου οι καθορισμένες εκ του «νόμου» τιμές και η, στην ουσία, απαγόρευση άσκησης ελεύθερης επιχειρηματικότητας, έχουν καταλήξει να αποτελούν ιδιόμορφο φόρο κατοχής ιδιότητας επαγγέλματος!

Το αποτέλεσμα είναι ο ελληνικός τύπος ανάπτυξης τελικά σήμερα να καταλήξει να είναι «ανθεκτικός», αφού δύσκολα μπορεί να μπει σε κρίση ένα μοντέλο που βασίζεται σε... συνεχείς κεφαλαιακές εισροές που δημιουργούν εισοδήματα τα οποία μάλιστα διοχετεύονται στην «άτυπη οικονομία». Να μην κάνει χαρές λοιπόν ο πρωθυπουργός (;) της χώρας αυτής όταν διαδηλώνει αφειδώς την ανθεκτικότητά της.

Στον σπόρο της εύκολης επιτυχίας ίσως μάλιστα να υπάρχει και η καταστροφή μας, καθώς έτσι έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες και προϋποθέσεις των φαινομένων που βιώνουμε σήμερα: Αναρχία και περιφρόνηση των θεσμών, κομματοκρατία και κυνισμός, φθόνος και διαγκωνισμοί χωρίς κανόνες για την καθημερινή πρόσκτηση προσόδου, μηδενικό κοινωνικό κεφάλαιο εμπιστοσύνης για τη συνεργασία, την ομαδικότητα και την πρόοδο. Ανισότητα μεγάλη, καθώς ευνοούνται αυτοί που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις πρόσκτησης και υπεράσπισης προσόδου (γιατί όλοι θέλουν να μπουν στο Δημόσιο και ιδίως στο ΥΠΕΘΟ;), και, τέλος, λόγω και των χαμηλών φορολογικών εσόδων εξαιτίας της «άτυπης οικονομίας», εξαθλιωμένες υπηρεσίες παροχής δημόσιων αγαθών από το κράτος.

Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα και με το Ευρωβαρόμετρο, οι πολίτες της πιο προικοδοτούμενης από την τύχη και τη φύση χώρας, που το κατά κεφαλήν εισόδημά της (επίσημο και... άτυπο) είναι πια εισόδημα αναπτυγμένου κράτους, είναι εξαιρετικά δυστυχείς, αλλά και αντιφατικοί στις εκτιμήσεις τους. Την ίδια στιγμή που ο Έλληνας απαιτεί το φακελάκι, επιθυμεί υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας. Εκεί όπου ζητά ποιοτικό πανεπιστήμιο, ο ίδιος ως καθηγητής δεν κάνει τη δουλειά του.

Όταν γίνεται υπουργός, ενώ γνωρίζει τον παραλογισμό της συμμετοχής κατά σχεδόν 50% των φοιτητών στην εκλογή πρυτάνεων, προέδρων κ.λπ. των ΑΕΙ (που προάγει τη συναλλαγή και το εμπόριο βαθμών), σφυρίζει αδιάφορα. Όταν βλέπει επίσημες ομάδες προστασίας να περνούν από τα μαγαζιά για να πάρουν το «μηνιάτικο μπαξίσι» τους, σφυρίζει αδιάφορα. Ίσως γιατί με την παρούσα κατάσταση όλοι βραχυχρονίως φαίνονται ευχαριστημένοι.

Όμως, έτσι, όλοι μαζί με συνέργεια εγκαθιδρύουμε ένα καθεστώς κλεπτοκρατίας και λεηλασίας, όπου ο ένας είναι όμηρος του άλλου, βάζοντας ο ένας το χέρι στην τσέπη του άλλου. Ένα «καθεστώς» όπου όλοι είναι εναντίον όλων και η πολιτική τάξη από επάνω, με πρώτη την ανεκδιήγητη αυτή κυβέρνηση, να αναπαράγεται παίζοντας το παιχνίδι του κοινωνικού διχασμού ή και του δήθεν ανήξερου διαιτητή, κλείνοντας το μάτι στην άτυπη δραστηριότητα. Δεν μπορούμε όμως τελικά να αποφύγουμε ότι, με το σύστημα «όλοι εναντίον όλων», όλοι χέρι χέρι βυθιζόμαστε σε μια οικονομική παρακμή όπου επί ματαίω όλοι στο τέλος αναζητούν κάτι που δεν υπάρχει: τον πάτο.

Όταν φτάνουν υπουργοί να δηλώνουν ότι παρατύπησαν με κυνισμό για τα παιδιά τους, δηλαδή για να τα διασώσουν -όπως νομίζουν...- από το ελληνικό χάος και την οικονομική ζούγκλα χωρίς κανόνες, τότε δε το μήνυμα που όλοι παίρνουμε είναι: «Κάντε κι εσείς τα ίδια». Μόνο στα ολιγαρχικά καθεστώτα της Αφρικής μπορείς να βρεις υπουργούς που ζητούν διαμέρισμα-μίζα για την κόρη τους, μετεγγράφουν παρατύπως τον φοιτητή γιο τους ή φοροαποφεύγουν προκλητικώς διαδηλώνοντας περισσή περηφάνια και κυνισμό.

Να γιατί, στο τέλος, το μόνο πράγμα που έχει πάτο είναι η πολιτική. Χαμηλότερα δεν γίνεται. Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει πραγματικά ριζοσπαστικός προοδευτικός λόγος που να αμφισβητεί με ουσία και σοβαρότητα το αντιδραστικό και γελοίο πια status quo, καθώς ακόμη και οι σχετικά νέοι στην ηλικία πολιτικοί είναι απελπιστικά βαρετοί, επαρχιώτες, ανεπάγγελτοι κομματικοί και ανούσιοι, φαίνεται να υπάρχει αδιέξοδο. Τους ακούς να εκστομίζουν κάτι θλιβερά, ξύλινα τσιτάτα, αλλά για την ουσία των δημόσιων πολιτικών... τζίφος.

Τελικά, έχουμε καταφέρει να εγκαθιδρύσουμε μια κατάσταση όπου ενώ δεν υπάρχει απελπιστική φτώχεια, η οικονομική ανισότητα που υπάρχει είναι το πιο άδικο πράγμα που έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Δηλαδή, πολλή ανισότητα, αλλά ταυτόχρονα και πολύ άδικη ανισότητα. Κι αυτό γιατί η οικονομική ανισότητά μας δεν βασίζεται στο ταλέντο και τη σκληρή εργασία, αλλά στην οικονομική και κομματική μας αφετηρία και κυρίως στην ισχύ της ομάδας στην οποία ανήκουμε, ομάδα η οποία εμπλέκεται συνήθως και με το καθεστώς της ολιγαρχικής κομματοκρατίας.

Πρώτο στάδιο εξόδου από τη δυσμενή αυτή κατάσταση στην οποία έχουμε βρεθεί είναι να τη συνειδητοποιήσουμε. Έπειτα, ελπίζουμε σε έναν ριζοσπάστη «κανονικό» πολιτικό/ άνθρωπο, με περιφρόνηση στην κατοχή περιουσιακών στοιχείων, που θα μας εκπλήξει θετικά στην πορεία και θα απελευθερώσει τους θεσμούς και την οικονομία από αγκυλώσεις και ομάδες συμφερόντων (μικρών και μεγάλων) και κυρίως θα ανακαινίσει το κράτος κηρύσσοντας την ανεξαρτησία του, την αξιοκρατία και την αναβάθμιση των δημόσιων αγαθών. Γρήγορα.

* Ο Θοδωρής Πελαγίδης είναι καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία στις 20-9-2008. Το αναδημοσιεύουμε ύστερα από άδεια του συγγραφέα.

Tuesday, September 23, 2008

Olympic Air-deficits, το έργο συνεχίζεται

Κάποιους από εμάς η αναδιάρθρωση της Ολυμπιακής το 1998 μας είχε πετύχει στην πενταήμερη. Είχαμε μάλιστα κερδίσει δύο βραδιές παραπάνω πληρωμένες από τον δήμο Ρόδου λόγω των ακυρώσεων των πτήσεων.

Ήμουνα νιος και γέρασα. Η αναδιάρθρωση της Ολυμπιακής έχει γίνει φράση κλισέ από τότε. Στο μεταξύ συσσωρεύονται τα χρέη και αυξάνεται το προσωπικό. Μόνο για τη διετία 2005-2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε παράνομες κρατικές ενισχύσεις προς την εταιρεία 850 (!!!) εκ. Ευρώ (ανακοίνωση IP/08/1336). Συν τις χιλιάδες επιπλέον ρουσφετολογικές προσλήψεις συμβασιούχων και εποχικών υπαλλήλων -ως είθισται θα είναι οι μόνοι που θα την πληρώσουν- με τις οποίες προικοδότησε την εταιρεία ή για την ακρίβεια τον κρατικό προϋπολογισμό ο Μιχάλης Λιάπης.

Η ιστορία ξεκινά το 1975 με την κρατικοποίηση της χρεοκοπημένης Ολυμπιακής από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, συνεχίζεται με το όργιο προσλήψεων και σπατάλης από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, μεσολαβούν δύο αποτυχημένες αναδιαρθρώσεις 1998 και 2002 για να καταλήξει στους δύο ανιψιούς με τις παράνομες επιχορηγήσεις των 850 εκ ευρώ και το πρόσφατο πρόστιμο των 700 εκ. Ευρώ.

Δύο είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την υπόθεση της Ολυμπιακής. Η περιφρόνηση του δημόσιου πλούτου και η στυγνή και ταυτόχρονα πανάκριβη επιβολή συντεχνιακών συμφερόντων στην πλάτη της κοινωνίας. Η αλήθεια είναι ότι βρίσκουν και κάνουν εκμεταλλευόμενα τον λαϊκισμό, την ατολμία και την ελαφρότητα του πολιτικού συστήματος. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση πριν δύο ημέρες στην πρωινή εκπομπή της ΝΕΤ του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτη Λαφαζάνη. "Για λίγα ελλείμματα κάνετε έτσι;"

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεταξύ 1994 και 2000 το ελληνικό κράτος χορήγησε στην Ολυμπιακή ενισχύσεις ύψους 160 εκ. Ευρώ περίπου. Από το 2002 έως το 2004 προστίθενται άλλα 500 εκ. Ευρώ περίπου (AνακοίνωσηIP/05/1139) για να φτάσουμε στο εξωφρενικό ποσό των 850 εκ. Ευρώ για τη διετία 2005-2007 (ανακοίνωση IP/08/1336). Ο λογαριασμός στους γαλαντόμους πολιτικούς μας.

Θα ήταν προτιμότερο να μας απαντήσουν εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η Ολυμπιακή πρέπει να παραμείνει κρατικών συμφερόντων εάν είναι υπερήφανοι για τη χρηματοδότηση με δις Ευρώ μίας αεροπορικής εταιρείας από το απόθεμα του κρατικού προϋπολογισμού τη στιγμή που η ανταγωνίστρια ελληνική εταιρεία εμφανίζει κέρδη και τη στιγμή επίσης που άλλα δημόσια αγαθά όπως η παιδεία και υγεία υποχρηματοδοτούνται.

Προφανώς η χρηματοδότηση δεν εξασφαλίζει την ίδια στιγμή και αυτόματα ποιότητα στα δημόσια αγαθά. Ο σεβασμός του δημόσιου πλούτου είναι η κρίσιμη έννοια που συνδέει τη δημόσια χρηματοδότηση με την ποιότητα. Η τοποθέτηση του δημόσιου πλούτου με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει η μέγιστη απόδοση για την κοινωνία και η οριοθέτηση των δημόσιων προτεραιοτήτων.

Για παράδειγμα, θέλουμε να ενισχύσουμε το εθνικό ταμείο αλληλεγγύης των γενεών ή να συνταξιοδοτούμε στα μουλωχτά και χωρίς δημόσια διαβούλευση χιλιάδες υπαλλήλους απλώς και μόνο για να μειώνονται οι αντιδράσεις των συντεχνιών.

Το τελευταίο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που ανακοινώθηκε περιέχει πολλά τέτοια γκρίζα σημεία. Προβλέπει ως προς το υπάρχον προσωπικό που δεν θα προσληφθεί από τον νέο ιδιοκτήτη εθελούσια έξοδο, δηλ. πρόωρη συνταξιοδότηση με μπόνους, ή μετακίνηση στο δημόσιο.

Ποιον, ωστόσο, επιβαρύνουν οι εθελούσιες έξοδοι στις οποίες με ζήλο επιδίδεται τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Καραμανλή; Την κοινωνία, τον δημόσιο πλούτο και τις ομάδες εκείνες που είναι πιο εκτεθειμένες στην οικονομική κρίση. Για να τα έχουμε καλά με τις συντεχνίες φορτώνουμε με χρέη εκείνους που δεν έχουν την ισχύ του σαματά. Αντί προγραμμάτων ευνοϊκής αποζημίωσης, επανεκπαίδευσης και επανένταξης στην αγορά εργασίας, πρόωρη με παχυλά μπόνους συνταξιοδότηση. Το έργο Olympic Air-deficits συνεχίζεται.

Thursday, September 18, 2008

Το τοπίο της εργασίας στην Ελλάδα

Στις 15 Σεπτεμβρίου το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας – Eurofound – επισκέφτηκε την Ελλάδα για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων έρευνας που διεξήγαγε με αντικείμενο τις συνθήκες εργασίας στη χώρα μας. Τα αποτελέσματα δεν μας εκπλήσσουν. Αντιθέτως, έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτό για το οποίο φωνάζουμε τόσο καιρό. Ότι η ελληνική αγορά εργασίας είναι προβληματική σε σχέση με αυτή των υπόλοιπων δυτικοευρωπαϊκών κρατών. Οι Έλληνες εργάζονται πολλές ώρες, εντατικά, συχνά σε δύο δουλειές, πολλές φορές χωρίς σύμβαση, ενώ το λεγόμενο flex time, δηλ. η δυνατότητα να καθορίσουν οι ίδιοι το ωράριό τους αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.

Συγκεκριμένα:

* οι Έλληνες απασχολούνται κατά μέσο όρο 45,4 ώρες τη βδομάδα σε σύγκριση με 38,4 ώρες στην ΕΕ-27 και 37,4 ώρες στην ΕΕ-25 (χωρίς τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία).

* 10,1% των εργαζομένων κάνει δεύτερη δουλειά, έναντι 6% στην ΕΕ-27 και 5,9% στην ΕΕ-25

* 25% των εργαζομένων περίπου εργάζεται χωρίς σύμβαση εργασίας, έναντι 7% στην ΕΕ-27

* ένα τέταρτο περίπου των εργαζομένων (25,9%) κάνει υπερωριακή εργασία περισσότερες από 5 φορές το μήνα τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ-27 είναι 16,9 και στην ΕΕ-25 15,1%.

* πάνω από το 80% των εργαζομένων δηλώνει ότι το ωράριο του καθορίζεται αυστηρά από την επιχείρηση στην οποία δουλεύει, χωρίς δυνατότητα αλλαγών, τη στιγμή που το αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό κυμαίνεται γύρω στο 64%. Σουηδία, Ολλανδία, Δανία και Φινλανδία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη δυνατότητα flex time.

* 73,3% των εργαζομένων δηλώνει ότι εργάζεται με πολύ εντατικούς ρυθμούς (59,6% στην ΕΕ-27), οι οποίοι εξαρτώνται από τον προϊστάμενο ή τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης (42,4% έναντι 35,7% στην ΕΕ-27) και με αυστηρές προθεσμίες (68% έναντι 61,8 στην ΕΕ). Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ο ρυθμός και η οργάνωση της εργασίας στην Ελλάδα τείνει να προσδιορίζεται περισσότερο ιεραρχικά και χωρίς εσωτερική συνεννόηση στη χώρα μας σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

* Ένα εξαιρετικά υψηλό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ποσοστό της τάξης του 68% των εργαζομένων (30% στην ΕΕ-27) δηλώνει ότι η εργασία επηρεάζει την υγεία του, ενώ την ίδια στιγμή τα ποσοστά απουσίας από τη δουλειά δεν είναι υψηλά με μέσο όρο απουσίας για λόγους υγείας μόλις 2,8 ημέρες το χρόνο έναντι 4,6 ημερών στην ΕΕ-27.

* 22% των εργαζομένων, δηλ. ένας στους πέντε περίπου, αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν υπολογιστή τουλάχιστον κατά το ένα τέταρτο του ημερήσιου εργασιακού χρόνου σε αντίθεση με την ΕΕ-15 όπου το ποσοστό αυτό αγγίζει το 40%.

* Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι μόλις 13% των Ελλήνων εργαζομένων έχουν πάρει μέρος σε προγράμματα κατάρτισης, τα οποία παρέχονται και χρηματοδοτούνται από τον εργοδότη τους σε σχέση με το 26% των εργαζομένων στην ΕΕ-27 το οποίο επίσης είναι ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό.

Η εικόνα που καταγράφει η έρευνα του Eurofound, η οποία στην πραγματικότητα αποδεικνύεται πολύ σκληρότερη για τους εργαζόμενους νέους της γενιάς των 700 ευρώ, καταρρίπτει το μύθο τεμπελχανάδων, αραχτών και μίζερων Ελλήνων. Μάλιστα αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι παρά το σχεδόν άναρχο εργασιακό τοπίο συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, το 60% περίπου των Ελλήνων δηλώνει ικανοποιημένο από την εργασία του, με 10% μάλιστα να δηλώνει πολύ ικανοποιημένο.

Είμαστε, ωστόσο, ακόμα πολύ μακριά στα ποσοστά ικανοποίησης των εργαζομένων απ' τη δουλειά τους σε σύγκριση με την πρωταθλήτρια Δανία της flexicurity (45% πολύ ικανοποιημένοι και 96% ικανοποιημένοι) ή τη «νέο-φιλελεύθερη» κατ' ορισμένους Αγγλία της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων (40% πολύ ικανοποιημένοι, 96% ικανοποιημένοι). Από μόνη της η διαφορά δείχνει ότι η ελληνική αγορά εργασίας απέχει πολύ από το να συγκρίνεται με τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα και αυτό εν μέρει εξηγεί γιατί πολλοί νέοι εργάτες-γνώσης επιλέγουν και παραμένουν για δουλειά μετά τις σπουδές τους στο εξωτερικό.

Υπ' αυτές τις συνθήκες, όλοι πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να διανύσουμε την απόσταση που μας αναλογεί.

Η πολιτεία κάνοντας πράξη τη στοιχειώδη ευθύνη του ελέγχου τήρησης της νομοθεσίας, εκσυγχρονίζοντας τους εργασιακούς θεσμούς και ελαφρύνοντας την εργασία από φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη.

Οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες, όχι μόνο τηρώντας την εργατική νομοθεσία και ανταμείβοντας τον κόπο της εργασίας αλλά πρωτίστως επενδύοντας στη γνώση και την εμπειρία των ανθρώπων που απασχολούν με τη συνεχή κατάρτισή τους και όχι μόνο διά της κεκτημένης εμπειρίας, τηρώντας τις ισορροπίες προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. H αδυναμία να ρυθμίσει κανείς έστω στοιχειωδώς τη ζωή του πόσο μάλλον να έχει δικαίωμα στον ευέλικτο χρόνο (flex time) φέρνει κοπάνες και ευνοεί τις αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές.

Τέλος, όλοι εμείς πρέπει επιτέλους να αποκτήσουμε λογική πολίτη (citizen) που νοιάζεται για την οικονομία και προσέγγιση συνεργάτη που ενδιαφέρεται για τη δουλειά του και την επιχείρηση στην οποία δουλεύει. Η νοοτροπία του καθένα μας είναι ζήτημα προσωπικής προσπάθειας. Αντικοινωνικές και αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές παραείναι εύκολο να χρεώνονται απλώς σε ένα κακό σύστημα. Είναι τελικά KAI ζήτημα προσωπικής ευσυνειδησίας η οποία σίγουρα βρίσκει πολλά προσκόμματα και ευκαιρίες για παραίτηση σε μία κοινωνία που μόλις πρόσφατα πέρασε στην ευρωπαϊκή της περίοδο. Με λίγα λόγια, ζόρικα πράγματα για όλους όσους απαιτούν ως Ευρωπαίοι και συμπεριφέρονται ως βαλκάνιοι.

Monday, September 15, 2008

Στήριξη των νέων στο ξεκίνημα της εργασιακής τoυς ζωής

Μια πρακτική πρόταση της G700 μετά τη ΔΕΘ

Περιμέναμε τη ΔΕΘ ώστε να ακούσουμε τις προγραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης και των κομμάτων απέναντι στη γενιά των 700 ευρώ, ιδιαίτερα μετά το τελευταίο χτύπημα της κατάργησης του αφορολογήτου των 10.500 ευρώ. Μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας, βέβαια, δεν υπήρχαν με δεδομένη τη μεταρρυθμιστική αφλογιστία της κυβέρνησης και το αναμάσημα τσιτάτων ιδεολογικής υπερηφάνειας από τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Αυτό που διαφεύγει (;) της προσοχής τόσο της κυβέρνησης όσο και των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο σύνολό τους είναι το εξής απλό. Το πολυδαίδαλο και αδιαφανές ασφαλιστικό και φορολογικό σύστημα της πολυνομίας και της ρύθμισης πάνω στη ρύθμιση ευνοεί εκείνες τις συντεχνιακές ομάδες που πρόλαβαν και πήραν. Αυτή είναι η ελληνική όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη είναι η δημογραφική ανισορροπία που επιδεινώνεται σε όλες τις ανεπτυγμένες κοινωνίες και καταλήγει στην περιθωριοποίηση των νέων και τον αποκλεισμό τους από τους μηχανισμούς κοινωνικής και οικονομικής ανέλιξης. Και ένα τρίτο στοιχείο που συμπληρώνει τα δύο προηγούμενα είναι η βαθιά εξάρτηση της γενιάς των 700 ευρώ από το οικογενειακό περιβάλλον που θρέφει τον μαμακισμό, υπνωτίζει τη δημιουργική θέληση και υπονομεύει την αξιοπρέπεια.

Κάποιες από τις προτάσεις που κατατέθηκαν, κυρίως από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, όπως η αυτονόητη επαναφορά του αφορολόγητου ορίου για όλα τα χαμηλά εισοδήματα, η ενεργητική επιδότηση της ανεργίας (work-fare), η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων, η ασφαλιστική κάλυψη των εκπαιδευόμενων σε προγράμματα stage και η κατάργηση του φαινομένου του μισθωτού με το μπλοκάκι στο δημόσιο, είναι οπωσδήποτε θετικές. Κινούνται σε μία κατεύθυνση ανάληψης πρακτικών μέτρων με στόχο να βοηθηθεί ο νέος στο ξεκίνημα του εργασιακού του βίου αποφεύγοντας να μεταθέσουν την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε μία επανάσταση στο μέλλον.

Ωστόσο, ακόμα κι αυτές οι προτάσεις δεν παύουν να αγγίζουν περιμετρικά το πρόβλημα και γι’ αυτό τις κρίνουμε ημιτελείς.

Απαιτείται ουσιαστική αναδιανομή πόρων και ευκαιριών εδώ και τώρα.

Αυτό προϋποθέτει στοχευμένη στήριξη των νέων που επιχειρούν τα πρώτα βήματα στην εργασιακή τους ζωή.

Κυρίως στήριξη της αυτόνομης κατοικίας έξω από το πατρικό σπίτι και ελάφρυνση της εργασίας από φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη.

Σε σχέση με τις ανάγκες αυτές που μόνο εν μέρει περιγράφουν το πρόβλημα της διαγενεακής ανισοκατανομής ευκαιριών και πόρων θέτουμε στο διάλογο τις εξής προτάσεις:

  1. Θεσμοθέτηση αφορολόγητου ορίου εισοδήματος της τάξης των 15.000 € για όλους ανεξαιρέτως τους εργαζόμενους νέους μέχρι 30 ετών.
  2. Επιδότηση του ενοικίου ή της αγοράς ή αντίστοιχα εγγύηση του στεγαστικού δανείου για αγορά πρώτης κατοικίας για νέους μέχρι 30 ετών (μοντέλο Ισπανίας)
  3. Επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους νέους μέχρι 30 ετών μέχρι τουλάχιστον να αλλάξει το μοντέλο ασφάλισης.

Οι δεσμεύσεις αυτές μπορούν να ισχύσουν και για νέους μέχρι 35 ετών, εφόσον μπήκαν στην αγορά εργασίας λόγω σπουδών μετά το 28ο έτος της ηλικίας ή εφόσον έχουν δημιουργήσει οικογένεια. Ή εάν το ηλικιακό όριο φαντάζει υπερβολικό θα μπορούσε να αντικατασταθεί και τα μέτρα να ισχύσουν για όσους διανύουν τα πρώτα πέντε χρόνια εργασίας ανεξαρτήτως ηλικίας.

Οι πόροι μπορούν να βρεθούν από τη μετατροπή του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών, η δημιουργία του οποίου μέχρι σήμερα παραμένει μόνο στα χαρτιά, σε Ταμείο στήριξης των νέων στα πρώτα τους βήματα.

Σε κάθε περίπτωση η πραγματική και βιώσιμη στο χρόνο διέξοδος για τη γενιά των 700 ευρώ βρίσκεται στη διαπαιδαγώγηση των νέων ανθρώπων στην ανεξαρτησία και τη δημιουργικότητα, στις καλές σπουδές και στην το συντομότερο ένταξη στην αγορά εργασίας. Βρίσκεται τελικά στις πολλές και καλές δουλειές και ευκαιρίες απασχόλησης αντί της ανεργίας των νέων που φτάνει σήμερα στη χώρα μας το 20%.

Αυτό πάνω απ' όλα προϋποθέτει ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης για την Ελλάδα στη βάση της μεταρρύθμισης της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης, της επίλυσης του ασφαλιστικού (μικτό), του περιορισμού του δημόσιου χρέους, της διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης, της ενθάρρυνσης της νεανικής επιχειρηματικότητας και της προστασίας και αξιοποίησης του φυσικού περιβάλλοντος. Στη βάση μιας διαγενεακά δίκαιης κατανομής πόρων και ευκαιριών!

Friday, September 12, 2008

Νέοι με αξιοπρέπεια και αυτοπεποίθηση

Ψηφίστηκε τελικά η ρύθμιση του φορολογικού νομοσχεδίου που υπάγει τους νέους μετά τα 30 σε καθεστώς φορολόγησης 10% για το έως μέχρι προχθές αφορολόγητο όριο των 10.500 ευρώ. Το τελευταίο μερεμέτι αφορούσε στην κατάργηση της παράλογης προϋπόθεσης των δύο "διαδοχικών εργοδοτών". Ο υπουργός Οικονομίας δέχτηκε έντονη κριτική ακόμη και από βουλευτές της συμπολίτευσης και το ζήτημα της γενιάς των 700 ευρώ κυριάρχησε για δύο εβδομάδες στο δημόσιο διάλογο.

Παρά την κουτοπόνηρη και κοντόθωρη τακτική διχασμού και απομόνωσης της γενιάς των 700 ευρώ σε "πάνω τα 30" και "κάτω τα 30" ο διάλογος για τους νέους έχει ανοίξει. Η κυβέρνηση γελοιοποιήθηκε στην προσπάθεια της να παραστήσει κάτι που δεν είναι. Ο υπουργός Οικονομίας προσποιήθηκε τον "προστάτη" των νέων αλλάζοντας μέσα από θλιβερές παλινωδίες τη σχετική διάταξη πέντε φορές.

Τελικά δεν το πήραν πίσω. Ωστόσο, έμεινε ζωντανό το αίτημα για αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των νέων. Εμφανίζονται να "ικανοποίησαν" ένα κομμάτι της γενιάς των 700 ευρώ. Πρέπει να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι; Καθόλου. Η κυβέρνηση εμφανίζεται να μοιράζει "καθρεφτάκια στους ιθαγενείς". Το όριο των 30 χρόνων που θέσπισε στην προσπάθεια της να μαλακώσει την κοινή γνώμη έχει λίγα πρακτικά αποτελέσματα. Ο μέσος όρος εισόδου στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί και συνεχίζει να αυξάνεται. Το μέτρο αφορά λίγους νέους και για λίγα χρόνια.

Αυτό που μένει από τη μάχη που δόθηκε κατά των συγκεκριμένων ρυθμίσεων είναι η εισβολή στη δημόσια ατζέντα της κοινωνικής ανάγκης για αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των νέων. Πιο συγκεκριμένα, της ανάγκης οι νέοι άνθρωποι να σπουδάζουν σε σοβαρά πανεπιστήμια, να μπαίνουν στην αγορά εργασίας πιο νωρίς, να αποκτούν εργασιακή εμπειρία πιο νωρίς, στην τελική να στέκονται στα πόδια τους και να κοιτούν το μέλλον με αξιοπρέπεια και αυτοπεποίθηση.

Και ο διάλογος αυτός πρέπει να συνεχιστεί. Συγκεκριμένα θα μπορούσε, πέρα από την κατάργηση του φόρου 10%, να θεσμοθετήσει αφορολόγητο όριο της τάξης των 12 έως 15 χιλιάδων ευρώ για νέους μέχρι 30 με δυνατότητα επέκτασής του και μέχρι τα 35 υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι έχουν μπει αργά στην αγορά εργασίας ή έχουν ήδη φτιάξει οικογένεια.

Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση απ’ ό,τι φαίνεται δεν προτίθεται να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Η ευκαιρία μιας αξιοπρεπούς αναδίπλωσης, την οποία εμείς πρώτοι θα χειροκροτούσαμε, χάθηκε. Όπως επίσης χάθηκε κάθε ίχνος σοβαρότητας από ένα οικονομικό επιτελείο που αν έπαιζε μπάσκετ με τόσα «μπρος-πίσω» θα έπρεπε να οδηγηθεί σύσσωμο στον πάγκο από τον κόουτς-πρωθυπουργό…

Προηγούμενα σχετικά posts της G700 :

1. Πάρτε το όλο πίσω. Αφορολόγητο για όλους κάτω από 10500 ευρώ

2. Παρακαλώ, κύριε υπουργέ, μας κακομαθαίνετε!

3. New Tax on the Block

Wednesday, September 10, 2008

Διαδίκτυο και προσωπικά δεδομένα: beyond anonymity in the blogosphere

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει συνάντηση ανάμεσα σε Έλληνες bloggers, πολιτικούς και ευρωπαίους policy makers, όπως η πρόσφατη επίσκεψη 50 Ελλήνων ιστολόγων στις Βρυξέλλες ύστερα από πρωτοβουλία των δύο ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ Σταύρου Λαμπρινίδη και Μαίρης Ματσούκα, χωρίς αναφορά στο θέμα της ανωνυμίας στο διαδίκτυο. Το αίτημα άλλωστε για άρση της ανωνυμίας επανέρχεται επίμονα στη δημόσια ατζέντα κυρίως από δημόσια πρόσωπα τα οποία συκοφαντούνται συστηματικά από ανώνυμους bloggers. Μάλιστα προς ενίσχυση του επιχειρήματος αυτού συστρατεύεται πολλές φορές το επιχείρημα περί της ανάγκης να διευκολυνθεί η πάταξη σοβαρών εγκλημάτων, όπως για παράδειγμα η διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού ή η τρομοκρατία.

Κάπου εδώ μπλέκουμε «μήλα με πορτοκάλια». Όχι μόνο γιατί η δυσφήμιση ακόμα και η συκοφαντική αποτελούν πλημμελήματα, ενώ η τρομοκρατία και η παιδική πορνογραφία κακουργήματα. Πάνω απ' όλα, διότι στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για ένα άδικο στραπατσάρισμα της δημόσιας εικόνας ενός φυσικού προσώπου, ενώ στη δεύτερη για εγκληματικές και αποτρόπαιες πράξεις.

Το ζήτημα συνεπώς που τίθεται εδώ είναι εάν και κατά πόσο η νόμιμη και δίκαιη απαίτηση ενός δημόσιου προσώπου να προστατέψει τον εαυτό του από άδικες και ανυπόστατες επιθέσεις εξυπηρετείται οπωσδήποτε και μόνο με τη θεσμική άρση του δικαιώματος της ανωνυμίας ή εάν μπορεί να επιτευχθεί με τρόπο που δεν περιορίζει υπέρμετρα βασικά ατομικά δικαιώματα και δεν περιπλέκει το θεσμικό πλαίσιο. Κατά την άποψή μας μπορεί να συμβεί το δεύτερο.

Τεχνικά άλλωστε η κατά περίπτωση άρση είναι ήδη δυνατή. Η ανωνυμία στο διαδίκτυο τεχνικά δεν υφίσταται, αφού οι πάντες διαθέτουν συγκεκριμένη ηλεκτρονική ταυτότητα που τους χαρακτηρίζει και μέσω της οποίας είναι δυνατό, υπό προϋποθέσεις, να εντοπιστούν. Όταν συνεπώς υπάρχει μια παραβίαση της νομοθεσίας μπορεί ύστερα από αίτημα του εισαγγελέα να γίνει άρση του απορρήτου.

Είναι όμως εύκολο; Σίγουρα τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο απλά εάν ο έχων έννομο συμφέρον είχε στη διάθεσή του ένα συγκεκριμένο όνομα να μηνύσει και όχι να αναζητήσει τον παραβάτη μέσω ηλεκτρονικής ταυτότητας στο internet με τη συνδρομή εισαγγελέα. Υπ' αυτό το πρίσμα η θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής επωνυμίας των bloggers σκοπεύει ακριβώς στο να διευκολύνει τη νομική διαδικασία παρέχοντας ταυτόχρονα ισχυρά αντικίνητρα σε κάποιον ανώνυμο να προβεί σε εύκολες προσωπικές επιθέσεις εναντίον τρίτου προσώπου.

Πρόκειται, ωστόσο, για την προσπάθεια θεσμικής τυποποίησης στην ελληνική της εκδοχή ενός ιδιόρρυθμου επικοινωνιακού και πολιτικού φαινομένου. Τα τελευταία χρόνια τα blogs αναδεικνύονται σε νέο σημείο αναφοράς των media, ιδιαίτερα εάν παρατηρήσει κανείς τις φετινές αμερικανικές εκλογές. Έχουν ήδη αλλάξει το χαρακτήρα της ειδησιογραφίας (εικοσιτετράωρος κύκλος ενημέρωσης) και έχουν επηρεάσει την ποιότητά της (παραειδήσεις και διαδραστικότητα). Το ίδιο φαινόμενο ζούμε και στην Ελλάδα με πολλά blogs συχνής επισκεψιμότητας να τροφοδοτούν συνεχώς με πικάντικες και έκτακτες "ειδήσεις" ώστε να κρατούν συνεχώς ζωντανό το ενδιαφέρον και την επισκεψιμότητα. Η άλλη πλευρά του ίδιου φαινομένου είναι η διαδραστικότητα. Αυτό το νέο είδος media δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να μπει στο διάλογο, να πει πράγματα για τα οποία δεν θα έβαζε ποτέ την υπογραφή του, να διαπιστώσει τις υστερήσεις του και να δοκιμάσει τη δύναμη των απόψεών του. Το φαινόμενο αυτό η Ελλάδα δείχνει να το υποδέχεται αμήχανα, χωρίς γνώση και με τη συνηθισμένη νομολαγνεία και θεσμική τσαπατσουλιά.

Με αυτή την έννοια η θεσμική άρση της ανωνυμίας δείχνει να αναδιανέμει δύναμη και επικοινωνιακούς πόρους από τη βάση (χρήστες διαδικτύου) στην κορυφή (δημόσια πρόσωπα). Η ισορροπία ισχύος που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη blogo-σφαιρα θα διαταραχθεί σε βάρος των χρηστών του διαδικτύου χωρίς να τηρείται κανένα κριτήριο αναλογικότητας και χωρίς να ικανοποιείται κάποιος εξαιρετικά σημαντικός κοινωνικός στόχος.

Είναι λοιπόν λογικό όλοι οι bloggers να αντιδρούμε έντονα όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τέτοιου τύπου ρυθμίσεις σε εθνικό, για να λέμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, επίπεδο (βλ blogoνόμο). Ωστόσο πρέπει εδώ να υπογραμμιστεί και να τονιστεί με κεφαλαία γράμματα ότι το διαδίκτυο ΔΕΝ ΕΞΑΝΤΛΕΙΤΑΙ στη blogoσφαιρα, ούτε τα θέματά που αντιμετωπίζουν χρήστες και πολιτεία περιορίζονται στο ζήτημα της ανωνυμίας.

Η θεματική της συζήτησης σχετικά με τα δικαιώματα των χρηστών internet, όπως αυτή μερικώς διαμορφώνεται και κωδικοποιείται στη νέα Οδηγία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο (E-Privacy Directive) και για την οποία είχαμε την ευκαιρία να ενημερωθούμε κατά την επίσκεψή μας στις Βρυξέλλες χτες και προχτές, είναι πολύ ευρύτερη και συμπεριλαμβάνει πολύ πιο σοβαρά θέματα με τα οποία μπορεί και οφείλει κανείς να ασχοληθεί.

Στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης και της έκρηξης πληροφορίας οι πάντες, κυβερνήσεις, ιδιωτικές εταιρείες, αλλά και η λεγόμενη uncivil society επιδιώκουν την ανεξέλεγκτη πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα μας. Στόχος πρέπει να είναι η διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής προστασίας της προσωπικότητας του ανθρώπου. Στοιχείο της αυτονομίας είναι η δυνατότητα του καθένα μας να επιλέγει τι θα βγάζει στη φόρα και τι θα κρατά για τον εαυτό του, η δύναμή του δηλ. να εκπλήσσει. Η αυτονομία του γίνεται αναιμική όταν σκανάρονται η συνήθειες και οι κινήσεις του. Πολύ σοβαρότερο ζήτημα είναι το facebook το οποίο δίνει διαθεσιμότητα σε προφίλ προσωπικότητας των χρηστών σε όποιον έχει τη δύναμη να το θελήσει, δηλ. στο κράτος και τις εταιρείες. Ό,τι χτιζόταν δεκαετίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών και της προσωπικότητας του ανθρώπου από τη δυνατότητα διασύνδεσης των νέων τεχνολογιών ανάτρεπεται μέσα σε 18 μήνες.

Όπως πολύ εύστοχα διατύπωσε η φιλελεύθερη Ολλανδή ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου Sophia in't Veld, στην προκειμένη περίπτωση δε μιλάμε απλά για την προστασία της ιδιωτικότητας του πολίτη, έννοια η οποία άλλωστε μεταλλάσσεται ανάλογα με το χρόνο και την κουλτούρα της κάθε κοινωνίας, αλλά για κάτι ακόμα πιο σημαντικό: τη δυνατότητα του πολίτη να μπορεί αυτός να ελέγχει τις κυβερνήσεις και τις πάσης φύσεως εξουσίες και όχι το αντίστροφο. Μιλάμε δηλαδή για την ποιότητα της ίδιας της δημοκρατίας μας στην εποχή της πληροφορίας.

Monday, September 8, 2008

Αναδιανομή Ευκαιριών και Πόρων υπέρ των νέων

Χαιρετισμός G700 στο Summer Camp που διοργανώνει η Γραμματεία Νέων της ΓΣΕΕ


Φίλες και φίλοι,

Υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία εργαζόμενων νέων, οι οποίοι παρά το γεγονός ότι διαθέτουν σημαντικά προσόντα και δεξιότητες βρίσκονται αντιμέτωποι με τα παλιά δεδομένα της εργασιακής ανασφάλειας: την υπερεργασία, την πολυαπασχόληση με τις δύο δουλειές, τη μη δημιουργική επαναλαμβανόμενη εργασία και τις χαμηλές αμοιβές, το ξεχειλωμένο ωράριο, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου και ισορροπίας στην προσωπική ζωή.

Ταυτόχρονα, κουβαλάνε πάνω τους αμαρτίες της παλιότερης γενιάς: το υψηλό χρέος που περιορίζει τους πόρους για ανάπτυξη, το περιβαλλοντικό έλλειμμα που υποβαθμίζει τη ζωή στις πόλεις, το ασφαλιστικό πρόβλημα που οδηγεί σε χειροτέρευση των όρων συνταξιοδότησης των νέων σε σχέση με την προηγούμενη γενιά.

Αυτοί οι νέοι αποτελούμε σήμερα μια ανεκπροσώπητη σιωπηλή κοινωνική πλειοψηφία, γνωστή πλέον ως γενιά των 700 ευρώ. Είμαστε μια πολύχρωμη γενιά η γενιά των 700 ευρώ. Με μεγάλες διαφορές σε αντιλήψεις και πιστεύω, αισθητικά πρότυπα και κομματικές ταυτίσεις. Ωστόσο, συνειδητοποιούμε σιγά, σιγά τη σκληρή πραγματικότητα. Ότι η μαζική κοινωνική και οικονομική άνοδος που χαρακτήρισε τη μεταπολιτευτική περίοδο, τη γενιά των γονιών μας, δεν αποτελεί πλέον το μέλλον όλων. Πολλοί από εμάς βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της στασιμότητας ακόμα και της καθόδου.

Στο αδιέξοδο της νέας γενιάς σήμερα συμβάλει τα μέγιστα η κυβέρνηση. Με ρυθμίσεις όπως η πρόσφατη κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 10500 ευρώ και η αύξηση των φορολογικών βαρών για τους μισθωτούς, με την αδυναμία της να επανιδρύσει το κράτος ή να χρηματοδοτήσει λιγότερο φιλόδοξα σχέδια όπως το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών που η ίδια θεσμοθέτησε, με τη διστακτικότητά της να προωθήσει αλλαγές που διευρύνουν την παραγωγική βάση της ελληνικής οικονομίας.

Στο αδιέξοδο της γενιάς των 700 ευρώ όμως, συμβάλει τα μέγιστα και μια αντίληψη που τέμνει οριζόντια το πολιτικό φάσμα. Η αντίληψη σύμφωνα με την οποία η επίλυση όλων των βασικών προβλημάτων μπορεί να μετατίθεται διαρκώς στο μέλλον. Έτσι όμως το μόνο που επιτυγχάνεται είναι να διατηρείται μια κατανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των γηραιότερων, πλουσιότερων και ισχυρότερων συμπολιτών. Απαιτείται όμως ακριβώς το αντίθετο: αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των νέων και των παιδιών που έρχονται μετά από αυτούς.

Είναι λοιπόν καιρός εμείς οι νέοι να αφυπνιστούμε, να αναζητήσουμε διεξόδους, και να θέσουμε τις δικές μας άμεσες κοινωνικές προτεραιότητες, να οικοδομήσουμε με τις δικές της δυνάμεις το μέλλον που μας αξίζει.

Δεν κυνηγάμε την ουτοπία, ούτε μας αρέσει να αναλωνόμαστε σε ατέρμονες ιδεολογικές συζητήσεις για το σοσιαλισμό και το φιλελευθερισμό, την αριστερά και τη δεξιά. Θέλουμε να πετύχουμε ορισμένα αυτονόητα για κάθε πολίτη της Ευρώπης και της σύγχρονης Ελλάδας πράγματα:

  1. την ανταμοιβή του κόπου της εργασίας
  2. την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
  3. την αύξηση του ελεύθερου χρόνου
  4. την επένδυση και ακολούθως τη σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού
  5. την ποιοτική αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών

Πολύ απλά επιδιώκουμε μια επανάσταση του αυτονόητου. Σ’ αυτή την επανάσταση καλούμε το συνδικαλιστικό κίνημα και ειδικά τις οργανώσεις νέων να συμβάλουν. Προς αυτή την κατεύθυνση η ομάδα της G700 εργάζεται ήδη και στο μέλλον θα εντείνει ακόμα περισσότερο τις προσπάθειές της.

Με φιλικούς χαιρετισμούς

G700

Friday, September 5, 2008

Πάρτε το όλο πίσω! Αφορολόγητο για όλους κάτω από τα 10.500

Η γενιά των 700 ευρώ είναι η μεγάλη σιωπηλή κοινωνική πλειοψηφία των νέων εργαζόμενων στην ηλικιακή ομάδα 25 με 35. Είναι οι κάτοχοι επαγγελματικών, τεχνικών, τεχνολογικών ή πανεπιστημιακών τίτλων σπουδών, οι οποίοι ολοκλήρωσαν έναν πρώτο εκπαιδευτικό κύκλο και πολλοί τον δεύτερο και στα 25 τους, δε θέλουν πλέον να δουλεύουν part time και σε δουλειές του ποδαριού για χαρτζιλίκι ούτε να εξαρτώνται από το χαρτζιλίκι των γονιών τους. Επιδιώκουν οικονομική ανεξαρτησία και αξιοπρεπείς δουλειές. Με λίγα λόγια θέλουν να σταθούν στα δικά τους πόδια, αναζητούν δηλ. αξιοπρέπεια.

Ωστόσο παρά το γεγονός ότι θέλουν και μπορούν, βρίσκονται στην πλειονότητά τους αντιμέτωποι με την απελπιστική κατάσταση της ελληνικής αγοράς εργασίας. Μία κατάσταση που δημιουργείται εξαιτίας της άνισης και άδικης κατανομής ευκαιριών και πόρων σε βάρος των νέων και η οποία επιδεινώνονται πολλές φορές από άστοχες κυβερνητικές επιλογές, όπως η επιβολή φόρου 10% σε ελεύθερους επαγγελματίες των οποίων το εισόδημα δεν ξεπερνάει τα 10500 ευρώ ανά έτος. Ως αποτέλεσμα πολλοί νέοι και όχι μόνο όσοι έχουν συνειδητά επιλέξει να μπουν αργά στην αγορά εργασίας λόγω μεταπτυχιακών σπουδών (διδακτορικά, post doc κτλ), οδηγούνται σε μία παρατεταμένη περίοδο εργασιακής ανασφάλειας και αβέβαιων προοπτικών η οποία στη χώρα μας κρατάει μέχρι περίπου τα 35 με τον μέσο όρο συνεχώς να αυξάνεται.

Το φαινόμενο αυτό κάθε άλλο παρά υγιές είναι. Ευνοεί τον μαμακισμό και τον αρρωστημένο παρασιτισμό σε βάρος της οικογένειας. Θρέφει την εξάρτηση, υπονομεύει την ελευθερία των επιλογών και εγκλωβίζει τους νέους ανθρώπους στο δίχτυ της ανεύθυνης εφηβείας. Δε δημιουργεί ελεύθερους ανθρώπους που είναι σε θέση να αναλάβουν ευθύνες και ρίσκα.

Θεωρούμε, συνεπώς, αυτονόητο ότι η φορολογική πρώτα απ' όλα πολιτική της κυβέρνησης, θα έπρεπε να εστιάσει στην αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου παρέχοντας κίνητρα στους νέους να σταθούν στα πόδια τους και να βγουν μπροστά.

Είδαμε στην Ισπανία μέτρα όπως η επιδότηση ενοικίου ώστε να ξεκολλήσουν οι νέοι από το πατρικό σπίτι. Στην Ελλάδα σήμερα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Μπροστά στην έκρηξη των κρατικών δαπανών και με σκοπό να αυξήσει άμεσα τις εισπράξεις, η κυβέρνηση τσουβάλιασε τους νέους μαζί με τους κατ’ επάγγελμα φοροφυγάδες και κατόπιν έτρεξε αγχωμένα και χωρίς σχέδιο να περιορίσει τις συνέπειες αυτού του λάθους.

Με την τελική διάταξη που ψηφίστηκε την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομίας εξαίρεσε για μία τριετία από τη ρύθμιση του 10% τους νέους που δεν έχουν περάσει τα 30 και παρέχουν υπηρεσίες σε δύο το πολύ "διαδοχικούς εργοδότες" κατά τη διάρκεια του έτους.

Αυτό σημαίνει καταρχάς ότι ο νέος που είναι 30 ετών και μίας ημέρας χάνει το λαχείο. Φορολογείται δηλ. όπως προβλεπόταν εξ αρχής. Επιπλέον, ακόμη και ο υπερτυχερός κάτω των 30 σε περίπτωση που κόψει απόδειξη σε τρίτο πρόσωπο στη διάρκεια της χρονιάς φορολογείται όπως προβλεπόταν εξ αρχής.

Επιπλέον, προκύπτει ζήτημα ερμηνείας του όρου "διαδοχικοί εργοδότες" το οποίο προφανώς θα ρυθμιστεί με εγκύκλιο του υπουργείου περιορίζοντας μάλλον ακόμη περισσότερο την πρακτική εφαρμογή της εξαίρεσης. Τι χρονικό διάστημα, δηλ., πρέπει να παρεμβάλλεται ανάμεσα σε δύο "διαδοχικούς". Μία μέρα, ένας μήνας ή μισός χρόνος;

Ο υπουργός Οικονομίας εμφανίστηκε προχθές έξω από τη Βουλή καθησυχαστικός για τη "γενιά των 700 ευρώ". Υπονόησε την εξαίρεση των νέων ανθρώπων από τα φορολογικά μέτρα. Αφού άλλαξε τέσσερις (!) φορές τη ρύθμιση, κατέληξε στην διάταξη που τελικά ψηφίστηκε, διαχωρίζοντας τους νέους σε πάνω 30 και κάτω 30.

Παρ' όλα αυτά, ανησύχησε μήπως κάποιοι κάτω των 30 συνεχίζουν να πλουτίζουν άπληστα σε βάρος των υψηλών υπηρεσιών που παρέχει το ελληνικό δημόσιο και έθεσε την επιπλέον προϋπόθεση των "δύο διαδοχικών εργοδοτών".

Αυτή είναι, καλώς ή κακώς, η στρατηγική της κυβέρνησης. Αντί να φροντίσει ώστε οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και να επανεξετάσει τη φιλοσοφία που διέπει την εθνική φορολογική πολιτική δίνοντας κίνητρα στη γενιά των 700 ευρώ ν’ ανοίξει τα φτερά της, προβαίνει σε κινήσεις που στρέφουν τους μεγαλύτερους νέους εναντίον των μικρότερων, εκείνους που κόβουν απόδειξη σε τρεις πελάτες εναντίον εκείνων που κόβουν σε δύο, τους συνειδητοποιημένους freelancers εναντίον των μισθωτών με το μπλοκάκι.

Αυτά βέβαια είναι τα κόλπα μιας Κυβέρνησης που επιδιώκει μονάχα να μπαλώσει τις τρύπες που η ίδια δημιούργησε στον προϋπολογισμό. Η Κυβέρνηση δεν ασκεί μακρόπνοη φορολογική πολιτική, αλλά σέρνεται αγχωμένα πίσω από τη συγκυρία. Ο ορίζοντας της διαχείρισής της στο φορολογικό δεν ξεπερνά το εξάμηνο δημοσιονομικά ή την επόμενη εξαμηνιαία δημοσκόπηση επικοινωνιακά.

Γι' αυτό επιχειρεί να ξεγελάσει τους νέους ανθρώπους, να τους διχάσει και να τους απομονώσει. Επιλέγει την κουτοπονηριά από την αξιοπρεπή αναδίπλωση. Πάρτε το όλο πίσω! Να ισχύσει για όλους το αφορολόγητο των 10.500 ευρώ!

Tuesday, September 2, 2008

Μια βεβαίωση θα μας σώσει (;)

Σε συνέντευξή του στον ρ/σ City τη Δευτέρα 1-9-2008 ο υπουργός Οικονομίας αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο ζήτημα που έχει προκύψει "με τα μπλοκάκια της γενιάς των 700 ευρώ", με τους μισθωτούς δηλ. που υποχρεώνονται από το εργοδότη τους και δηλώνονται ελεύθεροι επαγγελματίες. Την Τρίτη από το βήμα της Βουλής ο κ. υπουργός διαβεβαίωσε ότι οι οικονομικές υπηρεσίες θα δέχονται την εξαίρεση των συγκεκριμένων ελεύθερων επαγγελματιών εφόσον προσκομίζουν βεβαιώσεις του ενός εργοδότη όπου εργάζονται, ο οποίος ουσιαστικά θα ομολογεί την παρανομία του και θα παραδέχεται ότι πίσω από μία σύμβαση έργου κρύβεται μισθωτική σχέση.

Οι δηλώσεις αυτές, που θα βεβαιώνουν ότι ο ελεύθερος επαγγλεματίας κάνει τις ίδιες δουλειές με τους συναδέλφους μισθωτούς, προκαλούν την κοινή λογική και εμφανίζουν τον υπουργό οικονομίας να αντιλαμβάνεται την ελληνική κοινωνία ως κοινωνία αγγέλων. Δυστυχώς για όλους μας αυτό που έχουμε είναι ένα κράτος πρόθυμο να θεσμοποιήσει την παρανομία αποποιούμενο την πιο βασική του υποχρέωση, τον έλεγχο τήρησης της νομιμότητας.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει στο μέτρο που το ίδιο το κράτος τα τελευταία χρόνια είναι αυτό που πρώτο παραβιάζει την εργατική νομοθεσία. Έχουν γεμίσει οι δημόσιες υπηρεσίες από νέους ανθρώπους που εργάζονται ως συμβασιούχοι με συμβάσεις έργου χωρίς δικαιώματα αδειών, δώρων, υπερωριών ή μάλλον ωραρίου και οι οποίοι αντιμετωπίζονται αποκλειστικά ως ψηφοθηρικά εξαρτήματα. Είναι, λοιπόν, φυσικό ο κ. υπουργός να γνωρίζει καλά το φαινόμενο "με τα μπλοκάκια των 700 ευρώ", αλλά εξακολουθεί να προκαλεί εντύπωση αυτή η εξοικείωση με την παραβίαση της νομιμότητας. Πιθανόν να πρόκειται για εν θερμώ κινήσεις και γκάφες ενός υπουργού που δηλώνει ότι μπορεί να είναι "εύκολος στόχος αλλά αντέχει".

Απ' ότι φαίνεται στην Ελλάδα η τήρηση της νομιμότητας επαφίεται μονάχα στον πατριωτισμό των Ελλήνων και συμπληρωματικά στην ευαισθησία των εταιρειών με τις βασικές υποχρεώσεις των εργοδοτών να έχουν μετατραπεί σε ευγενικές χορηγίες καλόκαρδων επιχειρηματιών.

Ο υπουργός Οικονομίας παρατηρεί, διαπιστώνει και θλίβεται. Φοβερίζει σε αυστηρό ύφος τους εργοδότες τονίζοντας τους ότι "η εργατική νομοθεσία είναι πολύ αυστηρή" και συμβουλεύει σαν καλός πατέρας τους νέους με τα μπλοκάκια να διεκδικήσουν επιτέλους τα δικαιώματά τους. Είναι σχεδόν ρομαντικό.

Ίσως πάλι να είναι απλώς αστείο. Γιατί ο κ. Αλογοσκούφης δεν είναι ούτε συντάκτης εφημερίδας ούτε σχολιαστής ειδήσεων για να διαπιστώνει απλώς, να νουθετεί και να μοιράζει από το απόθεμα της ψυχής του συμπαράσταση. Καλώς ή κακώς η μοίρα τον έφερε αρμόδιο υπουργό.

Από την άλλη, ο κ. υπουργός δεν αναφέρθηκε καθόλου στους νέους επιχειρηματίες που πλήττονται από τα μέτρα που ανακοίνωσε. Τους νέους δηλ. που θέλουν να δουλεύουν ως ελεύθεροι επαγγελματίες, έχουν βάλει μπροστά επιχειρηματικά σχέδια και βλέπουν ότι παρά το ρίσκο και τη δουλειά καταλήγουν να βουλώνουν με τα μικρά τους έσοδα τις μαύρες τρύπες της κακοδιαχείρισης.

Όταν τα πράγματα πάνε καλά μπορείς να είσαι αμέριμνος και χαλαρός. Όταν όμως τα πράγματα δυσκολεύουν επιλέγεις με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Κάνεις πολιτικές επιλογές. Και η Κυβέρνηση επέλεξε. Έδειξε ότι βολεύεται με νέους χωρίς δικαιώματα και εξαρτημένους από την ιερή αγελάδα του δημοσίου και απέδειξε ότι το τελευταίο που την ενδιαφέρει είναι η αξιοπρέπεια των νέων ανθρώπων.

*Προηγούμενα posts της G700 σχετικά με την κατάργηση του αφορολόγητου των ελεύθερων επαγγελματιών

1. Παρακαλώ, κύριε υπουργέ, μας κακομαθαίνετε!

2. New Tax on the Block

Monday, September 1, 2008

Παρακαλώ, κ. υπουργέ, μας κακομαθαίνετε!

Διακινείται αυτές τις μέρες η άποψη ότι η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος των 10.500 ευρώ που ισχύει για ελεύθερους επαγγελματίες και τους εμπόρους και η επιβολή φορολογικού συντελεστή 10% στους μικρούς που δουλεύουν με μπλοκάκι αποτελεί αναγκαίο κακό, δεδομένου ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δε δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.

Μάλιστα στη συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ της Κυριακής ο υπουργός Οικονομίας κος Αλογοσκούφης προχωράει ένα βήμα παραπέρα ισχυριζόμενος ότι το συγκεκριμένο μέτρο, σε αντίθεση με την έκτακτη χαριστική περαίωση των φορολογικών υποθέσεων πολλών επιχειρήσεων για την οποία ο ίδιος ομολογεί άκουσον, άκουσον, ότι είναι μέτρο καθαρά εισπρακτικού χαρακτήρα, "εντάσσεται στην τρίτη φάση της φορολογικής μεταρρύθμισης που προαναγγέλθηκε από πέρυσι και στοχεύει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης". Και προσθέτει ότι αυτά «είναι πρωτοβουλίες οι οποίες έπρεπε να ληφθούν και για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης και εξαιτίας των ευρωπαϊκών μας υποχρεώσεων. Είμαστε υποχρεωμένοι να βρίσκουμε επιπλέον πόρους ώστε να μειώνουμε το έλλειμμα».

Με λίγα λόγια ο υπουργός οικονομίας μας λέει ότι η επιβολή κεφαλικού φόρου στους μικρούς ελεύθερους επαγγελματίες και μισθωτούς με το μπλοκάκι της γενιάς των 700 ευρώ, αποτελεί μέτρο το οποίο όχι μόνο ελήφθη με σκοπό τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, αλλά ταυτόχρονα συνιστά θεμελιώδες μέτρο φορολογικής δικαιοσύνης, η οποία στην προκειμένη περίπτωση επιτυγχάνεται μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης προς τα κάτω. Το έκανε πέρυσι αυξάνοντας το φορολογικό συντελεστή εισοδήματος από το 15% στο 29% για τους χαμηλομεσαίους μισθωτούς, το κάνει και φέτος φορολογώντας τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Έτσι οι μισοί από την ομάδα της g700 πληρώσαμε ένα χιλιάρικο πέρυσι και οι υπόλοιποι μισοί, για να μη μείνουμε παραπονεμένοι, θα το πληρώσουμε φέτος. Παρακαλώ, κ. υπουργέ, μας κακομαθαίνετε!

Πρόκειται για μία φορολογική πολιτική που πέρα από κοινωνικά άδικη πλήττει και τα όποια υπολείμματα διαγενεακής δικαιοσύνης. Την τρίτη φάση της ζούμε σήμερα και μας παρουσιάζεται στη συσκευασία δώρου «φορολογικής δικαιοσύνης». Δεν είναι όμως τίποτα παραπάνω από το αρνητικό αποτέλεσμα ενός νεοσυντηρητικού φορολογικού λαϊκισμού σε συνδυασμό με την ανικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη φοροδιαφυγή σε πληθώρα ελεύθερων επαγγελμάτων, και να περιορίσει τα πάγια έξοδα του προϋπολογισμού. Ο νέος που αμείβεται με 700 ευρώ το μήνα θα αποταμιεύει στο εξής 900 ευρώ το χρόνο στην υγειά των κομματικών κυκλωμάτων που λυμαίνονται τους δημόσιους πόρους.

Ας μας απαντήσει ο κύριος Υπουργός σε μερικά πολύ απλά ερωτήματα.

Γιατί οι κατά τόπους ΔΟΥ επιτρέπουν σε επιχειρήσεις να καταθέτουν εισοδήματα της τάξης των 5000 ευρώ ανά έτος για χρόνια ολόκληρα σερί, χωρίς να γίνεται έλεγχος; Αναρωτιόμαστε, είναι δυνατόν να λειτουργεί επιχείρηση με τόσα έσοδα για πάνω από δύο χρόνια, βαριά τρία;

Γιατί δε μειώνει τις σπατάλες του πλαδαρού κράτους και των στρατών των εικονικών διευθυντών, των Δ.Σ. και των συμβασιούχων με τους οποίους έχει γεμίσει όλες τις δημόσιες υπηρεσίες αυτά τα χρόνια;

Γιατί του έχουν ξεφύγει τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού 2008 κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και τα έξοδα 2,5%;

Γιατί οι λειτουργικές δαπάνες του κράτους αυξάνονται κατά 11% το πρώτο εξάμηνο του 2008;

Γιατί τα έξοδα του προϋπολογισμού αυξάνονται κατά μέσο όρο 11% την τελευταία εξαετία εκ της οποίας τέσσερα χρόνια κυβερνά η ΝΔ της απογραφής και της δημοσιονομικής εξυγίανσης;

Γιατί προέβη σε φορολογική αμνηστία δεκάδων συντεχνιακών ομάδων το 2004 που ήρθε η νέα διακυβέρνηση στην εξουσία;

Γιατί κατήργησε το ΣΔΟΕ αντικαθιστώντας παράλληλα ακόμα και τον τελευταίο διευθυντή εφορίας ακόμα και στην τελευταία κωμόπολη της ελληνικής επικράτειας; Τόσο άχρηστοι άραγε ήταν όλοι τους;

Γιατί συνεχίζει την πάγια ελληνική πρακτική της αναδρομικής χαριστικής ρύθμισης σε φορολογικές υποθέσεις επιχειρήσεων τη στιγμή μάλιστα που ο φορολογικός συντελεστής επί των κερδών πέφτει από φέτος στο ιστορικά χαμηλό 25%;

Γιατί τη στιγμή που οι τεχνολογικές δυνατότητες του κράτους αυξάνονται συνεχώς, ετοιμάζεται να καταφύγει σε μέτρα, όπως τα τεκμήρια διαβίωσης, που θυμίζουν ‘80 και μέσα ‘90, τότε που η Ελλάδα πάλευε με τα βαλκανικά της φαντάσματα;

Γιατί, στη βάση ποιας λογικής τέλος πάντων, η ομάδα που τελικά εξαιρέθηκε της επιβολής των νέων μέτρων ήταν οι εισοδηματίες και όχι οι νέοι;

Να σας πούμε γιατί. Διότι πολύ απλά δεν επανιδρύθηκε το κράτος. Ούτε πιο αξιόπιστο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα αποκτήσαμε, ούτε κατέστη η κυβέρνηση λιγότερο σπάταλη και πελατειακή. Γι΄ αυτό λοιπόν τώρα ας πληρώσουμε όλοι μαζί ένα χιλιάρικο στον Mr 10%. Εκτός κι αν υπάρχει όρεξη για φορολογική εξέγερση. Φορολογούμενοι νέοι όλης της Ελλάδας ενωθείτε.